سوره های مکی

اصطلاح سوره های مکی یک اصطلاح علوم قرآنی است و مراد از آن سوره هایی از قرآن می باشد که پیش از هجرت پیامبر اکرم(ص) از مکه به مدینه، نازل شده است.

هر سوره ای که پس از هجرت نازل شده است مدنی به شمار می رود، خواه در مدینه نازل شده باشد خواه در سفرها. و حتی در مکه در سفر حج یا عمره یا پس از فتح، چون پس از هجرت بوده است، مدنی محسوب می شود.^[۱]

محتویات

۱ ملاک های شناخت سوره های مکی و مدنی
- ۱.۱ روش نقلی
- ۱.۲ روش قیاسی
۲ سوره های مکی به ترتیب نزول
۳ پانویس

ملاک های شناخت سوره های مکی و مدنی

برای دستیابی به مکی یا مدنی بودن آیات و سور دو شیوه وجود دارد: نقلی و قیاس

روش نقلی

در این روش با تکیه بر نقل صحیح و بهره گیری از روایات صحابه و تابعین مورد اعتماد، به تشخیص مکی یا مدنی بودن آیات و سور می پردازند. روایاتی که می توان از آنها بهره برد چهار دسته هستند:

روایات ترتیب نزول، روایات اسباب نزول، روایات مکی و مدنی، روایات سیره نبوی(ص).^[۲]

روش قیاسی

از آنجا که در روایاتی که در روش نقلی مورد استفاده قرار می گیرد اختلاف وجود دارد عالمان گذشته نتوانسته اند صرفا بر اساس روایات مکی یا مدنی بودن تمام سوره های قرآن را به طور قطع تشخیص دهند، سعی نموده اند به کمک توجه به ویژگیهای دو دوره مکه و مدینه و نیز مقایسه و تأمل در سوری که روایات مکی یا مدنی بودن آنها را بدون اختلاف تعیین کرده اند، ضوابطی را برای تشخیص مکی یا مدنی بودن سوره ها تعیین نمایند.^[۳] ضوابط و ملاک های مشهوری که برای سوره های مکی گفته شده است بدین شرح است:

1.هر سوره ای که در آن عبارت «يَا أَيُّهَا النَّاس» باشد مکی است.

2. هر سوره ای که در آن قصص انبیا و اقوام گذشته آمده است بجز سوره بقره مکی است.

3. هر سوره ای که دارای لفظ «کلّا» باشد مکی است.

4. وجود حروف مقطعه در ابتدای سوره های مکی است بجز سوره بقره و سوره آل عمران و سوره رعد در نظر کسانی که آن را مدنی می دانند.

5. هر سوره ای که در آن داستان آدم و ابلیس باشد بجز سوره بقره مکی است.

6. سوره های سجده دار مکی هستند.