الزهد (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (Zamani صفحهٔ الزهد للحسین بن سعید را به الزهد (کتاب) منتقل کرد)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
این کتاب که توسط حسین بن سعید اهوازی از اصحاب برجسته امام هادی (ع) نگاشته شده است. مجموعه ای است از احادیث معصومین علیهم السلام با موضوعات  زهد و خودسازی و ساده‏ زیستی.<ref>[http://www.shiabooksstyle.blogsky.com/1387/08/13/post-31/ کتاب الزهد حسین بن سعید اهوازی، مهدی حسینیان نائینی، وبلاگ سبک شناسی کتب حدیثی شیعه]</ref>
+
{{مشخصات کتاب
  
==محتوای کتاب==
+
|عنوان=
این کتاب موضوعاتی همچون حسن خلق، ادب، سکوت، تواضع، ریا و نفاق، توبه، گریه، یاد مرگ و قبر، عذاب قبر و برزخ، حشر و قیامت، شفاعت، بهشت و جهنم و امر به معروف و نهی از منکر را از شاخه‏ های زهد به حساب آورده و احادیث و روایات آن را در ضمن ابوابی آورده است. فهرست ابواب کتاب از این قرار است:
+
 
 +
|تصویر= [[پرونده:الزهد.jpg|240px|وسط]]
 +
 
 +
|نویسنده= حسین بن سعید اهوازی
 +
 
 +
|موضوع= احادیث اخلاقی
 +
 
 +
|زبان= عربی
  
1 ـ باب الصمت الا بخير وترك ( الرجل ) مالا يعنيه والنميمة
+
|تعداد جلد=۱
  
2 ـ باب الادب والحث على الخير
+
|عنوان افزوده1= تحقيق
  
3 ـ باب حسن الخلق والرفق والغضب
+
|افزوده1= غلامرضا عرفانیان
  
4 ـ باب المعروف والمنكر
+
|عنوان افزوده2=
  
5 ـ باب بر الوالدين والقرابة والعشيرة والقطيعة
+
|افزوده2=
  
6 ـ باب حق الجوار
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/63119/ کتاب الزهد]
  
7 ـ باب ما جاء في المملوك
+
}}
 +
کتاب '''«الزُهد»''' تألیف [[حسین بن سعید اهوازی]] از محدثان و راویان مورد اعتماد [[شیعه]] در قرن سوم هجری است. این کتاب مجموعه‌ای از [[حدیث|احادیث]] [[اهل بیت|معصومین]] علیهم‌السلام با موضوعات [[زهد]] و ساده‌زیستی و خودسازی است. کتاب «الزهد» از کتب‌ مشهور شیعه است که فقها و روات شیعه بر آن اعتماد کرده و به آن مراجعه مى‌نمایند.
  
8 ـ باب ما جاء في الدنيا ومن طلبها
+
==مؤلف==
 +
[[حسین بن سعید اهوازی]]، از [[محدث|محدثان]] و راویان مورد اعتماد [[شیعه]] در قرن سوم هجری و یکی از یاران [[امام رضا]] و [[امام جواد]] و [[امام هادی]] (علیهم السلام) می باشد.
  
9 ـ باب الملكين وما يحفظان
+
وی گذشته از شاگردی و افتخار مصاحبت با این سه امام [[معصوم]]، نزد بسیاری از شاگردان بزرگ [[ائمه اطهار|ائمه]] مانند [[حریز بن عبدالله سجستانی|حریز بن عبدالله]]، [[محمد بن ابی عمیر]]، [[صفوان بن یحیی]] نیز شرایط شاگردی و کسب علم و روایت کرده است. برخی از محدثان نامدار شیعه نیز از وی روایت کرده اند، از جمله: [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری|احمد بن محمد بن عیسی]]، [[محمد بن خالد برقی]]، [[ابراهیم بن هاشم قمی]]، [[احمد بن محمد بن خالد برقى|احمد بن محمد بن خالد برقی]] و [[علی بن مهزیار اهوازی]]،
  
10 ـ باب التواضع والكبر
+
اهوازی در اکثر میدانهای علمی همچون [[تفسیر قرآن|تفسیر]]، [[علوم قرآن]]، [[تاریخ]]، [[اخلاق]] و [[فقه]]، دارای تخصص و صاحب تألیف بوده است. از جمله آثار او عبارتند از: «[[الزهد (کتاب)|الزهد]]»، «[[المؤمن (کتاب)|المؤمن]]»، کتاب الوضو، کتاب الصلوة، کتاب الزکات، کتاب الصوم، کتاب الحج، کتاب تقیه.
  
11 ـ باب الرياء والنفاق والعجب والكبر
+
==معرفی کتاب==
 +
این کتاب در کتب تراجم و [[رجال]] مانند [[رجال نجاشی (کتاب)|رجال نجاشی]] و [[فهرست شیخ طوسی (کتاب)|الفهرست شیخ طوسی]] و [[الذریعة الی تصانیف الشیعة (کتاب)|الذریعه]]، به عنوان کتاب «الزهد» معروف است؛ هرچند [[کفعمی]] در «مجموع الغرایب» نام آن را «مختصر الزهد» گفته است.
  
12 ـ ( باب التوبة والاستغفار والندم والاقرار )
+
کتاب «الزهد» یکى از ۳۰ کتابى است که [[حسین بن سعید اهوازی|حسین بن سعید اهوازى]] به رشته تحریر در آورده است. کتاب‌هاى او در حدى از اعتبار و شهرت بودند که علماى [[علم رجال|رجال]] کتاب‌هاى دیگر روات [[شیعه|شیعه]] را به این کتب تشبیه می‌کردند.
  
13 ـ ( باب البكاء من خشية الله )
+
[[شیخ طوسى]] کتاب حاضر را مقیاس اعتبار و میزان اعتماد بر دیگر کتاب‌هاى روایى قرار داده است. [[علامه مجلسى]] نیز درباره این کتاب فرموده: «کتاب الزهد نوشتۀ محدث بزرگ و شیخ مورد اطمینان، حسین بن سعید مى‌باشد. جلالت و اعتبار مؤلف این کتاب ما را از بحث درباره اعتبار این کتاب بى‌نیاز مى‌سازد و نسبت آن به مؤلف نیز بسیار معلوم است.»
  
14 ـ ( باب ذكر الموت والقبر )
+
کتاب حاضر یکى از اصول معتبر روایى و یکى از [[اصول اربعمائه‌‌‌|اصول]] اولیه شیعه به شمار مى‌آید و از زمان نگارش پیوسته مورد توجه علما و فقها قرار گرفته است. بسیارى از مجموعه‌هاى بزرگ روایى شیعه از این کتاب روایت نقل کرده و این کتاب را یکى از مصادر معتبر خود قرار داده و بر آن استناد کرده‌اند مانند: کتاب‌هاى [[الکافی (کتاب)|الکافى]]، [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من‌ لا‌یحضره‌ الفقیه]]، [[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالأنوار]] و [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]].
  
15ـ( باب من يعاين المؤمن والكافر )
+
==محتوای کتاب==
 +
در این مجموعه حدود ۲۹۰ [[حدیث]] در ضمن ۲۰ باب، با سلسله [[سند حدیث|سند]] از [[ائمه اطهار|امامان]] شیعه درباره مسائل و موضوعات [[زهد]] و خودسازی و ساده ‏زیستی روایت شده است. کتاب «الزهد» موضوعاتی همچون [[حسن خلق]]، [[ادب]]، [[سکوت و صمت|سکوت]]، [[تواضع]]، [[ریا]] و [[نفاق]]، [[توبه]]، [[یاد مرگ]] و [[قبر]]، [[عذاب قبر]] و [[برزخ]]، [[حشر]] و [[قیامت]]، [[شفاعت]]، [[بهشت]] و [[جهنم]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] را از شاخه‏ های «زهد» به حساب آورده و احادیث آن را در ضمن ابوابی ذکر کرده است. فهرست ابواب کتاب از این قرار است:
  
16 ـ ( باب المسألة في القبر وعذاب القبر والبرزخ )
+
۱ ـ باب الصمت الا بخیر و ترک ما لا یعنیه و النمیمة
  
17 ـ باب الحشر والحساب والموقف ( والوقوف ) بين يدى الله تعالى والصراط
+
۲ ـ باب الادب والحث على الخیر
  
18 ـ ( باب الشفاعة ومن ( يخرج ) خرج من النار )
+
۳ ـ باب حسن الخلق والرفق والغضب
  
19 ـ ( باب احاديث الجنة والنار )
+
۴ ـ باب المعروف والمنکر
  
20 ـ ( باب الامر بالمعروف والنهي عن المنكر )
+
۵ ـ باب برّ الوالدین والقرابة والعشیرة والقطیعة
==نام کتاب==
 
کتاب زهد در کتب تراجم و رجال به عنوان کتاب الزهد معروف است:
 
  
# [[نجاشی]] در هنگام ذکر نام او در کنار اشتراکات تالیفاتش با برادرش نام 30 کتاب را ذکر می کند که نام یکی از آنها کتاب الزهد است.
+
۶ ـ باب حق الجوار
# [[شیخ طوسی]] در الفهرست خود می گوید: و له ثلاثون کتابا و هی کتاب الزهد.
 
# [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] خود روایاتی از آن کتاب می آورد و نام آن را کتاب الزهد می گوید.
 
# و همچنین [[شیخ حر عاملی]] در [[وسایل الشیعه]].
 
# و [[آقا بزرگ تهرانی]] در [[الذریعه]] خود به کتاب الزهد حسین بن سعید اشاره می کند.
 
  
اما [[کفعمی]] در [[مجموع الغرایب]] نام آن را مختصر الزهد گفته است. عنوان مختصر الزهد همچنین در پشت نسخه ای از کتاب که توسط محقق کتاب آقای غلامرضا عرفانیان رویت شده است آمده است. <ref>[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/63119/%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%AF/preview/10701/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=13 کتاب زهد، تحقیق غلامرضا عرفانیان، مقدمه]
+
۷ ـ باب ما جاء فی المملوک
</ref>
 
  
==وضعیت نشر==
+
۸ ـ باب ما جاء فی الدنیا ومن طلبها
این کتاب اولین بار با تحقیق و اخراج و تنظیم غلامرضا عرفانیان در سال ۱۳۹۹ق در چاپخانه علمیه در قم به چاپ رسید. و پس از آن دو بار دیگر یکی با کوشش سید جلال الدین علی الصغیر د ر سال 1413 هجری قمری در بیروت و دیگری با کوشش مهدی غلامعلی د ر سال 1383 هجری شمسی انتشارات دارالحدیث به چاپ رسید. <ref>[http://www.shiabooksstyle.blogsky.com/1387/08/13/post-31/ کتاب الزهد حسین بن سعید اهوازی، مهدی حسینیان نائینی، وبلاگ سبک شناسی کتب حدیثی شیعه]</ref>
 
  
==نسخ خطی==
+
۹ ـ باب الملکین وما یحفظان
  
9 نسخه از این کتاب در کتابخانه های ایران گزارش شده است:
+
۱۰ ـ باب التواضع والکبر
  
1- دانشگاه رضوی مشهد  1346 ه
+
۱۱ ـ باب الریاء والنفاق والعجب والکبر
  
2-  دانشگاه رضوی مشهد  1368 ه
+
۱۲ ـ باب التوبة والاستغفار والندم والاقرار
  
3- مدرسه فیضیه  1340 ه
+
۱۳ ـ باب البکاء من خشیة الله
  
4- کتابخانه مرعشی نجفی 1109ه
+
۱۴ ـ باب ذکر الموت والقبر
  
5- کتابخانه مرعشی نجفی 1289 ه
+
۱۵ـ باب من یعاین المؤمن والکافر
  
6-    کتابخانه مرعشی نجفی بدون وجود سال
+
۱۶ ـ باب المسألة فی القبر وعذاب القبر والبرزخ
  
7- مرکز احیای تراث اسلامی قم 1011 ه
+
۱۷ ـ باب الحشر والحساب والموقف بین یدى الله تعالى والصراط
  
8- کتابخانه مجلس  بدون ذکر سال
+
۱۸ ـ باب الشفاعة ومن خرج من النار
  
9- کتابخانه دانشگاه تهران 3نسخ بدون ذکر سال<ref>[http://www.shiabooksstyle.blogsky.com/1387/08/13/post-31/ کتاب الزهد حسین بن سعید اهوازی، مهدی حسینیان نائینی، وبلاگ سبک شناسی کتب حدیثی شیعه]</ref>
+
۱۹ ـ باب احادیث الجنة والنار
  
==پانویس==
+
۲۰ ـ باب الامر بالمعروف والنهی عن المنکر
{{پانویس}}
+
==منابع==
  
'''پیوندها'''
+
* [http://www.shiabooksstyle.blogsky.com/1387/08/13/post-31/ "کتاب الزهد حسین بن سعید اهوازی"، مهدی حسینیان نائینی، وبلاگ سبک‌شناسی کتب حدیثی شیعه].
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=63119&scope=Z-ljg0Zl-MuO2ETNWEJPa14OXX-KTySx&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%87%D8%AF&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الزهد]'''
+
* [[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  
[[رده:منابع حدیثی]]
+
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع اخلاق اسلامی]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۰

الزهد.jpg
نویسنده حسین بن سعید اهوازی
موضوع احادیث اخلاقی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقيق غلامرضا عرفانیان

کتاب الزهد

کتاب «الزُهد» تألیف حسین بن سعید اهوازی از محدثان و راویان مورد اعتماد شیعه در قرن سوم هجری است. این کتاب مجموعه‌ای از احادیث معصومین علیهم‌السلام با موضوعات زهد و ساده‌زیستی و خودسازی است. کتاب «الزهد» از کتب‌ مشهور شیعه است که فقها و روات شیعه بر آن اعتماد کرده و به آن مراجعه مى‌نمایند.

مؤلف

حسین بن سعید اهوازی، از محدثان و راویان مورد اعتماد شیعه در قرن سوم هجری و یکی از یاران امام رضا و امام جواد و امام هادی (علیهم السلام) می باشد.

وی گذشته از شاگردی و افتخار مصاحبت با این سه امام معصوم، نزد بسیاری از شاگردان بزرگ ائمه مانند حریز بن عبدالله، محمد بن ابی عمیر، صفوان بن یحیی نیز شرایط شاگردی و کسب علم و روایت کرده است. برخی از محدثان نامدار شیعه نیز از وی روایت کرده اند، از جمله: احمد بن محمد بن عیسی، محمد بن خالد برقی، ابراهیم بن هاشم قمی، احمد بن محمد بن خالد برقی و علی بن مهزیار اهوازی،

اهوازی در اکثر میدانهای علمی همچون تفسیر، علوم قرآن، تاریخ، اخلاق و فقه، دارای تخصص و صاحب تألیف بوده است. از جمله آثار او عبارتند از: «الزهد»، «المؤمن»، کتاب الوضو، کتاب الصلوة، کتاب الزکات، کتاب الصوم، کتاب الحج، کتاب تقیه.

معرفی کتاب

این کتاب در کتب تراجم و رجال مانند رجال نجاشی و الفهرست شیخ طوسی و الذریعه، به عنوان کتاب «الزهد» معروف است؛ هرچند کفعمی در «مجموع الغرایب» نام آن را «مختصر الزهد» گفته است.

کتاب «الزهد» یکى از ۳۰ کتابى است که حسین بن سعید اهوازى به رشته تحریر در آورده است. کتاب‌هاى او در حدى از اعتبار و شهرت بودند که علماى رجال کتاب‌هاى دیگر روات شیعه را به این کتب تشبیه می‌کردند.

شیخ طوسى کتاب حاضر را مقیاس اعتبار و میزان اعتماد بر دیگر کتاب‌هاى روایى قرار داده است. علامه مجلسى نیز درباره این کتاب فرموده: «کتاب الزهد نوشتۀ محدث بزرگ و شیخ مورد اطمینان، حسین بن سعید مى‌باشد. جلالت و اعتبار مؤلف این کتاب ما را از بحث درباره اعتبار این کتاب بى‌نیاز مى‌سازد و نسبت آن به مؤلف نیز بسیار معلوم است.»

کتاب حاضر یکى از اصول معتبر روایى و یکى از اصول اولیه شیعه به شمار مى‌آید و از زمان نگارش پیوسته مورد توجه علما و فقها قرار گرفته است. بسیارى از مجموعه‌هاى بزرگ روایى شیعه از این کتاب روایت نقل کرده و این کتاب را یکى از مصادر معتبر خود قرار داده و بر آن استناد کرده‌اند مانند: کتاب‌هاى الکافى، من‌ لا‌یحضره‌ الفقیه، بحارالأنوار و وسائل الشیعه.

محتوای کتاب

در این مجموعه حدود ۲۹۰ حدیث در ضمن ۲۰ باب، با سلسله سند از امامان شیعه درباره مسائل و موضوعات زهد و خودسازی و ساده ‏زیستی روایت شده است. کتاب «الزهد» موضوعاتی همچون حسن خلق، ادب، سکوت، تواضع، ریا و نفاق، توبه، یاد مرگ و قبر، عذاب قبر و برزخ، حشر و قیامت، شفاعت، بهشت و جهنم و امر به معروف و نهی از منکر را از شاخه‏ های «زهد» به حساب آورده و احادیث آن را در ضمن ابوابی ذکر کرده است. فهرست ابواب کتاب از این قرار است:

۱ ـ باب الصمت الا بخیر و ترک ما لا یعنیه و النمیمة

۲ ـ باب الادب والحث على الخیر

۳ ـ باب حسن الخلق والرفق والغضب

۴ ـ باب المعروف والمنکر

۵ ـ باب برّ الوالدین والقرابة والعشیرة والقطیعة

۶ ـ باب حق الجوار

۷ ـ باب ما جاء فی المملوک

۸ ـ باب ما جاء فی الدنیا ومن طلبها

۹ ـ باب الملکین وما یحفظان

۱۰ ـ باب التواضع والکبر

۱۱ ـ باب الریاء والنفاق والعجب والکبر

۱۲ ـ باب التوبة والاستغفار والندم والاقرار

۱۳ ـ باب البکاء من خشیة الله

۱۴ ـ باب ذکر الموت والقبر

۱۵ـ باب من یعاین المؤمن والکافر

۱۶ ـ باب المسألة فی القبر وعذاب القبر والبرزخ

۱۷ ـ باب الحشر والحساب والموقف بین یدى الله تعالى والصراط

۱۸ ـ باب الشفاعة ومن خرج من النار

۱۹ ـ باب احادیث الجنة والنار

۲۰ ـ باب الامر بالمعروف والنهی عن المنکر

منابع