ماه محرم: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏تاریخ معاصر)
(←‏تاریخ اسلام)
سطر ۷۲: سطر ۷۲:
 
*۸۱ ق. وفات "[[محمد بن حنفیه]]" فرزند "[[امام علی علیه السلام|امام علی علیه‎ السلام]]": '''[[1 محرم]]'''
 
*۸۱ ق. وفات "[[محمد بن حنفیه]]" فرزند "[[امام علی علیه السلام|امام علی علیه‎ السلام]]": '''[[1 محرم]]'''
 
*۲۳ ق. آغاز خلافت "[[عثمان بن عفان]]" سومین خلیفه مسلمین با رای شورای شش‌نفره: '''[[3 محرم]]'''
 
*۲۳ ق. آغاز خلافت "[[عثمان بن عفان]]" سومین خلیفه مسلمین با رای شورای شش‌نفره: '''[[3 محرم]]'''
−
*۲۳۷ ق. قیام "یعقوب لیث صفاری" علیه [[حکومت بنی عباس|عباسیان]] در سیستان: '''[[5 محرم]]'''
 
−
*۴۰۶ ق. وفات "[[سید رضی]]" ادیب و محدث بزرگ [[شیعه]] و گردآورندۀ‏ "[[نهج البلاغة|نهج‌‏البلاغه]]": '''[[6 محرم]]'''
 
−
*۱۳۲ ق. [[نبرد هواداران بنی عباس با سپاهیان اموی|جنگ هواداران بنی‌عباس با سپاهیان اموی]]: '''[[7 محرم]]'''
 
−
*۶۲ ق. وفات "[[ام سلمه]]" همسر بزرگوار "[[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله]]": '''[[10 محرم]]'''
 
−
*۶۱ ق. شهادت "[[عبدالله بن عفیف ازدی]]" به دستور "[[عبیدالله بن زیاد|عبیدالله بن زیاد]]": '''[[13 محرم]]'''
 
 
*۱۴ ق. [[هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول|هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول]]: '''[[16 محرم]]'''
 
*۱۴ ق. [[هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول|هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول]]: '''[[16 محرم]]'''
 
*۱۶ ق. [[تدوین تاریخ اسلامی در عصر خلیفه دوم|تعیین مبدأ تقویم اسلامی در عصر خلیفه دوم]]: '''[[16 محرم]]'''
 
*۱۶ ق. [[تدوین تاریخ اسلامی در عصر خلیفه دوم|تعیین مبدأ تقویم اسلامی در عصر خلیفه دوم]]: '''[[16 محرم]]'''
 +
*۶۲ ق. وفات "[[ام سلمه]]" همسر بزرگوار "[[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله]]": '''[[10 محرم]]'''
 +
*۴۰۶ ق. وفات "[[سید رضی]]" ادیب و محدث بزرگ [[شیعه]] و گردآورندۀ‏ "[[نهج البلاغة|نهج‌‏البلاغه]]": '''[[6 محرم]]'''
 +
*۱۴۶ ق. [[شهادت علی بن حسن مثلث در زندان منصور دوانقی|شهادت "علی بن حسن مثلث" در زندان "منصور دوانقی"]]: '''[[26 محرم]]'''
 +
* ۷۲۶ ق. درگذشت "[[علامه حلی]]" فقیه و متکلم شیعه (۱۵ دی ۷۰۴ ش): '''[[21 محرم]]'''
 +
*۱۳۲ ق. [[نبرد هواداران بنی عباس با سپاهیان اموی|جنگ هواداران بنی‌عباس با سپاهیان اموی]]: '''[[7 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. شهادت "[[عبدالله بن عفیف ازدی]]" به دستور "[[عبیدالله بن زیاد|عبیدالله بن زیاد]]": '''[[13 محرم]]'''
 +
*۲۳۷ ق. قیام "یعقوب لیث صفاری" علیه [[حکومت بنی عباس|عباسیان]] در سیستان: '''[[5 محرم]]'''
 
*۱۲۶۸ ق. عزل "[[امیر کبیر]]" از صدارت "ناصرالدین شاه": '''[[20 محرم]]'''
 
*۱۲۶۸ ق. عزل "[[امیر کبیر]]" از صدارت "ناصرالدین شاه": '''[[20 محرم]]'''
 
*۲۴۷ ق. به امارت رسیدن "یعقوب بن لیث صفاری" در [[سیستان]]: '''[[22 محرم]]'''
 
*۲۴۷ ق. به امارت رسیدن "یعقوب بن لیث صفاری" در [[سیستان]]: '''[[22 محرم]]'''
 
*۱۹۸ ق. [[کشته شدن امین عباسی به دست سپاهیان برادرش مأمون|کشته شدن "امین عباسی" به دست سپاهیان برادرش "مأمون"]]: '''[[25 محرم]]'''
 
*۱۹۸ ق. [[کشته شدن امین عباسی به دست سپاهیان برادرش مأمون|کشته شدن "امین عباسی" به دست سپاهیان برادرش "مأمون"]]: '''[[25 محرم]]'''
 
*۶۴ ق. [[محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان یزید|محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان "یزید بن معاویه"]]: '''[[26 محرم]]'''  
 
*۶۴ ق. [[محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان یزید|محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان "یزید بن معاویه"]]: '''[[26 محرم]]'''  
−
*۱۴۶ ق. [[شهادت علی بن حسن مثلث در زندان منصور دوانقی|شهادت "علی بن حسن مثلث" در زندان "منصور دوانقی"]]: '''[[26 محرم]]'''
 
 
*۶۴ ق. [[ورود لشکر شام به مکه|وارد شدن لشکر شام به مکه]]: '''[[27 محرم]]'''
 
*۶۴ ق. [[ورود لشکر شام به مکه|وارد شدن لشکر شام به مکه]]: '''[[27 محرم]]'''
−
* ۶۱ ق. ورود [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسیران کربلا]] به [[بعلبک]] از شهرهای [[لبنان]]: '''[[28 محرم]]'''
+
*۶۵۶ ق. کشته شدن "[[مستعصم]] عباسی" و تصرف شهر [[بغداد]] توسط سپاه مغول به فرمان "هلاكوخان" و انقراض [[بنی عباس]]: '''[[28 محرم]]'''
−
*۲۲۰ ق. [[ورود امام جواد به بغداد به درخواست معتصم|ورود "امام جواد علیه‌السلام" به بغداد به درخواست "معتصم عباسی"]]: '''[[28 محرم]]'''
+
 
−
*۶۵۶ ق. کشته شدن "[[مستعصم]] عباسی" و تصرف شهر [[بغداد]] توسط سپاه مغول به فرمان "هلاكوخان" و انقراض [[بنی عباس]]: '''[[28 محرم]]'''  
 
 
===تاریخ معاصر===
 
===تاریخ معاصر===
 
*۱۴۰۵ ق. درگذشت "[[سید عبدالله موسوی شیرازی]]" از [[مرجعیت|مراجع تقلید]] شیعه در [[مشهد]] و از روحانیون فعال قبل از انقلاب در مخالفت با سیاست‌های ضد دینی و ضد ملی [[پهلوی]] اول و دوم (۵ مهر ۱۳۶۳ ش): '''[[1 محرم]]'''
 
*۱۴۰۵ ق. درگذشت "[[سید عبدالله موسوی شیرازی]]" از [[مرجعیت|مراجع تقلید]] شیعه در [[مشهد]] و از روحانیون فعال قبل از انقلاب در مخالفت با سیاست‌های ضد دینی و ضد ملی [[پهلوی]] اول و دوم (۵ مهر ۱۳۶۳ ش): '''[[1 محرم]]'''

نسخهٔ ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۵۱

محرم ۱۴۴۶ در تقویم ایران
شنبه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
یک‌شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
دوشنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۳۰
سه‌شنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
چهارشنبه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
پنج‌شنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
جمعه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
دانشنامه تقویم

«ماه مُحرّم» نخستین ماه از ماه‌‌های قمری و یکی از ماه‌‌های حرام است و عرب جاهلی نیز جنگ در این ماه را حرام می‌‌دانست و ترک مخاصمه می‌‌کرد؛ لذا از آن زمان ماه محرم بدین اسم نامگذاری شد؛[۱] و روز اول محرم را اول سال قمری قرار دادند.[۲]

محرم در مکتب شیعه

محرّم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در شهادت حضرت امام حسین علیه‌السلام است. این ماه یادآور دلاورمردی‌‌های یاران باوفای ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام، و ماه پیروزی حق بر باطل است.

امام رضا علیه‌السلام در خصوص این ماه فرمود: در جاهلیت، حرمت این ماه نگاه داشته می‌‌شد و در آن نمی‌‌جنگیدند، ولی در این ماه، خون‌‌های ما را ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه‌‌ها را آتش زدند و غارت کردند و حرمت پیامبر را درباره ذریه‌اش رعایت نکردند. همچنین از آن امام همام نقل شده است: «وقتی محرم فرامی‌‌رسید، پدرم خندان دیده نمی‌‌شد، حزن و اندوه تا پایان دهه‌ اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود».[۳]

آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی در «المراقبات» نوشته است: «کودکانم را می‌‌دیدم که در دهه نخست ماه محرم غذا نمی‌‌خوردند و به نان خالی اکتفا می‌‌کردند کسی هم به آنان نگفته بود ماه محرم شروع شده است گمان می‌‌کنم عشقی درونی آنان را برمی‌‌انگیخت».[۴]

به همین دلیل ماه محرم با حادثه عاشورا عجین شده است و فرا رسیدن آن دل‌ها را پر از غم می‌‌سازد و پیروان و شیفتگان امام حسین علیه‌السلام از اول محرم، محافل و مجالسی را سیاهپوش کرده به یاد آن امام شهید به عزاداری می‌‌پردازند.[۵]

وقایع ماه محرم

تاریخ قبل اسلام

تاریخ اسلام

تاریخ معاصر

اعمال ماه محرم

شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان بیان شده است.

شب اول ماه محرم: اول: نماز؛ این شب، چند نماز دارد که یکی از آن‌ها به شرح ذیل است: دو رکعت، که در هر رکعت بعد از سوره حمد یازده مرتبه سوره توحید خوانده شود. در فضیلت این نماز چنین آمده است: «خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است».[۶] دوم: احیای این شب.[۷] سوم: نیایش و دعا.[۸]

روز اول محرم: اول محرم هر سال، اولین روز سال قمری است و از امام محمدباقر علیه‌السلام روایت شده است: «آن کس که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می‌‌کند، همان گونه که دعای حضرت زکریا علیه‌السلام را اجابت کرد».[۹] در این روز، دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد: «اللّهم انت الإله القدیم و هذه سنةٌ جدیدةٌ فاسئلک فیها العصمة من الشیطان والقوَّة علی هذه النّفس الامّارة بالسُّوء»[۱۰]

روز سوم محرم: از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است: «هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند».[۱۱] روز هفتم محرم نیز روزه گرفتن مستحب است.

شب عاشورا: اول: چند نماز برای این شب در روایات آمده است که یکی از آن‌ها چنین است: چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره‌ حمد، ۵۰ بار سوره‌ توحید خوانده می‌‌شود. پس از پایان نماز ۷۰ بار «سبحان الله و الحمدالله و لا اله الاّ الله و الله اکبر و لاحول و لاقوة الاّ بالله العلی العظیم» خوانده شود.[۱۲] دوم: احیای این شب کنار قبر امام حسین علیه‌السلام.[۱۳] سوم: دعا و نیایش.[۱۴]

روز عاشورا: اول: عزاداری بر امام حسین علیه‌السلام و شهدای کربلا؛ در این مورد از امام رضا علیه‌السلام نقل شده است: هر کس کار و کوشش را در این روز رها کند، خداوند خواسته‌‌هایش را برآورد و هر کس این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد.[۱۵] دوم: زیارت امام حسین علیه‌السلام.[۱۶] سوم: روزه‌گرفتن در این روز کراهت دارد؛ ولی بهتر است بدون قصد روزه تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود.[۱۷] چهارم: آب دادن به زائران امام حسین علیه‌السلام.[۱۸] خواندن سوره توحید هزار مرتبه.[۱۹] پنجم: خواندن زیارت عاشورا.[۲۰] ششم: گفتن هزار بار ذکر «اللّهم العن قتلة الحسین علیه‌السلام».[۲۱]

روز بیست و یکم محرم: روزه‌ این روز مطلوب است.[۲۲]

پانویس

  1. ↑ مصباح کفعمی، ص ۵۰۹.
  2. ↑ فرهنگ عاشورا، ص ۴۰۵، جواد محدثی.
  3. ↑ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۹۴، حدیث ۸.
  4. ↑ پیام‌آور عاشورا، مهاجرانی، ص ۱۱.
  5. ↑ بااندکی دخل و تصرف، فرهنگ عاشورا جواد محدثی، ص ۴۰۶.
  6. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۳؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۹۴، حدیث ۱؛ مفاتیح الجنان، ص ۲۸۶.
  7. ↑ مصباح المتهجد، ص ۷۸۳.
  8. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۴.
  9. ↑ عروة الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۳؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۷، حدیث ۳.
  10. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۴.
  11. ↑ عروة الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۲؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۸.
  12. ↑ همان، ص ۲۹۵، حدیث ۴ و ۵.
  13. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۰.
  14. ↑ همان، ص ۳۳۸.
  15. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۴۳، حدیث ۵.
  16. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵ و ۶.
  17. ↑ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸، حدیث ۷.
  18. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵.
  19. ↑ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۹، حدیث ۸.
  20. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴.
  21. ↑ مفاتیح الجنان، ص ۲۹۸.
  22. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۵، حدیث ۱.

منابع برای مطالعه بیشتر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=ماه_محرم&oldid=154146»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا