فاطر

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۵۵ توسط Aghajani (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

از نامهاى خداوند سبحان، و همچنین نام سى و پنجمين سوره قرآن كريم، از سوره های مکی و مشتمل بر 45 آيه است.

معنای فاطر

آفريننده، خالق. آغاز كننده در كار. يكى از نامهاى خداى تعالى: نوآفريننده. اين اسم و صفت الهى به صورت فاعلى به معناى شكافتن، اختراع نمودن و ايجاد كردن است.[۱]

فاطر در روایت ابن عباس:

ابن عباس گويد: من معنى (فاطر السماوات) را نمى دانستم تا اين كه روزى دو اعرابى به نزد من آمدند كه بر سر مالكيت چاهى نزاع داشتند، و يكى از آنها به ديگرى مى گفت: «انى فطرتُه» مرادش اين بود كه من آن را بنياد نهاده ام.

فاطر در قرآن

اين اسم و صفت با اضافه به «السّموات و الارض» 6 بار در قرآن ذكر شده است:[۲]

مانند: «قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْض‏...». (سوره انعام، 14)

شماره نام سوره آیات
1 سوره انعام(6) آیه 14.
2 سوره یوسف(12) آیه 101.
3 سوره ابراهیم(14) آیه 10.
4 سوره فاطر(35) آیه 1.
5 سوره زمر(39) آیه 46.
6 سوره شوری(42) آیه 11.

و به صورت «فعل» نيز 8 بار آمده است:

مانند: «إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ...‏». (سوره انعام، 79)

شماره نام سوره آیات
1 سوره انعام(6) آیه 79.
2 سوره هود(11) آیه 51.
3 سوره اسراء(17) آیه 51.
4 سوره طه(20) آیه 72.
5 سوره انبیاء(21) آیه 56.
6 سوره روم(30) آیه 30.
7 سوره یس(36) آیه 22.
8 سوره زخرف(43) آیه 27.

پانویس

  1. الاسماء والصّفات، بيهقى، ج 1، ص 60-61؛ اسما و صفات الهى فقط در قرآن، ج2، ص1040-1044.
  2. همان.


منابع

  • فرهنگ قرآن، جلد 21، صفحه 501.
  • سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.
اسماء الله در قرآن
تعداد:۱۳۵
الف اله، اَحَد، اوّل، آخِر، اعلى، اکرم، اعلم، ارحم الراحمین، احکم الحاکمین، احسن الخالقین، اهل التقوی، اهل‌ المغفرة، اقرب، ابقى، اسرع الحاسبین.
ب بارى، باطن، بدیع، بَرّ، بصیر.
ت توّاب.
ج جبّار، جامع.
ح حکیم، حلیم، حیّ، حق، حمید، حسیب، حفیظ، حفى.
خ خبیر، خالق، خلاق، خیر، خیرالماکرین، خیرالرازقین، خیرالفاصلین، خیرالحاکمین، خیرالفاتحین، خیرالغافرین، خیرالوارثین، خیرالراحمین، خیرالمنزلین.
ذ ذوالعرش، ذوالطول، ذوانتقام، ذوالفضل العظیم، ذوالرحمة، ذوالقوة، ذوالجلال و الاکرام، ذوالمعارج.
ر رحمان، رحیم، رؤوف، رب، رفیع الدرجات، رزاق، رقیب.
س سمیع، سلام، سریع الحساب، سریع العقاب.
ش شهید، شاکر، شکور، شدید العذاب، شدید العقاب، شدید المحال.
ص صمد.
ظ ظاهر.
ع عالِمُ غيبِ السماواتِ و الأرضِ، علیم، عزیز، عفوّ، على، عظیم، علام‌الغیوب، عالم الغیب و الشهادة.
غ غافرالذنب،غالب، غفار، غفور، غنى.
ف فالق الاصباح، فالق الحب و النوى، فاطر، فتّاح.
ق قوى، قدوس، قیوم، قاهر، قهار، قریب، قادر، قدیر، قابل‌التوب، القائم على کل نفس.
ک کبیر، کریم، کافی.
ل لطیف.
م مؤمن، مهیمن، متکبر، مصوِّر، مجید، مجیب، مبین، مولی، محیط، مقیت، متعال، محیى، متین، مقتدر، مستعان، مبدى، مالک الملک.
ن نصیر ، نور.
و وهاب، واحد، ولی، والی، واسع، وکیل، ودود.
ه هادی.