مؤمن (اسم الله)
اسم صد و نهم: المؤمن
اسم مؤمن در قرآن 22 بار آمده و در يك بار وصف خدا قرار گرفته است چنان كه مى فرمايد:(هُوَ اللّهُ الَّذِى لا إِلهَ إِلاّ هُوَ المَلِكُ القدُّوسُ السَّلامُ المُؤْمِنُ المُهَيْمِنُ العَزِيزُ الجَبّارُ المُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللّهِ عَمّا يُشْرِكُونَ).(حشر/23)
«خدا كسى است كه خدايى جز او نيست،(او) فرمانروا، منزه از شرك، پاكيزه از عيب، ايمنى بخش، نگهبان، قدرتمند، خودمختار، بزرگوار، منزه است خدا از آنچه كه براى او شريك قرار مى دهند».
ابن فارس مى گويد:ماده اين اسم دو معنى نزديك به هم دارد، يكى امانت در مقابل خيانت، ديگرى تصديق و پذيرش، و قرآن ماده اين اسم را در هر دو مورد بكار برده است، چنان كه از زبان فرزندان يعقوب نقل مى كند كه آنها پس از بازگشت از صحرا و آوردن خبر مرگ يوسف، به پدر چنين گفتند:(وَ ما أَنْتَ بِمُؤْمِن لَنا).(يوسف/17):«تو هرگز ما راتصديق نخواهى كرد».
و باز مى فرمايد:(وآمَنَهُمْ مِنْ خَوف)(قريش/4) «قريش را از خوف ايمنى بخشيد».
و در هر حال هدف از توصيف خدا به اين اسم، ايمنى بخشى او است، يعنى به بندگان خود امان از عذاب در دنيا را تحت شرايطى داده است، و برخى از آيات بر اين معنا دلالت دارد.
(إِنَّ الّذينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الحُسْنى أُولئِكَ عَنْها مُبْعَدُونَ* لا يَسْمَعُونَ حَسِيسَها وَ هُمْ فِى مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ* لا يَحْزُنُهُمُ الفَزَعُ الأَكْبَرُ وَ تَتَلَقّيهُمُ المَلائِكَةُ هذا يَومُكُمُ الّذى كُنْتُمْ تُوعَدُونَ).(انبياء/101ـ103)
«آنان كه از قبل، مشمول وعده نيكوى ما شده اند آنان از دوزخ دور مى باشند، صداى دوزخ را نمى شنوند و آنان در نعمت هاى مورد ميل و علاقه خود جاودانه اند، خوف بزرگ روز قيامت، آنان را اندوهگين نمى سازد فرشتگان به استقبال آنان آمده مى گويند، اين همان روزى است كه به شما وعده داده شده است».
و نيز مى فرمايد:
(إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ المَلائِكَةُ أَلاّ تَخافُوا وَ لاتَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالجَنَّةِ الّتى كُنْتُمْ تُوعَدُونَ).(فصلت/30)
«آنان كه گفتند پروردگار ما خدا است آنگاه استقامت ورزيدند، فرشتگان بر آنان فرود مى آيند (و مى گويند) مترسيد، اندوهگين مباشيد، بشارت باد شما را به بهشتى كه به آن وعده داده مى شديد».
امّا نمايش اين اسم در زندگى انسان اين است كه به عنوان فرد مسلمان، ديگران از شر زبان و دست او در امان باشند، و پيامبر گرامى فرموده است:«المُسْلِم مَنْ سَلُمَ المُسْلِمُونَ مِنْ لِسانِهِ و يَدِه» (1):مسلمان كسى است كه مسلمانان از دست و زبان او در امان باشند. و در روايت ديگر آمده است آن كس كه به خدا و روز رستاخيز ايمان دارد، همسايه خود را از شر خود ايمن سازد.(2)
ولى اگر مؤمن را به معنى پذيرنده بگيريم، نمايش آن در زندگى بشر اين است كه به خدا و كتب آسمانى و پيامبران الهى ايمان آورد. 1 . كافى 2/234.
2 . روضه كافى 8/101. [۱]