آیه افک: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | آیه 11 [[سوره نور]] | + | آیه 11 [[سوره نور]] كه به «[[داستان افک]]» و [[تهمت]] گروهى از [[صحابه]] به یكى از همسران [[رسول خدا]] صلى الله علیه وآله پرداخته، «آیه افک» نام دارد.<ref> بحارالانوار، ج 76، ص 110.</ref> بر اساس این [[آیه]]، گروهى از مسلمانان به این تهمت دامن زدند و در اشاعه آن كوشیدند. |
| − | {{قرآن در قاب|سوره=24|آیه=11|ترجمه=کسانی که آن | + | {{قرآن در قاب|سوره=24|آیه=11|ترجمه=به یقین کسانی که آن تهمت [بزرگ] را [درباره یکی از همسران پیامبر به میان] آوردند، گروهی [هم دست و هم فکر] از [میان] خود شما بودند، آن را برای خود شرّی مپندارید، بلکه آن برای شما خیر است، برای هر مردی از آنان کیفری به میزان گناهی است که مرتکب شده، و آن کس که بخش عمده آن را بر عهده گرفته است، برایش عذابی بزرگ است.}} |
| − | + | [[عایشه]] (در روایت مفصلى) این آیه را در شأن خود مى داند.<ref>الدرالمنثور، ج 6، ص 140-141.</ref> مطابق این [[شأن نزول]] گفته‌اند: [[پيامبر اكرم]] صلى الله عليه وآله در هر سفرى با قيد قرعه يكى از همسرانش را همراه مى‌برد و در «[[غزوه بنى مصطلق]]» عايشه را برد. وقتى كه نبرد پايان يافت و مردم به [[مدينه]] بازمى‌گشتند، عايشه براى تطهير و يا يافتن دانه‌هاى گردنبند گمشده‌اش، از قافله عقب ماند. يكى از اصحاب به نام صفوان بن معطل كه او نيز از قافله دور مانده بود، عايشه را به لشكر رساند. بعضى افراد به عايشه و آن صحابى، تهمت ناروا زدند. اين اتهام به گوش مردم رسيد، پيامبر ناراحت شد و عايشه به خانه پدر رفت، تا آن كه اين آيه نازل شد.<ref> الدرالمنثور، ج 6، ص 140؛ تفسير ابن كثير.</ref> | |
| − | [[علامه طباطبایى]] طهارت و | + | [[علامه طباطبایى]] ضمن اینکه طهارت و پاكدامنى همسران همه [[پیامبران]] را امرى عقلى دانسته، پس از نقل روایت عایشه، به نقد آن پرداخته و از جهات گوناگون در درستى آن خدشه كرده است.<ref> تفسیر المیزان، ج 15، ص 96-104.</ref> |
| − | + | جمعى ديگر از مفسّران و خصوصاً نويسنده تفسير «[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|اطيب‌البيان]]» با استفاده از روايات متعدّد و مستند نقل مى‌كنند كه اين آيه درباره‌ى «[[ماريه قبطيه]]» (يكى ديگر از همسران رسول خدا) است، كه خداوند به او فرزندى به نام «ابراهيم» داد، ولى پس از 18 ماه از دنيا رفت. عايشه و حفصه گفتند: اى رسول خدا! چرا گريه مى‌كنى؟ ابراهيم فرزند تو نبود، بلكه شخص ديگرى غير از تو با ماريه همبستر شده و ابراهيم متولد شده است. اينجا بود كه اين آيه نازل شد. علامه [[سید جعفر مرتضی عاملی]] نیز در كتاب گرانقدر «حديث الافک» اين بيان را تأييد مى‌كند. | |
| + | |||
| + | [[علی بن ابراهیم قمی]] مى گوید: نزول آیه افک درباره عایشه، با روایات [[عامه]] موافق است؛ ولى روایات [[شیعه]] نزول این آیه را درباره [[ماریه قبطیه]] و رفع اتهام از او مى داند.<ref> تفسیر قمى، ج 2، ص 100.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۳: | سطر ۱۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * علی خراسانی، | + | * [[دائرة المعارف قرآن کریم]]، علی خراسانی، ج1، ص370-371. |
| − | + | *[[تفسیر نور]]، محسن قرائتی، ج6، ص152. | |
{{قرآن}} | {{قرآن}} | ||
[[رده:آیه‌های با عناوین خاص]] | [[رده:آیه‌های با عناوین خاص]] | ||
[[رده:آیات سوره نور]] | [[رده:آیات سوره نور]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۹
آیه 11 سوره نور كه به «داستان افک» و تهمت گروهى از صحابه به یكى از همسران رسول خدا صلى الله علیه وآله پرداخته، «آیه افک» نام دارد.[۱] بر اساس این آیه، گروهى از مسلمانان به این تهمت دامن زدند و در اشاعه آن كوشیدند.
عایشه (در روایت مفصلى) این آیه را در شأن خود مى داند.[۲] مطابق این شأن نزول گفته‌اند: پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله در هر سفرى با قيد قرعه يكى از همسرانش را همراه مى‌برد و در «غزوه بنى مصطلق» عايشه را برد. وقتى كه نبرد پايان يافت و مردم به مدينه بازمى‌گشتند، عايشه براى تطهير و يا يافتن دانه‌هاى گردنبند گمشده‌اش، از قافله عقب ماند. يكى از اصحاب به نام صفوان بن معطل كه او نيز از قافله دور مانده بود، عايشه را به لشكر رساند. بعضى افراد به عايشه و آن صحابى، تهمت ناروا زدند. اين اتهام به گوش مردم رسيد، پيامبر ناراحت شد و عايشه به خانه پدر رفت، تا آن كه اين آيه نازل شد.[۳]
علامه طباطبایى ضمن اینکه طهارت و پاكدامنى همسران همه پیامبران را امرى عقلى دانسته، پس از نقل روایت عایشه، به نقد آن پرداخته و از جهات گوناگون در درستى آن خدشه كرده است.[۴]
جمعى ديگر از مفسّران و خصوصاً نويسنده تفسير «اطيب‌البيان» با استفاده از روايات متعدّد و مستند نقل مى‌كنند كه اين آيه درباره‌ى «ماريه قبطيه» (يكى ديگر از همسران رسول خدا) است، كه خداوند به او فرزندى به نام «ابراهيم» داد، ولى پس از 18 ماه از دنيا رفت. عايشه و حفصه گفتند: اى رسول خدا! چرا گريه مى‌كنى؟ ابراهيم فرزند تو نبود، بلكه شخص ديگرى غير از تو با ماريه همبستر شده و ابراهيم متولد شده است. اينجا بود كه اين آيه نازل شد. علامه سید جعفر مرتضی عاملی نیز در كتاب گرانقدر «حديث الافک» اين بيان را تأييد مى‌كند.
علی بن ابراهیم قمی مى گوید: نزول آیه افک درباره عایشه، با روایات عامه موافق است؛ ولى روایات شیعه نزول این آیه را درباره ماریه قبطیه و رفع اتهام از او مى داند.[۵]
پانویس
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص370-371.
- تفسیر نور، محسن قرائتی، ج6، ص152.
