شهدای کربلا: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز |
||
| سطر ۴: | سطر ۴: | ||
==تعداد شهدای کربلا== | ==تعداد شهدای کربلا== | ||
| − | تعداد دقیق شهدای کربلا، مشخّص نیست. [[دانشنامه امام حسین علیه السلام (کتاب)|دانشنامه امام حسین علیه السلام]] برای رسیدن به عددی نزدیک به واقع، نام کسانی را که در منابع نسبتا معتبر، در زمره شهدای کربلا شمرده شده اند، فهرست نموده است که عدد آنها به ۱۵۵ رسیده است.<ref>دانشنامه امام حسین(ع)،دارالحدیث، ۱۳۸۸، چاپ اول، ج۷، ص ۲۸۱-۲۹۱</ref> در عین حال حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، مدیرگروه پژوهشی دانشنامه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «وقتی در منابع مختلف بررسی می‌کنیم به تعدادی از اسامی می‌رسیم که به دلیل آنکه در آن زمان نقطه‌گذاری کمتر انجام می‌شد ممکن است بعضی از این اسامی با هم مشترک بوده، شبیه هم باشند یا اشتباه شده باشد. گروه تحقیقاتی دانشنامه امام حسین(ع) ادعایی ندارد مبنی بر اینکه تعداد شهدای کربلا حتما ۱۵۵ نفر است، بلکه تعداد و اسامی را از [[زیارت ناحیه مقدسه]] و سایر منابع مستندی که وجود داشته، بیان کرده است.»<ref>[http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13910906000389 نام و تعداد دقیق شهدای کربلا | + | تعداد دقیق شهدای کربلا، مشخّص نیست. [[دانشنامه امام حسین علیه السلام (کتاب)|دانشنامه امام حسین علیه السلام]] برای رسیدن به عددی نزدیک به واقع، نام کسانی را که در منابع نسبتا معتبر، در زمره شهدای کربلا شمرده شده اند، فهرست نموده است که عدد آنها به ۱۵۵ رسیده است.<ref>دانشنامه امام حسین(ع)،دارالحدیث، ۱۳۸۸، چاپ اول، ج۷، ص ۲۸۱-۲۹۱.</ref> در عین حال حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، مدیرگروه پژوهشی دانشنامه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «وقتی در منابع مختلف بررسی می‌کنیم به تعدادی از اسامی می‌رسیم که به دلیل آنکه در آن زمان نقطه‌گذاری کمتر انجام می‌شد ممکن است بعضی از این اسامی با هم مشترک بوده، شبیه هم باشند یا اشتباه شده باشد. گروه تحقیقاتی دانشنامه امام حسین(ع) ادعایی ندارد مبنی بر اینکه تعداد شهدای کربلا حتما ۱۵۵ نفر است، بلکه تعداد و اسامی را از [[زیارت ناحیه مقدسه]] و سایر منابع مستندی که وجود داشته، بیان کرده است.»<ref>[http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13910906000389 نام و تعداد دقیق شهدای کربلا (جدول)، فارس نیوز]، بازیابی: ۲۷ مهر ۱۳۹۴.</ref> |
اما آنچه در مورد تعداد شهدای کربلا مشهور است ۷۲ تن است. شاید منشاء این شهرت گفتار [[شیخ مفید]] در [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]] باشد که تعداد سرهای جداشدهی شهدای کربلا را (به جز [[سر امام حسین علیه السلام|سر امام حسین]] علیه السلام) ۷۲ سر می داند که به دستور [[عمر بن سعد]] به کاخ [[عبیدالله بن زیاد|ابن زیاد]] فرستاده شد.<ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم: کنگره جهانی شیخ مفید، چ۱، ۱۴۱۳ه.ق.، ج۲، ص۱۱۳.</ref> احتمالا در طول زمان تعداد [[سرهای شهدای کربلا|سرهای شهدا]] به عنوان تعداد شهدای کربلا مشهور شده باشد. و کسانی که سرهایشان بر بدنشان مانده است در سخن از تعداد شهدای کربلا به حساب نیامده اند. | اما آنچه در مورد تعداد شهدای کربلا مشهور است ۷۲ تن است. شاید منشاء این شهرت گفتار [[شیخ مفید]] در [[الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد (کتاب)|الارشاد]] باشد که تعداد سرهای جداشدهی شهدای کربلا را (به جز [[سر امام حسین علیه السلام|سر امام حسین]] علیه السلام) ۷۲ سر می داند که به دستور [[عمر بن سعد]] به کاخ [[عبیدالله بن زیاد|ابن زیاد]] فرستاده شد.<ref>شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم: کنگره جهانی شیخ مفید، چ۱، ۱۴۱۳ه.ق.، ج۲، ص۱۱۳.</ref> احتمالا در طول زمان تعداد [[سرهای شهدای کربلا|سرهای شهدا]] به عنوان تعداد شهدای کربلا مشهور شده باشد. و کسانی که سرهایشان بر بدنشان مانده است در سخن از تعداد شهدای کربلا به حساب نیامده اند. | ||
| سطر ۱۲: | سطر ۱۲: | ||
'''شهدای بنی هاشم:''' | '''شهدای بنی هاشم:''' | ||
| − | شهدای [[بنی هاشم]] از اولاد [[ابوطالب]] که نام آنها در '[[زیارت ناحیه مقدسه|زیارت ناحیه]]' آمده، ۱۷ نفر و از اولاد ابوطالب که نام آنها در زیارت 'ناحیه' نیامده، ۱۳ نفر است که سه کودک نیز از بنی هاشم شهید شدند و از میان این ۳۳ نفر، ۱۰ نفر از فرزندان [[امام علی علیه السلام|امیرالمومنین]] علیه السلام، چهار نفر از فرزندان [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] علیه السلام، سه نفر از فرزندان [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] علیه السلام، ۱۲ نفر از فرزندان [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]] و چهار نفر نیز از فرزندان [[جعفر طیار]] بودند.<ref name="فرهنگ عاشورا">فرهنگ | + | شهدای [[بنی هاشم]] از اولاد [[ابوطالب]] که نام آنها در '[[زیارت ناحیه مقدسه|زیارت ناحیه]]' آمده، ۱۷ نفر و از اولاد ابوطالب که نام آنها در زیارت 'ناحیه' نیامده، ۱۳ نفر است که سه کودک نیز از بنی هاشم شهید شدند و از میان این ۳۳ نفر، ۱۰ نفر از فرزندان [[امام علی علیه السلام|امیرالمومنین]] علیه السلام، چهار نفر از فرزندان [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] علیه السلام، سه نفر از فرزندان [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]] علیه السلام، ۱۲ نفر از فرزندان [[عقیل بن ابیطالب|عقیل]] و چهار نفر نیز از فرزندان [[جعفر طیار]] بودند.<ref name="فرهنگ عاشورا">[[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، جواد محدثی، مدخل "آمار نهضت کربلا" در دسترس: [http://www.ghadeer.org/Book/1214/182995 پایگاه مرکز اطلاع رسانی غدیر]، بازیابی: ۲۴ شهریور ۱۳۹۷.</ref> |
'''شهدای کوفه:''' | '''شهدای کوفه:''' | ||
| سطر ۵۲: | سطر ۵۲: | ||
هفت نفر شامل [[حضرت علی اکبر علیه السلام|علی اکبر]] علیه السلام، 'عبدالله بن حسین'، '[[عمرو بن جناده انصاری|عمرو بن جناده]]'، '[[عبد الله بن یزید العبدی|عبدالله بن یزید]]'، 'عبیدالله بن یزید'، '[[مجمع بن عبد الله العائذی|مجمع بن عائذ]]' و '[[عبد الرحمن بن مسعود التیمی|عبدالرحمن بن مسعود]]' در حضور پدر خود شهید شدند.<ref name="فرهنگ عاشورا" /> | هفت نفر شامل [[حضرت علی اکبر علیه السلام|علی اکبر]] علیه السلام، 'عبدالله بن حسین'، '[[عمرو بن جناده انصاری|عمرو بن جناده]]'، '[[عبد الله بن یزید العبدی|عبدالله بن یزید]]'، 'عبیدالله بن یزید'، '[[مجمع بن عبد الله العائذی|مجمع بن عائذ]]' و '[[عبد الرحمن بن مسعود التیمی|عبدالرحمن بن مسعود]]' در حضور پدر خود شهید شدند.<ref name="فرهنگ عاشورا" /> | ||
| − | ۹ نفر از مادران شهدای کربلا در [[روز عاشورا]] در کربلا حضور داشتند: '[[رباب]]' مادر '[[علی اصغر]] علیه السلام'، حضرت [[زینب کبرى]] سلام الله علیها مادر '[[محمد بن عبد الله بن جعفر|محمد]]' و '[[عون بن عبد الله بن جعفر|عون]]'، 'رمله' مادر [[قاسم بن حسن]]، 'بنت شلیل جیلیه' مادر [[عبد الله بن حسن]]، 'رقیه' دختر [[امیرالمومنین]] علیه السلام و مادر '[[عبد الله بن مسلم بن عقیل]]' و مادران '[[محمد بن ابى سعید بن عقیل|محمد بن ابی سعید بن عقیل]]'، '[[عمرو بن جنادة الانصاری|عمرو بن جناده الانصاری]]'، 'عبداللّه بن وهب کلبی' بنا به روایتی که ثابت نیست '[[لیلی مادر علی اکبر علیه السلام|لیلا]]' مادر [[علی اکبر]] علیه السلام.<ref name="فرهنگ عاشورا" /> | + | ۹ نفر از مادران شهدای کربلا در [[روز عاشورا]] در کربلا حضور داشتند: '[[رباب]]' مادر '[[علی اصغر]] علیه السلام'، حضرت [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب کبرى]] سلام الله علیها مادر '[[محمد بن عبد الله بن جعفر|محمد]]' و '[[عون بن عبد الله بن جعفر|عون]]'، 'رمله' مادر [[قاسم بن حسن]]، 'بنت شلیل جیلیه' مادر [[عبد الله بن حسن]]، 'رقیه' دختر [[امیرالمومنین]] علیه السلام و مادر '[[عبد الله بن مسلم بن عقیل]]' و مادران '[[محمد بن ابى سعید بن عقیل|محمد بن ابی سعید بن عقیل]]'، '[[عمرو بن جنادة الانصاری|عمرو بن جناده الانصاری]]'، 'عبداللّه بن وهب کلبی' بنا به روایتی که ثابت نیست '[[لیلی مادر علی اکبر علیه السلام|لیلا]]' مادر [[علی اکبر]] علیه السلام.<ref name="فرهنگ عاشورا" /> |
==فهرست اسامی شهدای کربلا== | ==فهرست اسامی شهدای کربلا== | ||
| سطر ۸۰: | سطر ۸۰: | ||
'''فرزندان عبدالله بن جعفر طیار:''' | '''فرزندان عبدالله بن جعفر طیار:''' | ||
| − | #[[عون بن عبد الله بن جعفر|عون بن عبدالله بن جعفر]]: پسر «[[عبدالله بن جعفر | + | #[[عون بن عبد الله بن جعفر|عون بن عبدالله بن جعفر]]: پسر «[[عبدالله بن جعفر طيار|عبدالله جعفر بن طیار]]» و مادرش [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب کبری]] علیهاالسلام، دختر [[امیرالمومنین|امیرمؤمنان]] علیه السلام است. |
#[[محمد بن عبد الله بن جعفر|محمد بن عبدالله بن جعفر]]: برخی مادر او را خَوصا، دختر خَصَفة بن ثقیف بن ربیعه و برخی [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] دانسته اند. | #[[محمد بن عبد الله بن جعفر|محمد بن عبدالله بن جعفر]]: برخی مادر او را خَوصا، دختر خَصَفة بن ثقیف بن ربیعه و برخی [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب]] دانسته اند. | ||
'''فرزندان و نوه های عقیل:''' | '''فرزندان و نوه های عقیل:''' | ||
| − | #[[مسلم بن عقیل|مسلم]]: فرزند [[عقیل بن ابی طالب]]، سفیر امام علیه السلام که در [[کوفه]]، از بلندای مسجد به پایین او را انداختند. ایشان پسرعموی امام حسین علیه السلام و شوهر خواهر آن حضرت هستند و پس از شهادتش دو فرزند خردسال دیگرش توسط کوفیان به طمع جایزه کشته شدند. | + | #[[مسلم بن عقیل|مسلم]]: فرزند [[عقیل بن ابیطالب|عقیل بن ابی طالب]]، سفیر امام علیه السلام که در [[کوفه]]، از بلندای مسجد به پایین او را انداختند. ایشان پسرعموی امام حسین علیه السلام و شوهر خواهر آن حضرت هستند و پس از شهادتش دو فرزند خردسال دیگرش توسط کوفیان به طمع جایزه کشته شدند. |
#[[عبد الرحمن بن عقیل|عبدالرحمن بن عقیل]] | #[[عبد الرحمن بن عقیل|عبدالرحمن بن عقیل]] | ||
#[[جعفر بن عقیل]] | #[[جعفر بن عقیل]] | ||
| سطر ۱۰۲: | سطر ۱۰۲: | ||
#[[اسلم ترکی]]: پدرش ترک بود و کاتب امام علیه السلام. | #[[اسلم ترکی]]: پدرش ترک بود و کاتب امام علیه السلام. | ||
#[[امیة بن سعد الطایی]] | #[[امیة بن سعد الطایی]] | ||
| − | #[[انس بن الحرث کاهلى]] | + | #[[انس بن حرث کاهلی|انس بن الحرث کاهلى]] |
#[[بریر بن خضیر الهمدانی]]: مردی زاهد و عابد و سید قاریان قرآن، بزرگ اهالی کوفه. | #[[بریر بن خضیر الهمدانی]]: مردی زاهد و عابد و سید قاریان قرآن، بزرگ اهالی کوفه. | ||
#[[بشر بن عبد الله الحضرمی]] | #[[بشر بن عبد الله الحضرمی]] | ||
| سطر ۱۱۹: | سطر ۱۱۹: | ||
#[[حباب بن الحارث]] | #[[حباب بن الحارث]] | ||
#[[حباب بن عامر الشعبی]]: از [[شیعه|شیعیان]] کوفه است. | #[[حباب بن عامر الشعبی]]: از [[شیعه|شیعیان]] کوفه است. | ||
| − | #[[حبشى بن قیس نهمى]] | + | #[[حبشى بن قيس نهمى|حبشى بن قیس نهمى]] |
#[[حبیب بن مظاهر اسدى]] | #[[حبیب بن مظاهر اسدى]] | ||
#[[حجاج بن بدر السعدی]]: حامل نامه مسعود ابن عمرو، و از اهالی [[بصره]]. | #[[حجاج بن بدر السعدی]]: حامل نامه مسعود ابن عمرو، و از اهالی [[بصره]]. | ||
| سطر ۱۷۴: | سطر ۱۷۴: | ||
#[[عمران بن کعب بن حارثة الاشجعی]] | #[[عمران بن کعب بن حارثة الاشجعی]] | ||
#[[عمرو بن جنادة الانصاری]]: پسر جَنادة. | #[[عمرو بن جنادة الانصاری]]: پسر جَنادة. | ||
| − | # | + | #عمرو بن خالد الازدی |
#[[عمرو بن خالد الصیداوی]] | #[[عمرو بن خالد الصیداوی]] | ||
#[[عمرو بن ضبیعة الضبعی]]: ابتدا با [[عمر بن سعد|عمر سعد]] بود سپس داخل در سپاه امام شد. | #[[عمرو بن ضبیعة الضبعی]]: ابتدا با [[عمر بن سعد|عمر سعد]] بود سپس داخل در سپاه امام شد. | ||
| سطر ۲۰۴: | سطر ۲۰۴: | ||
#[[ام وهب]]: تنها زن شهید در روز [[روز عاشورا|عاشورا]] که بر بالین همسرش [[عبد الله بن عمیر بن جناب الکلبی|عبدالله حباب کلبی]] به شهادت رسید. | #[[ام وهب]]: تنها زن شهید در روز [[روز عاشورا|عاشورا]] که بر بالین همسرش [[عبد الله بن عمیر بن جناب الکلبی|عبدالله حباب کلبی]] به شهادت رسید. | ||
#[[واضح الرومی]]: آزاد شده حارث سلمانی. | #[[واضح الرومی]]: آزاد شده حارث سلمانی. | ||
| − | #[[وهب بن عبد الله | + | #[[وهب بن عبد الله كلبى|وهب بن عبدالله کلبى]] |
#[[کردوس التغلبی]] | #[[کردوس التغلبی]] | ||
#[[کنانة بن عتیق التغلبی]]: از بزرگان، قاریان و عابدان کوفه. | #[[کنانة بن عتیق التغلبی]]: از بزرگان، قاریان و عابدان کوفه. | ||
نسخهٔ ۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۴۸
شهدای کربلا، یاران از جان گذشته امام حسین علیه السلام هستند که در واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری، در کربلا و در قتال نابرابر با سپاه عمر بن سعد به شهادت رسیدند. شهیدان کربلا معمولا به دو گروه بنی هاشم (وابستگان امام حسین علیه السلام) و یاران امام حسین علیه السلام (بجز بنی هاشم) تقسیم می شوند. تعداد شهدای کربلا بنا بر مشهور ۷۲ تن و با شمارش دقیق بیش از ۱۵۰ نفر است.
محتویات
تعداد شهدای کربلا
تعداد دقیق شهدای کربلا، مشخّص نیست. دانشنامه امام حسین علیه السلام برای رسیدن به عددی نزدیک به واقع، نام کسانی را که در منابع نسبتا معتبر، در زمره شهدای کربلا شمرده شده اند، فهرست نموده است که عدد آنها به ۱۵۵ رسیده است.[۱] در عین حال حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، مدیرگروه پژوهشی دانشنامه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار داشت: «وقتی در منابع مختلف بررسی می‌کنیم به تعدادی از اسامی می‌رسیم که به دلیل آنکه در آن زمان نقطه‌گذاری کمتر انجام می‌شد ممکن است بعضی از این اسامی با هم مشترک بوده، شبیه هم باشند یا اشتباه شده باشد. گروه تحقیقاتی دانشنامه امام حسین(ع) ادعایی ندارد مبنی بر اینکه تعداد شهدای کربلا حتما ۱۵۵ نفر است، بلکه تعداد و اسامی را از زیارت ناحیه مقدسه و سایر منابع مستندی که وجود داشته، بیان کرده است.»[۲]
اما آنچه در مورد تعداد شهدای کربلا مشهور است ۷۲ تن است. شاید منشاء این شهرت گفتار شیخ مفید در الارشاد باشد که تعداد سرهای جداشدهی شهدای کربلا را (به جز سر امام حسین علیه السلام) ۷۲ سر می داند که به دستور عمر بن سعد به کاخ ابن زیاد فرستاده شد.[۳] احتمالا در طول زمان تعداد سرهای شهدا به عنوان تعداد شهدای کربلا مشهور شده باشد. و کسانی که سرهایشان بر بدنشان مانده است در سخن از تعداد شهدای کربلا به حساب نیامده اند.
آمار تفکیک شده شهیدان کربلا
شهدای بنی هاشم:
شهدای بنی هاشم از اولاد ابوطالب که نام آنها در 'زیارت ناحیه' آمده، ۱۷ نفر و از اولاد ابوطالب که نام آنها در زیارت 'ناحیه' نیامده، ۱۳ نفر است که سه کودک نیز از بنی هاشم شهید شدند و از میان این ۳۳ نفر، ۱۰ نفر از فرزندان امیرالمومنین علیه السلام، چهار نفر از فرزندان امام حسن علیه السلام، سه نفر از فرزندان سیدالشهدا علیه السلام، ۱۲ نفر از فرزندان عقیل و چهار نفر نیز از فرزندان جعفر طیار بودند.[۴]
شهدای کوفه:
تعداد شهدای کوفه و از یاران امام ۱۳۸ نفر بود که ۱۴ نفر از آنان را غلامان تشکیل می دادند. شهدایی که سرهای آنها بین قبایل تقسیم و از کربلا به کوفه برده شد، ۷۸ نفر بودند.[۴]
شهدای صحابی رسول خدا (ص):
پنج نفر از شهدای کربلا به نام های 'انس بن حرث کاهلی'، 'حبیب بن مظاهر'، 'مسلم بن عوسجه'، 'هانی بن عروه' و 'عبداللّه بن یقطر حمیری' از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله بودند.[۴]
کودکان شهید:
پنج کودک به نام های علی اصغر علیه السلام (عبدالله) فرزند شیرخوار امام حسین علیه السلام، 'عبدالله بن حسن'، 'محمدبن ابی سعیدبن عقیل'، 'قاسم بن حسن' و 'عمرو بن جناده انصاری' در کربلا شهید شدند.[۴]
غلامان شهید:
همچنین در رکاب سیدالشهدا علیه السلام ۱۵ غلام شهید شدند که این افراد عبارت بودند از 'نصر' و 'سعد' از غلامان امام علی علیه السلام، 'منجح' غلام امام مجتبی علیه السلام، 'اسلم' و 'قارب' غلامان امام حسین علیه السلام، 'حرث' غلام حمزه، 'جون' غلام ابوذر غفاری، 'رافع' غلام مسلم ازدی، 'سعد' غلام عمر صیداوی، 'سالم' غلام بنی المدینه، 'سالم' غلام عبدی، 'شوذب' غلام شاکر، 'شیب' غلام حرث جابری، 'واضح' غلامِ حرث سلمانی.
بر این تعداد، 'سلمان' غلام امام حسین علیه السلام که در 'بصره' به شهادت رسید نیز باید اضافه شود.
'سوار بن منعم' و 'موقع بن ثمامه صیداوی' دو نفر از یاران امام حسین علیه السلام بودند که در روز عاشورا اسیر و شهید شدند.
چهار نفر از یاران امام حسین علیه السلام نیز در کربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسیدند که اینان 'سعد بن الحرث' و برادرش 'ابو الحتوف'، 'سوید بن ابى مطاع' (که مجروح بود) و 'محمد بن ابى سعید بن عقیل' بودند.[۴]
بانوی شهید کربلا:
تنها زنی که در کربلا شهید شد ام وهب همسر عبدالله بن عمیر کلبی بود.
شهدایی که مُثله شدند:
در روز عاشورا 'علی اکبر علیه السلام'، 'حضرت عباس علیه السلام' و 'عبدالرحمن بن عمیر' را قطعه قطعه کردند و سر سه شهید را به جانب امام حسین علیه السلام انداختند که این سه نفر عبارتند بودند از: 'عبدالله بن عمیر کلبی'، 'عمرو بن جناده' و 'عابس بن ابی شبیب شاکری'.[۴]
پیاده رفتن امام بر بالین شهدا:
امام حسین علیه السلام بر بالین هفت نفر از شهدا یعنی 'مسلم بن عوسجه'، 'حر'، 'واضح رومی'، 'جون'، 'عباس'، 'علی اکبر علیه السلام' و 'قاسم' پیاده رفتند.[۴]
پدران شهید و مادران حاضر در کربلا:
هفت نفر شامل علی اکبر علیه السلام، 'عبدالله بن حسین'، 'عمرو بن جناده'، 'عبدالله بن یزید'، 'عبیدالله بن یزید'، 'مجمع بن عائذ' و 'عبدالرحمن بن مسعود' در حضور پدر خود شهید شدند.[۴]
۹ نفر از مادران شهدای کربلا در روز عاشورا در کربلا حضور داشتند: 'رباب' مادر 'علی اصغر علیه السلام'، حضرت زینب کبرى سلام الله علیها مادر 'محمد' و 'عون'، 'رمله' مادر قاسم بن حسن، 'بنت شلیل جیلیه' مادر عبد الله بن حسن، 'رقیه' دختر امیرالمومنین علیه السلام و مادر 'عبد الله بن مسلم بن عقیل' و مادران 'محمد بن ابی سعید بن عقیل'، 'عمرو بن جناده الانصاری'، 'عبداللّه بن وهب کلبی' بنا به روایتی که ثابت نیست 'لیلا' مادر علی اکبر علیه السلام.[۴]
فهرست اسامی شهدای کربلا
شهدای بنی‌هاشم
نام شهدای بنی هاشم در کربلا به این ترتیب است:
- امام حسین علیه السلام
- حضرت ابوالفضل العباس بن علی: او فرزند ارشد امام علی علیه السلام و ام البنین بود. آن حضرت، علمدار سپاه آن حضرت بود. و به هنگام شهادت ۳۴ ساله بود. مقام عباس در بین شهدای کربلا مقامی بس بلند است. حضرت مهدی علیه السلام در زیارت ناحیه مقدسه به او این گونه سلام می دهد: سلام بر ابوالفضل عبّاس، فرزند امیرمؤمنان؛ از خود در گذرنده با جان برای برادر، برگیرنده از دیروزش برای فردایش، فداییِ او، نگهدارنده، کوشنده برای رساندن آب به او، و کسی که دست هایش بُریده شد! خداوند قاتلانش حَکیم بن طُفَیل طایی و یزید بن رُقاد حیتی (یا زید بن ورقاء) را لعنت کند!
- عبدالله بن علی: او نیز فرزند ام البنین است و به هنگام شهادت ۲۵ سال سن داشت.
- عثمان بن علی: وی دو سال پس از برادرش عبدالله دیده به جهان گشود و هنگام تولدش، امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود: به یاد برادرم، «عثمان بن مظعون» او را «عثمان» نامیدم.
- جعفر بن علی: فرزند دیگر ام البنین است که مطابق با برخی منابع وی در موقع شهادت نوزده ساله بود.
- ابو بکر بن علی: فرزند امام علی علیه السلام و مادرش لیلی دختر مسعود بن حنظلة تمیمی بود.
- عمر بن علی: از فرزندان امام علی علیه السلام.
فرزندان امام حسین علیه السلام:
- علی بن الحسین (علی اکبر): نام مادرش لیلی، شبیه‌ترین مردم در خَلق و خُلق به پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله. در سن ایشان اختلاف است. گفته شده هنگام شهادت ۱۸ یا ۱۹ یا ۲۵ ساله بوده‌اند. به صورت گروهی او را به شهادت رساندند. مرة بن منقذ شمشیرى بر فرق نازنینش زد که طاقت نشستن روى اسب را از ایشان گرفت، حضرت خود را بر گردن اسب انداخت و در این هنگام دشمنان بدنش را پاره‌پاره کردند و او را به شهادت رساندند. مدفن شریف ایشان زیر پاى پدر بزرگوارشان حضرت امام حسین علیه‌السلام مى‌باشد.[۵]
- علی بن الحسین (علی اصغر): او فرزند شیرخواره امام حسین علیه‌السلام بود. امام دید که على‌اصغر علیه‌السلام از شدت عطش مى‌گرید، ایشان را بدست گرفت و مقابل اشقیاء آورد و فرمود: اى لشکر اگر بر من رحم نمى‌کنید بر این طفل رحم نمائید. حرملة بن کاهل اسدی لعنت الله علیه او را در حالی که بر روی دستان امام بود با تیری که به سمت گلوی او نشانه گرفت، به شهادت رساند. امام دو دست خود را زیر خون گلویش گرفت تا پر شد سپس به جانب آسمان افکند و فرمود: سهل است بر من هر مصیبتی، خدایا شاهد باش.
- ابراهیم بن الحسین: در برخی از منابع از او در زمره شهدای کربلا نام برده شده است.
فرزندان امام حسن علیه السلام:
- قاسم بن حسن: او به هنگام شهادت تنها ۱۳ سال سن داشت.
- عبدالله بن حسن: عبدالله کودک بود چون دید دشمنان گرداگرد امام علیه السلام را محاصره نموده‌اند، ابجر بن کعب ملعون چون می‌خواست امام را بکشد، عبدالله دست خود را سپر نموده، دستش قطع شد و در دامان امام علیه السلام افتاد و حرمله با تیری او را به شهادت رسید.
- ابو بکر بن حسن: روز عاشورا پس از شهادت قاسم بن حسن، خدمت سیدالشهدا آمد و اجازه میدان طلبید و به میدان رفت و پس از نبردى دلاورانه به شهادت رسید. سنّ او را ۳۵ سال گفته اند.
فرزندان عبدالله بن جعفر طیار:
- عون بن عبدالله بن جعفر: پسر «عبدالله جعفر بن طیار» و مادرش زینب کبری علیهاالسلام، دختر امیرمؤمنان علیه السلام است.
- محمد بن عبدالله بن جعفر: برخی مادر او را خَوصا، دختر خَصَفة بن ثقیف بن ربیعه و برخی حضرت زینب دانسته اند.
فرزندان و نوه های عقیل:
- مسلم: فرزند عقیل بن ابی طالب، سفیر امام علیه السلام که در کوفه، از بلندای مسجد به پایین او را انداختند. ایشان پسرعموی امام حسین علیه السلام و شوهر خواهر آن حضرت هستند و پس از شهادتش دو فرزند خردسال دیگرش توسط کوفیان به طمع جایزه کشته شدند.
- عبدالرحمن بن عقیل
- جعفر بن عقیل
- محمد بن ابی سعید بن عقیل
- عبدالله بن مسلم بن عقیل
- محمد بن مسلم بن عقیل
شهدای غیر بنی‌هاشم
- أنیس بن معقل الاصبحی
- ابراهیم بن الحصین
- ابو الحتوف بن الحارث الانصاری
- ابو عامر النهشلی
- ابی الشّهثاء البَهدلیّ الکِندی: شجاع، تیراندازی ماهر، از هر صد تیرش شاید پنج تیر به خطا می رفت.
- ادهم بن امیه العبدی
- اسلم ترکی: پدرش ترک بود و کاتب امام علیه السلام.
- امیة بن سعد الطایی
- انس بن الحرث کاهلى
- بریر بن خضیر الهمدانی: مردی زاهد و عابد و سید قاریان قرآن، بزرگ اهالی کوفه.
- بشر بن عبد الله الحضرمی
- بشربن عمرو: از مشاهیر و شجاعان
- بکر بن حی التیمی: از مشاهیر و شجاعان
- جابر بن الحارث السلمانی
- جابر بن الحجاج التیمی
- جابر بن عروه غفاری
- جبلة بن علی الشیبانی: از شجاعان اهل کوفه بود.
- جنادة بن کعب الانصاری: از اهالی مکه با اهل و عیال آمده بود.
- جندب بن حجیر الخولانی: از اصحاب امیرالمومنین علی علیه السلام.
- جوین بن مالک التمیمی
- جَون، مولی ابوذر غفاری: غلام سیاهپوست ابوذر غفاری.
- حارث بن امرئ القیس الکندی
- حارث بن نبهان: غلام حمزه علیه السلام
- حباب بن الحارث
- حباب بن عامر الشعبی: از شیعیان کوفه است.
- حبشى بن قیس نهمى
- حبیب بن مظاهر اسدى
- حجاج بن بدر السعدی: حامل نامه مسعود ابن عمرو، و از اهالی بصره.
- حجاج بن مسروق الجعفی
- حر بن یزید الریاحی: جناب حُرّ نیز از دیگر شهداى کربلا است که پس از آگاهى از حقانیت امام حسین علیه‌السلام در روز عاشورا به محضر ایشان مشرف شد و طلب بخشش کرد، حضرت قبول نمودند. حُرّ از محضر امام حسین علیه‌السلام اجازه جنگ خواست؛ امام علیه‌السلام به او اجازه دادند. وى با امام وداع نمود و بر لشکر سیاه‌دل حمله کرد، چندین نفر از لشکر و بزرگان لشکر عمر بن سعد را به درک واصل کرد. سپاهیان عمر سعد ضربه‌اى بر سر حر وارد آوردند که جناب حر به زمین افتاد و به شهادت رسید.[۶]
- حلاس بن عمرو الراسبی: از سرداران لشگر امام علی علیه السلام در کوفه بود.
- حنظلة بن اسعد اشبامی: از بزرگان شیعه و شجاعان و فصحا اهل شام
- حنظلة بن عمرو الشیبانی
- رافع آزاد شده مسلم الازدی
- زاهر بن عمرو الکندی: غلام عمرو بن الحَمق بود. پس از مرگ عمرو تا روز عاشورا در خدمت امام علیه السلام بود.
- زهیر بن القین البجلی: فرمانده سمت راست سپاه امام.
- زهیر بن بشر الخثعمی
- زهیر بن سلیم الازدی: او شب عاشورا به اردوی امام پیوست.
- زیاد بن عریب الصائدی
- سالم آزاد شده عامر عبدی
- سالم بن عمروق: از مشاهیر و شجاعان
- سعد آزاد شده علی بن ابی طالب
- سعد آزاد شده عمرو بن خالد صیداوی
- سعد بن الحارث الانصاری: غلام امیرالمومنین علی علیه السلام
- سعد بن حنظله تمیمی: از بزرگان لشگر امام علیه السلام
- سعید بن عبد الله الحنفی: در نماز ظهر رو به دشمن ایستاد تا امام علیه السلام نماز بخواند. شجاع و از بزرگان کوفه بود.
- سعیدبن عبدالله: از بزرگان شیعه کوفه، در نماز ظهر عاشورا پیش روی امام ایستاد.
- سلمان بن مضارب البجلی
- سلیمان آزاد شده حسین علیه السلام
- سوار بن منعم النهمی: در کربلا زخمی و اسیر شد، قومش او را شفاعت نمودند، شش ماه بعد شهید شد.
- سوید بن عمرو بن ابی المطاع: مردی شریف النسب، زاهد و کثیرالصلاة بود.
- سیف بن الحارث بن سریع الجابری
- سیف بن مالک العبدی: برخی گفته اند که او پس از نماز ظهر شهید شده است.
- شبیب: آزاد شده حارث جابری.
- شوذب: آزاد شده بنی شاکر.
- ضرغامة بن مالک: برخی گفته اند که او پس از نماز ظهر شهید شده است.
- عائذ بن مجمع العائذی
- عابس بن ابی شبیب الشاکری: از رجال شیعه، رئیس، شجاع، خطیب، عابد، متهجد.
- عامر بن حسان
- عامر بن مسلم العبدی: از شیعیان بصره بودند.
- عباد بن المهاجر الجهنی
- عبد الأعلی بن یزید الکلبی
- عبدالرحمن الارحبی
- عبد الرحمن بن عبد ربه الانصاری
- عبد الرحمن بن عروة الغفاری: از شجاعان و اشراف کوفه.
- عبد الله بن عروة الغفاری: از شجاعان و اشراف کوفه.
- عبد الرحمن بن مسعود التیمی: از شجاعان اهل کوفه بود.
- عبد الله بن ابی بکر
- عبد الله بن بشر الخثعمی
- عبد الله بن عمیر بن جناب الکلبی
- عبد الله بن یزید العبدی: از شیعیان بصره.
- عبدالله بن بشر
- عبید الله بن یزید العبدی: از شیعیان بصره، برادر عبدالله.
- عقبة بن الصلت الجهنی
- عقبة بن سمعان
- عمار بن ابى سلامه دالانى: از اصحاب امیرالمومنین علی علیه السلام بود.
- عمار بن حسان الطائی: از شیعیان و مخلصین امام علیه السلام.
- عمارة بن صلخب الازدی
- عمران بن کعب بن حارثة الاشجعی
- عمرو بن جنادة الانصاری: پسر جَنادة.
- عمرو بن خالد الازدی
- عمرو بن خالد الصیداوی
- عمرو بن ضبیعة الضبعی: ابتدا با عمر سعد بود سپس داخل در سپاه امام شد.
- عمرو بن عبد الله الجندعی: در کربلا زخمی شد، اقوامش او را نجات دادند اما یک سال بعد شهید شد.
- عمرو بن قرظة الانصاری: از صحابه بزرگ حضرت علی علیه السلام بود.
- عمرو بن مطاع الجعفی
- عمرو بن کعب (ابوثمامه صائدی)
- عمیربن عبدالله مذجحی
- غلام ترکی: غلام ترک حضرت سیدالشهدا که بسیار قوی و نیرومند بود.
- قارب بن عبدالله دئلی: مادرش کنیز امام علیه السلام بود.
- قاسط بن زهیر التغلبی
- قاسم بن حبیب الازدی: از مشاهیر و شجاعان
- قعنب بن عمرو نمری بصری
- مالک بن دودان
- مالک بن عبد الله بن سریع الجابری
- مجمع الجهنی
- مجمع بن عبد الله العائذی
- محمد بن بشیر الحضرمی
- مسعود بن الحجاج التیمی: از شجاعان اهل کوفه بود.
- مسلم بن عوسجه: از شجاعان نامی روزگار، نماینده مسلم بن عقیل علیه السلام.
- مسلم بن کثیر الازدی: از اصحاب امیرالمومنین علی علیه السلام.
- مقسط بن زهیر التغلبی
- موقع بن ثمامة الاسدی
- مُنجِح بن سَهم: غلام امام حسن علیه السلام
- نافع بن هلال الجملی: از شجاعان لشگر امام علیه السلام و ماهر در تیراندازی.
- نصر: غلام امیرالمومنین علی علیه السلام
- نعمان بن عمرو الراسبی: از اهالی کوفه بود و برادر حُلاس بن عمروالازدی الرّاسبی.
- نعیم بن عجلان الانصاری
- ام وهب: تنها زن شهید در روز عاشورا که بر بالین همسرش عبدالله حباب کلبی به شهادت رسید.
- واضح الرومی: آزاد شده حارث سلمانی.
- وهب بن عبدالله کلبى
- کردوس التغلبی
- کنانة بن عتیق التغلبی: از بزرگان، قاریان و عابدان کوفه.
- یزید بن ثبیط العبدی
- یزید بن زیاد بن مهاصر الکندی
- یزید بن مغفل الجعفی
پانویس
- ↑ دانشنامه امام حسین(ع)،دارالحدیث، ۱۳۸۸، چاپ اول، ج۷، ص ۲۸۱-۲۹۱.
- ↑ نام و تعداد دقیق شهدای کربلا (جدول)، فارس نیوز، بازیابی: ۲۷ مهر ۱۳۹۴.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم: کنگره جهانی شیخ مفید، چ۱، ۱۴۱۳ه.ق.، ج۲، ص۱۱۳.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ ۴٫۷ ۴٫۸ فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، مدخل "آمار نهضت کربلا" در دسترس: پایگاه مرکز اطلاع رسانی غدیر، بازیابی: ۲۴ شهریور ۱۳۹۷.
- ↑ سید مهدى مرعشى نجفى، حوادث الایام، صفحه ۲۸.
- ↑ سید مهدى مرعشى نجفى، حوادث الایام، صفحه ۲۸.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
