کنز الفوائد (کتاب)

نویسنده	محمد بن على كراجكى
موضوع	فقه شیعه
زبان	عربی
تعداد جلد	2
محقق	عبدالله‌ نعميه‌
کتاب كنز الفوائد

«کنزالفوائد» نوشته شیخ ابوالفتح، محمد بن على بن عثمان کراجکى طرابلسى (م، ۴۴۹ ق) است. این کتاب مجموعه مباحثى ارزشمند درباره موضوعات گوناگون اسلامى مانند: حدیث، فقه، اخلاق، فلسفه، کلام، موعظه، عقاید، تاریخ اسلام و بررسى مذاهب گوناگون می باشد.

ارزش کتاب

کتاب کنزالفوائد از زمان نگارش تا حال پیوسته مورد توجه علما و فقهاى شیعه قرار داشته و براى آگاهى از بسیارى از مباحث مهم اسلامى کتابى ارزشمند و قابل توجه است.

شیخ آقا بزرگ تهرانى درباره این کتاب مى فرماید: «ابوالفتح کراجکى کتاب کنزالفوائد را به درخواست پسرعموى خود نگاشته است. این کتاب شامل روایات اهل بیت علیهم السلام و نکاتى زیبا و کتاب هاى مختصر دیگرى است که قبلاً نوشته است. فاضل هندى نیز بر این کتاب فهرستى نگاشته است».

علامه سید بحرالعلوم درباره این کتاب مى فرماید: «کتاب کنزالفوائد بهترین گواه بر فضل و دانش علامه کراجکى و تحقیقات عمیق و گسترده ایشان است. علاوه بر آن، نشان دهنده اطلاعات وسیع ایشان درباره مذاهب گوناگون و روایات اهل بیت علیهم السلام مى باشد. این کتاب با شیوه اى جذاب و الفاظى شیرین، موضوعات مهم اسلامى را مطرح کرده است».

ویژگی‌هاى کتاب

1. متن کتاب شامل بسیارى از مباحث مهم اسلامى است.
2. این کتاب به بررسى عمیق مباحث پرداخته و با نقل نظریات دیگران، آنها را نقد کرده و با استدلال و برهان نظر خود را ثابت کرده است.
3. این کتاب با بیانى شیرین و رسا بسیارى از مباحث مشکل و مهم فلسفى و عقیدتى را مطرح کرده و به حل آنها پرداخته است.
4. کنزالفوائد شامل بسیارى از مسائل فلسفى، کلامى، ادبى، فقهى، تاریخى، تفسیرى و موضوعات دیگر مى باشد که بدون هیچ گونه تعصب بررسى شده است.
5. این کتاب در مباحث مختلف به اشاره کوتاه اکتفا نکرده، بلکه در هر مسئله به نقد و بررسى و شرح کامل آن پرداخته است.

محتوای کتاب

این کتاب شامل موضوعات فراوانى است، مانند:

1. قِدَم و حدوث و دیدگاه سید مرتضى
2. حب دنیا
3. فرق میان اسم و صفت
4. فرق میان صفت ذات و صفت فعل
5. اشکال بر جبریون
6. اعجاز قرآن
7. مسائل فقهى
8. سخنان امیرمؤمنان على علیه السلام
9. اصول فقه

و موضوعات متنوع و فراوان دیگر.

منابع کتاب

مؤلف بر بسیارى از منابع معتبر دسترسى داشته و این خود بر ارزش کتاب مى افزاید. این کتاب گرفته شده از برخى کتاب هایى است که قبلاً مؤلف نگاشته و نیز برخى دیگر از کتاب هاى دانشمندان اسلامى، مانند:

1. الإعلام بحقیقة إسلام أمیرالمؤمنین علیه السلام
2. البرهان على طول عمر صاحب الزمان
3. البیان
4. التنبیه على حقیقة الملائکة
5. الرد على الغلاة
6. الرد على المنجّمین
7. القول المبین عن وجوب المسح على الرجلین
8. الکر و الفر
9. مختصر التذکرة
10. وجوب الإمامة
11. تفسیر ابوالحسن دیلمى
12. اصول الفقه شیخ مفید

متن کتاب

كنز الفوائد

منابع اصول فقه

متون به ترتیب تاریخ وفات مولفین التذکرة بأصول الفقه شیخ مفید (م413ق) الذریعه سید مرتضی (436-335) عدة الاصول شیخ طوسی (460-385) غنیة النزوع ابن زهره (585-510) تهذیب الوصول علامه حلی (726-648) مبادی الوصول علامه حلی (726-648) القواعد و الفوائد شهید اول (786-734) تمهید القواعد شهید ثانی (965-911) معالم الدین صاحب معالم (م1011) زبدة الاصول شیخ بهائی (1030-953) الوافیه فی الاصول فاضل تونی (م 1071) الفوائد الحائریه وحید بهبهانی (م1206) قوانین الاصول میرزای قمی (م1231) فرائد الاصول شیخ انصاری (م1281) کفایة الاصول آخوند خراسانی (م1329) مفاتیح الاصول سید محمد مجاهد (م1342) فوائد الاصول (نائینی) میرزا محمدحسین نائینی (1355-1276) وقایة الأذهان محمد رضا نجفی اصفهانی (م 1362) اصول الفقه شيخ محمدرضا مظفر (م 1383) منتهی الاصول سید محمد حسن بجنوردی (1395-1316) المعالم الجدیده سید محمد باقر صدر (1399-1355) اصول الاستنباط سید علی نقی حیدری (1403-1325) مناهج الوصول امام خمینی (1409-1320) الاصول العامه سید محمد تقی حکیم (1346-) شروح شروح معالم الدین ← حاشیه معالم، سلطان العلماء (م 1064) - حاشیه معالم، ملا محمد صالح مازندرانی (م 1081) - هدایة المسترشدین، شیخ محمدتقی اصفهانی (م 1248) شروح فرائد الاصول ← أوثق الوسائل، میرزا موسی بن جعفر بن احمد تبریزی - بحر الفوائد، میرزا محمد حسن آشتیانی - درر الفوائد فی الحاشیه علی الفرائد، آخوند خراسانی - فوائد الرضویه، آقا رضا همدانی شروح کفایه ← انوار الهدایه، امام خمینی - حاشیة الکفایه، علامه طباطبائی - الحاشیة علی الکفایه، سید حسین بروجردی - حقائق الاصول، سید محسن حکیم - عنایة الاصول، سید مرتضی حسینی یزدی منتهی الدرایه، سید محمد جعفر جزائری شوشتری - نهایة الدرایة، آیت الله کمپانی - نهایة النهایة، میرزا علی ایروانی