صمد (اسم الله): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(بازنویسی به کمک منبع پیشین و منبع جدید)
(ویرایش)
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
صمد از اسما و صفات خداوند به معناى كسى كه هر سيادت «آقایی» به او منتهى مى شود.<ref>لسان العرب، ج7، ص404، «صمد».</ref> و كسى كه همواره بوده و خواهد بود.<ref>مجمع البيان، ج9-10، ص861.</ref> و کسی که جای خالی ندارد<ref>معاني الأخبار، ص 6</ref>
+
صمد از اسما و صفات [[الله|خداوند]]، به معناى کسى که هر سیادت و آقایی به او منتهى مى شود.<ref>لسان العرب، ج۷، ص۴۰۴، «صمد»</ref> و کسى که همواره بوده و خواهد بود.<ref>مجمع البیان، ج۹-۱۰، ص۸۶۱</ref> و کسی که جای خالی ندارد.<ref>معانی الأخبار، ص ۶</ref> این واژه تنها یک بار در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|«اللَّهُ الصَّمَدُ»}}.<ref>[[سوره اخلاص]]/۲</ref>
  
اين واژه تنها يك بار {{متن قرآن|«اللّه الصّمد»}} ([[سوره اخلاص]](112)/2) در [[قرآن]] آمده است.
+
==معنی صمد در روایات==
 
+
در کتاب «[[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]» [[شیخ صدوق]] چندین روایت در معنی '''صمد''' آمده است، من جمله روایات زیر:
== معنی صمد در روایات==
 
در کتاب معانی الاخبار شیخ صدوق چندین روایات در معنی صمد آمده است، من جمله روایات زیر:
 
 
 
1- حَدَّثَنَا أَبِي رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى عَنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الرَّبِيعِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع حِينَ سُئِلَ عَنِ الصَّمَدِ فَقَالَ‌ الصَّمَدُ الَّذِي لَا جَوْفَ لَهُ.<ref>معاني الأخبار، ص 6</ref>
 
 
 
ربيع بن مسلم گويد: از موسى بن جعفر عليه السلام شنيدم که هنگامی که از او درباره معنی صمد پرسیدند، فرمود: «صمد» آن چيزيست كه جوف‌ (جای خالی) ندارد.
 
 
 
2- حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِيدِ وَ لَقَبُهُ شَبَابٌ الصَّيْرَفِيُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْقَاسِمِ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا الصَّمَدُ قَالَ السَّيِّدُ الْمَصْمُودُ إِلَيْهِ فِي الْقَلِيلِ وَ الْكَثِيرِ.<ref>معاني الأخبار، ص 6</ref>
 
 
 
داود بن قاسم جعفرى گويد: به امام باقر عليه السلام عرض كردم:- فدايت گردم- «صمد» چيست؟ فرمود: سرور والامقامى كه تمامى آفريدگان براى هر چيز چه اندك و چه بسيار رو بسوى او آرند.<ref>معاني الأخبار، ترجمه محمدى، ج‌1، ص 16 </ref>
 
  
 +
۱- حَدَّثَنَا أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى عَنْ یونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الرَّبِیعِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ علیه السلام حِینَ سُئِلَ عَنِ الصَّمَدِ فَقَالَ‌ الصَّمَدُ الَّذِی لَا جَوْفَ لَهُ.<ref>معانی الأخبار، ص ۶</ref> ربیع بن مسلم گوید: از [[امام موسی کاظم علیه السلام|موسى بن جعفر]] علیه السلام شنیدم که هنگامی که از او درباره معنی صمد پرسیدند، فرمود: «صمد» آن چیزیست که جوف‌ (جای خالی) ندارد.
  
 +
۲- حَدَّثَنَا عَلِی بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ رَضِی اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یعْقُوبَ عَنْ عَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ وَ لَقَبُهُ شَبَابٌ الصَّیرَفِی عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْقَاسِمِ الْجَعْفَرِی قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام جُعِلْتُ فِدَاک مَا الصَّمَدُ؟ قَالَ السَّیدُ الْمَصْمُودُ إِلَیهِ فِی الْقَلِیلِ وَ الْکثِیرِ.<ref>معانی الأخبار، ص ۶</ref> داود بن قاسم جعفرى گوید: به [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیه السلام عرض کردم: -فدایت گردم- «صمد» چیست؟ فرمود: سرور والامقامى که تمامى آفریدگان براى هر چیز چه اندک و چه بسیار رو بسوى او آرند.<ref>معانی الأخبار، ترجمه محمدى، ج‌۱، ص ۱۶ </ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 +
== منابع ==
 +
* [[فرهنگ قرآن (کتاب)|فرهنگ قرآن]]، جلد ۱۸، صفحه ۴۳۸.
 +
* [[معانى الأخبار (کتاب)|معانی الاخبار]]، شیخ صدوق، دفتر انتشارات اسلامى، قم‌، ۱۴۰۳ ق‌.
  
==منابع==
+
{{اسماء الله}}
فرهنگ قرآن، جلد 18، صفحه 438.
 
 
 
معانی الاخبار، شیخ صدوق، دفتر انتشارات اسلامى ، قم‌، 1403 ق‌
 
 
 
 
 
 
[[رده:اسماء و صفات الهی]]
 
[[رده:اسماء و صفات الهی]]
 
[[رده:واژگان قرآنی]]
 
[[رده:واژگان قرآنی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۰۰

صمد از اسما و صفات خداوند، به معناى کسى که هر سیادت و آقایی به او منتهى مى شود.[۱] و کسى که همواره بوده و خواهد بود.[۲] و کسی که جای خالی ندارد.[۳] این واژه تنها یک بار در قرآن آمده است: «اللَّهُ الصَّمَدُ».[۴]

معنی صمد در روایات

در کتاب «معانی الاخبار» شیخ صدوق چندین روایت در معنی صمد آمده است، من جمله روایات زیر:

۱- حَدَّثَنَا أَبِی رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى عَنْ یونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنِ الرَّبِیعِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ علیه السلام حِینَ سُئِلَ عَنِ الصَّمَدِ فَقَالَ‌ الصَّمَدُ الَّذِی لَا جَوْفَ لَهُ.[۵] ربیع بن مسلم گوید: از موسى بن جعفر علیه السلام شنیدم که هنگامی که از او درباره معنی صمد پرسیدند، فرمود: «صمد» آن چیزیست که جوف‌ (جای خالی) ندارد.

۲- حَدَّثَنَا عَلِی بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ رَضِی اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یعْقُوبَ عَنْ عَلِی بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ وَ لَقَبُهُ شَبَابٌ الصَّیرَفِی عَنْ دَاوُدَ بْنِ الْقَاسِمِ الْجَعْفَرِی قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام جُعِلْتُ فِدَاک مَا الصَّمَدُ؟ قَالَ السَّیدُ الْمَصْمُودُ إِلَیهِ فِی الْقَلِیلِ وَ الْکثِیرِ.[۶] داود بن قاسم جعفرى گوید: به امام باقر علیه السلام عرض کردم: -فدایت گردم- «صمد» چیست؟ فرمود: سرور والامقامى که تمامى آفریدگان براى هر چیز چه اندک و چه بسیار رو بسوى او آرند.[۷]

پانویس

  1. لسان العرب، ج۷، ص۴۰۴، «صمد»
  2. مجمع البیان، ج۹-۱۰، ص۸۶۱
  3. معانی الأخبار، ص ۶
  4. سوره اخلاص
  5. معانی الأخبار، ص ۶
  6. معانی الأخبار، ص ۶
  7. معانی الأخبار، ترجمه محمدى، ج‌۱، ص ۱۶

منابع

اسماء الله در قرآن
تعداد:۱۳۵
الف اله، اَحَد، اوّل، آخِر، اعلى، اکرم، اعلم، ارحم الراحمین، احکم الحاکمین، احسن الخالقین، اهل التقوی، اهل‌ المغفرة، اقرب، ابقى، اسرع الحاسبین.
ب بارى، باطن، بدیع، بَرّ، بصیر.
ت توّاب.
ج جبّار، جامع.
ح حکیم، حلیم، حیّ، حق، حمید، حسیب، حفیظ، حفى.
خ خبیر، خالق، خلاق، خیر، خیرالماکرین، خیرالرازقین، خیرالفاصلین، خیرالحاکمین، خیرالفاتحین، خیرالغافرین، خیرالوارثین، خیرالراحمین، خیرالمنزلین.
ذ ذوالعرش، ذوالطول، ذوانتقام، ذوالفضل العظیم، ذوالرحمة، ذوالقوة، ذوالجلال و الاکرام، ذوالمعارج.
ر رحمان، رحیم، رؤوف، رب، رفیع الدرجات، رزاق، رقیب.
س سمیع، سلام، سریع الحساب، سریع العقاب.
ش شهید، شاکر، شکور، شدید العذاب، شدید العقاب، شدید المحال.
ص صمد.
ظ ظاهر.
ع عالِمُ غيبِ السماواتِ و الأرضِ، علیم، عزیز، عفوّ، على، عظیم، علام‌الغیوب، عالم الغیب و الشهادة.
غ غافرالذنب،غالب، غفار، غفور، غنى.
ف فالق الاصباح، فالق الحب و النوى، فاطر، فتّاح.
ق قوى، قدوس، قیوم، قاهر، قهار، قریب، قادر، قدیر، قابل‌التوب، القائم على کل نفس.
ک کبیر، کریم، کافی.
ل لطیف.
م مؤمن، مهیمن، متکبر، مصوِّر، مجید، مجیب، مبین، مولی، محیط، مقیت، متعال، محیى، متین، مقتدر، مستعان، مبدى، مالک الملک.
ن نصیر ، نور.
و وهاب، واحد، ولی، والی، واسع، وکیل، ودود.
ه هادی.