شاکر (اسم الله): تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ شاکر(اسم الله) را به شاکر (اسم الله) منتقل کرد) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | ''' | + | لفظ '''«شاکر»''' در [[قرآن|قرآن کریم]] چهار بار آمده و در دو مورد صفت [[الله|خدای تعالی]] قرار گرفته است: |
| − | + | * {{متن قرآن|«...وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ}}<ref>[[آیه 158 سوره بقره|سوره بقره،آیه ۱۵۸.]]</ref> ؛... هرکس با رغبت کار نیک انجام دهد، خدا شاکر (پاداش دهنده) و دانا است». | |
| + | * {{متن قرآن|«مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ ۚ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا}}<ref>[[آیه 147 سوره نساء|سوره نساء،آیه ۱۴۷.]]</ref> ؛ هرگاه شما شاکر و مؤمن باشید، چرا خدا شما را عذاب کند، خدا شکر پذیر و دانا است». | ||
| − | + | لفظ «[[شکور]]» نیز -که با '''شاکر''' هم معنی است- در قرآن در دوازده مورد آمده و در پاره اى از موارد وصف خدا قرار گرفته و احیاناً با اسم «[[غفور (اسم الله)|غفور]]» و «[[حلیم (اسم الله)|حلیم]]» همراه مى باشد، چنان که مى فرماید: | |
| − | + | *{{متن قرآن|«لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ}}<ref>[[آیه 30 سوره فاطر|سوره فاطر،آیه ۳۰.]]</ref> ؛ تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است». | |
| + | *{{متن قرآن|«إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>[[آیه 17 سوره تغابن|سوره تغابن،آیه ۱۷.]]</ref> ؛ اگر به خدا وام نیکو دهید، خدا آن را براى شما افزایش مى دهد و خدا شکرپذیر و بردبار است». | ||
| − | + | حقیقت «[[شکر]]» این است که انسان به کار نیکى که در حق وى انجام مى شود، ارج نهد یعنى ارزش نعمت را بشناسد و شناخت خود را اظهار کند، در این صورت باید دید مفاد «شکور» و «شاکر» در [[خدا]] چیست؟ خدا که منعم و احسان کننده است و کسى در حق او کار نیکى انجام نمى دهد. و به تعبیر دیگر: (شکر) عکس العملى است نسبت به کار نیکى که در حق شخص انجام مى شود؛ در این صورت چگونه مى توان خدا را «شاکر» و «شکور» خواند؟ | |
| − | + | برخى گفته اند: به کار بردن این دو وصف در مورد خدا مجاز و به معنى پاداش دادن به نیکوکاران است. ولى ممکن است این دو لفظ را به همان معناى حقیقى در حق خدا بکار بریم و مجوّز آن این است که خدا از باب تفضّل خود را «شاکر» و «شکور» مى خواند، همان طور که از بندگان خدا وام مى طلبد، در حالى که همه صفحه وجود از آنِ او است. | |
| − | + | در اینجا [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائى]] (قدس سره) سخنى دارد که این نظر را تأیید مى کند، مى فرماید: «خداوند نیکوکار و قدیم الإحسان است و همه خیرات از وجود او سرچشمه مى گیرد، کسى بر او حقى ندارد تا از او انتظار شکر داشته باشد، ولى در عین حال، خداى بزرگوار اعمال نیک بندگان خود را نوعى احسان در حق خویش تلقى مى کند، آنگاه پاداش اعمال آنها را شکر مى نامد. و روى این اصل مى فرماید: {{متن قرآن|«هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ»}}<ref>[[آیه 60 سوره الرحمن|سوره الرحمن،آیه ۶۰.]]</ref> ؛ و در آیه دیگر مى فرماید: {{متن قرآن|«إِنَّ هَٰذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا»}}<ref>[[آیه 22 سوره انسان|سوره انسان،آیه ۲۲.]]</ref> ؛ این پاداشى مقرر شما است و از سعى شما تقدیر مى شود». | |
| − | + | ==منابع== | |
| − | {{متن قرآن| | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | و | ||
| − | |||
| − | {{متن قرآن| | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *[http://tohid.ir/fa/index/book?bookID=167&page=11#id277_p277 منشور جاوید، جعفر سبحانی، صفحه ۲۷۷، پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سبحانی] | |
| − | + | ==مطالب مرتبط== | |
| − | + | *[[شکور (اسم الله)]] | |
| − | + | *[[شکر]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
{{اسماء الله}} | {{اسماء الله}} | ||
| − | + | {{قرآن}} | |
[[رده:اسماء و صفات الهی]] | [[رده:اسماء و صفات الهی]] | ||
[[رده:واژگان قرآنی]] | [[رده:واژگان قرآنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۱:۳۸
لفظ «شاکر» در قرآن کریم چهار بار آمده و در دو مورد صفت خدای تعالی قرار گرفته است:
- «...وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْرًا فَإِنَّ اللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ[۱] ؛... هرکس با رغبت کار نیک انجام دهد، خدا شاکر (پاداش دهنده) و دانا است».
- «مَا يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذَابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَآمَنْتُمْ ۚ وَكَانَ اللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمًا[۲] ؛ هرگاه شما شاکر و مؤمن باشید، چرا خدا شما را عذاب کند، خدا شکر پذیر و دانا است».
لفظ «شکور» نیز -که با شاکر هم معنی است- در قرآن در دوازده مورد آمده و در پاره اى از موارد وصف خدا قرار گرفته و احیاناً با اسم «غفور» و «حلیم» همراه مى باشد، چنان که مى فرماید:
- «لِيُوَفِّيَهُمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ غَفُورٌ شَكُورٌ[۳] ؛ تا خداوند اجر و پاداش کامل به آنها دهد و از فضلش بر آنها بیفزاید که او آمرزنده و شکرگزار است».
- «إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ[۴] ؛ اگر به خدا وام نیکو دهید، خدا آن را براى شما افزایش مى دهد و خدا شکرپذیر و بردبار است».
حقیقت «شکر» این است که انسان به کار نیکى که در حق وى انجام مى شود، ارج نهد یعنى ارزش نعمت را بشناسد و شناخت خود را اظهار کند، در این صورت باید دید مفاد «شکور» و «شاکر» در خدا چیست؟ خدا که منعم و احسان کننده است و کسى در حق او کار نیکى انجام نمى دهد. و به تعبیر دیگر: (شکر) عکس العملى است نسبت به کار نیکى که در حق شخص انجام مى شود؛ در این صورت چگونه مى توان خدا را «شاکر» و «شکور» خواند؟
برخى گفته اند: به کار بردن این دو وصف در مورد خدا مجاز و به معنى پاداش دادن به نیکوکاران است. ولى ممکن است این دو لفظ را به همان معناى حقیقى در حق خدا بکار بریم و مجوّز آن این است که خدا از باب تفضّل خود را «شاکر» و «شکور» مى خواند، همان طور که از بندگان خدا وام مى طلبد، در حالى که همه صفحه وجود از آنِ او است.
در اینجا علامه طباطبائى (قدس سره) سخنى دارد که این نظر را تأیید مى کند، مى فرماید: «خداوند نیکوکار و قدیم الإحسان است و همه خیرات از وجود او سرچشمه مى گیرد، کسى بر او حقى ندارد تا از او انتظار شکر داشته باشد، ولى در عین حال، خداى بزرگوار اعمال نیک بندگان خود را نوعى احسان در حق خویش تلقى مى کند، آنگاه پاداش اعمال آنها را شکر مى نامد. و روى این اصل مى فرماید: «هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ»[۵] ؛ و در آیه دیگر مى فرماید: «إِنَّ هَٰذَا كَانَ لَكُمْ جَزَاءً وَكَانَ سَعْيُكُمْ مَشْكُورًا»[۶] ؛ این پاداشى مقرر شما است و از سعى شما تقدیر مى شود».
منابع
مطالب مرتبط
