سوره ق
| <<حجرات | ق | ذاریات>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره ق پنجاهمین سوره از قرآن است و دارای 45 آیه است.
نزول
سوره «ق» مکی است. حسن گويد: اين سوره مكى است غير از آيه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» (آیه 38) تا «وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ».(آیه 39)
و معدل از ابن عباس نقل كرده است كه اين سوره مكى است، بغير از آيه «وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَالْأَرْضَ» تا آخر آيه.
این سوره در ترتیب مصحف پنجاهمین سوره و در ترتیب نزول سی و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آنسوره مرسلات و پس از آن سوره بلد نازل شده است.
تعداد آيات
سوره (ق) به اجماع مفسّرين چهل و پنج آيه مى‌باشد.
فضيلت سوره
ابى بن كعب از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله روايت مى‌كند كه فرمودند: هر كس سوره «ق» را بخواند خداوند سكرات موت را بر او آسان سازد.
ابوحمزه ثمالى از حضرت باقر علیه السلام روايت كرده است كه فرمودند: هر كس به طور مداوم در نمازهاى فريضه و نافله خود سوره «ق» را بخواند، خداوند روزى او را وسعت داده، كتابش را بدست راستش داده، حساب آسانى از او خواهند كشيد.
محتوای سوره
اين سوره مساله دعوت اسلام را بيان مى‌كند. و به آنچه در اين دعوت است اشاره می‌كند، يعنى انذار به معاد و انكار مشركين به معاد، و تعجبى كه از آن داشتند كه بعد از مردن و بطلان شخصيت آدمى و خاك شدنش چگونه دوباره زنده مى‌شود و به همان صورت و وضعى كه قبل از مرگ داشت برمى‌گردد؟ آن گاه تعجب آنان را رد مى‌كند به اين كه علم الهى محيط به ايشان است، و كتاب حفيظ كه هيچ يك از احوال خلقش و هيچ حركت و سكون آنها- چه خردش و چه كلانش- از قلم آن كتاب نيفتاده نزد او است. آن گاه اين منكرين را تهديد مى‌كند به اينكه اگر به راه نيايند بر سرشان همان خواهد آمد كه بر سر امت‌هاى گذشته و هلاك شده آمد.
و آن گاه براى بار دوم باز به علم و قدرت خداى تعالى پرداخته از راه تدبيرى كه در خلقت آسمانها و آراستن آن با ستارگان بى حركت و با حركت و تدابير ديگرى كه به كار برده و نيز تدبيرى كه در خلقت زمين به كار برده و آن را گسترده و كوه‌هاى ريشه دار در آن جايگزين ساخته گياهان نر و ماده در آن رويانيده و نيز به اينكه آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تامين نموده و زمين را با آن آب زنده كرده است، علم و قدرت او را اثبات مى‌كند. و نيز به همين منظور به بيان حال انسان مى‌پردازد كه از اولين روزى كه خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شديد و دقيق قرار دارد، حتى يك كلمه در فضاى دهانش نمى‌آورد، و از اين بالاتر يك خاطره را در دلش خطور نمی‌دهد، و نفسش آن را وسوسه نمی‌كند، مگر آنكه همه اش را ثبت مى‌كنند. و آن گاه بعد از آنكه مرد با او چه معامله مى‌شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب، هم چنان در تحت مراقبت هست تا آنكه از حساب فارغ شود، يا به آتش در آيد اگر از تكذيب كنندگان حق باشد، و يا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقين باشد.
و كوتاه سخن آنكه: زمينه گفتار در اين سوره مساله معاد است، و يكى از آيات برجسته آن آيه« لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هذا فَكَشَفْنا عَنْكَ غِطاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ» و يكى ديگر آيه« يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ» و يكى هم آيه« لَهُمْ ما يَشاؤُنَ فِيها وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ» است [۱]
پانویس
- ↑ ترجمه الميزان، ج18، ص: 504
منابع
- فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج23، ص233.
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج18، ص: 504، قم 1374.
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
| سوره قبلی:
{{{قبلی}}} |
{{{سوره}}} | سوره بعدی:
{{{بعدی}}} |
۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس
