جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سنت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی 'دومین منبع استنباط به اتّفاق تمامى فقهاى اسلام، سنّت است. ==تعریف سنت== سنّت در ...' ایجاد کرد)
 
(ویرایش)
 
(۱۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
دومین منبع استنباط به اتّفاق تمامى فقهاى اسلام، سنّت است.
+
{{خوب}}
 +
'''«سنت»''' در لغت به معناى شیوه و روش است<ref>الإفصاح، ج‏۲، ص۱۲۸۰.</ref> و در اصطلاح بسته به مورد استفاده معانی مختلفی دارد، از جمله:
  
==تعریف سنت==
+
#به معنای [[مستحب]]؛ که عمل به آن [[ثواب]] دارد و ترک آن [[عذاب|عقاب]] ندارد.
سنّت در اصل عبارت است از آن چه به جز قرآن از نبی اسلام(صلى الله علیه وآله) صادر شده، چه قول باشد (که شامل کتاب و نوشته نیز مى شود) و چه فعل یا تقریر، مشروط به آن که مربوط به احکام شرعیه باشد. <ref>المهذب فى اصول الفقه المقارن، ج ۲، ص ۶۰۷ . </ref>ففف <ref>اصطلاحات الاصول، ص .۱۴۱ </ref>  
+
#عملی که مطابق عمل صاحب [[شرع]] است. در مقابل این لفظ، [[بدعت]] قرار دارد.
 +
#سنت به معنای «سخن و عمل و تقریر<ref>مقصود از تقریر این است که شخصی در حضور پیامبر کاری را انجام دهد و آن حضرت در مورد آن ساکت بماند با اینکه به آن شخص توجّه داشته و به کار او آگاه است. چرا که سکوت ایشان دلیلی بر تأیید ایشان از کار آن شخص است. زیرا اگر آن را خلاف می دانستند بنا به وظیفه پیامبری و هدایت حتما تذکر می دادند.</ref> [[پیامبر اسلام|پیامبر]]» در نزد [[اهل سنت]] و «سخن و عمل و تقریر [[معصوم]]» نزد [[شیعه]]، یکی از [[منابع اجتهاد در فقه شیعه|منابع استنباط]] [[احکام شرعی]] است.<ref>رک: فرمانیان، فرق تسنن، ۱۳۸۶ش، ص۱۸.</ref>
  
==دیدگاه فقهای امامیه==
+
«معصومین» در نزد شیعه علاوه بر [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]]، [[ائمه اطهار|امامان]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] (سلام الله علیهم اجمعین) هستند. دلیل شیعه در '''سنت''' دانستن قول و فعل و تقریر‌ [[ائمه اطهار]] و استناد بدانها -علاوه بر معصوم دانستن ایشان- که خود لزوم تبعیت از آنها را در پی دارد، برخى از آیات [[قرآن|قرآن مجید]] و احادیث [[متواتر]] است؛ از آن جمله [[حدیث ثقلین]] از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) است که فرمود: «من دو چیز گرانبها بعد از خود براى شما باقى مى‌گذارم که به آنها رجوع کنید و مادام که به این دو رجوع نمایید گمراه نخواهید شد، کتاب خدا و [[عترت|عترتم]]، یعنی [[اهل البیت|اهل بیتم]]».<ref>شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ۱۴۱۳ ق، ج۱، ص۲۳۳؛ صحیح ترمذی، حدیث ۳۷۸۶.</ref>
  
فقهای مکتب اهل بیت(علیهم السلام) سنّت را تعمیم داده و گفته اند: سنّت عبارت است از قول و فعل و تقریر معصوم، (پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان اهل بیت(علیهم السلام)). <ref>الاصول العامة، ص ۱۶۱ . </ref>  
+
برخی از علمای [[اهل سنت]]، سنت [[صحابه]] را نیز همچون سنت پیامبر [[حجت]] دانسته‌اند.<ref>به عنوان نمونه شاطبى در الموافقات، ج ۴، ص ۷۴. </ref> اهل سنت معتقدند هر کس اطلاق نام صحابی بر او صحیح باشد، [[عدالت|عادل]] است.<ref>الاصابة فى تمییز الصحابة، ج ۱، ص ۱۶۲.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 +
*ابن حجر عسقلانی، الإصابة فى تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولى، ۱۴۱۵/م۱۹۹۵ق.
 +
*فرمانیان، مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۶ش.
 +
*مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
 +
*موسى، حسین یوسف، الإفصاح فى فقه اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۰ق.
 +
{{فقه/اصول فقه}}
 +
{{حدیث}}
 +
[[رده:منابع اجتهاد در فقه شیعه]]
 +
[[رده:اصطلاحات حدیثی]]
 +
[[رده:مقاله های مهم]]
  
آیة الله مکارم شیرازی،دائرة المعارف فقه مقارن،ج۱
+
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= خوب
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 +
|جامعیت= متوسط
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۲۳

«سنت» در لغت به معناى شیوه و روش است[۱] و در اصطلاح بسته به مورد استفاده معانی مختلفی دارد، از جمله:

  1. به معنای مستحب؛ که عمل به آن ثواب دارد و ترک آن عقاب ندارد.
  2. عملی که مطابق عمل صاحب شرع است. در مقابل این لفظ، بدعت قرار دارد.
  3. سنت به معنای «سخن و عمل و تقریر[۲] پیامبر» در نزد اهل سنت و «سخن و عمل و تقریر معصوم» نزد شیعه، یکی از منابع استنباط احکام شرعی است.[۳]

«معصومین» در نزد شیعه علاوه بر پیامبر اکرم، امامان و حضرت فاطمه (سلام الله علیهم اجمعین) هستند. دلیل شیعه در سنت دانستن قول و فعل و تقریر‌ ائمه اطهار و استناد بدانها -علاوه بر معصوم دانستن ایشان- که خود لزوم تبعیت از آنها را در پی دارد، برخى از آیات قرآن مجید و احادیث متواتر است؛ از آن جمله حدیث ثقلین از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) است که فرمود: «من دو چیز گرانبها بعد از خود براى شما باقى مى‌گذارم که به آنها رجوع کنید و مادام که به این دو رجوع نمایید گمراه نخواهید شد، کتاب خدا و عترتم، یعنی اهل بیتم».[۴]

برخی از علمای اهل سنت، سنت صحابه را نیز همچون سنت پیامبر حجت دانسته‌اند.[۵] اهل سنت معتقدند هر کس اطلاق نام صحابی بر او صحیح باشد، عادل است.[۶]

پانویس

  1. الإفصاح، ج‏۲، ص۱۲۸۰.
  2. مقصود از تقریر این است که شخصی در حضور پیامبر کاری را انجام دهد و آن حضرت در مورد آن ساکت بماند با اینکه به آن شخص توجّه داشته و به کار او آگاه است. چرا که سکوت ایشان دلیلی بر تأیید ایشان از کار آن شخص است. زیرا اگر آن را خلاف می دانستند بنا به وظیفه پیامبری و هدایت حتما تذکر می دادند.
  3. رک: فرمانیان، فرق تسنن، ۱۳۸۶ش، ص۱۸.
  4. شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ۱۴۱۳ ق، ج۱، ص۲۳۳؛ صحیح ترمذی، حدیث ۳۷۸۶.
  5. به عنوان نمونه شاطبى در الموافقات، ج ۴، ص ۷۴.
  6. الاصابة فى تمییز الصحابة، ج ۱، ص ۱۶۲.

منابع

  • ابن حجر عسقلانی، الإصابة فى تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولى، ۱۴۱۵/م۱۹۹۵ق.
  • فرمانیان، مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۶ش.
  • مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
  • موسى، حسین یوسف، الإفصاح فى فقه اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ چهارم، ۱۴۱۰ق.
فقه/اصول فقه
اصول فقه مبحث الفاظ: مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص ، مطلق و مقید ، مجمل و مبین منابع اصول فقه
ملازمات عقلیه: مستقلات عقلیه و غیر مستقلات عقلیه
مباحث حجت: کتاب، سنت، اجماع، حجیت ظواهر، شهرت، سیره ، قیاس، تعادل و تراجیح
مباحث اصول عملیه :اصل برائت، اصل احتیاط، اصل تخییر، اصل استصحاب
پیوندهای مرتبط: رده:اصول فقه | رده:اصولیون | رده:منابع اصول فقه | رده:اصطلاحات اصول فقه قواعد فقهی | احکام