ولادت حضرت فاطمه سلام الله علیها: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(الگو: مناسبت های شیعه)
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم |روز=20 جمادی الثانی|سال=5 بعثت}}
+
{{تقویم |روز=۲۰ جمادی الثانی|سال=۵ بعثت}}[[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه زهرا]] علیهاالسلام، دختر گرامی [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله و [[حضرت خدیجه]] علیهاالسلام، به اعتقاد مشهور میان مورخان [[شیعه]]، در سال پنجم [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|بعثت]] به دنیا آمد.
==تاریخ ولادت فاطمه زهرا سلام الله علیها==
 
  
درباره تاريخ تولد آن حضرت گرچه همگان اتفاق دارند كه در ماه [[ماه جمادی الثانی|جمادي الآخر]] واقع گرديده است، وليكن در سال تولد او ميان [[شیعه|شيعيان]] و [[اهل سنت]] اختلاف است. اهل سنت معتقدند كه آن حضرت در جمادي الآخر پنج سال پيش از [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|بعثت]] يعني در 35 سالگي [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به دنيا آمد، وليكن مورخان و سيره‌نگاران [[شيعه]] با تبعيت از گفتار [[ائمه اطهار|امامان]] معصوم علیهم‌السلام معتقدند كه آن حضرت پس از بعثت پيامبر صلی الله علیه و آله ديده به جهان گشود زيرا پيامبر صلی الله علیه و آله مدتي پس از بعثت به فرمان پروردگار متعال به [[معراج]] رفت و با عروج خويش به بسياري از اسرار عالم خلقت و عوالم غيب آگاهي يافت و در آن مدت از خوراكي‌هاي [[بهشت]] تناول كرد و پس از بازگشت به زمين و برگشتن به خانه با همسرش هم‌بستر و نطفه پاك و بهشتي دخترش [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا]] سلام الله علیها در چنين فضايي منعقد گرديد.
+
==تاریخ ولادت حضرت فاطمه==
  
اما خود شيعيان با اين كه تولد آن حضرت را پس از بعثت مي‌دانند، در سال آن اتفاق چنداني ندارند. اكثر آن‌ها سال پنجم بعثت و هشت سال پيش از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]] و عده‌اي سال دوم بعثت و يازده سال پيش از هجرت پيامبر صلی الله علیه و آله را تاريخ تولد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مي‌دانند.<ref> نك: بيت الأحزان ([[شیخ عباس قمی]])، ص 18؛ العدد القوية (علي بن يوسف حلي)، ص 219؛ زندگاني چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه اعلام الوری، ص 221؛ موسوعة التاريخ الاسلامي (محمدهادي يوسفي)، ج 1، ص 348.</ref>
+
درباره تاریخ تولد [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]] سلام الله علیها گرچه همگان اتفاق دارند که در ماه [[ماه جمادی الثانی|جمادی الآخر]] واقع گردیده است، اما در سال تولد او میان [[شیعه|شیعیان]] و [[اهل سنت]] اختلاف است. اهل سنت معتقدند که آن حضرت در جمادی الآخر پنج سال پیش از [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|بعثت]] یعنی در ۳۵ سالگی [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به دنیا آمد، ولیکن مورخان و سیره‌نگاران [[شیعه]] با تبعیت از گفتار [[ائمه اطهار|امامان]] معصوم علیهم‌السلام معتقدند که آن حضرت پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله دیده به جهان گشود، زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله مدتی پس از بعثت به فرمان پروردگار متعال به [[معراج]] رفت و با عروج خویش به بسیاری از اسرار عالم خلقت و عوالم غیب آگاهی یافت و در آن مدت از خوراکی‌های [[بهشت]] تناول کرد و پس از بازگشت به زمین و برگشتن به خانه با همسرش هم‌بستر شد و نطفه پاک و بهشتی دخترش [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا]] سلام الله علیها در چنین فضایی منعقد گردید.
[[شیخ طوسى]] در ([[مصباح المتهجد|مصباح]]) و اکثر علما ذکر کرده اند که ولادت آن حضرت در روز بیستم ماه [[جمادى الثانی]] بوده و گفته اند که در روز جمعه سال دوم از بعثت بوده و بعضى سال پنجم از بعثت گفته اند.<ref> ([[مصباح المتهجد]]) [[شیخ طوسى]] ص ۵۵۱، بیروت، اعلمى.</ref>
 
  
==کیفیت حمل  خدیجه==
+
اما خود شیعیان با این که تولد آن حضرت را پس از بعثت می‌دانند، در سال آن اتفاق چندانی ندارند. اکثر آن‌ها سال پنجم بعثت و هشت سال پیش از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]] و عده‌ای سال دوم بعثت و یازده سال پیش از هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله را تاریخ تولد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌دانند.<ref> نک: بیت الأحزان، شیخ عباس قمی، ص ۱۸؛ العدد القویة، علی بن یوسف حلی، ص ۲۱۹؛ زندگانی چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه اعلام الوری، ص ۲۲۱؛ موسوعة التاریخ الاسلامی، محمدهادی یوسفی، ج ۱، ص ۳۴۸.</ref>
 +
[[شیخ طوسى]] در ([[مصباح المتهجد|مصباح]]) و اکثر علما ذکر کرده اند که ولادت آن حضرت در روز بیستم ماه [[جمادى الثانی]] بوده و گفته اند که در روز جمعه سال دوم از بعثت بوده و بعضى سال پنجم از بعثت گفته اند.<ref> مصباح المتهجد، شیخ طوسى ص ۵۵۱، بیروت، چاپ اعلمى.</ref>
  
و [[علامه مجلسى]] رحمه اللّه در ([[حیاة القلوب]]) فرموده که صاحب (عُدَدْ) روایت کرده است که پنج سال بعد از بعثت حضرت رسالت پناه صلى اللّه علیه و آله و سلم، حضرت فاطمه علیهاالسلام از [[حضرت خدیجه]] متولد شد و کیفیت حمل خدیجه به آن حضرت چنان بود که روزى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و سلم در [[ابطح]] نشسته بود با [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام و [[عمار یاسر|عمار بن یاسر]] و منذر بن ضحضاح و [[حضرت حمزه سيد الشهداء علیه السلام|حمزه]] و [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] و ابوبکر و عمر، ناگاه [[جبرئیل]] نازل شد با صورت اصلى خود و بال هاى خود را گشود تا مشرق و مغرب را پر کرد و ندا کرد آن حضرت را که اى محمد صلى اللّه علیه وآله و سلم خداوند على اعلا تو را سلام مى رساند و امر مى نماید که چهل شبانه روز از خدیجه دورى اختیار کنى؛ پس آن حضرت چهل روز به خانه خدیجه نرفت و روزها روزه مى داشت و شب ها تا صباح [[عبادت]] مى کرد و عمار را به سوى خدیجه فرستاد و گفت: او را بگو که اى خدیجه نیامدن من به سوى تو از کراهت و عداوت نیست ولیکن پروردگار من چنین امر کرده است که تقدیرات خود را جارى سازد و گمان مبر در حق خود جز نیکى و به درستى که حق تعالى به تو مباهات مى کند هر روز چند مرتبه با [[ملائکه]] خود و باید هر شب در خانه خود را ببندى و در رختخواب خود بخوابى و من در خانه [[فاطمه بنت اسد]] مى باشم تا مدت وعده الهى منقضى گردد.
+
==کیفیت حمل حضرت خدیجه==
  
و خدیجه هر روز چند نوبت از مفارقت آن حضرت مى گریست و چون چهل روز تمام شد جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و گفت: اى محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم خداوند على اعلا تو را سلام مى رساند که مهیا شو براى تحفه و کرامت من، پس ناگاه [[میکائیل]] نازل شد و طبقى آورد که دستمال از سندس بهشت بر روى آن پوشیده بودند و در پیش آن حضرت گذاشت و گفت: پروردگار تو مى فرماید که امشب بر این طعام افطار کن و حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام گفت که هر شب چون هنگام افطار آن حضرت مى شد مرا امر مى کرد که در را مى گشودم که هر که خواهد بیاید و با آن حضرت [[افطار]] نماید، در این شب مرا فرمود که بر دَرِ خانه بنشین و مگذار کسى داخل شود که این طعام بر غیر من [[حرام]] است؛ پس چون اراده افطار نمود طبق را گشود و در میان آن طبق از میوه هاى بهشت یک خوشه خرما و یک خوشه انگور بود و جامى از آب بهشت، پس از آن میوه ها تناول فرمود که سیر شد و از آن آب آشامید تا سیراب شد و جبرئیل از ابریق بهشت آب بر دست مبارکش مى ریخت و میکائیل دستش را مى شست و [[اسرافیل]] دستش را از دستمال بهشت پاک مى کرد و طعام باقیمانده با ظرف ها به آسمان بالا رفت.
+
[[علامه مجلسى]] رحمه اللّه در «[[حیاة القلوب (کتاب)|حیاة القلوب]]» فرموده که صاحب «عُدَد القویة» روایت کرده است که پنج سال بعد از بعثت حضرت رسالت پناه صلى اللّه علیه و آله، حضرت فاطمه علیهاالسلام از [[حضرت خدیجه]] علیهاالسلام متولد شد و کیفیت حمل خدیجه به آن حضرت چنان بود که روزى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله در [[ابطح]] نشسته بود با [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام و [[عمار یاسر|عمار بن یاسر]] و منذر بن ضحضاح و [[حضرت حمزه علیه السلام|حمزه]] و [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] و [[ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عمر]]، ناگاه [[جبرئیل]] نازل شد با صورت اصلى خود و بال هاى خود را گشود تا مشرق و مغرب را پر کرد و ندا کرد آن حضرت را که اى محمد، خداوند على اعلی تو را سلام مى رساند و امر مى نماید که چهل شبانه روز از خدیجه دورى اختیار کنى؛ پس آن حضرت چهل روز به خانه خدیجه نرفت و روزها [[روزه]] مى داشت و شب ها تا صبح [[عبادت]] مى کرد و عمار را به سوى خدیجه فرستاد و گفت: او را بگو که اى خدیجه نیامدن من به سوى تو از کراهت و عداوت نیست ولیکن پروردگار من چنین امر کرده است که تقدیرات خود را جارى سازد و گمان مبر در حق خود جز نیکى، و به درستى که حق تعالى به تو مباهات مى کند هر روز چند مرتبه با [[ملائکه]] خود و باید هر شب در خانه خود را ببندى و در رختخواب خود بخوابى و من در خانه [[فاطمه بنت اسد]] مى باشم تا مدت وعده الهى منقضى گردد.
  
و چون حضرت برخاست که مشغول نماز شود جبرئیل گفت که در این وقت نماز تو را جایز نیست (معلوم است کـه مراد نمازهاى نافله و مستحبّى است نه نماز فریضه چه دأب نبى و امام بر آن است که نماز را مقدم بر افطار مى دارند) باید که الحال به منزل خدیجه روى و با او مضاجعت نمائى که حق تعالى مى خواهد که در این شب از نسل تو ذریه اى طیبه خلق نماید.
+
و خدیجه هر روز چند نوبت از مفارقت آن حضرت مى گریست و چون چهل روز تمام شد، جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و گفت: اى محمد، خداوند على اعلی تو را سلام مى رساند که مهیا شو براى تحفه و کرامت من، پس ناگاه [[میکائیل]] نازل شد و طبقى آورد که دستمال از سندس [[بهشت]] بر روى آن پوشیده بودند و در پیش آن حضرت گذاشت و گفت: پروردگار تو مى فرماید که امشب بر این طعام [[افطار]] کن و حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام گفت که هر شب چون هنگام افطار آن حضرت مى شد مرا امر مى کرد که در را مى گشودم که هر که خواهد بیاید و با آن حضرت افطار نماید، در این شب مرا فرمود که بر دَرِ خانه بنشین و مگذار کسى داخل شود که این طعام بر غیر من [[حرام]] است؛ پس چون اراده افطار نمود، طبق را گشود و در میان آن طبق از میوه هاى بهشت یک خوشه خرما و یک خوشه انگور بود و جامى از آب بهشت، پس از آن میوه ها تناول فرمود که سیر شد و از آن آب آشامید تا سیراب شد و جبرئیل از [[ابریق]] بهشت آب بر دست مبارکش مى ریخت و میکائیل دستش را مى شست و [[اسرافیل]] دستش را از دستمال بهشت پاک مى کرد و طعام باقیمانده با ظرف ها به آسمان بالا رفت.
  
پس آن حضرت متوجه خانه خدیجه شد و خدیجه گفت که من با تنهائى الفت گرفته بودم و چون شب مى شد درها را مى بستم و پرده ها را مى آویختم و نماز خود را مى کردم و در جامه خواب خود مى خوابیدم و چراغ را خاموش مى کردم در این شب در میان خواب بودم که صداى دَرِ خانه را شنیدم، پرسیدم که کیست در را مى کوبد که به غیر محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم دیگرى را روا نیست کوبیدن آن؟
+
و چون حضرت برخاست که مشغول نماز شود، جبرئیل گفت که در این وقت [[نماز]] تو را جایز نیست (معلوم است که مراد نمازهاى [[نافله های شبانه روز|نافله]] و مستحبّى است نه نماز فریضه، چه دأب نبى و امام بر آن است که نماز را مقدم بر افطار مى دارند) باید که الحال به منزل خدیجه روى و با او مضاجعت نمائى که حق تعالى مى خواهد که در این شب از نسل تو ذریه اى طیبه خلق نماید.
  
آن حضرت فرمود: اى خدیجه! باز کن در را که منم محمد صلى اللّه علیه و آله و سلم چون صداى فرح افزاى آن حضرت را شنیدم از جا جستم و در را گشودم و پیوسته عادت آن حضرت آن بود که چون اراده خوابیدن مى نمود آب مى طلبید و وضو تجدید مى کرد و دو رکعت نماز به جا مى آورد و داخل رختخواب مى شد و در این شب مبارک سحر هیچ یک از این ها نکرد و تا داخل شد دست مرا گرفت و به رختخواب برد و چون از مضاجعت برخاست من نور فاطمه را در شکم خود یافتم.<ref> [[تاریخ پیامبران]] ([[حیاة القلوب]]) ۳/۲۵۵ـ۲۵۶، چاپ سرور.</ref>
+
پس آن حضرت متوجه خانه خدیجه شد و خدیجه گفت که من با تنهائى الفت گرفته بودم و چون شب مى شد درها را مى بستم و پرده ها را مى آویختم و نماز خود را مى کردم و در جامه خواب خود مى خوابیدم و چراغ را خاموش مى کردم در این شب در میان خواب بودم که صداى دَرِ خانه را شنیدم، پرسیدم که کیست در را مى کوبد که به غیر محمد، دیگرى را روا نیست کوبیدن آن؟
  
[[حضرت فاطمه]] زهرا سلام الله علیها آخرين فرزند پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله از همسرش [[حضرت خديجه]] سلام الله علیها بود. خديجه سلام الله علیها در خانه [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله داراي دو پسر به نام‌هاي قاسم و عبدالله كه قاسم پيش از بعثت و عبدالله پس از بعثت پيامبر صلی الله علیه و آله به دنيا آمده بودند و چهار دختر به نام‌هاي زينب، رقيه، ام‌كلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها شد كه همه آنان پيش از بعثت و تنها فاطمه زهرا سلام الله علیها و به روايتي ام‌كلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها پس از بعثت پيامبر صلی الله علیه و آله ديده به جهان گشودند.
+
آن حضرت فرمود: اى خدیجه! باز کن در را که منم محمد، چون صداى فرح افزاى آن حضرت را شنیدم از جا جستم و در را گشودم و پیوسته عادت آن حضرت آن بود که چون اراده خوابیدن مى نمود آب مى طلبید و [[وضو]] تجدید مى کرد و دو [[رکعت]] نماز به جا مى آورد و داخل رختخواب مى شد و در این شب مبارک سحر هیچ یک از این ها نکرد و تا داخل شد دست مرا گرفت و به رختخواب برد و چون از مضاجعت برخاست من نور فاطمه را در شکم خود یافتم.<ref> تاریخ پیامبران (حیاة القلوب)، ۳/۲۵۵ـ۲۵۶، چاپ سرور.</ref>
  
==کیفیت ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها==
+
[[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها آخرین فرزند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از همسرش [[حضرت خدیجه]] سلام الله علیها بود. خدیجه سلام الله علیها در خانه [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله دارای دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله بود که قاسم پیش از بعثت و عبدالله پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله به دنیا آمده بودند و چهار دختر به نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها شد که همه آنان پیش از بعثت پیامبر و تنها فاطمه زهرا سلام الله علیها (و به روایتی ام‌کلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها) پس از بعثت دیده به جهان گشودند.
  
[[شیخ صدوق]] رحمه اللّه به سند معتبر از [[مفضل بن عمر جعفی|مُفَضّل بن عمر]] روایت کرده است که گفت: از حضرت [[امام صادق]] علیه السلام سؤال کردم که چگونه بود ولادت حضرت [[فاطمه زهرا]] علیهاالسلام؟
+
==کیفیت ولادت حضرت فاطمه==
  
حضرت فرمود: که چون خدیجه اختیار مزاوجت حضرت رسالت صلى اللّه علیه و آله و سلم نمود، زنان [[مکه]] از عداوتى که با آن حضرت داشتند از او هجرت<ref> دورى.</ref> نمودند و بر او سلام نمى کردند و نمى گذاشتند که زنى به نزد او برود، پس خدیجه را به این سبب، وحشتى عظیم عارض شد ولیکن عمده غم و جزع خدیجه براى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و سلم بود که مبادا از شدت عداوت ایشان آسیبى به آن حضرت برسد.
+
[[شیخ صدوق]] رحمه اللّه به [[سند حدیث|سند]] معتبر از [[مفضل بن عمر جعفی|مُفَضّل بن عمر]] روایت کرده است که گفت: از [[امام صادق]] علیه السلام سؤال کردم که چگونه بود ولادت حضرت [[فاطمه زهرا]] علیهاالسلام؟
  
چون به حضرت فاطمه علیهاالسلام حامله شد فاطمه در شکم با او سخن مى گفت و مونس او بود و او را صبر مى فرمود، خدیجه این حالت را از حضرت رسالت پنهان مى داشت، پس روزى حضرت داخل شد شنید که خدیجه سخن مى گوید با شخصى و کسى را نزد او ندید فرمود که اى خدیجه با که سخن مى گوئى؟
+
حضرت فرمود: که چون [[خدیجه کبری|خدیجه]] اختیار مزاوجت [[پیامبر اسلام|حضرت رسول]] صلى اللّه علیه و آله و سلم نمود، زنان [[مکه]] از عداوتى که با آن حضرت داشتند از او هجرت نمودند و بر او سلام نمى کردند و نمى گذاشتند که زنى به نزد او برود، پس خدیجه را به این سبب، وحشتى عظیم عارض شد ولیکن عمده غم و جزع خدیجه براى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و سلم بود که مبادا از شدت عداوت ایشان آسیبى به آن حضرت برسد.
  
خدیجه گفت: فرزندى که در شکم من است با من سخن مى گوید و مونس من است! حضرت فرمود: که اینک جبرئیل مرا خبر مى دهد که این فرزند دختر است و او است نسل طاهر با میمنت و برکت و حق تعالى نسل مرا از او به وجود خواهد آورد، و از نسل او [[ائمه اطهار|امامان]] و پیشوایان دین به هم خواهند رسید و حق تعالى بعد از انقضاى [[وحی|وحى]]، ایشان را خلیفه هاى خود خواهد گردانید در زمین.
+
چون به حضرت فاطمه علیهاالسلام حامله شد فاطمه در شکم با او سخن مى گفت و مونس او بود و او را صبر مى فرمود، خدیجه این حالت را از حضرت رسالت پنهان مى داشت، پس روزى حضرت داخل شد شنید که خدیجه سخن مى گوید با شخصى و کسى را نزد او ندید، فرمود که اى خدیجه با که سخن مى گوئى؟
  
و پیوسته خدیجه در این حالت بود تا آن که ولادت جناب فاطمه علیهاالسلام نزدیک شد چون درد زائیدن در خود احساس کرد به سوى زنان [[قریش]] ‍و فرزندان [[هاشم]] کس فرستاد که نزد او حاضر شوند؛ ایشان در جواب او فرستادند که فرمان ما نبردى و قبول قول ما نکردى و زن یتیم [[ابوطالب]] شدى که فقیر است و مالى ندارد ما به این سبب به خانه تو نمى آئیم و متوجه امور تو نمى شویم.
+
خدیجه گفت: فرزندى که در شکم من است با من سخن مى گوید و مونس من است! حضرت فرمود: که اینک [[جبرئیل]] مرا خبر مى دهد که این فرزند دختر است و او است نسل طاهر با میمنت و برکت و حق تعالى نسل مرا از او به وجود خواهد آورد، و از نسل او [[ائمه اطهار|امامان]] و پیشوایان دین به هم خواهند رسید و حق تعالى بعد از انقضاى [[وحی|وحى]]، ایشان را خلیفه هاى خود خواهد گردانید در زمین.
  
خدیجه چون پیغام ایشان را شنید بسیار اندوهناک گردید در این حالت ناگاه دید که چهار زن گندمگون بلند بالا نزد او حاضر شده و به زنان [[بنى هاشم]] شبیه بودند، خدیجه از دیدن ایشان بترسید، پس یکى از ایشان گفت که مترس اى خدیجه که ما رسولان پروردگاریم به سوى تو؛ و ما ظهیران توئیم، منم [[ساره]] زوجه ابراهیم علیه السلام و دوم [[آسیه]] دختر مزاحم است که رفیق تو خواهد بود در [[بهشت]] و سوم [[مریم دختر عِمران]] است و چهارم کلثوم خواهر [[حضرت موسی علیه السلام|موسى بن عمران]] است و حق تعالى ما را فرستاده است که در وقت ولادت نزد تو باشیم و تو را بر این حالت معاونت نمائیم.
+
و پیوسته خدیجه در این حالت بود تا آن که ولادت جناب فاطمه علیهاالسلام نزدیک شد. چون درد زائیدن در خود احساس کرد به سوى زنان [[قریش]] ‍و فرزندان [[هاشم بن عبد مناف|هاشم]] کس فرستاد که نزد او حاضر شوند؛ ایشان در جواب او فرستادند که فرمان ما نبردى و قبول قول ما نکردى و زن یتیم [[ابوطالب]] شدى که فقیر است و مالى ندارد. ما به این سبب به خانه تو نمى آئیم و متوجه امور تو نمى شویم.
  
پس یکى از ایشان در جانب راست خدیجه نشست و دیگرى در جانب چپ و سوم در پیش رو و چهارم در پشت سر، پس حضرت فاطمه علیهاالسلام پاک و پاکیزه فرود آمد و چون به زمین رسید نور او ساطع گردید به مرتبه اى که خانه هاى مکه را روشن گردانید و در مشرق و مغرب زمین موضعى نماند مگر آن که از آن نور روشن شد و ده نفر از [[حور العین|حورالعین]] به آن خانه درآمدند و هر یک اِبْریقى و طشتى از بهشت در دست داشتند و ابریق هاى ایشان مملو بود از آب [[کوثر]]، پس آن زنى که در پیش روى خدیجه بود جناب فاطمه علیهاالسلام را بـرداشـت وبـه آب کـوثـر غـُسـل یـا شست و شو داد و دو جامه سفیدى بیرون آورد که از شیر سفیدتر واز مُشْک وعَنْبَر خـوشـبـوى تـر بود وفاطمه علیهاالسّلام را در یک جامه از آن پیچید و جامه دیگر را مقنعه او گردانید پس او را به سخن درآورد.
+
خدیجه چون پیغام ایشان را شنید بسیار اندوهناک گردید در این حالت ناگاه دید که چهار زن گندمگون بلند بالا نزد او حاضر شده و به زنان [[بنى هاشم]] شبیه بودند، خدیجه از دیدن ایشان بترسید، پس یکى از ایشان گفت که مترس اى خدیجه که ما رسولان پروردگاریم به سوى تو؛ و ما ظهیران توئیم، منم [[ساره]] زوجه [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهیم]] علیه السلام و دوم [[آسیه]] دختر مزاحم است که رفیق تو خواهد بود در [[بهشت]] و سوم [[حضرت مریم|مریم]] دختر عِمران است و چهارم کلثوم خواهر [[حضرت موسی علیه السلام|موسى بن عمران]] است و حق تعالى ما را فرستاده است که در وقت ولادت نزد تو باشیم و تو را بر این حالت معاونت نمائیم.
 +
 
 +
پس یکى از ایشان در جانب راست خدیجه نشست و دیگرى در جانب چپ و سوم در پیش رو و چهارم در پشت سر، پس حضرت فاطمه علیهاالسلام پاک و پاکیزه فرود آمد و چون به زمین رسید نور او ساطع گردید به مرتبه اى که خانه هاى مکه را روشن گردانید و در مشرق و مغرب زمین موضعى نماند مگر آن که از آن نور روشن شد و ده نفر از [[حور العین|حورالعین]] به آن خانه درآمدند و هر یک اِبْریقى و طشتى از بهشت در دست داشتند و ابریق هاى ایشان مملو بود از آب [[کوثر]]، پس آن زنى که در پیش روى خدیجه بود جناب فاطمه علیهاالسلام را برداشت وبه آب کوثر غـُسل یا شست و شو داد و دو جامه سفیدى بیرون آورد که از شیر سفیدتر و از مُشْک وعَنْبَر خوشبوى تر بود و فاطمه علیهاالسّلام را در یک جامه از آن پیچید و جامه دیگر را مقنعه او گردانید پس او را به سخن درآورد.
  
 
فاطمه گفت: اَشهدُ اَنْ لااِلهِ اِلا اللّهُ وَ اَنَّ اَبی رَسولُ اللّهِ سیِّدُ الاَنبیاءِ وَ اَنَّ بَعْلی سَیِّدُالاَوْصِیاءِ وَ وُلْدی سادَةُ الاَسْباطِ؛ گواهى مى دهم به یگانگى خدا و به آن که پدرم رسول خدا سید پیغمبران است و شوهرم سید اوصیاء پیغمبران است و فرزندانم سید فرزندزاده هاى پیغمبران است.
 
فاطمه گفت: اَشهدُ اَنْ لااِلهِ اِلا اللّهُ وَ اَنَّ اَبی رَسولُ اللّهِ سیِّدُ الاَنبیاءِ وَ اَنَّ بَعْلی سَیِّدُالاَوْصِیاءِ وَ وُلْدی سادَةُ الاَسْباطِ؛ گواهى مى دهم به یگانگى خدا و به آن که پدرم رسول خدا سید پیغمبران است و شوهرم سید اوصیاء پیغمبران است و فرزندانم سید فرزندزاده هاى پیغمبران است.
  
پس بر هر یک از آن زنان سلام کرد و هر یک را به نام ایشان خواند، پس آن زنان شادى کردند و حوریان بهشت خندان شدند و یکدیگر را بشارت دادند به ولادت آن سیده زنان عالمیان. و در آسمان نور روشنى هویدا شد که پیش تر چنان نورى مشاهده نکرده بودند، پس آن زنان مقدسه با خدیجه خطاب کردند و گفتند: بگیر این دختر را که طاهره و مطهره است پاکیزه و بابرکت است، حق تعالى برکت داده او را و نسل او را، پس خدیجه آن حضرت را گرفت شاد و خوشحال و پستان خود را در دهان او گذاشت، پس فاطمه علیهاالسلام در روزى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در ماهى نمو کنند و در ماهى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در سال نمو کنند.<ref> (امالى شیخ صدوق) ص ۶۹۰، مجلس ۸۷، حدیث ۹۴۷.</ref>
+
پس بر هر یک از آن زنان سلام کرد و هر یک را به نام ایشان خواند، پس آن زنان شادى کردند و حوریان بهشت خندان شدند و یکدیگر را بشارت دادند به ولادت آن سیده زنان عالمیان. و در آسمان نور روشنى هویدا شد که پیش تر چنان نورى مشاهده نکرده بودند، پس آن زنان مقدسه با خدیجه خطاب کردند و گفتند: بگیر این دختر را که طاهره و مطهره است پاکیزه و بابرکت است، حق تعالى برکت داده او را و نسل او را، پس خدیجه آن حضرت را گرفت شاد و خوشحال و پستان خود را در دهان او گذاشت، پس فاطمه علیهاالسلام در روزى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در ماهى نمو کنند و در ماهى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در سال نمو کنند.<ref>امالى شیخ صدوق، ص ۶۹۰، مجلس ۸۷، حدیث ۹۴۷.</ref>
 
 
==القاب حضرت فاطمه سلام الله علیها==
 
 
 
از [[امام صادق]] علیه‌السلام روايت شده: براي حضرت فاطمه سلام الله علیها در نزد خداوند متعال، نُه اسم است و آن‌ها عبارتند از: فاطمه، صديقه، مباركه، طاهره، زكيه، راضيه، مرضيه، محدثه و زهراء.<ref> زندگاني چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه اعلام الوري، ص 231.</ref>
 
 
 
از [[امام رضا]] علیه‌السلام روايت شد كه [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله فرمود: دخترم از اين جهت فاطمه ناميده شده است كه خداوند سبحان او و دوستانش را از آتش جهنم رهايي بخشيده است.<ref> همان، ص 222.</ref>
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۵۲: سطر ۴۷:
 
==منابع==
 
==منابع==
  
*مرحوم حاج [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]]، [[منتهی الآمال]]، صادق حسن زاده، انتشارات مومنین، 1379.
+
*[[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]]، [[منتهی الآمال]]، صادق حسن زاده، انتشارات مومنین، ۱۳۷۹.
 +
 
 +
*مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
 +
 
 +
== مطالب مرتبط ==
  
*موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
+
* [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها]]
 
{{مناسبت های شیعه}}
 
{{مناسبت های شیعه}}
 
[[رده:حضرت فاطمه سلام الله علیها]]
 
[[رده:حضرت فاطمه سلام الله علیها]]
  
 
[[رده:وقایع ماه جمادی الثانی]]
 
[[رده:وقایع ماه جمادی الثانی]]

نسخهٔ ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۳

تقویم هجری قمری

روز واقعه:۲۰ جمادی الثانی
۵ بعثت

حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، دختر گرامی پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و حضرت خدیجه علیهاالسلام، به اعتقاد مشهور میان مورخان شیعه، در سال پنجم بعثت به دنیا آمد.

تاریخ ولادت حضرت فاطمه

درباره تاریخ تولد حضرت زهرا سلام الله علیها گرچه همگان اتفاق دارند که در ماه جمادی الآخر واقع گردیده است، اما در سال تولد او میان شیعیان و اهل سنت اختلاف است. اهل سنت معتقدند که آن حضرت در جمادی الآخر پنج سال پیش از بعثت یعنی در ۳۵ سالگی رسول خدا صلی الله علیه و آله به دنیا آمد، ولیکن مورخان و سیره‌نگاران شیعه با تبعیت از گفتار امامان معصوم علیهم‌السلام معتقدند که آن حضرت پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله دیده به جهان گشود، زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله مدتی پس از بعثت به فرمان پروردگار متعال به معراج رفت و با عروج خویش به بسیاری از اسرار عالم خلقت و عوالم غیب آگاهی یافت و در آن مدت از خوراکی‌های بهشت تناول کرد و پس از بازگشت به زمین و برگشتن به خانه با همسرش هم‌بستر شد و نطفه پاک و بهشتی دخترش فاطمه زهرا سلام الله علیها در چنین فضایی منعقد گردید.

اما خود شیعیان با این که تولد آن حضرت را پس از بعثت می‌دانند، در سال آن اتفاق چندانی ندارند. اکثر آن‌ها سال پنجم بعثت و هشت سال پیش از هجرت و عده‌ای سال دوم بعثت و یازده سال پیش از هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله را تاریخ تولد حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها می‌دانند.[۱] شیخ طوسى در (مصباح) و اکثر علما ذکر کرده اند که ولادت آن حضرت در روز بیستم ماه جمادى الثانی بوده و گفته اند که در روز جمعه سال دوم از بعثت بوده و بعضى سال پنجم از بعثت گفته اند.[۲]

کیفیت حمل حضرت خدیجه

علامه مجلسى رحمه اللّه در «حیاة القلوب» فرموده که صاحب «عُدَد القویة» روایت کرده است که پنج سال بعد از بعثت حضرت رسالت پناه صلى اللّه علیه و آله، حضرت فاطمه علیهاالسلام از حضرت خدیجه علیهاالسلام متولد شد و کیفیت حمل خدیجه به آن حضرت چنان بود که روزى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله در ابطح نشسته بود با امیرالمؤمنین علیه السلام و عمار بن یاسر و منذر بن ضحضاح و حمزه و عباس و ابوبکر و عمر، ناگاه جبرئیل نازل شد با صورت اصلى خود و بال هاى خود را گشود تا مشرق و مغرب را پر کرد و ندا کرد آن حضرت را که اى محمد، خداوند على اعلی تو را سلام مى رساند و امر مى نماید که چهل شبانه روز از خدیجه دورى اختیار کنى؛ پس آن حضرت چهل روز به خانه خدیجه نرفت و روزها روزه مى داشت و شب ها تا صبح عبادت مى کرد و عمار را به سوى خدیجه فرستاد و گفت: او را بگو که اى خدیجه نیامدن من به سوى تو از کراهت و عداوت نیست ولیکن پروردگار من چنین امر کرده است که تقدیرات خود را جارى سازد و گمان مبر در حق خود جز نیکى، و به درستى که حق تعالى به تو مباهات مى کند هر روز چند مرتبه با ملائکه خود و باید هر شب در خانه خود را ببندى و در رختخواب خود بخوابى و من در خانه فاطمه بنت اسد مى باشم تا مدت وعده الهى منقضى گردد.

و خدیجه هر روز چند نوبت از مفارقت آن حضرت مى گریست و چون چهل روز تمام شد، جبرئیل بر آن حضرت نازل شد و گفت: اى محمد، خداوند على اعلی تو را سلام مى رساند که مهیا شو براى تحفه و کرامت من، پس ناگاه میکائیل نازل شد و طبقى آورد که دستمال از سندس بهشت بر روى آن پوشیده بودند و در پیش آن حضرت گذاشت و گفت: پروردگار تو مى فرماید که امشب بر این طعام افطار کن و حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام گفت که هر شب چون هنگام افطار آن حضرت مى شد مرا امر مى کرد که در را مى گشودم که هر که خواهد بیاید و با آن حضرت افطار نماید، در این شب مرا فرمود که بر دَرِ خانه بنشین و مگذار کسى داخل شود که این طعام بر غیر من حرام است؛ پس چون اراده افطار نمود، طبق را گشود و در میان آن طبق از میوه هاى بهشت یک خوشه خرما و یک خوشه انگور بود و جامى از آب بهشت، پس از آن میوه ها تناول فرمود که سیر شد و از آن آب آشامید تا سیراب شد و جبرئیل از ابریق بهشت آب بر دست مبارکش مى ریخت و میکائیل دستش را مى شست و اسرافیل دستش را از دستمال بهشت پاک مى کرد و طعام باقیمانده با ظرف ها به آسمان بالا رفت.

و چون حضرت برخاست که مشغول نماز شود، جبرئیل گفت که در این وقت نماز تو را جایز نیست (معلوم است که مراد نمازهاى نافله و مستحبّى است نه نماز فریضه، چه دأب نبى و امام بر آن است که نماز را مقدم بر افطار مى دارند) باید که الحال به منزل خدیجه روى و با او مضاجعت نمائى که حق تعالى مى خواهد که در این شب از نسل تو ذریه اى طیبه خلق نماید.

پس آن حضرت متوجه خانه خدیجه شد و خدیجه گفت که من با تنهائى الفت گرفته بودم و چون شب مى شد درها را مى بستم و پرده ها را مى آویختم و نماز خود را مى کردم و در جامه خواب خود مى خوابیدم و چراغ را خاموش مى کردم در این شب در میان خواب بودم که صداى دَرِ خانه را شنیدم، پرسیدم که کیست در را مى کوبد که به غیر محمد، دیگرى را روا نیست کوبیدن آن؟

آن حضرت فرمود: اى خدیجه! باز کن در را که منم محمد، چون صداى فرح افزاى آن حضرت را شنیدم از جا جستم و در را گشودم و پیوسته عادت آن حضرت آن بود که چون اراده خوابیدن مى نمود آب مى طلبید و وضو تجدید مى کرد و دو رکعت نماز به جا مى آورد و داخل رختخواب مى شد و در این شب مبارک سحر هیچ یک از این ها نکرد و تا داخل شد دست مرا گرفت و به رختخواب برد و چون از مضاجعت برخاست من نور فاطمه را در شکم خود یافتم.[۳]

حضرت فاطمه سلام الله علیها آخرین فرزند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از همسرش حضرت خدیجه سلام الله علیها بود. خدیجه سلام الله علیها در خانه رسول خدا صلی الله علیه و آله دارای دو پسر به نام‌های قاسم و عبدالله بود که قاسم پیش از بعثت و عبدالله پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله به دنیا آمده بودند و چهار دختر به نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها شد که همه آنان پیش از بعثت پیامبر و تنها فاطمه زهرا سلام الله علیها (و به روایتی ام‌کلثوم و فاطمه زهرا سلام الله علیها) پس از بعثت دیده به جهان گشودند.

کیفیت ولادت حضرت فاطمه

شیخ صدوق رحمه اللّه به سند معتبر از مُفَضّل بن عمر روایت کرده است که گفت: از امام صادق علیه السلام سؤال کردم که چگونه بود ولادت حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام؟

حضرت فرمود: که چون خدیجه اختیار مزاوجت حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و سلم نمود، زنان مکه از عداوتى که با آن حضرت داشتند از او هجرت نمودند و بر او سلام نمى کردند و نمى گذاشتند که زنى به نزد او برود، پس خدیجه را به این سبب، وحشتى عظیم عارض شد ولیکن عمده غم و جزع خدیجه براى حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله و سلم بود که مبادا از شدت عداوت ایشان آسیبى به آن حضرت برسد.

چون به حضرت فاطمه علیهاالسلام حامله شد فاطمه در شکم با او سخن مى گفت و مونس او بود و او را صبر مى فرمود، خدیجه این حالت را از حضرت رسالت پنهان مى داشت، پس روزى حضرت داخل شد شنید که خدیجه سخن مى گوید با شخصى و کسى را نزد او ندید، فرمود که اى خدیجه با که سخن مى گوئى؟

خدیجه گفت: فرزندى که در شکم من است با من سخن مى گوید و مونس من است! حضرت فرمود: که اینک جبرئیل مرا خبر مى دهد که این فرزند دختر است و او است نسل طاهر با میمنت و برکت و حق تعالى نسل مرا از او به وجود خواهد آورد، و از نسل او امامان و پیشوایان دین به هم خواهند رسید و حق تعالى بعد از انقضاى وحى، ایشان را خلیفه هاى خود خواهد گردانید در زمین.

و پیوسته خدیجه در این حالت بود تا آن که ولادت جناب فاطمه علیهاالسلام نزدیک شد. چون درد زائیدن در خود احساس کرد به سوى زنان قریش ‍و فرزندان هاشم کس فرستاد که نزد او حاضر شوند؛ ایشان در جواب او فرستادند که فرمان ما نبردى و قبول قول ما نکردى و زن یتیم ابوطالب شدى که فقیر است و مالى ندارد. ما به این سبب به خانه تو نمى آئیم و متوجه امور تو نمى شویم.

خدیجه چون پیغام ایشان را شنید بسیار اندوهناک گردید در این حالت ناگاه دید که چهار زن گندمگون بلند بالا نزد او حاضر شده و به زنان بنى هاشم شبیه بودند، خدیجه از دیدن ایشان بترسید، پس یکى از ایشان گفت که مترس اى خدیجه که ما رسولان پروردگاریم به سوى تو؛ و ما ظهیران توئیم، منم ساره زوجه ابراهیم علیه السلام و دوم آسیه دختر مزاحم است که رفیق تو خواهد بود در بهشت و سوم مریم دختر عِمران است و چهارم کلثوم خواهر موسى بن عمران است و حق تعالى ما را فرستاده است که در وقت ولادت نزد تو باشیم و تو را بر این حالت معاونت نمائیم.

پس یکى از ایشان در جانب راست خدیجه نشست و دیگرى در جانب چپ و سوم در پیش رو و چهارم در پشت سر، پس حضرت فاطمه علیهاالسلام پاک و پاکیزه فرود آمد و چون به زمین رسید نور او ساطع گردید به مرتبه اى که خانه هاى مکه را روشن گردانید و در مشرق و مغرب زمین موضعى نماند مگر آن که از آن نور روشن شد و ده نفر از حورالعین به آن خانه درآمدند و هر یک اِبْریقى و طشتى از بهشت در دست داشتند و ابریق هاى ایشان مملو بود از آب کوثر، پس آن زنى که در پیش روى خدیجه بود جناب فاطمه علیهاالسلام را برداشت وبه آب کوثر غـُسل یا شست و شو داد و دو جامه سفیدى بیرون آورد که از شیر سفیدتر و از مُشْک وعَنْبَر خوشبوى تر بود و فاطمه علیهاالسّلام را در یک جامه از آن پیچید و جامه دیگر را مقنعه او گردانید پس او را به سخن درآورد.

فاطمه گفت: اَشهدُ اَنْ لااِلهِ اِلا اللّهُ وَ اَنَّ اَبی رَسولُ اللّهِ سیِّدُ الاَنبیاءِ وَ اَنَّ بَعْلی سَیِّدُالاَوْصِیاءِ وَ وُلْدی سادَةُ الاَسْباطِ؛ گواهى مى دهم به یگانگى خدا و به آن که پدرم رسول خدا سید پیغمبران است و شوهرم سید اوصیاء پیغمبران است و فرزندانم سید فرزندزاده هاى پیغمبران است.

پس بر هر یک از آن زنان سلام کرد و هر یک را به نام ایشان خواند، پس آن زنان شادى کردند و حوریان بهشت خندان شدند و یکدیگر را بشارت دادند به ولادت آن سیده زنان عالمیان. و در آسمان نور روشنى هویدا شد که پیش تر چنان نورى مشاهده نکرده بودند، پس آن زنان مقدسه با خدیجه خطاب کردند و گفتند: بگیر این دختر را که طاهره و مطهره است پاکیزه و بابرکت است، حق تعالى برکت داده او را و نسل او را، پس خدیجه آن حضرت را گرفت شاد و خوشحال و پستان خود را در دهان او گذاشت، پس فاطمه علیهاالسلام در روزى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در ماهى نمو کنند و در ماهى آن قدر نمو مى کرد که اطفال دیگر در سال نمو کنند.[۴]

پانویس

  1. نک: بیت الأحزان، شیخ عباس قمی، ص ۱۸؛ العدد القویة، علی بن یوسف حلی، ص ۲۱۹؛ زندگانی چهارده معصوم علیهم‌السلام، ترجمه اعلام الوری، ص ۲۲۱؛ موسوعة التاریخ الاسلامی، محمدهادی یوسفی، ج ۱، ص ۳۴۸.
  2. مصباح المتهجد، شیخ طوسى ص ۵۵۱، بیروت، چاپ اعلمى.
  3. تاریخ پیامبران (حیاة القلوب)، ۳/۲۵۵ـ۲۵۶، چاپ سرور.
  4. امالى شیخ صدوق، ص ۶۹۰، مجلس ۸۷، حدیث ۹۴۷.

منابع

  • مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.

مطالب مرتبط