ولادت امام رضا علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها
(الگو: مناسبت های شیعه) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{تقویم|روز= 11 ذی القعده|سال= سال 148 هجری قمری}} | {{تقویم|روز= 11 ذی القعده|سال= سال 148 هجری قمری}} | ||
| − | [[امام رضا علیه السلام]] بنا به قول مشهور در 11 [[ماه ذی القعده|ذی القعده]] 148 هجری قمری و در [[مدینه]] به دنیا آمده اند. پدر آن حضرت [[امام موسی بن جعفر]] و مادرشان [[نجمه خاتون]] می باشد. نجمه خاتون، در مورد ولادت آن حضرت گوید: هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.<ref> اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.</ref> | + | [[امام رضا علیه السلام]] بنا به قول مشهور در 11 [[ماه ذی القعده|ذی القعده]] 148 هجری قمری و در [[مدینه]] به دنیا آمده اند. پدر آن حضرت [[امام موسی بن جعفر]] و مادرشان [[نجمه خاتون]] می باشد. نجمه خاتون، در مورد ولادت آن حضرت گوید: هنگامي که فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.<ref> اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.</ref> |
==تاریخ ولادت امام رضا علیه السلام== | ==تاریخ ولادت امام رضا علیه السلام== | ||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
==مادر امام رضا علیه السلام== | ==مادر امام رضا علیه السلام== | ||
| − | مادر آن حضرت نجمه خاتون می باشد. هشام بن احمد یکی از اصحاب حضرت | + | مادر آن حضرت نجمه خاتون می باشد. هشام بن احمد یکی از اصحاب حضرت [[امام موسی بن جعفر علیه السلام]] گوید: روزی حضرت به من فرمود: آیا کسی از طرف مغرب زمین آمده که بنده و کنیزی آورده باشد؟ گفتم: نه |
| − | حضرت فرمود: | + | حضرت فرمود: چرا یک نفر آمده، بیا نزد او برویم، پس سوار شدیم و رفتیم دیدیم مردی از اهل مغرب تعدادی بَرده و کنیز آورده. |
حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او 9 کنیز نشان داد ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن. | حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او 9 کنیز نشان داد ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن. | ||
| سطر ۳۷: | سطر ۳۷: | ||
آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او میگروند. | آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او میگروند. | ||
| − | هشام میگوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد. | + | هشام میگوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد.<ref>عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۸.</ref> |
| − | از بعضی از روایات ظاهر میشود که | + | از بعضی از روایات ظاهر میشود که نجمه خاتون در ابتدا کنیز مادر حضرت موسی بن جعفر، [[حمیده|حمیده خاتون]] بود و بعدا [[حمیده|حمیده خاتون]] او را به آن حضرت بخشید.<ref>عیون اخبار الرضا، ج1، ص14.</ref> در روایتی به نقل از حمیده خاتون آمده است: وقتي که نجمه سلام الله علیها به خانه ما راه يافت، [[پيامبر اسلام]] سلام الله علیه را در عالم خواب ديدم که به من فرمود: «اي حميده! نجمه را به پسرت موسي علیه‌السلام ببخش که بزودي بهترين فرد روي زمين، از او متولد مي‌شود.» من به اين دستور عمل کردم، و نجمه را به فرزندم بخشیدم و او هنگامی که نجمه رضا علیه السلام را به دنيا آورد او را طاهره نامید.<ref>عیون اخبار الرضا، ج1، ص16 و 17.</ref> |
| − | حمیده | + | با توجه به این روایات به نظر میرسد نجمه در ابتدا به عنوان کنیزی برای حمیده خاتون مادر امام کاظم علیه السلام خریداری شده بود. شاید به این دلیل که آن بانو مدتی در نزد مادر آن حضرت که از نظر دانش، پرهیزگاري و ایمان، بر همه ي زنان عصر خود پیشی داشت و در مواردی امام صادق علیه السلام تعلیم زنان را به او ارجاع می داد<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱.</ref>، به مسائل مختلف اسلامی و مسائل زناشویی آشنا گردد. |
| − | روایت شده است که حمیده خاتون به فرزند گرامی خود، حضرت موسی بن جعفر، عرض کرد: | + | روایت شده است که حمیده خاتون به فرزند گرامی خود، حضرت موسی بن جعفر، عرض کرد: «پسرم، تکتم (نجمه) كنيزيست كه من تا بحال كنيزى بهتر از او نديدهام و شك و شبهه ندارم كه اگر نسلى از براى او باشد بزودى خدا آن را ظاهر كند. و من او را بتو بخشيدم، پس سفارش كن نيكى كنند به او».<ref>عیون اخبار الرضا، ج1، ص14 و 15.</ref> |
| − | + | ==ولادت امام رضا علیه السلام== | |
| − | |||
نجمه خاتون، در حدیثی گوید : هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.<ref> اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.</ref> | نجمه خاتون، در حدیثی گوید : هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.<ref> اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.</ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
شايان ذكر است كه از ميان [[ائمه اطهار|امامان]] معصوم عليهم‌السلام، چهار تن از آنان به نام "علي" ناميده شده‌اند و آنان عبارتند از امام اول ([[امام علی علیه السلام|علي بن ابي‌طالب]] علیه‌السلام)، امام چهارم ([[امام سجاد علیه السلام|علي بن الحسين]] علیه‌السلام)، امام هشتم ([[امام رضا علیه السلام|علي بن موسي الرضا]] علیه‌السلام) و امام دهم ([[امام هادی علیه السلام|علي‌النقي]] بن محمدتقي علیه‌السلام). | شايان ذكر است كه از ميان [[ائمه اطهار|امامان]] معصوم عليهم‌السلام، چهار تن از آنان به نام "علي" ناميده شده‌اند و آنان عبارتند از امام اول ([[امام علی علیه السلام|علي بن ابي‌طالب]] علیه‌السلام)، امام چهارم ([[امام سجاد علیه السلام|علي بن الحسين]] علیه‌السلام)، امام هشتم ([[امام رضا علیه السلام|علي بن موسي الرضا]] علیه‌السلام) و امام دهم ([[امام هادی علیه السلام|علي‌النقي]] بن محمدتقي علیه‌السلام). | ||
نسخهٔ ۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۴۳
|
تقویم هجری قمری |
| روز واقعه:11 ذی القعده |
| سال 148 هجری قمری |
امام رضا علیه السلام بنا به قول مشهور در 11 ذی القعده 148 هجری قمری و در مدینه به دنیا آمده اند. پدر آن حضرت امام موسی بن جعفر و مادرشان نجمه خاتون می باشد. نجمه خاتون، در مورد ولادت آن حضرت گوید: هنگامي که فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.[۱]
محتویات
تاریخ ولادت امام رضا علیه السلام
گرچه برخي از مورخان و سيره‌نگاران تاريخ تولد آن حضرت را در يازدهم ذی الحجه سال 153 و برخي ديگر يازدهم ذي القعده سال 151 و يا سال 153 قمري ذكر كرده‌اند، وليكن معروف و مشهور ميان علما يازدهم ذی القعده سال 148 قمري، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفرصادق علیه‌السلام مي‌باشد.[۲]
مادر امام رضا علیه السلام
مادر آن حضرت نجمه خاتون می باشد. هشام بن احمد یکی از اصحاب حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام گوید: روزی حضرت به من فرمود: آیا کسی از طرف مغرب زمین آمده که بنده و کنیزی آورده باشد؟ گفتم: نه
حضرت فرمود: چرا یک نفر آمده، بیا نزد او برویم، پس سوار شدیم و رفتیم دیدیم مردی از اهل مغرب تعدادی بَرده و کنیز آورده.
حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او 9 کنیز نشان داد ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن.
آن مرد گفت: دیگر ندارم.
حضرت فرمود: چرا، کنیز دیگری هم نزد تو هست.
آن مرد گفت: به خدا قسم فقط یک کنیز دیگر دارم که او مریض است. ولی هر چه کردند، او را نشان نداد.
حضرت برگشتند و فردا دوباره مرا نزد او فرستادند و فرمودند: برو و به هر قیمتی که آن کنیز را می فروشد، از او بخر!
هشام میگوید: من آمدم و صاحب کنیز، قیمتی برای آن کنیز تعیین کرد و گفت کمتر نمیگیرم.
من هم پول را دادم و آن کنیز را خریدم.
آن مرد پرسید: شخصی که دیروز همراه شما بود، کیست؟
گفتم: مردی از بنی هاشم. گفت از کدام دسته؟ گفتم: از بزرگان بنی هاشم.
گفت: بیشتر بگو. گفتم: بیشتر نمیدانم.
گفت: پس بشنو تا برایت بگویم، من این جاریه را از سرزمینهای دور مغرب زمین خریدم، زنی از اهل کتاب پرسید: این جاریه کیست که با تو میبینم؟
گفتم: او را برای خودم خریده ام.
آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او میگروند.
هشام میگوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد.[۳]
از بعضی از روایات ظاهر میشود که نجمه خاتون در ابتدا کنیز مادر حضرت موسی بن جعفر، حمیده خاتون بود و بعدا حمیده خاتون او را به آن حضرت بخشید.[۴] در روایتی به نقل از حمیده خاتون آمده است: وقتي که نجمه سلام الله علیها به خانه ما راه يافت، پيامبر اسلام سلام الله علیه را در عالم خواب ديدم که به من فرمود: «اي حميده! نجمه را به پسرت موسي علیه‌السلام ببخش که بزودي بهترين فرد روي زمين، از او متولد مي‌شود.» من به اين دستور عمل کردم، و نجمه را به فرزندم بخشیدم و او هنگامی که نجمه رضا علیه السلام را به دنيا آورد او را طاهره نامید.[۵]
با توجه به این روایات به نظر میرسد نجمه در ابتدا به عنوان کنیزی برای حمیده خاتون مادر امام کاظم علیه السلام خریداری شده بود. شاید به این دلیل که آن بانو مدتی در نزد مادر آن حضرت که از نظر دانش، پرهیزگاري و ایمان، بر همه ي زنان عصر خود پیشی داشت و در مواردی امام صادق علیه السلام تعلیم زنان را به او ارجاع می داد[۶]، به مسائل مختلف اسلامی و مسائل زناشویی آشنا گردد.
روایت شده است که حمیده خاتون به فرزند گرامی خود، حضرت موسی بن جعفر، عرض کرد: «پسرم، تکتم (نجمه) كنيزيست كه من تا بحال كنيزى بهتر از او نديدهام و شك و شبهه ندارم كه اگر نسلى از براى او باشد بزودى خدا آن را ظاهر كند. و من او را بتو بخشيدم، پس سفارش كن نيكى كنند به او».[۷]
ولادت امام رضا علیه السلام
نجمه خاتون، در حدیثی گوید : هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.[۸]
شايان ذكر است كه از ميان امامان معصوم عليهم‌السلام، چهار تن از آنان به نام "علي" ناميده شده‌اند و آنان عبارتند از امام اول (علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام)، امام چهارم (علي بن الحسين علیه‌السلام)، امام هشتم (علي بن موسي الرضا علیه‌السلام) و امام دهم (علي‌النقي بن محمدتقي علیه‌السلام).
كنيه آن حضرت، ابوالحسن است و چون كنيه امام موسي بن جعفر علیه‌السلام نيز ابوالحسن بود، كنيه امام رضا علیه‌السلام را ابوالحسن ثاني مي‌گويند.
لقب‌هاي شريفش عبارتند از: رضا، صابر، رضي، وفي، فاضل و صديق. اما لقب "رضا" شهرت بيشتري دارد و آن حضرت را از اين جهت "رضا" ناميدند كه پسنديده خدا در آسمان و مورد خرسندي رسول خدا صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام در زمين بود و دوستان و دشمنان به اتفاق از وي خشنود و راضي بودند. [۹]
پیشگویی ولادت امام رضا علیه السلام توسط ائمه علیهم السلام
تولد امام رضا علیه‌السلام را برخي از معصومان پيش از وي، پيش‌گويي كرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق علیه‌السلام در اين باره احاديث چندي وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمي روايت كرد: مردي از اهالي طوس در محضر امام جعفرصادق علیه‌السلام نشسته بود و آن حضرت به وي فرمود: بزودي از صلب فرزندم موسي، مردي به دنيا مي‌آيد كه مورد خشنودي خداوند سبحان در آسمان و خرسندي بندگانش در زمين خواهد بود. در سرزمين شما از روي ستم و دشمني مسموم و كشته مي‌گردد و در همان جا غريبانه به خاك سپرده مي شود.
آگاه باش! هر كسي وي را در غربتش زيارت كند و بداند كه او امام و پيشواي شيعيان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه مي‌باشد، همانند كسي است كه رسول خدا صلی الله علیه و آله را زيارت كرده باشد.[۱۰]
امامت و شهادت امام رضا علیه السلام
امام رضا علیه‌السلام در 35 سالگي پس از شهادت پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به مقام امامت شيعيان نايل آمد و در 55 سالگي در خلافت مأمون عباسي و با توطئه وي در خراسان مسموم و در صفر سال 203 قمري به شهادت رسيد.
پانویس
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.
- ↑ زندگاني چهارده معصوم، ص 423؛ الارشاد (شيخ مفيد)، ص 591؛ منتهي الآمال (شیخ عباس قمی)، ج 2، ص 256.
- ↑ عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۸.
- ↑ عیون اخبار الرضا، ج1، ص14.
- ↑ عیون اخبار الرضا، ج1، ص16 و 17.
- ↑ کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۳۰۱.
- ↑ عیون اخبار الرضا، ج1، ص14 و 15.
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.
- ↑ زندگاني چهارده معصوم (ترجمه اعلام الوري)، ص 423.
- ↑ اثبات الهداة، ج 3، ص 233.
منابع
- موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
- دانشنامه رشد
