فهرست تفاسیر ادبی: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
***
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | __فهرست__ | |
| − | ==تفاسیر ادبی شیعه | + | ==تفاسیر ادبی شیعه== |
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" | {| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" | ||
| − | |-style="background: rgb(181, 221, 232)" | + | |- style="background: rgb(181, 221, 232)" |
|'''نام کتاب''' | |'''نام کتاب''' | ||
|'''نام مولف''' | |'''نام مولف''' | ||
| سطر ۱۰: | سطر ۱۰: | ||
|- | |- | ||
|[[تلخيص البيان عن مجازات القرآن]] | |[[تلخيص البيان عن مجازات القرآن]] | ||
| − | |سيد رضى | + | |[[سید رضی|سيد رضى محمد بن حسين]] |
|پنجم | |پنجم | ||
|عربى | |عربى | ||
| − | | | + | | |
*این کتاب آیاتی از کلام الهی که در آن صنعت مجاز به کار رفته را به ترتیب مصحف مشخص نموده است. | *این کتاب آیاتی از کلام الهی که در آن صنعت مجاز به کار رفته را به ترتیب مصحف مشخص نموده است. | ||
|- | |- | ||
|[[تفسير جوامع الجامع]] | |[[تفسير جوامع الجامع]] | ||
| − | |طبرسى فضل بن حسن | + | |[[شیخ طبرسی|طبرسى فضل بن حسن]] |
|ششم | |ششم | ||
|عربى | |عربى | ||
| − | |*طبرسی این تفسیر را بعد از تفسیر مجمع البیان و با اشراف بر آن نگاشته است. | + | | |
| − | *از تفسیر کشاف در آن استفاده زیادی شده است. | + | * طبرسی این [[تفسیر قرآن|تفسیر]] را بعد از تفسیر [[مجمع البیان (کتاب)|مجمع البیان]] و با اشراف بر آن نگاشته است. |
| + | |||
| + | *از تفسیر [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزئل (کتاب)|کشاف]] در آن استفاده زیادی شده است. | ||
|- | |- | ||
|[[جلاء الأذهان و جلاء الأحزان]] | |[[جلاء الأذهان و جلاء الأحزان]] | ||
| − | |جرجانى | + | |جرجانى حسين بن حسن |
|هشتم | |هشتم | ||
|فارسى | |فارسى | ||
| | | | ||
| − | *تفسير | + | *[[روض الجنان و روح الجنان (کتاب)|تفسير ابوالفتوح رازی]] را اساس و اصل و مأخذ براى خود قرار داده است. |
| − | *در مواردی اسرائيليات و رواياتى است كه ريشه در انديشه يهود دارد به این تفسیر راه یافته است. | + | *در مواردی [[اسرائیلیات|اسرائيليات]] و رواياتى است كه ريشه در انديشه [[یهود|يهود]] دارد به این تفسیر راه یافته است. |
| + | *نام دیگر آن تفسیر گازر است. | ||
|- | |- | ||
| − | |[[مواهب | + | |[[مواهب علیه]] |
|كاشفى سبزوارى حسين بن على | |كاشفى سبزوارى حسين بن على | ||
|نهم | |نهم | ||
| سطر ۳۸: | سطر ۴۱: | ||
*تفسیر حسینی، نام دیگر این کتاب. | *تفسیر حسینی، نام دیگر این کتاب. | ||
* | * | ||
| − | از ویژگی برجسته این تفسیر علاوه بر ادبی بودن | + | |
| + | * از ویژگی برجسته این تفسیر علاوه بر ادبی بودن آن، گرایش [[عرفان|عرفانی]] نویسنده کتاب است. | ||
|- | |- | ||
|[[تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين]] | |[[تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين]] | ||
| − | |كاشانى ملا فتح الله | + | |[[ملا فتح الله کاشانی|كاشانى ملا فتح الله]] |
|دهم | |دهم | ||
|فارسى | |فارسى | ||
| | | | ||
| − | *به زبان فارسى روان و سليس( به تناسب قرن دهم هجرى) نگاشته شده است. | + | *به زبان فارسى روان و سليس (به تناسب قرن دهم هجرى) نگاشته شده است. |
| − | *به نقد برخی روایات غیر معتبر ـ به ویژه در محور قصص و حکایات اسرائیلی ـ پرداخته و تعارض آنها را با قرآن و سایر روایات معتبر نشان می‌دهد. | + | *به نقد برخی روایات غیر معتبر ـ به ویژه در محور قصص و حکایات اسرائیلی ـ پرداخته و تعارض آنها را با [[قرآن]] و سایر روایات معتبر نشان می‌دهد. |
|- | |- | ||
|[[خلاصة المنهج]] | |[[خلاصة المنهج]] | ||
| سطر ۶۵: | سطر ۶۹: | ||
|عربى | |عربى | ||
| | | | ||
| − | *در روش ادبی، علمی و بلاغی | + | *در روش ادبی، علمی و بلاغی با [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزئل (کتاب)|الکشاف]] زمخشری شباهت فراونی دارد. |
*جامع بين منقول و معقول است. | *جامع بين منقول و معقول است. | ||
| − | *به بسیاری از مباحث علوم | + | *به بسیاری از مباحث [[علوم قرآن|علوم قرآنی]] پرداخته است. |
|- | |- | ||
|[[تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب]] | |[[تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب]] | ||
| سطر ۷۴: | سطر ۷۸: | ||
|عربى | |عربى | ||
| | | | ||
| − | *از مهمترین تفاسیر روایی شیعه است و از آن به عنوان ما حصل تفاسير مهم اماميه | + | *از مهمترین تفاسیر روایی [[شیعه]] است و از آن به عنوان ما حصل تفاسير مهم [[امامیه|اماميه]] یاد می شود. |
| − | *روایات را همراه اسانيد آنها می آورد و به | + | *روایات را همراه اسانيد آنها می آورد و به بيان ارتباط آيات و اعراب آنها نیز می پردازد. |
|- | |- | ||
| − | | | + | |ترجمه تفسير جوامع الجامع |
| − | |مترجمان | + | |جمعی از مترجمان |
|پانزدهم | |پانزدهم | ||
|فارسى | |فارسى | ||
| سطر ۸۴: | سطر ۸۸: | ||
|} | |} | ||
| − | + | ==تفاسیر ادبی اهل سنت== | |
| − | == | ||
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" | {| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" | ||
| − | |-style="background: rgb(181, 221, 232)" | + | |- style="background: rgb(181, 221, 232)" |
|'''نام کتاب''' | |'''نام کتاب''' | ||
|'''نام مولف''' | |'''نام مولف''' | ||
| سطر ۱۰۱: | سطر ۱۰۴: | ||
|فارسى كهن | |فارسى كهن | ||
| | | | ||
| − | *موضوع آن ادبى و كلامى است. | + | *موضوع آن ادبى و [[علم کلام|كلامى]] است. |
*نخستین تالیف در حوزه تفسیر قرآن به زبان فارسی است. | *نخستین تالیف در حوزه تفسیر قرآن به زبان فارسی است. | ||
| − | *از نظر اهميت، همپايه تفسير منسوب به طبرى( فارسى) و سور آبادى و بصاير يميتى است. | + | *از نظر اهميت، همپايه تفسير منسوب به طبرى (فارسى) و سور آبادى و بصاير يميتى است. |
|- | |- | ||
|[[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل]] | |[[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل]] | ||
| − | |زمخشرى محمود | + | |[[زمخشرى|زمخشرى محمود]] |
|ششم | |ششم | ||
|عربى | |عربى | ||
| | | | ||
| − | *از آن به عنوان | + | *از آن به عنوان محکمترین و متقن ترین تفاسیر [[اهل سنت]] یاد می شود. |
| − | *وجوه اعجاز در بلاغت قرآن را به بهترین شکل | + | *وجوه اعجاز در بلاغت قرآن را به بهترین شکل بيان كرده است. |
| − | |||
| − | |||
| + | *روایت های نقل شده از [[اهل البیت|اهل بیت]] (ع) تا حدودی نشانگر محبت نویسنده تفسیر، به اهل بیت (ع) است. | ||
|- | |- | ||
| سطر ۱۲۸: | سطر ۱۳۰: | ||
|عربى | |عربى | ||
| | | | ||
| − | *از منابع اساسى تفاسيرى چون البحر المحيط ابو حيان و الجامع لاحكام القرآن قرطبى بوده است. | + | *از منابع اساسى تفاسيرى چون [[البحر المحيط فى التفسير (کتاب)|البحر المحيط]] ابو حيان و الجامع لاحكام القرآن قرطبى بوده است. |
*المحرر الوجيز جامع بين منقول و معقول است. | *المحرر الوجيز جامع بين منقول و معقول است. | ||
| − | *در برخی موارد روایت هایی را که بیانگر جایگاه | + | *در برخی موارد روایت هایی را که بیانگر جایگاه اهل بیت (ع) هست را بیان می کند. |
|- | |- | ||
| سطر ۱۴۵: | سطر ۱۴۷: | ||
*در عین اینکه پرمحتوا است ولی کم حجم می باشد. از این رو آنرا «سید المختصرات» گویند. | *در عین اینکه پرمحتوا است ولی کم حجم می باشد. از این رو آنرا «سید المختصرات» گویند. | ||
| − | *اين تفسير در واقع خلاصه تفسير كشاف زمخشرى است . | + | *اين تفسير در واقع خلاصه تفسير كشاف زمخشرى است. |
*عدم بیان اسرائلیات جز اندکی از موارد از امیتازهای برجسته تفسیر بیضاوی است. | *عدم بیان اسرائلیات جز اندکی از موارد از امیتازهای برجسته تفسیر بیضاوی است. | ||
| سطر ۱۵۶: | سطر ۱۵۸: | ||
*از جامع‌ترين تفاسير مشتمل بر نكات ادبى است. | *از جامع‌ترين تفاسير مشتمل بر نكات ادبى است. | ||
| − | *پرداختن عميق به مباحث نحوى | + | *پرداختن عميق به مباحث [[علم نحو|نحوى]] از ویژگی برجسته این تفسیر است. |
|- | |- | ||
|[[تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان]] | |[[تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان]] | ||
| سطر ۱۶۲: | سطر ۱۶۴: | ||
نيشابورى نظام الدين حسن بن محمد | نيشابورى نظام الدين حسن بن محمد | ||
| | | | ||
| − | |||
هشتم | هشتم | ||
| | | | ||
| − | |||
عربى | عربى | ||
| | | | ||
| − | *موضوع آن ادبى و عرفانى است. | + | *موضوع آن ادبى و [[عرفان|عرفانى]] است. |
| − | *خلاصه ای از تفسیر فخر رازی و کشاف زمخشری | + | *خلاصه ای از [[مفاتيح الغيب (کتاب)|تفسیر فخر رازی]] و کشاف زمخشری است. |
| − | *محبت وی به اهل بیت در مواردی مشاهده شده است. | + | *محبت وی به [[اهل البیت|اهل بیت]] در مواردی مشاهده شده است. |
|- | |- | ||
| − | |[[ | + | |[[التبیان فی تفسیر غریب القرآن]] |
| | | | ||
| − | ابن | + | ابن هاشم شهاب الدين احمد بن محمد |
| | | | ||
نهم | نهم | ||
| سطر ۱۸۵: | سطر ۱۸۵: | ||
| | | | ||
| − | *تفسيرى بر مفردات و كلمات غريب قرآن مى‌باشد. | + | *تفسيرى بر مفردات و كلمات غريب قرآن مى‌باشد. |
| − | *التبيان را مى‌توان حاشيه‌اى بر | + | *التبيان را مى‌توان حاشيه‌اى بر كتاب «غریب القرآن» سجستانی دانست. |
|- | |- | ||
|[[تفسير الجلالين]] | |[[تفسير الجلالين]] | ||
| − | |محلى جلال الدين/جلال الدين سيوطى | + | |محلى جلال الدين/[[سیوطی|جلال الدين سيوطى]] |
|نهم/دهم | |نهم/دهم | ||
|عربى | |عربى | ||
| | | | ||
| − | *از سوره کهف تا آخر سوره ناس نوشته جلال الدین محلی است | + | *از [[سوره کهف]] تا آخر [[سوره ناس]] نوشته جلال الدین محلی است و |
| − | جلال الدين سيوطى بخش ناتمام تفسير( از ابتداى سوره بقره تا انتهاى سوره اسراء) را نوشته است. | + | |
| + | جلال الدين سيوطى بخش ناتمام تفسير (از ابتداى [[سوره بقره]] تا انتهاى [[سوره اِسراء|سوره اسراء]]) را نوشته است. | ||
|} | |} | ||
نسخهٔ ۶ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۰
تفاسیر ادبی شیعه
| نام کتاب | نام مولف | قرن | زبان | توضیحات |
| تلخيص البيان عن مجازات القرآن | سيد رضى محمد بن حسين | پنجم | عربى |
|
| تفسير جوامع الجامع | طبرسى فضل بن حسن | ششم | عربى |
|
| جلاء الأذهان و جلاء الأحزان | جرجانى حسين بن حسن | هشتم | فارسى |
|
| مواهب علیه | كاشفى سبزوارى حسين بن على | نهم | فارسى |
|
| تفسير منهج الصادقين فى الزام المخالفين | كاشانى ملا فتح الله | دهم | فارسى |
|
| خلاصة المنهج | كاشانى ملا فتح الله | دهم | فارسى | |
| زبدة التفاسير | كاشانى ملا فتح الله | دهم | عربى | |
| الوجيز فى تفسير القرآن العزيز | عاملى على بن حسين | يازدهم | عربى |
|
| تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب | قمى مشهدى محمد بن محمدرضا | دوازدهم | عربى | |
| ترجمه تفسير جوامع الجامع | جمعی از مترجمان | پانزدهم | فارسى |
تفاسیر ادبی اهل سنت
| نام کتاب | نام مولف | قرن | زبان | توضیحات |
| تاج التراجم فى تفسير القرآن للاعاجم | اسفراينى ابوالمظفر شاهفور بن طاهر | پنجم | فارسى كهن |
|
| الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل | زمخشرى محمود | ششم | عربى |
|
| المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز | ابن عطيه اندلسى عبدالحق بن غالب | ششم | عربى |
|
| أنوار التنزيل و أسرار التأويل | بيضاوى عبدالله بن عمر | هشتم | عربى |
|
| البحر المحيط فى التفسير | اندلسى ابو حيان محمد بن يوسف | هشتم | عربى |
|
| تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان |
نيشابورى نظام الدين حسن بن محمد |
هشتم |
عربى |
|
| التبیان فی تفسیر غریب القرآن |
ابن هاشم شهاب الدين احمد بن محمد |
نهم |
عربى |
|
| تفسير الجلالين | محلى جلال الدين/جلال الدين سيوطى | نهم/دهم | عربى |
جلال الدين سيوطى بخش ناتمام تفسير (از ابتداى سوره بقره تا انتهاى سوره اسراء) را نوشته است. |
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
