خاتم الأنبیاء

خاتم الأنبیاء به معنای پايان بخش پيامبران و مُهر ختام پيامبران، وصف پیامبر اسلام است. این وصف برای آن حضرت در آیه 40 سوره احزاب آمده است.

خاتم النبيين در قرآن

وصف رسول گرامى اسلام در قرآن كريم:

«مَا كَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِكُمْ وَلَٰكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِيِّينَ وَكَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا»؛ محمد صلی الله علیه و آله پدر هيچيك از مردان شما نبوده (اشاره به داستان زيد بن حارثه كه در آيات پيش سخن از آن به ميان آمده) بلكه فرستاده خدا و پايان بخش پيامبران است.

خاتميت پيامبر اسلام از عقايد مسلّمه مسلمانان بوده و از قرآن و حديث ـ جز ادله عقليه كه در كتب كلاميه آمده است ـ شواهد بسيار بر آن است، از جمله اين آيه مباركه سابق الذكر.

خاتم در لغت عرب

كتب لغت، اعم از لغت نگاران اسلامى و يا غيراسلامى مانند لويس معلوف مسيحى صاحب «المنجد» و غيره، «خاتم» به كسر تاء و فتح آن به معنى پايان بخش معنى كرده اند و خاتم در اين آيه همه قرّاء معروف جز عاصم به كسر تاء خوانده اند، مهر نامه را بدين جهت خاتم گويند كه پايان بخش نامه است و انگشتر را خاتم خوانند كه در گذشته نام صاحب آن در آن منقوش بوده و از آن براى مهر ختام نامه استفاده مى شده است.

روایت پیامبر خاتم

جابر بن عبدالله از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روايت كند كه فرمود: «موضع من در ميان پيامبران بدين مى ماند كه كسى خانه اى بنا كرده و آن را بسى زيبا و كامل ساخته جز اينكه يك خشت آن كه جاى بارزى دارد ننهاده باشد آنچنان كه هر كه وارد آن شود، بگويد: چه نيكو خانه اى است اگر اين جاى خالى خشت نمى بود. سپس فرمود: من اينك جاى آن خشت را پركرده ام».

نيز از آن حضرت رسيده كه فرمود: «اى مردم پس از من پيغمبرى نباشد پس هر كه بعد از من دعوى نبوت كند دعوى و بدعتش در آتش خواهد بود و هر كه چنين ادعائى كند او را بكشيد و كسى كه از او پيروى نمايد، اهل دوزخ است». خطبه آن حضرت در حجة الوداع كه بدين مضمون و با تفاصيل گسترده اى آمده معروف است.

منابع

• سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.