سوره ق: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
سوره «ق» [[مکی]] است. حسن گويد: اين سوره مكى است غير از آيه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» (آیه 38) تا «وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ».(آیه 39)
+
{{شناسنامه سوره
 +
|نام=ق
 +
|قبلی=حجرات
 +
|بعدی=ذاریات
 +
|شماره=۵۰
 +
|جزء=۲۶
 +
|محل نزول=مکه
 +
|ترتیب نزول=۳۴
 +
|تعداد آیه=۴۵
 +
}}
 +
'''«سوره ق»''' پنجاهمین [[سوره]] از [[قرآن|قرآن کریم]] است و دارای ۴۵ [[آیه]] می باشد.
 +
==نزول سوره==
 +
سوره «ق» از سور [[سوره های مکی|مکی]] است. [[حسن بصری]] گوید: این سوره مکى است غیر از [[آیه|آیه]]: {{متن قرآن|«وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ»}} (آیه ۳۸) تا {{متن قرآن|«وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ»}} (آیه ۳۹).
  
و معدل از ابن عباس نقل كرده است كه اين سوره مكى است، بغير از آيه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» تا آخر آيه.
+
و معدل از [[ابن عباس]] نقل کرده است که این سوره مکى است، بغیر از آیه {{متن قرآن|«وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ ...»}}.
  
==تعداد آيات==
+
این سوره در ترتیب مصحف، پنجاهمین سوره و در [[ترتیب نزول سوره ها|ترتیب نزول]]، سی و چهارمین سوره [[قرآن|قرآن کریم]] است که پیش از آن[[ سوره مرسلات]] و پس از آن [[سوره بلد]] نازل شده است.
  
سوره (ق) به اجماع مفسّرين چهل و پنج آيه مى‌باشد.
+
==محتوای سوره==
  
==فضيلت سوره==
+
این سوره مسأله دعوت [[اسلام]] را بیان مى‌کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می‌کند، یعنى [[انذار]] به [[معاد]] و انکار مشرکین به معاد، و تعجبى که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمى و خاک شدنش چگونه دوباره زنده مى‌شود و به همان صورت و وضعى که قبل از [[مرگ]] داشت برمى‌گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد مى‌کند به این که [[علم الهی|علم الهى]] محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آنها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید مى‌کند به اینکه اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت‌هاى گذشته و هلاک شده آمد.
  
ابى بن كعب از [[پیامبر خدا]] صلی الله علیه و آله روايت مى‌كند كه فرمودند: هر كس سوره «ق» را بخواند خداوند سكرات موت را بر او آسان سازد.
+
و آن گاه براى بار دوم باز به علم و [[قدرت الهی|قدرت خداى تعالى]] پرداخته از راه تدبیرى که در خلقت آسمانها و آراستن آن با ستارگان بى حرکت و با حرکت و تدابیر دیگرى که به کار برده و نیز تدبیرى که در خلقت زمین به کار برده و آن را گسترده و کوه‌هاى ریشه دار در آن جایگزین ساخته گیاهان نر و ماده در آن رویانیده و نیز به اینکه آب را از آسمان فرستاده و [[رزق|ارزاق]] بندگان را تامین نموده و زمین را با آن آب زنده کرده است، علم و قدرت او را اثبات مى‌کند.
  
ابوحمزه ثمالى از [[امام باقر|حضرت باقر]] علیه السلام روايت كرده است كه فرمودند: هر كس به طور مداوم در نمازهاى فريضه و نافله خود سوره «ق» را بخواند، خداوند روزى او را وسعت داده، كتابش را بدست راستش داده، حساب آسانى از او خواهند كشيد.
+
و نیز به همین منظور به بیان حال [[انسان]] مى‌پردازد که از اولین روزى که خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شدید و دقیق قرار دارد، حتى یک کلمه در فضاى دهانش نمى‌آورد، و از این بالاتر یک خاطره را در دلش خطور نمی‌دهد، و [[نفس|نفسش]] آن را [[وسوسه]] نمی‌کند، مگر آنکه همه‌ اش را ثبت مى‌کنند. و آن گاه بعد از آنکه مرد، با او چه معامله مى‌شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آنکه از حساب فارغ شود، یا به آتش درآید اگر از تکذیب کنندگان حق باشد، و یا به [[بهشت]] و [[قرب الهی|قرب پروردگار]] اگر از متقین باشد.
  
== محتوای سوره ==
+
و کوتاه سخن آنکه: زمینه گفتار در این سوره مساله [[معاد]] است، و یکى از آیات برجسته آن آیه {{متن قرآن|«لَقَدْ کنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکشَفْنا عَنْک غِطاءَک فَبَصَرُک الْیوْمَ حَدِیدٌ»}} و یکى دیگر آیه {{متن قرآن|«یوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ»}} و یکى هم آیه {{متن قرآن|«لَهُمْ ما یشاؤُنَ فِیها وَ لَدَینا مَزِیدٌ»}} است.<ref> ترجمه المیزان، ج‌۱۸، ص: ۵۰۴ </ref>
 +
==فضیلت سوره==
 +
[[ابی بن کعب|ابى بن کعب]] از [[پیامبر خدا]] صلی الله علیه و آله روایت مى‌کند که فرمودند: هر کس سوره «ق» را بخواند، [[الله|خداوند]] سکرات [[مرگ|موت]] را بر او آسان سازد.
  
اين سوره مساله دعوت اسلام را بيان مى‌كند. و به آنچه در اين دعوت است اشاره می‌كند، يعنى انذار به معاد و انكار مشركين به معاد، و تعجبى كه از آن داشتند كه بعد از مردن و بطلان شخصيت آدمى و خاك شدنش چگونه دوباره زنده مى‌شود و به همان صورت و وضعى كه قبل از مرگ داشت برمى‌گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد مى‌كند به اين كه علم الهى محيط به ايشان است، و كتاب حفيظ كه هيچ يك از احوال خلقش و هيچ حركت و سكون آنها- چه خردش و چه كلانش- از قلم آن كتاب نيفتاده نزد او است. آن گاه اين منكرين را تهديد مى‌كند به اينكه اگر به راه نيايند بر سرشان همان خواهد آمد كه بر سر امت‌هاى گذشته و هلاك شده آمد.  
+
[[ابوحمزه ثمالی|ابوحمزه ثمالى]] نیز از [[امام باقر|حضرت باقر]] علیه السلام روایت کرده است که فرمودند: هر کس به طور مداوم در [[نماز|نمازهاى]] فریضه و [[نافله های شبانه روز|نافله]] خود سوره «ق» را بخواند، خداوند [[رزق|روزى]] او را وسعت داده، کتابش را بدست راستش داده و حساب آسانى از او خواهند کشید.
  
و آن گاه براى بار دوم باز به علم و قدرت خداى تعالى پرداخته از راه تدبيرى كه در خلقت آسمانها و آراستن آن با ستارگان بى حركت و با حركت و تدابير ديگرى كه به كار برده و نيز تدبيرى كه در خلقت زمين به كار برده و آن را گسترده و كوه‌هاى ريشه دار در آن جايگزين ساخته گياهان نر و ماده در آن رويانيده و نيز به اينكه آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامين نموده و زمين را با آن آب زنده كرده است، علم و قدرت او را اثبات مى‌كند.
 
و نيز به همين منظور به بيان حال انسان مى‌پردازد كه از اولين روزى كه خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شديد و دقيق قرار دارد، حتى يك كلمه در فضاى دهانش نمى‌آورد، و از اين بالاتر يك خاطره را در دلش خطور نمی‌دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی‌كند، مگر آنكه همه‌ اش را ثبت مى‌كنند. و آن گاه بعد از آنكه مرد با او چه معامله مى‌شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آنكه از حساب فارغ شود، يا به آتش در آيد اگر از تكذيب كنندگان حق باشد، و يا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقين باشد.
 
 
و كوتاه سخن آنكه: زمينه گفتار در اين سوره مساله معاد است، و يكى از آيات برجسته آن آيه" لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ" و يكى ديگر آيه" يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ" و يكى هم آيه" لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فِيها وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ" است <ref> ترجمه الميزان، ج‌18، ص: 504 </ref>
 
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
==منابع==
 
==منابع==
*فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌23، ص233.
+
 
*محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌18، ص: 504، قم 1374.  
+
*فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۲۳، ص۲۳۳.
 +
*محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج‌۱۸، ص ۵۰۴، قم ۱۳۷۴.
 +
*[http://wiki.ahlolbait.com/index.php/%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8_%D9%86%D8%B2%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%87%D8%A7 ترتیب نزول سوره ها]، در همین دانشنامه.
 +
 
 
==پیوست==
 
==پیوست==
[[سوره ق/متن و ترجمه سوره|متن و ترجمه سوره]]
+
[[سوره ق/متن و ترجمه|'''سوره ق/متن و ترجمه''']]
 +
{{فهرست سوره های قرآن
 +
|سوره=۵۰.[[سوره ق|ق]]
 +
|قبلی=۴۹.[[سوره حجرات|الحجرات]]
 +
|بعدی=۵۱.[[سوره ذاریات|الذاريات]]
 +
}}
 +
{{قرآن}}
  
 
[[رده:سوره های قرآن]]
 
[[رده:سوره های قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۵۰

<<حجرات ق ذاریات>>
شماره: ۵۰
جزء : ۲۶
محل نزول: مکه
ترتيب نزول : ۳۴
تعداد آیه : ۴۵
متن و ترجمه سوره

فهرست سوره‌های قرآن

«سوره ق» پنجاهمین سوره از قرآن کریم است و دارای ۴۵ آیه می باشد.

نزول سوره

سوره «ق» از سور مکی است. حسن بصری گوید: این سوره مکى است غیر از آیه: «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» (آیه ۳۸) تا «وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ» (آیه ۳۹).

و معدل از ابن عباس نقل کرده است که این سوره مکى است، بغیر از آیه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ ...».

این سوره در ترتیب مصحف، پنجاهمین سوره و در ترتیب نزول، سی و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آنسوره مرسلات و پس از آن سوره بلد نازل شده است.

محتوای سوره

این سوره مسأله دعوت اسلام را بیان مى‌کند. و به آنچه در این دعوت است اشاره می‌کند، یعنى انذار به معاد و انکار مشرکین به معاد، و تعجبى که از آن داشتند که بعد از مردن و بطلان شخصیت آدمى و خاک شدنش چگونه دوباره زنده مى‌شود و به همان صورت و وضعى که قبل از مرگ داشت برمى‌گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد مى‌کند به این که علم الهى محیط به ایشان است، و کتاب حفیظ که هیچ یک از احوال خلقش و هیچ حرکت و سکون آنها- چه خردش و چه کلانش- از قلم آن کتاب نیفتاده نزد او است. آن گاه این منکرین را تهدید مى‌کند به اینکه اگر به راه نیایند بر سرشان همان خواهد آمد که بر سر امت‌هاى گذشته و هلاک شده آمد.

و آن گاه براى بار دوم باز به علم و قدرت خداى تعالى پرداخته از راه تدبیرى که در خلقت آسمانها و آراستن آن با ستارگان بى حرکت و با حرکت و تدابیر دیگرى که به کار برده و نیز تدبیرى که در خلقت زمین به کار برده و آن را گسترده و کوه‌هاى ریشه دار در آن جایگزین ساخته گیاهان نر و ماده در آن رویانیده و نیز به اینکه آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامین نموده و زمین را با آن آب زنده کرده است، علم و قدرت او را اثبات مى‌کند.

و نیز به همین منظور به بیان حال انسان مى‌پردازد که از اولین روزى که خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شدید و دقیق قرار دارد، حتى یک کلمه در فضاى دهانش نمى‌آورد، و از این بالاتر یک خاطره را در دلش خطور نمی‌دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی‌کند، مگر آنکه همه‌ اش را ثبت مى‌کنند. و آن گاه بعد از آنکه مرد، با او چه معامله مى‌شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آنکه از حساب فارغ شود، یا به آتش درآید اگر از تکذیب کنندگان حق باشد، و یا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقین باشد.

و کوتاه سخن آنکه: زمینه گفتار در این سوره مساله معاد است، و یکى از آیات برجسته آن آیه «لَقَدْ کنْتَ فِی غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَکشَفْنا عَنْک غِطاءَک فَبَصَرُک الْیوْمَ حَدِیدٌ» و یکى دیگر آیه «یوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِیدٍ» و یکى هم آیه «لَهُمْ ما یشاؤُنَ فِیها وَ لَدَینا مَزِیدٌ» است.[۱]

فضیلت سوره

ابى بن کعب از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روایت مى‌کند که فرمودند: هر کس سوره «ق» را بخواند، خداوند سکرات موت را بر او آسان سازد.

ابوحمزه ثمالى نیز از حضرت باقر علیه السلام روایت کرده است که فرمودند: هر کس به طور مداوم در نمازهاى فریضه و نافله خود سوره «ق» را بخواند، خداوند روزى او را وسعت داده، کتابش را بدست راستش داده و حساب آسانى از او خواهند کشید.

پانویس

  1. ترجمه المیزان، ج‌۱۸، ص: ۵۰۴

منابع

  • فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‌۲۳، ص۲۳۳.
  • محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج‌۱۸، ص ۵۰۴، قم ۱۳۷۴.
  • ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.

پیوست

سوره ق/متن و ترجمه

سوره قبلی:

۴۹.الحجرات

۵۰.ق سوره بعدی:

۵۱.الذاريات

۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن