صحابی

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از صحابه)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اصحاب و صحابه به مسلمانانی گفته می‌شود که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) را ملاقات کرده و تا پایان عمر به او ایمان داشته‌اند.

مفهوم صحابه

صحابه و اصحاب جمع «صاحب» به معنی معاشرت کننده است.[۱] و «صحابی پیامبر» به کسی گفته می‌شود که با پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) ملاقات کرده و هنگامی که از دنیا رفته، همچنان به او ایمان داشته و مسلمان بوده است.[۲] برخى اضافه کرده اند که از آن حضرت روایت نیز کرده باشد. گفته شده است: صد و چهارده هزار نفر از آن حضرت روایت کرده اند.[۳]

نظر شیعه و سنی در مورد صحابه

اهل سنت معتقدند هر کس اطلاق نام صحابی بر او صحیح باشد، عادل است.[۴] و برخی از علمای اهل سنت، سنت صحابه را نیز همچون سنت پیامبر حجت دانسته‌اند.[۵]

اما از نظر شیعه، صحابه مانند دیگر انسان‌ها هستند و عدالت هیچکس به صرف صحابه پیامبر (ص) بودن، ثابت نمی‌شود.[۶] علاوه بر این، کارهایی که از برخی صحابه سر زده، با عدالت ناسازگار است؛ مانند اینکه به جنگ امام عادل برخاستند، انسان‌های بی‌گناه را کشتند، اموالی را به ناحق ربودند و سبّ و ناسزاگویی می‌کردند. برخی از آن‌ها جنگ با مسلمانان به راه‌ انداختند، مسلمانان را فریفتند، سبب فتنه شدند و در پی ریاست بودند. منابع تاریخی بسیاری از این‌ها را گزارش کرده‌اند، از جمله: اعمال خالد بن ولید که حتی موجب اعتراض شدید خلیفه دوم شد، اعمال مروان بن حکم در زمان عثمان، و نیز کارهای بسر بن ارطاة و مغیره بن شعبه، و ولید بن عقبه که همه اینها از صحابه بوده‌اند.[۷]

منابع مهم شناخت صحابه

پانویس

  1. لسان‏ العرب، ج ۱، ص۵۱۹
  2. ابن‌ حجر عسقلانی، الإصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۵۸.
  3. مجمع البحرین، واژه «صحب».
  4. الاصابة فى تمییز الصحابة، ج ۱، ص ۱۶۲.
  5. به عنوان نمونه شاطبى در الموافقات، ج ۴، ص ۷۴.
  6. شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ۱۴۰۸ق، ص۳۴۳؛ امین، اعیان الشیعة،‌ دار التعارف، ج۱، ص۱۱۳.
  7. امین، اعیان الشیعة،‌ دار التعارف، ج۱، ص۱۱۴.
  8. رک: رحمان ستایش، کتب رجال اهل سنت، ص۷۳ تا ۹۴.

منابع