سوره دخان
| <<زخرف | دخان | جاثیة>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره دخان چهل و چهارمین سوره قرآن است و دارای 59 آیه است.
نزول
سوره دخان مکی است.
این سوره در ترتیب مصحف چهل و چهارمین سوره و در ترتیب نزول شصت و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره زخرف و پس از آن سوره جاثیه نازل شده است.
تعداد آيات
بنابر قرائت اهل كوفه پنجاه و نه آيه، بنابر قرائت اهل بصره پنجاه و هفت آيه، بنابر قرائت ديگر قراء پنجاه و شش آيه است. اختلاف آيات در چهار مورد است:
- «حم» از نظر اهالى كوفه
- «إِنَّ هَٰؤُلَاءِ لَيَقُولُونَ» (آیه 34) از نظر كوفى
- «إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ» (آیه 43) از نظر عراقى، شامى و مدنى اوّل.
- ««فِي الْبُطُونِ» از نظر عراقى، مكّى و مدنى اخير.
فضيلت سوره
- ابى بن كعب از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روايت مي كند كه فرمودند: (هر كس شب جمعه سوره دخان را بخواند آمرزيده خواهد شد).
- ابو امامه از پيامبر خدا صلی الله علیه و آله روايت مي كند كه فرمودند: (هر كس سوره دخان را شب و روز جمعه بخواند خداوند در بهشت خانه‌اى برايش بنا خواهد نمود).
- ابوحمزه ثمالى از امام باقر علیه السلام روايت مي كند كه فرمود: (هر كس سوره دخان را در نمازهاى فريضه و نافله خود بخواند خداوند او را روز قيامت جزء امان يافتگان مبعوث خواهد فرمود و او را زير سايه عرش خود جا داده، حسابى آسان از او مي كند و نامه عملش را بدست راستش مي دهد).[۱]
هدف سوره
غرض سوره در يك كلمه خلاصه می‌شود، و آن اين است كه می‌خواهد كسانی را كه به كتاب خدا شك دارند از عذاب دنيا و عذاب آخرت انذار كند. و اين غرض را در اين سياق بيان می‌كند كه: قرآن كتابی است روشن كه از ناحيه خدا نازل شده بر كسی كه او به سوی مردم گسيل داشته، تا انذارشان كند. و به اين منظور نازل كرده تا رحمتی از او به بندگانش باشد. و در بهترين شب نازل كرده، شب قدر كه در آن شب هر امری بطور خلل‌ناپذيری تقدير می‌شود. چيزی كه هست مردم- يعنی كفار- در باره آن خود را به شك می‌اندازند، و با هوی و هوس خود بازی می‌كنند، و به زودی عذابی دردناك در دنيا از هر سو ايشان را احاطه می‌كند، آن گاه به سوی پروردگار خود برمی‌گردند، و خداوند بعد از فصل قضاء و محاسبه دقيق با عذابی جاودانه از ايشان انتقام می‌گيرد.
آن گاه برای آنان مثالی در خصوص عذاب دنيوی می‌آورد و آن داستان موسی (ع) است، كه به سوی قوم فرعون و برای نجات بنی اسرائيل گسيل شد، و فرعونيان او را تكذيب كردند، و خداوند به همين جرم در دريا غرقشان كرد.
و سپس برای عذاب دومشان كه آن را انكار می‌كردند، يعنی بازگشت به خدا در روز فصل قضا (قيامت) چنين اقامه حجت می‌كند كه: قيامت آمدنی است، چه بخواهند و چه نخواهند. و در آخر پاره‌ای از اخبار قيامت را و آنچه بر سر مجرمين می‌آيد و آنچه از انواع عذاب به آنها می‌رسد، برشمرده، قسمتی هم از ثوابهايی را كه به متقين می‌رسد كه حاصل جمعش عبارت است از حياتی طيب و مقامی كريم، بيان می‌كند [۲]
پانویس
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج22، ص281.
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج18، ص: 19، قم 1374
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
| سوره قبلی:
۴۳.الزخرف |
۴۴.الدخان | سوره بعدی:
۴۵.الجاثية |
۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس
