سوره فجر
| <<غاشیه | فجر | بلد>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
«سوره فجر» هشتاد و نهمین سوره از قرآن کریم است و دارای ۳۰ آیه می باشد.
نزول سوره
«سوره فجر» در مکه نازل شده است. این سوره در ترتیب مصحف، هشتاد و نهمین سوره و در ترتیب نزول، دهمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره لیل و پس از آن سوره الضحی نازل شده است.
تعداد آیات
سوره فجر در عدد حجازی شامل سى و سه آیه، در عدد کوفی و شامی سى آیه و در عدد بصری بیست و نه آیه است. اختلاف عدد آیات در این چهار آیه است: «و نَعّمه» و «فَقَدَرَ عَلَیهِ رِزْقَهُ»، هر دوى این آیه حجازى است؛ «بِجَهَنَّمَ» حجازى و شامى، و «فِی عِبَادِی» کوفى است.
محتوای سوره
در این سوره تعلق به دنیا بدان جهت که طغیان و کفران به دنبال دارد، مذمت شده، و اهل دنیا را به شدیدترین عذاب دنیا و آخرت تهدید نموده، روشن می‌سازد که انسان به خاطر کوتاه فکریش خیال می‌کند اگر خدا به او نعمتى داده به خاطر آن است که نزد خدا کرامت و احترامى دارد، و آنکه مبتلا به فقر و فقدان است، به خاطر این است که در درگاه خدا خوار بی‌مقدار است، ولى به خاطر پندار غلطش هر فساد و طغیانى را مرتکب می‌شود، و آن پندار غلط را روپوش خطاهاى خود مى‌کند، و دومى هم به خاطر آن پندار غلطش کفر می‌گوید (و به هر ذلتى تن مى‌دهد) و حال آنکه امر بر او مشتبه شده، بلکه اگر قدرت و ثروت دارد و اگر مبتلا به فقر و تنگى معاش است، همه به منظور امتحان الهى است، تا روشن کند چه چیز از دنیایش براى آخرتش از پیش می‌فرستد.
پس قضیه به آن صورت که انسان توهم می‌کند و به زبان هم جارى می‌سازد نیست، بلکه به صورتى است که به زودى در قیامت که حساب و جزا به پا می‌شود، روشن می‌سازد که آنچه به او رسید چه فقر و ناتوانى و چه ثروت و قدرت همه امتحان بود، که او می‌توانست از دنیایش براى آخرتش گرفته، از پیش بفرستد، ولى نفرستاد، و عذاب آخرت را بر ثوابش ترجیح داد، پس از میان همه مردم دنیا، کسى به سعادت زندگى آخرت نمی‌رسد، مگرنفس مطمئنه و کسى که دلش به پروردگارش گرم است و تسلیم امر او است، و در نتیجه بادهاى کننده گرفتاریها، او را از جاى نمی‌کند، و در او تغییر حالت پدید نمی آورد، و اگر ثروتمند شد طغیان نمی‌کند و اگر فقیر شد کفران نمی‌ورزد.[۱]
فضیلت سوره
ابى بن کعب از پیامبر صلى اللَه علیه و آله روایت نموده که آن حضرت فرمود، کسى که آن را در ده شب اول ماه ذى الحجه بخواند، خداوند او را بیامرزد و کسى که در سایر روزها بخواند براى او در روز قیامت نورى باشد.
داود بن فرقد از حضرت امام صادق علیه السلام روایت نموده که فرمود، سوره فجر را در نماز واجب و مستحب خود بخوانید، زیرا آن سوره امام حسین علیه السلام است، کسى که آن را بخواند در روز قیامت با حضرت حسین علیه السلام در درجه او از بهشت باشد.
پانویس
- ↑ ترجمه المیزان، ج۲۰، ص: ۴۶۷
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۲۷، ص۵۱.
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۴۶۷، قم ۱۳۷۴.
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.
پیوست
| سوره قبلی:
۸۸.الغاشية |
۸۹.الفجر | سوره بعدی:
۹۰.البلد |
۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس
