شعب ابوطالب
شهر مکه، شهرى است با کوههاى فراوان و فراگیر که در لابلاى آنها دامنه‌ها و وادی هاى کوچکى است که عرب به آن شعب مى‌گوید. مکه مملو از شعب است و از قدیم، این ضرب المثل مشهور بوده که: «أهل مکة اعلم بشعابها، اهل مکه به شعب‌هاى خود آگاه‌تر از دیگرانند».
ساکنان مکه که عبارت از طوایف مختلف بودند، هر کدام در یکى از این شعب‌ها سکونت داشتند. به همین مناسبت هر شعبى را به نام آن طایفه مى‌شناختند. آنچه که به نام شعب ابى طالب معرفى شده در آغاز به عنوان شعب ابى یوسف معروف بوده و گویا در عصر بعثت، شعب ابى طالب نام گرفته است، بعدها شعب بنى هاشم نامیده شده و در حال حاضر با نام «شعب على علیه السلام» شهرت دارد.
محتویات
موقعیت شعب ابى طالب
اين شعب در شرق كعبه معظمه، در ميان كوه ابوقُبَيسْ و شعب ابن عامر قرار دارد و فاصله تقريبى آن با كعبه بين دويست تا سيصد متر است.[۱]
اهمیت شعب ابى طالب
شِعب ابى طالب محل تولد رسول خدا(ص) و نیز تولد فاطمه زهرا(س) است و خانۀ خدیجه کبری و محل زندگی وی با پیامبر(ص) نیز در این منطقه بوده. همچنین عبدالله بن عباس نیز در این شعب متولد شد و زندگی کرد.
محاصره بنی هاشم در شعب ابى طالب
در تاریخ صدر اسلام معمولاً پس از واقعه هجرت به حبشه، از شعب ابى طالب و حصار بنى هاشم در آن سخن به میان می آید.[۲] قریش در سال ۷ بعثت[۳] برای تحت فشار گذاشتن بنى هاشم به منظور تسلیم رسول خدا صلى الله علیه و آله به آنان تصمیم گرفتند تا پیمانى بر ضد بنى هاشم و بنى عبدالمطلب منعقد کنند، بر این اساس که با آنان ازدواجی نکرده و خرید و فروشی نداشته باشند. این امر سبب شد تا بنى هاشم نزد ابوطالب رفته و در شعب او، گردهم جمع شوند.[۴] محاصره اقتصادی و اجتماعی بنی هاشم در شعب ابیطالب تا سال ۱۰ بعثت (مجموعا ۳ سال) به طول انجامید.
در نقلی آمده است خداوند به پیامبرش خبر داد که موریانه، پیمان نامه را خورده و تنها جمله «باسمک اللهم» از آن باقی مانده است. پیامبر نیز ابوطالب را از آن باخبر ساخت و ابوطالب به انجمن قریش رفت و گفت: برادرزاده‌ام می‌گوید موریانه پیمان نامه‌ای را که نوشته اید خورده و تنها نام خدا را باقی گذاشته؛ ببینید اگر سخن او راست است محاصره ما را بشکنید و اگر دروغ می‌گوید او را به شما خواهم سپرد. چون سراغ نامه رفتند دیدند موریانه همه آن را جز نام خدا خورده است. بدین ترتیب پیمان محاصره بنی هاشم شکسته شد و آنان از شعب ابوطالب بیرون آمدند.[۵]
پانویس
- ↑ زينب ابراهيمي، شعب ابوطالب، دانشنامه پژوهه، بازیابی: 11 اردیبهشت 1392
- ↑ سیره رسول خدا صلى الله و آله و سلم (تاریخ سیاسى اسلام)، رسول جعفریان، ص۳۵۹.
- ↑ سیره رسول خدا صلى الله و آله و سلم (تاریخ سیاسى اسلام)، رسول جعفریان، ص۳۵۹ به نقل از طبقات الکبرى، ج۱، ص۲۰۹.
- ↑ مطابق با روایت ابن اسحاق نقل از سیره رسول خدا صلى الله و آله و سلم (تاریخ سیاسى اسلام)، رسول جعفریان، ص۳۵۹.
- ↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۳۹۰ق، ص۷۳-۷۴.
پیوند
محاصره بنی هاشم در شعب ابی طالب
آرشیو عکس و تصویر
وضعیت کنونی شعب ابوطالب
خانه ولادت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در شعب ابوطالب که الان کتابخانه‌ای به نام "مکتبه مکه المکرمه" شده است
