سوره حج: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | سوره حج | + | {{شناسنامه سوره |
| + | |نام=حج | ||
| + | |قبلی=انبیاء | ||
| + | |بعدی=مؤمنون | ||
| + | |شماره=۲۲ | ||
| + | |جزء=۱۷ | ||
| + | |محل نزول=مدینه | ||
| + | |ترتیب نزول=۱۰۴ | ||
| + | |تعداد آیه=۷۸ | ||
| + | }} | ||
| + | '''«سوره حج»''' بیست و دومین [[سوره]] از [[قرآن|قرآن کریم]] است و دارای ۷۸ [[آیه]] می باشد. | ||
| − | == | + | ==نزول سوره== |
| − | به | + | «سوره حج» به قول [[ابن عباس]] و عطا، جز چند آیه‌اى از آن [[سوره های مکی|مکی]] است. [[حسن بصری|حسن]] می‌گوید: جز چند آیه‌اى از آن که در سفر نازل شده، [[سوره های مدنی|مدنی]] است. این چند [[آیه|آیه]] را بعضى ۶ و بعضى ۴ آیه دانسته اند.<ref>ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۱۷۶.</ref> |
| − | + | این سوره در ترتیب مصحف، بیست و دومین سوره و در [[ترتیب نزول سوره ها|ترتیب نزول]]، صدو چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن [[سوره نور]] و پس از آن [[سوره منافقون]] نازل شده است. | |
| − | == | + | ==تعداد آیات سوره == |
| − | + | به عقیده [[کوفه|کوفیان]] ۷۸ و به عقیده [[مکه|مکیان]] ۷۷ و به عقیده اهل [[مدینه|مدینه]] ۷۶ و به عقیده اهل [[بصره]] ۷۵ و به عقیده اهل [[شام]] ۷۴ [[آیه|آیه]] است. | |
| − | [[ | + | {{متن قرآن|«الحمیم»}} و {{متن قرآن|«الجلود»}} را کوفیان پایان آیه می دانند. {{متن قرآن|«عادٍ و ثمودٍ»}} را جز شامیان پایان آیه دانسته‌اند. {{متن قرآن|«قوم لوط»}} را [[حجاز|حجازیان]] و کوفیان پایان آیه دانسته‌اند و {{متن قرآن|«سَمَّاکمُ الْمُسْلِمِینَ»}} را اهل [[مکه|مکه]] آیه‌اى دانسته‌اند.<ref>.ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۱۷۶.</ref> |
| − | == هدف سوره == | + | ==هدف و محتوای سوره == |
| − | + | به فرموده [[علامه طباطبایى|علامه طباطبایی]]: این سوره مشرکین را با سخن از [[اصول دین]] به شیوه [[انذار]] و تخویف مورد خطاب قرار می‌دهد، هم چنان که در سوره‌هاى نازل شده قبل از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]] مورد خطاب بودند. و سوره [[سیاق آیات|سیاقى]] دارد که از آن بر می‌آید مشرکین هنوز شوکت و نیروی داشته‌اند. همچنین مؤمنین را به امثال [[نماز]]، [[حج]]، عمل خیر، اذن در قتال و [[جهاد]] مخاطب قرار داده، در سیاقى که می‌فهماند مؤمنین اجتماعشان تازه تشکیل شده، و روى پاى خود ایستاده، و مختصرى عده و عُدّه و شوکت به دست آورده‌اند. | |
| − | |||
| − | + | از این رو به دست می آید این سوره در [[مدینه|مدینه]]، بین زمان هجرت و [[غزوه بدر|جنگ بدر]] نازل شده است. و غرض سوره بیان اصول دین است، البته با بیانى تفصیلى که [[شرک|مشرک]] و [[توحید|موحد]] هر دو از آن بهره‌مند شوند. و نیز فروع آن، ولى بیانش در [[فروع دین|فروع]] به طور اجمال است، و تنها مؤمنین موحد از آن استفاده می کنند، چون تفاصیل [[احکام شرعی|احکام فرعى]] در روزگارى که این سوره نازل می شده، هنوز تشریع نشده بود، و به همین جهت در این سوره کلیات فروع دین از قبیل نماز و حج را بیان کرده است. | |
| + | |||
| + | و از آنجایى که دعوت مشرکین به اصول دین [[توحید|توحید]] از طریق انذار صورت مى‌گرفته، و نیز وادارى مؤمنین به اجمال فروع دین به لسان امر به [[تقوا|تقوى]] بوده، کلام را در وصف روز [[قیامت|قیامت]] بسط داده، و سوره را با زلزله روز قیامت که از علامتهاى آن است و به وسیله آن زمین ویران شده و کوه‌ها فرو می‌ریزد، آغاز نموده است.<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۳۸. </ref> | ||
| + | |||
| + | ==فضیلت سوره == | ||
| + | [[ابی بن کعب|ابى بن کعب]] گوید: پیامبر فرمود هر کس سوره حج بخواند، ثواب [[حج]] و [[عمره]] تمام حج کنندگان و عمره کنندگان گذشته و آینده به او داده می‌شود. | ||
| + | |||
| + | [[امام صادق]] علیه السلام فرمود: هر کس سه روز یک بار این سوره را بخواند، از سال خارج نمی شود، مگر اینکه به زیارت [[کعبه|خانه خدا]] برود و اگر در سفر بمیرد، اهل [[بهشت]] خواهد بود.<ref>ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۱۷۶.</ref> | ||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| + | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *فضل بن | + | |
| − | * | + | *طبرسی، فضل بن حسن، [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]]، ترجمه گروه مترجمان، انتشارات فراهانی، تهران، ۱۳۶۰ش. |
| + | *طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق. | ||
| + | *[http://wiki.ahlolbait.com/index.php/%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8_%D9%86%D8%B2%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%87%D8%A7 ترتیب نزول سوره ها]، در همین دانشنامه. | ||
| + | |||
==پیوست== | ==پیوست== | ||
| − | [[سوره حج/متن و ترجمه سوره | + | [[سوره حج/متن و ترجمه|'''سوره حج/متن و ترجمه''']] |
| + | {{فهرست سوره های قرآن | ||
| + | |سوره=۲۲.[[سوره حج|الحج]] | ||
| + | |قبلی=۲۱.[[سوره انبیاء|الأنبياء]] | ||
| + | |بعدی=۲۳.[[سوره مومنون|المؤمنون]] | ||
| + | }} | ||
| + | {{قرآن}} | ||
[[رده:سوره های قرآن]] | [[رده:سوره های قرآن]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۴ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۴۷
| <<انبیاء | حج | مؤمنون>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
«سوره حج» بیست و دومین سوره از قرآن کریم است و دارای ۷۸ آیه می باشد.
نزول سوره
«سوره حج» به قول ابن عباس و عطا، جز چند آیه‌اى از آن مکی است. حسن می‌گوید: جز چند آیه‌اى از آن که در سفر نازل شده، مدنی است. این چند آیه را بعضى ۶ و بعضى ۴ آیه دانسته اند.[۱]
این سوره در ترتیب مصحف، بیست و دومین سوره و در ترتیب نزول، صدو چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره نور و پس از آن سوره منافقون نازل شده است.
تعداد آیات سوره
به عقیده کوفیان ۷۸ و به عقیده مکیان ۷۷ و به عقیده اهل مدینه ۷۶ و به عقیده اهل بصره ۷۵ و به عقیده اهل شام ۷۴ آیه است.
«الحمیم» و «الجلود» را کوفیان پایان آیه می دانند. «عادٍ و ثمودٍ» را جز شامیان پایان آیه دانسته‌اند. «قوم لوط» را حجازیان و کوفیان پایان آیه دانسته‌اند و «سَمَّاکمُ الْمُسْلِمِینَ» را اهل مکه آیه‌اى دانسته‌اند.[۲]
هدف و محتوای سوره
به فرموده علامه طباطبایی: این سوره مشرکین را با سخن از اصول دین به شیوه انذار و تخویف مورد خطاب قرار می‌دهد، هم چنان که در سوره‌هاى نازل شده قبل از هجرت مورد خطاب بودند. و سوره سیاقى دارد که از آن بر می‌آید مشرکین هنوز شوکت و نیروی داشته‌اند. همچنین مؤمنین را به امثال نماز، حج، عمل خیر، اذن در قتال و جهاد مخاطب قرار داده، در سیاقى که می‌فهماند مؤمنین اجتماعشان تازه تشکیل شده، و روى پاى خود ایستاده، و مختصرى عده و عُدّه و شوکت به دست آورده‌اند.
از این رو به دست می آید این سوره در مدینه، بین زمان هجرت و جنگ بدر نازل شده است. و غرض سوره بیان اصول دین است، البته با بیانى تفصیلى که مشرک و موحد هر دو از آن بهره‌مند شوند. و نیز فروع آن، ولى بیانش در فروع به طور اجمال است، و تنها مؤمنین موحد از آن استفاده می کنند، چون تفاصیل احکام فرعى در روزگارى که این سوره نازل می شده، هنوز تشریع نشده بود، و به همین جهت در این سوره کلیات فروع دین از قبیل نماز و حج را بیان کرده است.
و از آنجایى که دعوت مشرکین به اصول دین توحید از طریق انذار صورت مى‌گرفته، و نیز وادارى مؤمنین به اجمال فروع دین به لسان امر به تقوى بوده، کلام را در وصف روز قیامت بسط داده، و سوره را با زلزله روز قیامت که از علامتهاى آن است و به وسیله آن زمین ویران شده و کوه‌ها فرو می‌ریزد، آغاز نموده است.[۳]
فضیلت سوره
ابى بن کعب گوید: پیامبر فرمود هر کس سوره حج بخواند، ثواب حج و عمره تمام حج کنندگان و عمره کنندگان گذشته و آینده به او داده می‌شود.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس سه روز یک بار این سوره را بخواند، از سال خارج نمی شود، مگر اینکه به زیارت خانه خدا برود و اگر در سفر بمیرد، اهل بهشت خواهد بود.[۴]
پانویس
منابع
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه گروه مترجمان، انتشارات فراهانی، تهران، ۱۳۶۰ش.
- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.
پیوست
| سوره قبلی:
۲۱.الأنبياء |
۲۲.الحج | سوره بعدی:
۲۳.المؤمنون |
۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس
