محدث

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«محدّث» به کسی گفته می‌شود که حدیث نقل می‌کند و یا کسی که به راویان حدیث و مصطلحات حديث و احادیث صحیح و ضعیف، شناخت و آگاهی دارد.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در فضیلت نقل روایات فرمودند: «نَضَّرَ اللهُ امْرَأً سَمِع مِنَّا شيئا، فَبَلَّغَهُ كما سَمِعَهُ، فَرُبَّ مُبَلَّغٍ أوْعَى مِن سَامِعٍ»؛ خدا مردى را كه چيزى از ما بشنود و همان طور كه شنيده به ديگران برساند، شاد و خرم گرداند.[۱]

و نیز فرمودند: «نضّرَ اللهُ عبداً سمعَ مقالتي فوَعاها وحَفظَها وبلّغها مَن لم يسمَعها، فَرُبَّ حامل فقه غيرُ فقيه، ورُبّ حامل فقه إلى مَن هو أفقه منه»؛ خدا مردى را كه سخنى از ما بشنود و به خاطر سپارد تا به ديگرى برساند شاد كند، بسا كسی كه حامل دانائيست و دانا نيست، و بسا كسی كه دانائى به داناتر از خود برد.[۲]

در خصوص كتابت حديث شرايط خاصى را بيان كرده ‌اند كه بخش عمده آنها مربوط به زمانهاى پيشين و نسخه ‌هاى خطی است. شرايط و ضوابط ياد شده، از قبيل نقطه ‌گذارى و اِعراب و املاء كلمات و رعايت فاصله‌ ها و تصحيح و مقابله اسناد و متون و اجازه روايت كتاب و...، حاكى از شدت اهتمام دانشوران به ضبط احاديث و حفظ امانت در نقل و مصون ماندن آنها از تصحيف و تحريف و جعل و تزوير و تدليس است.

شرايط و آداب كتابت حديث در بعضى از جوامع مهم حديثی و كتب درايه بيان گرديده است.[۳]

پانویس

  1. سنن الترمذی؛ نهج الفصاحه، ص785.
  2. وسائل الشيعه، شیخ حر عاملي، ج ٢٧ ص ٨٩.
  3. دايرةالمعارف تشيع، سيد مهدى حائرى، ج6، ص150.