سوره هود: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۹: سطر ۹:
 
|تعداد آیه=۱۲۳
 
|تعداد آیه=۱۲۳
 
}}
 
}}
سوره هود یازدهمین سوره قرآن کریم است.
+
'''«سوره هود»''' یازدهمین [[سوره]] از [[قرآن|قرآن کریم]] است و مشتمل بر ۱۲۳ [[آیه]] می باشد.
==نزول==
+
==نزول سوره==
بر طبق گفته بيشتر مفسرين: تمامى اين سوره در مکه نازل شده و مكى است ولى قتاده گفته: تنها يك آيه آن يعنى آيه «أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ...» در [[مدينه]] نازل شده است.
+
بر طبق گفته بیشتر مفسرین، تمامى این سوره در [[مکه]] نازل شده است، ولى قتاده گفته: تنها یک [[آیه|آیه]] آن یعنى آیه {{متن قرآن|«أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَی النَّهارِ...»}} در [[مدینه]] نازل شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲</ref>
  
این سوره در ترتیب مصحف یازدهمین سوره و در ترتیب نزول پنجاه و دومین سوره قرآن کریم است که پیش از آن [[سوره یونس]] و پس از آن [[سوره یوسف]] نازل شده است.  
+
این سوره در ترتیب مصحف، یازدهمین سوره و در [[ترتیب نزول سوره ها|ترتیب نزول]]، پنجاه و دومین سوره [[قرآن|قرآن کریم]] است که پیش از آن [[سوره یونس]] و پس از آن [[سوره یوسف]] نازل شده است.
  
==شماره آيات==
+
==شماره آیات==
  
به گفته قراء [[كوفه]]: يكصد و بيست و سه آيه است و بنابر قول شاميان و پيشينيان از قراء مدينه (و به اصطلاح مدنى اول) يكصد و بيست و دو آيه و نزد ديگران يكصد و بيست و يك آيه است.
+
به گفته قراء [[کوفه]]، صد و بیست و سه [[آیه|آیه]] است و بنابر قول [[شام|شامیان]] و پیشینیان از قراء [[مدینه|مدینه]] (و به اصطلاح مدنى اول) صد و بیست و دو آیه و نزد دیگران صد و بیست و یک آیه است.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲</ref>
  
==فضيلت اين سوره==
+
==محتوا و هدف سوره==
  
أبى بن كعب از [[رسول خدا]] صلى اللَّه عليه و آله روايت كرده كه فرمود: هر كس اين سوره را بخواند بشماره هر كس كه به [[حضرت نوح]] و [[حضرت هود]] و [[حضرت صالح]] و [[حضرت شعیب]] و [[حضرت لوط]] و [[حضرت ابراهيم]] و [[حضرت موسى]] علیهم السلام ايمان آورده و يا آنها را تكذيب كرده است، ده حسنه به او عطا شود و روز قيامت از سعيدان باشد.
+
به نظر [[علامه طباطبایى|علامه طباطبائی]] (ره) این سوره در مقام بیان غرض آیات [[قرآن]] با همه کثرت و گوناگونی آنهاست و بیان می دارد که آیات قرآن با وجود اشتمالشان بر تفصیل معارف الهی و حقایق حقه بر یک اصل واحد تکیه دارند که آن اصل است و بقیه فروع آن هستند. و آن حقیقت که زیر بنای [[دین]] است و بنیان دین بر آن بنا نهاده شده‌‏ است [[توحید|توحید]] و یگانگی حق تعالى مطابق با [[اسلام]] است و آن اینست که [[انسان]] معتقد باشد به اینکه [[الله|خداى تعالى]] ربّ همه اشیاى عالم است و غیر از خداى تعالى در همه عالم ربّى وجود ندارد، و اینکه انسان به تمام معناى کلمه [[تسلیم|تسلیم]] او شود و حق [[ربوبیت]] او را اداء کند و دلش جز براى او خاشع نگشته، و در عمل جز در برابر او [[خضوع]] نکند.
  
و ثعلبى به سند خود از أبى جحيفه حديث كرده كه به رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله عرض شد: اى رسول خدا! پيرى زود در شما اثر كرده!؟ حضرت فرمود: (آرى) [[سوره هود]] و امثال آن (يعنى) [[سوره الحاقة]] و [[سوره واقعه]] و «عم يتساءلون» و «هل اتاك حديث الغاشيه» مرا پير كرد.  
+
این مطلب در چهار [[آیه|آیه]] اول سوره بطور اجمال ذکر شده و سپس در طول سوره به تفصیل آن در قالب [[انذار]] و تبشیر می پردازد. با ذکر سنت جارى خدا در بندگان و ایراد اخبار امتهاى گذشته و داستان اقوام [[حضرت نوح علیه السلام|نوح]] و [[حضرت هود علیه السلام|هود]] و [[حضرت صالح علیه السلام|صالح]] و [[حضرت لوط علیه السلام|لوط]] و [[حضرت شعیب علیه السلام|شعیب]] و [[حضرت موسی علیه السلام|موسى]] علیهم السلام و سرنوشتى که استکبار از پذیرفتن دعوت الهى و نیز افساد در زمین و [[اسراف]] در این فساد انگیزى دارد، و  با توصیف وعده‌هاى الهى براى مؤمنین و صاحبان اعمال صالح و توصیف تهدیدهایى که خدا به طبقه کفار و تکذیب‌گران آیاتش داده است و در خلال این مسائل امور دیگرى از معارف الهى راجع به [[توحید|توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] نیز خاطر نشان شده است.<ref>علامه طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۰، ص۱۳۵</ref>
  
و عياشى از [[امام باقر]] علیه السلام روايت كرده كه فرمود: هر كس سوره هود را در هر جمعه بخواند خداوند در روز قيامت او را در زمره پيامبران محشور سازد و حسابش آسان گردد و در آن روز عمل خطايى براى او باقى نماند.
+
==فضیلت سوره==
 +
[[ابی بن کعب|أبى بن کعب]] از [[رسول خدا]] صلى اللَّه علیه و آله روایت کرده که فرمود: هر کس این سوره را بخواند، بشماره هر کس که به [[حضرت نوح]] و [[حضرت هود]] و [[حضرت صالح]] و [[حضرت شعیب]] و [[حضرت لوط]] و [[حضرت ابراهیم]] و [[حضرت موسى]] علیهم السلام [[ایمان|ایمان]] آورده و یا آنها را تکذیب کرده است، ده حسنه به او عطا شود و روز [[قیامت|قیامت]] از سعیدان باشد.
  
== هدف سوره ==
+
و ثعلبى به سند خود از أبى جحیفه حدیث کرده که به رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله عرض شد: اى رسول خدا! پیرى زود در شما اثر کرده!؟ حضرت فرمود: (آرى) [[سوره هود]] و امثال آن (یعنى) [[سوره الحاقة]] و [[سوره واقعه]] و {{متن قرآن|«عَمَّ یتَسَاءَلُونَ»}} و {{متن قرآن|«هَلْ أَتَاک حَدِیثُ الْغَاشِیةِ»}} مرا پیر کرد.  
اين سوره همه معارف قرآنى را نخست در اين چهار آيه اول بطور اجمال ذكر نموده، سپس در طول سوره به تفصيل آن مى‌پردازد، البته آن تفصيل را در قالب انذار و تبشير ريخته، انذار و تبشيرى كه با ذكر سنت جارى خدا در بندگان و ايراد اخبار امتهاى گذشته و داستان اقوام نوح و هود و صالح و لوط و شعيب و موسى، و سرنوشتى كه استكبار از پذيرفتن دعوت الهى و نيز افساد در زمين و اسراف در اين فساد انگيزى دارد صورت گرفته، و نيز به توصيف وعده‌هاى الهى براى مؤمنين و صاحبان اعمال صالح و توصيف تهديدهايى كه خدا به طبقه كفار و تكذيبگران آياتش داده پرداخته و در خلال اين مسائل امور ديگرى از معارف الهى راجع به توحيد، نبوت و معاد نيز خاطر نشان شده است.
 
  
اشكالى كه به نظر بعضى از مفسرين بر غرض اين سوره وارد است روشن مى‌شود، آن مفسر<ref> تفسير المنار، ج 12، ص 2 </ref> در مقام بيان غرض اين سوره گفته است:
+
و [[محمد بن مسعود عیاشی|عیاشى]] از [[امام باقر]] علیه السلام روایت کرده که فرمود: هر کس «سوره هود» را در هر [[جمعه‌‌‌‌|جمعه]] بخواند، [[الله|خداوند]] در روز قیامت او را در زمره [[پیامبران]] محشور سازد و حسابش آسان گردد و در آن روز عمل خطایى براى او باقى نماند.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲</ref>
  
اين سوره از نظر معنا و موضوع بحث، نظير سوره يونس است كه متعرض عقايد اسلام است از الهيات و نبوتها و مساله بعث و جزاء و اعمال صالح، با اين تفاوت كه در سوره يونس داستانهايى كه آمده بطور اجمال آمده بود، و در اين سوره بطور مفصل ذكر شده.در حالی که  اين دو سوره در مقام بيان دو غرض مختلفند، دو غرضى كه اصلا ربطى به هم ندارند و برگشت هيچيك از آن دو به ديگرى نيست، سوره يونس در مقام بيان اين معنا است كه سنت جارى خداى تعالى در بين هر رسولى با امتش اين بوده كه اگر امتش او را تكذيب مى‌كرد بين آن رسول و امتش حكمى كرده كه لازمه‌اش هلاك آن امت بود، و امت اسلام هم از اين سنت كلى مستثناء نيست، اين امت هم اگر تكذيب كند بر سرش همان مى‌آيد كه بر سر امتهاى ديگر آمد. ولى سوره مورد بحث اين هدف را دنبال مى‌كند كه بفهماند معارف قرآنى طورى است كه اگر تحليل شود سر از توحيد خالص در می ‌آورد، بطورى كه اگر توحيد را هم بخواهيم تجزيه و تركيب كنيم سر از همان معارف اصولى و فروعى دين در می ‌آورد<ref> ، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌10، ص: 201 </ref>
 
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
*فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌12، ص3.
+
 
*محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌10، ص: 201، قم 1374
+
*طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
*[http://wiki.ahlolbait.com/index.php/%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8_%D9%86%D8%B2%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%87%D8%A7 ترتیب نزول سوره ها]، در همین دانشنامه
+
*طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،‌ موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
 +
*[http://wiki.ahlolbait.com/index.php/%D8%AA%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%A8_%D9%86%D8%B2%D9%88%D9%84_%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%87%D8%A7 ترتیب نزول سوره ها]، در همین دانشنامه.
  
 
==پیوست==
 
==پیوست==
[[سوره هود/متن و ترجمه]]
+
[[سوره هود/متن و ترجمه|'''سوره هود/متن و ترجمه''']]
 
+
{{فهرست سوره های قرآن
 +
|سوره=۱۱.[[سوره هود|هود]]
 +
|قبلی=۱۰.[[سوره یونس|يونس]]
 +
|بعدی=۱۲.[[سوره یوسف|يوسف]]
 +
}}
 
{{قرآن}}
 
{{قرآن}}
  
 
[[رده:سوره های قرآن]]
 
[[رده:سوره های قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۵۴

<<یونس هود یوسف>>
شماره: ۱۱
جزء : ۱۱و۱۲
محل نزول: مکه
ترتيب نزول : ۵۲
تعداد آیه : ۱۲۳
متن و ترجمه سوره

فهرست سوره‌های قرآن

«سوره هود» یازدهمین سوره از قرآن کریم است و مشتمل بر ۱۲۳ آیه می باشد.

نزول سوره

بر طبق گفته بیشتر مفسرین، تمامى این سوره در مکه نازل شده است، ولى قتاده گفته: تنها یک آیه آن یعنى آیه «أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَی النَّهارِ...» در مدینه نازل شده است.[۱]

این سوره در ترتیب مصحف، یازدهمین سوره و در ترتیب نزول، پنجاه و دومین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره یونس و پس از آن سوره یوسف نازل شده است.

شماره آیات

به گفته قراء کوفه، صد و بیست و سه آیه است و بنابر قول شامیان و پیشینیان از قراء مدینه (و به اصطلاح مدنى اول) صد و بیست و دو آیه و نزد دیگران صد و بیست و یک آیه است.[۲]

محتوا و هدف سوره

به نظر علامه طباطبائی (ره) این سوره در مقام بیان غرض آیات قرآن با همه کثرت و گوناگونی آنهاست و بیان می دارد که آیات قرآن با وجود اشتمالشان بر تفصیل معارف الهی و حقایق حقه بر یک اصل واحد تکیه دارند که آن اصل است و بقیه فروع آن هستند. و آن حقیقت که زیر بنای دین است و بنیان دین بر آن بنا نهاده شده‌‏ است توحید و یگانگی حق تعالى مطابق با اسلام است و آن اینست که انسان معتقد باشد به اینکه خداى تعالى ربّ همه اشیاى عالم است و غیر از خداى تعالى در همه عالم ربّى وجود ندارد، و اینکه انسان به تمام معناى کلمه تسلیم او شود و حق ربوبیت او را اداء کند و دلش جز براى او خاشع نگشته، و در عمل جز در برابر او خضوع نکند.

این مطلب در چهار آیه اول سوره بطور اجمال ذکر شده و سپس در طول سوره به تفصیل آن در قالب انذار و تبشیر می پردازد. با ذکر سنت جارى خدا در بندگان و ایراد اخبار امتهاى گذشته و داستان اقوام نوح و هود و صالح و لوط و شعیب و موسى علیهم السلام و سرنوشتى که استکبار از پذیرفتن دعوت الهى و نیز افساد در زمین و اسراف در این فساد انگیزى دارد، و با توصیف وعده‌هاى الهى براى مؤمنین و صاحبان اعمال صالح و توصیف تهدیدهایى که خدا به طبقه کفار و تکذیب‌گران آیاتش داده است و در خلال این مسائل امور دیگرى از معارف الهى راجع به توحید، نبوت و معاد نیز خاطر نشان شده است.[۳]

فضیلت سوره

أبى بن کعب از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله روایت کرده که فرمود: هر کس این سوره را بخواند، بشماره هر کس که به حضرت نوح و حضرت هود و حضرت صالح و حضرت شعیب و حضرت لوط و حضرت ابراهیم و حضرت موسى علیهم السلام ایمان آورده و یا آنها را تکذیب کرده است، ده حسنه به او عطا شود و روز قیامت از سعیدان باشد.

و ثعلبى به سند خود از أبى جحیفه حدیث کرده که به رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله عرض شد: اى رسول خدا! پیرى زود در شما اثر کرده!؟ حضرت فرمود: (آرى) سوره هود و امثال آن (یعنى) سوره الحاقة و سوره واقعه و «عَمَّ یتَسَاءَلُونَ» و «هَلْ أَتَاک حَدِیثُ الْغَاشِیةِ» مرا پیر کرد.

و عیاشى از امام باقر علیه السلام روایت کرده که فرمود: هر کس «سوره هود» را در هر جمعه بخواند، خداوند در روز قیامت او را در زمره پیامبران محشور سازد و حسابش آسان گردد و در آن روز عمل خطایى براى او باقى نماند.[۴]

پانویس

  1. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲
  2. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲
  3. علامه طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۱۰، ص۱۳۵
  4. طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏۵، ص۲۱۲

منابع

  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  • طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت،‌ موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  • ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه.

پیوست

سوره هود/متن و ترجمه

سوره قبلی:

۱۰.يونس

۱۱.هود سوره بعدی:

۱۲.يوسف

۱.سوره فاتحه ۲.سوره بقره ۳.سوره آل عمران ۴.سوره نساء ۵.سوره مائده ۶.سوره انعام ۷.سوره اعراف ۸.سوره انفال ۹.سوره توبه ۱۰.سوره یونس ۱۱.سوره هود ۱۲.سوره یوسف ۱۳.سوره رعد ۱۴.سوره ابراهیم ۱۵.سوره حجر ۱۶.سوره نحل ۱۷.سوره اسراء ۱۸.سوره کهف ۱۹.سوره مریم ۲۰.سوره طه ۲۱.سوره انبیاء ۲۲.سوره حج ۲۳.سوره مومنون ۲۴.سوره نور ۲۵.سوره فرقان ۲۶.سوره شعراء ۲۷.سوره نمل ۲۸.سوره قصص ۲۹.سوره عنکبوت ۳۰.سوره روم ۳۱.سوره لقمان ۳۲.سوره سجده ۳۳.سوره احزاب ۳۴.سوره سبأ ۳۵.سوره فاطر ۳۶.سوره یس ۳۷.سوره صافات ۳۸.سوره ص ۳۹.سوره زمر ۴۰.سوره غافر ۴۱.سوره فصلت ۴۲.سوره شوری ۴۳.سوره زخرف ۴۴.سوره دخان ۴۵.سوره جاثیه ۴۶.سوره احقاف ۴۷.سوره محمد ۴۸.سوره فتح ۴۹.سوره حجرات ۵۰.سوره ق ۵۱.سوره ذاریات ۵۲.سوره طور ۵۳.سوره نجم ۵۴.سوره قمر ۵۵.سوره الرحمن ۵۶.سوره واقعه ۵۷.سوره حدید ۵۸.سوره مجادله ۵۹.سوره حشر ۶۰.سوره ممتحنه ۶۱.سوره صف ۶۲.سوره جمعه ۶۳.سوره منافقون ۶۴.سوره تغابن ۶۵.سوره طلاق ۶۶.سوره تحریم ۶۷.سوره ملک ۶۸.سوره قلم ۶۹.سوره الحاقه ۷۰.سوره معارج ۷۱.سوره نوح ۷۲.سوره جن ۷۳.سوره مزمل ۷۴.سوره مدثر ۷۵.سوره قیامه ۷۶.سوره انسان ۷۷.سوره مرسلات ۷۸.سوره نبأ ۷۹.سوره نازعات ۸۰.سوره عبس ۸۱.سوره تکویر ۸۲.سوره انفطار ۸۳.سوره مطففین ۸۴.سوره انشقاق ۸۵.سوره بروج ۸۶.سوره طارق ۸۷.سوره اعلی ۸۸.سوره غاشیه ۸۹.سوره فجر ۹۰.سوره بلد ۹۱.سوره شمس ۹۲.سوره لیل ۹۳.سوره ضحی ۹۴.سوره انشراح ۹۵.سوره تین ۹۶.سوره علق ۹۷.سوره قدر ۹۸.سوره بینه ۹۹.سوره زلزال ۱۰۰.سوره عادیات ۱۰۱.سوره قارعه ۱۰۲.سوره تکاثر ۱۰۳.سوره عصر ۱۰۴.سوره همزه ۱۰۵.سوره فیل ۱۰۶.سوره قریش ۱۰۷.سوره ماعون ۱۰۸.سوره کوثر ۱۰۹.سوره کافرون ۱۱۰.سوره نصر ۱۱۱.سوره مسد ۱۱۲.سوره اخلاص ۱۱۳.سوره فلق ۱۱۴.سوره ناس

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن