ماه محرم: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏وقایع ماه محرم)
(←‏تاریخ معاصر)
 
(۱۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
  
 
==وقایع ماه محرم==
 
==وقایع ماه محرم==
−
*[[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ ق]]. واقعه جانگداز [[روز عاشورا]] در [[كربلا]] و شهادت "[[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه السلام]]" و یارانش در [[کربلا]]: [[10 محرم]]
+
===تاریخ قبل اسلام===
−
*۶۱ ق. [[روز تاسوعا]]، [[امتناع حضرت عباس از پذیرش امان نامه دشمن|امتناع "حضرت عباس" و برادرانش از پذیرش امان نامه دشمن]]، [[فرمان حمله به خیام امام حسین از سوی عمر بن سعد]]، [[خطابه امام حسین براى اصحاب در شب عاشورا|خطابه "امام حسین علیه السلام" براى اصحابش در شب عاشورا]] و [[سخنان حضرت زینب با امام حسین در شب عاشورا]]: [[9 محرم]]
+
*حدود ۸۰‬ قرن قبل از هجرت. [[رحلت حضرت آدم علیه السلام|وفات "حضرت آدم علیه السلام"]] بنابر نقلی: '''[[2 محرم]]''' یا '''[[11 محرم]]'''
 +
*حدود ۵۲۵۰ سال قبل از هجرت. [[خروج حضرت نوح علیه السلام از کشتی|خروج "حضرت نوح علیه السلام" از کشتى]]: '''[[10 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۵۵۰ سال قبل از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]]. به هلاکت رسیدن "[[نمرود]]": '''[[4 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۲۰۰‬ سال قبل از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]]. آزاد شدن "[[حضرت یوسف علیه السلام|حضرت يوسف علیه السلام]]" از زندان: '''[[3 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۲‬ قرن قبل از هجرت. [[ملاقات حضرت یعقوب با حضرت یوسف در مصر|ملاقات "حضرت یعقوب" با "حضرت یوسف" علیهماالسلام در مصر]]: '''[[10 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۱۲۰‬ سال قبل از هجرت. [[ولادت حضرت موسى علیه السلام]]: '''[[9 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۰۰۰‬ سال قبل از هجرت. [[عبور حضرت موسی علیه السلام از دریا|عبور "حضرت موسى علیه‌السلام" و بنی‌اسرائیل از دریا]]: '''[[5 محرم]]'''
 +
*حدود ۲۰۰۰‬ سال قبل از هجرت. [[نزول عذاب بر بنی اسرائیل|نزول عذاب بر بنى اسرائیل]]: '''[[6 محرم]]'''
 +
*حدود ‭ ۲۰۰۰‬‬سال قبل از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]]. سخن گفتن [[خدا]] با "[[حضرت موسی]]" علیه‌السلام در [[طور سینا|کوه طور]] بنا بر روایات: '''[[7 محرم]]'''
 +
*حدود ‭۱۴۰۰‬ سال قبل از [[هجرت پیامبر اسلام به مدینه|هجرت]]. [[رهائی حضرت یونس علیه السلام از شکم ماهی|رهائى "حضرت یونس علیه السلام" از شکم ماهى]]: '''[[9 محرم]]'''
 +
* حدود ۶۴۰ سال قبل از هجرت. [[ولادت حضرت مریم علیها السلام]]: '''[[9 محرم]]'''
 +
*حدود ۵۹۰ سال قبل از هجرت. [[شهادت حضرت یحیی علیه السلام|شهادت "حضرت یحیی علیه السلام"]] (۳۰ یا ۳۳ م): '''[[6 محرم]]'''
 +
*حدود ۶۲ سال قبل از هجرت. بیدار شدن "[[اصحاب کهف]]" از خواب ۳۰۹ ساله خود (حدود ۵۶۰ م): '''[[23 محرم]]'''
 +
*[[عام الفیل]]. نزول عذاب بر "[[اصحاب فیل]]" (پیش از [[ولادت پیامبر اسلام]]): '''[[17 محرم]]'''
  
−
 
+
===تاریخ اسلام===
−
حوادث و وقایع فراوانی در ماه محرم رخ داده است که برخی از آن‌ها چنین است: [[غزوه ذات الرقاع]]، [[غزوه خیبر|فتح خیبر]]، [[ازدواج حضرت علی و حضرت فاطمه علیهماالسلام]] به روایتی، حادثه خونین [[کربلا]] و شهادت [[امام حسین]] علیه‌السلام و اسارت خاندان امام به [[کوفه]] و [[شام]].
+
*[[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ ق]]. واقعه جانگداز [[روز عاشورا]] و شهادت "[[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه السلام]]" و یارانش در [[کربلا]]: '''[[10 محرم]]'''
−
 
+
*۶۱ ق. [[روز تاسوعا]]، [[امتناع حضرت عباس از پذیرش امان نامه دشمن|امتناع "حضرت عباس" و برادرانش از پذیرش امان نامه دشمن]]، [[فرمان حمله به خیام امام حسین از سوی عمر بن سعد]]، [[خطابه امام حسین براى اصحاب در شب عاشورا|خطابه "امام حسین علیه السلام" براى اصحابش در شب عاشورا]] و [[سخنان حضرت زینب با امام حسین در شب عاشورا]]: '''[[9 محرم]]'''
−
عروج [[حضرت ادریس]] به آسمان، استجابت دعای [[حضرت زکریا]] علیه‌السلام، عبور [[حضرت موسی]] علیه‌السلام از دریا و غرق شدن [[فرعون|فرعونیان]] در نیل و عذاب [[اصحاب فیل]] نیز در ماه محرم رخ داده است.
+
*۹۵ ق. [[شهادت امام سجاد علیه السلام|شهادت "امام سجاد علیه‌السلام"]] به دستور "[[ولید بن عبدالملک]]": '''[[12 محرم]]'''، '''[[18 محرم]]''' یا '''[[25 محرم]]'''
−
 
+
*۵۰ ق. [[مسموم شدن امام حسن علیه السلام|مسموم شدن "امام حسن علیه السلام"]]: '''[[19 محرم]]'''
−
همچنین نقل است که به خلافت رسیدن [[عثمان]]، قتل [[امین (خلیفه عباسی)|امین]] برادر [[مأمون|مأمون عباسی]]، قتل جعفر برمکی و انقراض آل برمک، واقعه قتل [[مستعصم (خلیفه عباسی)|مستعصم]] توسط هولاکوی مغول و انقراض دولت [[حکومت بنی عباس|بنی عباس]] در این ماه بوده است.
+
*۶۱ ق. [[ملاقات امام حسین علیه السلام با عمر بن سعد|ملاقات "امام حسین علیه السلام" با "عمر بن سعد"]]: '''[[8 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. [[بستن آب بر سپاه امام حسین در کربلا|بستن آب بر سپاه "امام حسین علیه‌السلام" در کربلا]]: '''[[7 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. تکمیل لشکر "[[عمر بن سعد]]" برای جنگ با "[[امام حسین علیه السلام]]"، [[محاصره رود فرات در کربلا|اولین محاصره رود فرات در کربلا]] و [[دعوت حبیب بن مظاهر از بنی اسد برای یاری امام حسین|دعوت "حبیب بن مظاهر" از بنی اسد برای یاری "امام حسین علیه السلام"]]: '''[[6 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. رسیدن سپاه "[[شبث بن ربعی|شبث بن ربعى]]" به [[کربلا]] و ممانعت سپاه "[[عبیدالله بن زیاد|ابن زیاد]]" از حرکت مردم [[کوفه]] برای یاری "[[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه‌السلام]]": '''[[5 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. [[شهادت]] "[[قیس بن مسهر صیداوی]]" فرستاده "[[امام حسین علیه السلام]]" به [[کوفه]] و [[سخنرانی ابن زیاد علیه امام حسین علیه السلام در مسجد کوفه|تحریک مردم کوفه براى جنگ با "امام حسین علیه‌السلام" توسط "ابن زیاد"]]: '''[[4 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. خریداری قسمتی از زمین [[کربلا]] توسط "[[امام حسین علیه السلام|امام حسین علیه السلام]]" و [[ورود عمر بن سعد به کربلا|ورود "عمر بن سعد" به کربلا جهت جنگ با "امام حسین علیه السلام"]]: '''[[3 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. [[ورود امام حسین علیه السلام به کربلا|ورود "امام حسین علیه السلام" به كربلا]]: '''[[2 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. [[حرکت کاروان اسرا از کربلا|حرکت کاروان اسرای اهل بیت علیهم السلام از کربلا به کوفه]]: '''[[11 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. [[ورود اهل بیت علیهم السلام به کوفه|ورود کاروان اسرای کربلا به کوفه]] و به خاک سپاری [[شهدای کربلا]] (بنا به نقلی): '''[[12 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. آوردن اسیران کربلا در مجلس "عبیدالله بن زیاد": '''[[13 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. [[نامه ابن زیاد به یزید در مورد اسرای کربلا]]: '''[[14 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. فرستادن سرهای [[شهدای کربلا]] به سوی [[شام]]: '''[[15 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. حرکت کاروان اسرای کربلا از کوفه به شام: '''[[19 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. ورود [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسیران کربلا]] به [[بعلبک]] از شهرهای [[لبنان]]: '''[[28 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. [[رسیدن کاروان اسرا به حوالی شام|رسیدن کاروان اسرای کربلا به حوالى شام]]: '''[[29 محرم]]'''
 +
*۷ [[بعثت]]. [[محاصره بنی هاشم در شعب ابیطالب|محاصره "پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله" و بنی‌هاشم در شعب ابی‌طالب]]: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۴ ق. آغاز [[سریه ابوسلمة بن عبدالأسد]]: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۹ ق. [[فرمان پیامبر اسلام برای دریافت زکات|فرمان "پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله" برای دریافت زکات]]: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۷ ق. [[دعوت جهانی پیامبر اسلام (ص)|دعوت جهانی "پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله"]]: '''[[3 محرم]]'''
 +
*۶ ق. [[سریه عبدالله بن انیس|سریه "عبدالله بن انیس"]]: '''[[3 محرم]]'''
 +
*۵ ق. آغاز [[غزوه ذات الرقاع]]، به روایتی: '''[[10 محرم]]'''
 +
*۶ ق. آغاز [[سریه قرطاء]]: '''[[10 محرم]]'''
 +
*۳ ق. وقوع [[غزوه کدر|غزوه قرارة الکُدر]]: '''[[15 محرم]]'''
 +
*۷ ق. وقوع [[غزوه خیبر|غزوه خیبر]]: '''[[15 محرم]]'''
 +
*۱۱ ق. [[ورود نمایندگان طایفه نخع به مدینه و پذیرش اسلام|ورود نمایندگان طایفه نخع به مدینه و پذیرش دین اسلام]]: '''[[15 محرم]]'''
 +
* ۳۷ ق. متارکه جنگ در [[صفین]] بین "[[امام علی علیه السلام]]" و "[[معاویه]]" جهت صلح و شروع مجدد آن در ماه [[صفر]]: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۳۷ ق. ورود "[[امام علی علیه السلام|امام علی علیه‌السلام]]" به [[صفین]] جهت نبرد با سپاه "[[معاویه]]": '''[[22 محرم]]'''
 +
*۶۰ ق. [[نامه امام حسین علیه السلام براى اهل کوفه|نامه "امام حسین علیه السلام" براى اهل کوفه]]: '''[[3 محرم]]'''
 +
* ۲۲۰ ق. احضار "[[امام جواد علیه السلام]]" به [[بغداد]] توسط "[[معتصم عباسی]]": '''[[1 محرم]]'''
 +
* ۲۰۰ ق. آغاز حرکت "[[امام رضا علیه السلام]]" از [[مدینه]] به [[مرو]]: '''[[15 محرم]]'''
 +
*۲۲۰ ق. [[ورود امام جواد به بغداد به درخواست معتصم|ورود "امام جواد علیه‌السلام" به بغداد به درخواست "معتصم عباسی"]]: '''[[28 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. دفن پیکر "[[جون بن حوی]]" در [[کربلا]]: '''[[20 محرم]]'''
 +
* ۳۶ ق. درگذشت "[[حذیفة بن یمان]]" صحابی و صاحب سرّ "[[پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله]]": '''[[28 محرم]]'''
 +
*۶۷ ق. [[قتل عبیدالله بن زیاد توسط سپاهیان مختار ثقفی|هلاکت "عبیدالله بن زیاد" توسط "ابراهیم بن مالک اشتر"]]: '''[[10 محرم]]'''
 +
*۱۴ ق. [[واقعه مرج صفر در شام|واقعه "مرج صفر" در شام]]: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۲۰ ق. فتح [[مصر]] به دست "[[عمرو بن عاص]]" در زمان "[[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]]": '''[[1 محرم]]'''
 +
*۲۴ ق. [[خلافت عثمان بن عفان|آغاز خلافت "عثمان بن عفان"]] خلیفه سوم: '''[[1 محرم]]'''
 +
*۸۱ ق. وفات "[[محمد بن حنفیه]]" فرزند "[[امام علی علیه السلام|امام علی علیه‎ السلام]]": '''[[1 محرم]]'''
 +
*۲۳ ق. آغاز خلافت "[[عثمان بن عفان]]" سومین خلیفه مسلمین با رای شورای شش‌نفره: '''[[3 محرم]]'''
 +
*۲۳۷ ق. قیام "یعقوب لیث صفاری" علیه [[حکومت بنی عباس|عباسیان]] در سیستان: '''[[5 محرم]]'''
 +
*۴۰۶ ق. وفات "[[سید رضی]]" ادیب و محدث بزرگ [[شیعه]] و گردآورندۀ‏ "[[نهج البلاغة|نهج‌‏البلاغه]]": '''[[6 محرم]]'''
 +
*۱۳۲ ق. [[نبرد هواداران بنی عباس با سپاهیان اموی|جنگ هواداران بنی‌عباس با سپاهیان اموی]]: '''[[7 محرم]]'''
 +
*۶۲ ق. وفات "[[ام سلمه]]" همسر بزرگوار "[[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله]]": '''[[10 محرم]]'''
 +
*۶۱ ق. شهادت "[[عبدالله بن عفیف ازدی]]" به دستور "[[عبیدالله بن زیاد|عبیدالله بن زیاد]]": '''[[13 محرم]]'''
 +
*۱۴ ق. [[هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول|هجوم مسلمانان به دمشق در عصر خلیفه اول]]: '''[[16 محرم]]'''
 +
*۱۶ ق. [[تدوین تاریخ اسلامی در عصر خلیفه دوم|تعیین مبدأ تقویم اسلامی در عصر خلیفه دوم]]: '''[[16 محرم]]'''
 +
*۱۲۶۸ ق. عزل "[[امیر کبیر]]" از صدارت "ناصرالدین شاه": '''[[20 محرم]]'''
 +
*۲۴۷ ق. به امارت رسیدن "یعقوب بن لیث صفاری" در [[سیستان]]: '''[[22 محرم]]'''
 +
*۱۹۸ ق. [[کشته شدن امین عباسی به دست سپاهیان برادرش مأمون|کشته شدن "امین عباسی" به دست سپاهیان برادرش "مأمون"]]: '''[[25 محرم]]'''
 +
*۶۴ ق. [[محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان یزید|محاصره مکه و سنگ باران کعبه توسط سپاهیان "یزید بن معاویه"]]: '''[[26 محرم]]'''
 +
*۱۴۶ ق. [[شهادت علی بن حسن مثلث در زندان منصور دوانقی|شهادت "علی بن حسن مثلث" در زندان "منصور دوانقی"]]: '''[[26 محرم]]'''
 +
*۶۴ ق. [[ورود لشکر شام به مکه|وارد شدن لشکر شام به مکه]]: '''[[27 محرم]]'''
 +
* ۶۱ ق. ورود [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسیران کربلا]] به [[بعلبک]] از شهرهای [[لبنان]]: '''[[28 محرم]]'''
 +
*۲۲۰ ق. [[ورود امام جواد به بغداد به درخواست معتصم|ورود "امام جواد علیه‌السلام" به بغداد به درخواست "معتصم عباسی"]]: '''[[28 محرم]]'''
 +
*۶۵۶ ق. کشته شدن "[[مستعصم]] عباسی" و تصرف شهر [[بغداد]] توسط سپاه مغول به فرمان "هلاكوخان" و انقراض [[بنی عباس]]: '''[[28 محرم]]'''
 +
===تاریخ معاصر===
 +
*۱۴۰۵ ق. درگذشت "[[سید عبدالله موسوی شیرازی]]" از [[مرجعیت|مراجع تقلید]] شیعه در [[مشهد]] و از روحانیون فعال قبل از انقلاب در مخالفت با سیاست‌های ضد دینی و ضد ملی [[پهلوی]] اول و دوم (۵ مهر ۱۳۶۳ ش): '''[[1 محرم]]'''
 +
*۱۳۹۵ ق. پایان نگارش کتاب [[سیری در نهج البلاغه (کتاب) |سیری در نهج‌البلاغه]] نوشته شهید "[[مرتضی مطهری]]" (۲۵ دی ۱۳۵۳ ش): '''[[2 محرم]]'''
 +
* ۱۴۳۱ ق. درگذشت "[[حسینعلی منتظری نجف آبادی|حسینعلی منتظری]]" از [[مرجعيت|مراجع تقلید]] شیعه، اعضای شورای انقلاب اسلامی، رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی و از شاگردان "[[آیت‌الله بروجردی]]" و "[[امام خمینی]]" (۲۹ آذر ۱۳۸۸ ش): '''[[3 محرم]]'''
 +
* ۱۳۵۸ ق. پایان نگارش کتاب شرح چهل حدیث نوشته "[[امام خمینی]]" (۵ اسفند ۱۳۱۷ ش): '''[[4 محرم]]'''
 +
*۱۳۸۳ ق سخنرانی "[[امام خمینی]]" در [[مدرسه فیضیه]] در اعتراض به سیاست‌های نظام حاکم بر [[ایران]] (۱۳ خرداد ۱۳۴۲ ش): '''[[10 محرم]]'''
 +
*۱۴۱۵ ق. انفجار بمب در [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم امام‏ رضا علیه السلام]] (۳۰ خرداد ۱۳۷۳ ش): '''[[10 محرم]]'''
 +
* ۱۳۸۳ ق. بازداشت "[[امام خمینی]]" توسط نیروهای امنیتی حکومت پهلوی (۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ش): '''[[12 محرم]]'''
 +
* ۱۳۸۳ ق. قیام پانزده خرداد در [[ایران]] در اعتراض به دستگیری "امام خمینی" و کشته و مجروح شدن شماری از مردم (۱۵ خرداد ۱۳۴۲ ش): '''[[12 محرم]]'''
 +
* ۱۴۰۲ ق. درگذشت "[[علامه طباطبائی]]" نویسنده [[تفسیر المیزان]] (۲۴ آبان ۱۳۶۰ ش): '''[[18 محرم]]'''
 +
*۱۴۲۷ ق. تخریب [[حرم عسکریین|حرمین عسکریین]] علیهماالسلام در [[سامرا]] (۳ اسفند ۱۳۸۴ ش): '''[[23 محرم]]'''
 +
* ۱۴۴۶ ق. ترور "اسماعیل هنیه" رئيس دفتر سیاسی جنبش حماس در [[تهران]] توسط [[اسرائیل]] (۱۰ مرداد ۱۴۰۳ ش): '''[[25 محرم]]'''
 +
* ۱۴۰۰ ق. شهادت "[[شهید محمد مفتح|محمد مفتح]]" روحانی شیعه، از حامیان "[[امام خمینی]]" در انقلاب اسلامی ایران (۲۷ آذر ۱۳۵۸ ش): '''[[28 محرم]]'''
 +
* ۱۴۴۴ ق. درگذشت "[[محمدعلی ناصری]]" مجتهد شیعه و از استادان حوزه علمیه [[اصفهان]] (۴ شهریور ۱۴۰۱ ش): '''[[28 محرم]]'''
 +
* ۱۳۷۷ ق. درگذشت "[[سید جمال الدین گلپایگانی|سید جمال‌الدین گلپایگانی]]" از فقهای شیعه و اساتید حوزه علمیه [[نجف]] (۴ شهریور ۱۳۳۶ ش): '''[[29 محرم]]'''
 +
* ۱۳۹۸ ق. قیام ۱۹ دی در قم (۱۹ دی ۱۳۵۶ ش): '''[[29 محرم]]'''
  
 
==اعمال ماه محرم==
 
==اعمال ماه محرم==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۱۴

محرم ۱۴۴۶ در تقویم ایران
شنبه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
یک‌شنبه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
دوشنبه ۲ ۹ ۱۶ ۲۳ ۳۰
سه‌شنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
چهارشنبه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
پنج‌شنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
جمعه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
دانشنامه تقویم

«ماه مُحرّم» نخستین ماه از ماه‌‌های قمری و یکی از ماه‌‌های حرام است و عرب جاهلی نیز جنگ در این ماه را حرام می‌‌دانست و ترک مخاصمه می‌‌کرد؛ لذا از آن زمان ماه محرم بدین اسم نامگذاری شد؛[۱] و روز اول محرم را اول سال قمری قرار دادند.[۲]

محرم در مکتب شیعه

محرّم، ماه حزن و اندوه و عزاداری شیعیان در شهادت حضرت امام حسین علیه‌السلام است. این ماه یادآور دلاورمردی‌‌های یاران باوفای ابا عبدالله الحسین علیه‌السلام، و ماه پیروزی حق بر باطل است.

امام رضا علیه‌السلام در خصوص این ماه فرمود: در جاهلیت، حرمت این ماه نگاه داشته می‌‌شد و در آن نمی‌‌جنگیدند، ولی در این ماه، خون‌‌های ما را ریختند و حرمت ما را شکستند و فرزندان و زنان ما را اسیر کردند و خیمه‌‌ها را آتش زدند و غارت کردند و حرمت پیامبر را درباره ذریه‌اش رعایت نکردند. همچنین از آن امام همام نقل شده است: «وقتی محرم فرامی‌‌رسید، پدرم خندان دیده نمی‌‌شد، حزن و اندوه تا پایان دهه‌ اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود».[۳]

آیت الله میرزا جواد ملکی تبریزی در «المراقبات» نوشته است: «کودکانم را می‌‌دیدم که در دهه نخست ماه محرم غذا نمی‌‌خوردند و به نان خالی اکتفا می‌‌کردند کسی هم به آنان نگفته بود ماه محرم شروع شده است گمان می‌‌کنم عشقی درونی آنان را برمی‌‌انگیخت».[۴]

به همین دلیل ماه محرم با حادثه عاشورا عجین شده است و فرا رسیدن آن دل‌ها را پر از غم می‌‌سازد و پیروان و شیفتگان امام حسین علیه‌السلام از اول محرم، محافل و مجالسی را سیاهپوش کرده به یاد آن امام شهید به عزاداری می‌‌پردازند.[۵]

وقایع ماه محرم

تاریخ قبل اسلام

تاریخ اسلام

تاریخ معاصر

اعمال ماه محرم

شب و روز اول محرم به عنوان اول سال قمری دارای نماز و آداب خاصی است که در کتاب شریف مفاتیح الجنان بیان شده است.

شب اول ماه محرم: اول: نماز؛ این شب، چند نماز دارد که یکی از آن‌ها به شرح ذیل است: دو رکعت، که در هر رکعت بعد از سوره حمد یازده مرتبه سوره توحید خوانده شود. در فضیلت این نماز چنین آمده است: «خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است».[۶] دوم: احیای این شب.[۷] سوم: نیایش و دعا.[۸]

روز اول محرم: اول محرم هر سال، اولین روز سال قمری است و از امام محمدباقر علیه‌السلام روایت شده است: «آن کس که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می‌‌کند، همان گونه که دعای حضرت زکریا علیه‌السلام را اجابت کرد».[۹] در این روز، دو رکعت نماز خوانده شود و پس از آن سه بار دعای زیر قرائت گردد: «اللّهم انت الإله القدیم و هذه سنةٌ جدیدةٌ فاسئلک فیها العصمة من الشیطان والقوَّة علی هذه النّفس الامّارة بالسُّوء»[۱۰]

روز سوم محرم: از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است: «هر کس در این روز روزه بگیرد، خداوند دعایش را اجابت کند».[۱۱] روز هفتم محرم نیز روزه گرفتن مستحب است.

شب عاشورا: اول: چند نماز برای این شب در روایات آمده است که یکی از آن‌ها چنین است: چهار رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره‌ حمد، ۵۰ بار سوره‌ توحید خوانده می‌‌شود. پس از پایان نماز ۷۰ بار «سبحان الله و الحمدالله و لا اله الاّ الله و الله اکبر و لاحول و لاقوة الاّ بالله العلی العظیم» خوانده شود.[۱۲] دوم: احیای این شب کنار قبر امام حسین علیه‌السلام.[۱۳] سوم: دعا و نیایش.[۱۴]

روز عاشورا: اول: عزاداری بر امام حسین علیه‌السلام و شهدای کربلا؛ در این مورد از امام رضا علیه‌السلام نقل شده است: هر کس کار و کوشش را در این روز رها کند، خداوند خواسته‌‌هایش را برآورد و هر کس این روز را با حزن و اندوه سپری کند، خداوند قیامت را روز خوشحالی او قرار دهد.[۱۵] دوم: زیارت امام حسین علیه‌السلام.[۱۶] سوم: روزه‌گرفتن در این روز کراهت دارد؛ ولی بهتر است بدون قصد روزه تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود.[۱۷] چهارم: آب دادن به زائران امام حسین علیه‌السلام.[۱۸] خواندن سوره توحید هزار مرتبه.[۱۹] پنجم: خواندن زیارت عاشورا.[۲۰] ششم: گفتن هزار بار ذکر «اللّهم العن قتلة الحسین علیه‌السلام».[۲۱]

روز بیست و یکم محرم: روزه‌ این روز مطلوب است.[۲۲]

پانویس

  1. ↑ مصباح کفعمی، ص ۵۰۹.
  2. ↑ فرهنگ عاشورا، ص ۴۰۵، جواد محدثی.
  3. ↑ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۳۹۴، حدیث ۸.
  4. ↑ پیام‌آور عاشورا، مهاجرانی، ص ۱۱.
  5. ↑ بااندکی دخل و تصرف، فرهنگ عاشورا جواد محدثی، ص ۴۰۶.
  6. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۳؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۹۴، حدیث ۱؛ مفاتیح الجنان، ص ۲۸۶.
  7. ↑ مصباح المتهجد، ص ۷۸۳.
  8. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۲۴.
  9. ↑ عروة الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۳؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۷، حدیث ۳.
  10. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۳۴.
  11. ↑ عروة الوثقی، ج ۲، ص ۲۴۲؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۴۸.
  12. ↑ همان، ص ۲۹۵، حدیث ۴ و ۵.
  13. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۰.
  14. ↑ همان، ص ۳۳۸.
  15. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۴۳، حدیث ۵.
  16. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵ و ۶.
  17. ↑ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸، حدیث ۷.
  18. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴، حدیث ۵.
  19. ↑ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۹، حدیث ۸.
  20. ↑ کامل الزیارات، ص ۱۷۴.
  21. ↑ مفاتیح الجنان، ص ۲۹۸.
  22. ↑ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴۵، حدیث ۱.

منابع برای مطالعه بیشتر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=ماه_محرم&oldid=154143»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا