تقویم هجری قمری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
تقویم هجری قمری، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول محرم سالی است که [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله از [[مکه]] معظمه به [[مدینه]] منوره هجرت فرمودند.
+
تقویم هجری قمری، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول [[ماه محرم]] سالی است که [[پیامبر اکرم]] (صلی الله علیه و آله) از [[مکه]] معظمه به [[مدینه]] منوره [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]] فرمودند.
  
بر اساس‌ روايتي ‌منسوب‌ به‌ رسول‌ اكرم‌ صلی الله علیه و آله كه‌ افراد متعددي‌ چون‌ محمد بن‌ جرير طبري‌ (ج‌3، ص‌1250) و سيوطي‌ (ص‌ 11) نقل‌ كرده‌اند، آن‌ حضرت‌ در هنگام‌ ورود به‌ [[مدينه‌]] دستور وضع‌ گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ همان‌ زمان‌ يعني‌ ابتداي‌ ربيع‌الاول‌ را صادر كردند.
+
بر اساس‌ روایتی ‌منسوب‌ به‌ رسول‌ اکرم‌ (صلی الله علیه و آله) که‌ افراد متعددی‌ چون‌ [[محمد بن جریر طبری|طبری‌]] و [[جلال الدین سیوطی|سیوطی‌]] نقل‌ کرده‌اند، آن‌ حضرت‌ در هنگام‌ ورود به‌ [[مدینه‌]] دستور وضع‌ تقویم و گاه‌شماری‌ هجری‌ قمری‌ با مبدأ همان‌ زمان‌ ورود یعنی‌ ابتدای‌ ماه [[ماه ربیع الاول|ربیع‌الاول‌]] را صادر کردند.<ref>تاریخ طبری، ج‌۳، ص‌۱۲۵۰.</ref>
  
اما به‌ نقل‌ از بسياري‌ از مورخان‌ و نويسندگان‌ ديگر در يكي‌ از سالهاي‌ شانزدهم‌، هفدهم‌ يا هجدهم‌ هجري‌ و به‌ دستور خليفه‌ دوم‌ در جلسه‌اي‌ كه‌ به‌ منظور طرح‌ و وضع‌ گاه‌شماري ‌براي‌ سرزمين هاي‌ اسلامي‌ برپا شده‌ بود، پس‌ از رد چند نظر مختلف‌ گاه‌شماري‌ هجري‌ قمري‌ با مبدأ اول‌ [[محرم‌]] سالي‌ كه‌ هجرت‌ رسول‌ اكرم‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ بود (16 ژوئيه‌ 622 ميلادي‌) رسميت‌ يافت‌. (براي‌ آگاهي‌ از منابع ‌متعدد تاريخي‌ درباره‌ اين‌ واقعه‌، استنادات‌ و نظر مخالفان‌ و موافقان‌ آن نک: عاملي‌، ج‌ ص‌ 32ـ 58)
+
اما به‌ نقل‌ بسیاری‌ از مورخان‌ و نویسندگان‌ دیگر، در یکی‌ از سالهای‌ شانزدهم‌، هفدهم‌ یا هجدهم‌ هجری‌ و به‌ دستور [[عمر بن خطاب|خلیفه‌ دوم‌]] در جلسه‌ای‌ که‌ به‌ منظور وضع‌ گاه‌شماری ‌برای‌ سرزمین های‌ اسلامی‌ برپا شده‌ بود، پس‌ از رد چند نظر مختلف‌، تقویم هجری‌ قمری‌ با مبدأ اول‌ محرم‌ سالی‌ که‌ [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت‌ رسول‌ اکرم‌]] در آن‌ رخ‌ داده‌ بود (۱۶ ژوئیه‌ ۶۲۲ میلادی‌) رسمیت‌ یافت‌.<ref>برای‌ آگاهی‌ از منابع ‌متعدد تاریخی‌ درباره‌ این‌ واقعه‌ و نظر مخالفان‌ و موافقان‌ آن، نک: عاملی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۳۲-۵۸.</ref> بر این‌ اساس‌، دو ماه ‌از سال‌ اول‌ هجری‌ (از اول‌ محرم‌ تا اول‌ ربیع‌الاول‌ که‌ هجرت‌ رخ‌ داد)، پیش‌ از آن که‌ واقعه‌ هجرت‌ پیامبر صورت‌ گرفته‌ باشد، جزو سال‌ اول‌ هجری‌ قمری‌ محسوب‌ شد.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory3-3.asp تاریخ تقویم در ایران و کشورهای اسلامی، مرکز تقویم دانشگاه تهران، بخش گاه‌ شماری‌ در کشورهای‌ عربی‌]</ref>
  
بر اين‌ اساس‌، دو ماه ‌از سال‌ اول‌ هجري‌ (از اول‌ [[محرم‌]] تا اول‌ ربيع‌الاول‌ كه‌ هجرت‌ رخ‌ داد)، پيش‌ از آن كه‌ واقعه‌ هجرت‌ صورت‌ گرفته‌ باشد، جزو سال‌ اول‌ هجري‌ قمري‌ محسوب‌ شد.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory3-3.asp  تاريخ تقويم در ايران و كشورهاي اسلامي، مرکز تقویم دانشگاه تهران، بخش گاه‌ شماري‌ در كشورهاي‌ عربي‌]</ref>
+
در تقویم هجری قمری، یک سال شامل ۱۲ ماه قمری است که به ‌ترتیب عبارتند از:
  
یکسال در این تقویم شامل 12 ماه قمری است که به ‌ترتیب عبارتند از:
+
*[[ماه محرم|محرم]]
 +
*[[صفر]]
 +
*[[ربیع الاول]]
 +
*[[ربیع الثانی]]
 +
*[[جمادی الاول]]
 +
*[[جمادی الثانی]]
 +
*[[رجب]]
 +
*[[شعبان]]
 +
*[[رمضان]]
 +
*[[شوال]]
 +
*[[ذی القعده]]
 +
*[[ذی الحجه]]
  
* [[محرم]]
+
تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری که برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، ۲۹ یا ۳۰ شبانه‌روز گرفته می‌شود.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalBase/Lunarbase.asp تقویم هجری قمری، مرکز تقویم دانشگاه تهران](۱۴ شهریور ۱۳۹۱).</ref>
* [[صفر]]
 
* [[ربیع الاول]]
 
* [[ربیع الثانی]]
 
* [[جمادی الاول]]
 
* [[جمادی الثانی]]
 
* [[رجب]]
 
* [[شعبان]]
 
* [[رمضان]]
 
* [[شوال]]
 
* [[ذی القعده]]
 
* و [[ذی الحجه]].
 
 
 
تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل ماه‌ به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری که برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، 29 یا 30 شبانه‌روز گرفته می‌شود.<ref>  [http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalBase/Lunarbase.asp تقویم هجری قمری، مرکز تقویم دانشگاه تهران](14 شهریور 1391).</ref>
 
  
 
{{روزهای سال قمری}}
 
{{روزهای سال قمری}}
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
  
 
[[رده:تقویم تاریخ اسلام]]
 
[[رده:تقویم تاریخ اسلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۶

تقویم هجری قمری، تقویم دینی مسلمانان جهان است. مبدأ این تقویم، اول ماه محرم سالی است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از مکه معظمه به مدینه منوره هجرت فرمودند.

بر اساس‌ روایتی ‌منسوب‌ به‌ رسول‌ اکرم‌ (صلی الله علیه و آله) که‌ افراد متعددی‌ چون‌ طبری‌ و سیوطی‌ نقل‌ کرده‌اند، آن‌ حضرت‌ در هنگام‌ ورود به‌ مدینه‌ دستور وضع‌ تقویم و گاه‌شماری‌ هجری‌ قمری‌ با مبدأ همان‌ زمان‌ ورود یعنی‌ ابتدای‌ ماه ربیع‌الاول‌ را صادر کردند.[۱]

اما به‌ نقل‌ بسیاری‌ از مورخان‌ و نویسندگان‌ دیگر، در یکی‌ از سالهای‌ شانزدهم‌، هفدهم‌ یا هجدهم‌ هجری‌ و به‌ دستور خلیفه‌ دوم‌ در جلسه‌ای‌ که‌ به‌ منظور وضع‌ گاه‌شماری ‌برای‌ سرزمین های‌ اسلامی‌ برپا شده‌ بود، پس‌ از رد چند نظر مختلف‌، تقویم هجری‌ قمری‌ با مبدأ اول‌ محرم‌ سالی‌ که‌ هجرت‌ رسول‌ اکرم‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ بود (۱۶ ژوئیه‌ ۶۲۲ میلادی‌) رسمیت‌ یافت‌.[۲] بر این‌ اساس‌، دو ماه ‌از سال‌ اول‌ هجری‌ (از اول‌ محرم‌ تا اول‌ ربیع‌الاول‌ که‌ هجرت‌ رخ‌ داد)، پیش‌ از آن که‌ واقعه‌ هجرت‌ پیامبر صورت‌ گرفته‌ باشد، جزو سال‌ اول‌ هجری‌ قمری‌ محسوب‌ شد.[۳]

در تقویم هجری قمری، یک سال شامل ۱۲ ماه قمری است که به ‌ترتیب عبارتند از:

تاریخ اول هر ماه با رؤیت هلال ماه نو در شامگاه روز بیست و نهم یا سی اُم ماه قبل به ثبوت می‌رسد. با این حساب‌، تعداد شبانه‌روزهای هر ماه قمری که برابر با مدت زمان بین دو رؤیت متوالی هلال ماه نو است، ۲۹ یا ۳۰ شبانه‌روز گرفته می‌شود.[۴]

******

روز های سال قمری
برای مشاهده صفحه مربوط به هر روز بر روی آن کلیک کنید.
محرم ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
صفر ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
ربیع الاول ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
ربیع الثانی ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
جمادی الاول ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
جمادی الثانی ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
رجب ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
شعبان ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
رمضان ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
شوال ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
ذی القعده ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)
ذی الحجه ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ ۱۰ ۱۱ ۱۲ ۱۳ ۱۴ ۱۵ ۱۶ ۱۷ ۱۸ ۱۹ ۲۰ ۲۱ ۲۲ ۲۳ ۲۴ ۲۵ ۲۶ ۲۷ ۲۸ ۲۹ (۳۰)


پانویس

  1. تاریخ طبری، ج‌۳، ص‌۱۲۵۰.
  2. برای‌ آگاهی‌ از منابع ‌متعدد تاریخی‌ درباره‌ این‌ واقعه‌ و نظر مخالفان‌ و موافقان‌ آن، نک: عاملی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۳۲-۵۸.
  3. تاریخ تقویم در ایران و کشورهای اسلامی، مرکز تقویم دانشگاه تهران، بخش گاه‌ شماری‌ در کشورهای‌ عربی‌
  4. تقویم هجری قمری، مرکز تقویم دانشگاه تهران(۱۴ شهریور ۱۳۹۱).