سوره مریم
| <<کهف | مریم | طه>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره مریم نوزدهمین سوره قرآن است و دارای98 آیه است.
نزول
سوره مریم به اتفاق همه، مکی است.
این سوره در ترتیب مصحف نوزدهمین سوره و در ترتیب نزول چهل و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره ق و پس از آن سوره طه نازل شده است.
شماره آيات:
بقولى 98 و بقولى 99 آيه است.
فضيلت سوره:
ابى بن كعب، از پيامبر گرامى اسلام، نقل كرده است كه هر كس اين سوره را بخواند به عدد كسانى كه زكريا و يحيى و مريم و عيسى و موسى و هارون و ابراهيم و اسحاق و يعقوب را تصديق يا تكذيب كردند، و بعدد كسانى كه از خدا فرزند خواستند، و بعدد كسانى كه از خدا فرزند نخواستند، او را ده حسنه مى‌دهد. امام صادق (ع) فرمود: هر كس سوره مريم را بخواند، از دنيا نميرود تا اينكه نعمتى به او داده شود كه براى او و مال و فرزندش، وسيله بی نيازى باشد. در آخرت نيز از اصحاب عيسى بن مريم است و اجر او در آخرت، به اندازه ملك سليمان است در اين جهان.
هدف سوره
غرض اين سوره به طوری كه در آخرش بدان اشاره نموده می‌فرمايد:«فَإِنَّما يَسَّرْناهُ بِلِسانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَ تُنْذِرَ بِهِ قَوْماً لُدًّا ...» بشارت و انذار است، چيزی كه هست همين غرض را در سياقی بديع و بسيار جالب ريخته نخست به داستان زكريا و يحيی و قصه مريم و عيسی و سرگذشت ابراهيم و اسحاق و يعقوب و ماجرای موسی و هارون و داستان اسماعيل و حكايت ادريس و سهمی كه به هر يك از ايشان از نعمت ولايت داده- كه يا نبوت بوده و ياصدق و اخلاص- اشاره كرده، آن گاه علت اين عنايت را چنين بيان فرموده كه اين بزرگواران خصلتهای برجسته‌ای داشته‌اند از آن جمله نسبت به پروردگارشان خاضع و خاشع بودند، و ليكن اخلاف ايشان از ياد خدا اعراض نموده به مساله توجه به پروردگار به كلی بی اعتناء شدند، و به جای آن دنبال شهوت را گرفتند به همين جهت به زودی حالت" غی" را كه همان از دست دادن رشد است ديدار می‌كنند، مگر آنكه كسی از ايشان توبه كند و به پروردگار خود بازگشت نمايد كه او سرانجام به اهل نعمت میپيوندد.
سپس نمونه‌هايی از لغزشهای اهل غی و زورگوييهای آنان و آرای خارج از منطقشان از قبيل نفی معاد، و به خدا نسبت پسر داری دادن، و بت پرستيدن و آنچه كه از لوازم اين لغزشها است از نكبت و عذاب را خاطر نشان می‌سازد.
بنا بر اين، می‌توان گفت بيان اين سوره شبيه به بيان مدعيی است كه برای اثبات دعوی خود مثال‌هايی می‌آورد. كانه گفته شده فلانی را و فلانی و فلانی كه از اهل رشد و دارای موهبتی الهی بودند در زندگی اين روش را داشتند كه دل از شهوات نفس كنده و به سوی پروردگار خود متوجه شدند، و طريقه خضوع و خشوع را پيش گرفتند كه هر وقت آيات پروردگارشان را متذكر می‌شدند از صميم دل خاضع می‌گشتند. و طريقه آدمی به سوی رشد و موهبت همين است، ليكن اخلاف همين نامبردگان اين طريقه را كنار گذاشتند، يعنی از عمل اعراض و به شهوات مذموم رو آوردند، و اين رويه، ايشان را جز به سوی" غی" كه خلاف رشد است نكشانيده، جز بر باطل استوارترشان نمیكند، و سرانجامشان اين می‌شود كه رجوع به خدا را انكار، و شركايی برای خدا اثبات نموده، سد راه دعوت هم می‌شوند و اين جز به سوی نكبت و عذاب رهنمونشان نمیكند. پس اين سوره- همانطور كه ملاحظه می‌فرماييد- با ذكر چند مثال آغاز و با گرفتن نتيجه‌ای كلی از آن مثلها، كه مورد نظر بوده، خاتمه يافته است. و اين نتيجه گيری از جمله« أُولئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ» شروع شده و تا چند آيه بعد ادامه می‌يابد.
پس اين سوره مردم را به سه طائفه تقسيم می‌كند: 1- آنهايی كه خدا انعامشان كرد كه يا انبياء بودند و يا اهل اجتباء و هدايت 2- اهل غی، يعنی آنهايی كه مايه و استعداد رشد خود را از دست دادند 3- آن كسانی كه توبه نموده ايمان آوردند، و عمل صالح كردند كه به زودی به اهل نعمت و رشد می‌پيوندند. و آن گاه ثواب توبه تائبين و مسترشدين و عذاب غاوياكه همنشينان شيطان و از اوليای اويند- را تذكر می‌دهد[۱]
پانویس
- ↑ ترجمه تفسیر المیزان، ج14، ص: 5
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج15، ص: 140
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج14، ص: 5، قم 1374
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
| سوره قبلی:
۱۸.الكهف |
۱۹.مريم | سوره بعدی:
۲۰.طه |
۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس
