مستطرفات السرائر (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{عدم احراز اعتبار منبع|ماخذ=پایگاه}}
+
{{مشخصات کتاب
نوشته ابو جعفر، محمد بن ادريس حلى، متوفاى 598 هجرى.
 
  
موضوع
+
|عنوان=
  
احاديث متفرقه در موضوعات گوناگون كه به عنوان تتمه اى بر كتاب سرائر آمده اند.
+
|تصویر= [[پرونده:مستطرفات السرائر.jpg|230px|وسط]]
  
اعتبار
+
|نویسنده= ابن ادریس حلی|محمد بن ادریس حلى
  
كتاب سرائر، كه مستطرفات السرائر به عنوان جزئى از آن است و در پايان جلد سوم آن چاپ شده، يكى از معتبرترين كتب فقهى است و اثر عالمى گرانقدر چون ابن ادريس حلى مى باشد.
+
|موضوع= احادیث احکام
  
اين كتاب مورد توجه خاص علما قرار گرفته و در بسيارى از منابع روايى روايات آن نقل شده است.
+
|زبان= عربی
  
مستطرفات توسط علامه مجلسى در بحار آمده و شيخ حرّ عاملى اكثر يا تمام آن را در وسائل الشيعه آورده است.
+
|تعداد جلد=۱
  
ابن ادريس اسناد روايات را به طور كامل آورده و هيچ روايتى را مرسل رها نكرده است.
+
|عنوان افزوده1=
  
حجم
+
|افزوده1=
  
كتاب مستطرفات السرائر در 55 صفحه در پايان سرائر چاپ شده است.
+
|عنوان افزوده2=
  
ترتيب
+
|افزوده2=
  
اين كتاب به لحاظ دربرداشتن موضوعات گوناگون و متنوع، داراى ترتيب موضوعى نيست و ترتيب كتاب بر اساس منابعى است كه ابن ادريس از آنها روايت نقل كرده است.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/39012/ مستطرفات السرائر]
  
تنها آخر كتاب 2 باب با عنوان «باب محبت مسلمين» و «باب روزهايى كه مسافرت در آنها مكروه است» آمده است.
+
}}
 +
کتاب '''«مُستطرفات السرائر»''' تألیف [[ابن ادریس حلی|محمد بن ادریس حلى]] (متوفى ۵۹۸ ق)، تتمه‌ای بر اثر دیگر مؤلف یعنی «[[السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (کتاب)|السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی]]» است، که در آن روایاتی در موضوعات گوناگون به‌ویژه [[فقه|فقهی]] از کتب [[حدیث|حدیثی]] علمای گذشته ذکر شده است.
 +
==مؤلف==
  
منابع نقل
+
«[[ابن ادریس حلی|محمد بن ادریس حلى]]» (۵۹۸-۵۴۳ ق)، از فقها و مجتهدین بزرگ [[شیعه]] در قرن ۶ هجری است. او از شاگردان [[ابن زهره|سید ابوالمکارم بن زهره]]، [[عمادالدین طبری]] و [[ابن شهر آشوب|ابن شهرآشوب مازندرانى]] بوده و خود از اساتید [[محمد بن جعفر بن نما حلی]] و [[فخار بن معد موسوی]] می باشد.
  
كتبى كه ابن ادريس از آنها نقل مى كند عمدتا جزء اصول اوليه هستند از جمله:
+
ابن ادریس به استفاده فراوان از دلایل عقلی در استنباط [[احکام]] و شکستن سنت تقلید از آرای [[شیخ طوسی]] و احیای باب [[اجتهاد]] در [[فقه]] مشهور است.
  
- كتاب موسى بن بكر واسطى
+
کتاب «[[السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (کتاب)|السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی]]» او از مهم‌ترین منابع فقهی شیعه است. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: [[المنتخب من تفسیر القرآن (کتاب)|المنتخب من تفسیر القرآن]]، [[مستطرفات السرائر (کتاب)|مستطرفات السرائر]]، رسالة فی معنی الناصب، خلاصة الاستدلال فی المواسعة و المضایقة، حاشیة الصحیفة السجادیة.
  
- كتاب معاوية بن عمار
+
==معرفی کتاب==
  
- كتاب نوادر بزنطى
+
در پایان كتاب «[[السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (کتاب)|السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی]]» بابى تحت عنوان «باب الزيادات» آمده است كه بعدها به «مستطرفات السرائر» مشهور گشته است. مؤلف درباره آن مى‌نويسد: «هو آخر ابواب هذا الكتاب مما استنزعتُه و "استطرفتُه" من كتب المشيخة المصنفين و الرواة المحصلين و ستقفُ على اسمائهم ان شاءاللّه؛ اين آخرين باب از كتاب السرائر است كه در آن آنچه را از کتاب‌هاى مشيخه مصنفين و راويان محقق را جدا نموده مورد استفاده قرار داده‌ام و بزودى به نام آنان اطلاع خواهى يافت». سپس در ادامه به نام بیست نفر اشاره مى‌كند.
  
- كتاب ابان بن تغلب
+
این کتاب مورد توجه خاص علما قرار گرفته و در بسیارى از منابع روایى روایات آن نقل شده است. «مستطرفات» توسط [[علامه مجلسى]] در «[[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار]]» آمده و [[شیخ حر عاملى]] اکثر یا تمام آن را در «[[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]]» آورده است.
  
- كتاب جميل بن درّاج
+
==محتوای کتاب==
 +
در کتاب «مُستطرفات السرائر» [[احادیث]] متفرقه در موضوعات گوناگون به عنوان تتمه اى بر کتاب «[[السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی (کتاب)|السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی]]» آمده اند.
  
- كتاب جامع بزنطى از اصحاب امام رضا عليه السلام
+
[[ابن ادریس حلی]] در این بخش از کتابش، یک دوره کامل از کتابشناسی و شخصیت‌شناسی مطالب خودش را آورده است. او در این باب از کتاب، به سلسله [[سند حدیث|سند]] روایت‌ها، بررسی اعتبار کتاب‌های دست اول حدیثی، تاریخی و فقهی و... پرداخته و احادیث مهم از آنها را نقل نموده است.
  
- كتاب من لا يحضره الفقيه شيخ صدوق
+
کتاب «مستطرفات السرائر» به لحاظ دربرداشتن موضوعات گوناگون و متنوع، داراى ترتیب موضوعى نیست و ترتیب کتاب بر اساس منابعى است که ابن ادریس از آنها روایت نقل کرده است. تنها آخر کتاب ۲ باب با عنوان «باب محبت مسلمین» و «باب روزهایى که مسافرت در آنها مکروه است» آمده است.
  
- كتاب قرب الإسناد حميرى
+
ابن ادریس [[سند حدیث|اسناد]] روایات را به طور کامل آورده و هیچ روایتى را [[حدیث مرسل|مرسل]] رها نکرده است.
  
- كتاب محاسن برقى و...كه جمع آنها به 21 عنوان مى رسد.
+
==منابع کتاب==
  
تاريخ تأليف
+
کتبى که ابن ادریس از آنها در «مستطرفات السرائر» نقل مى کند -و که جمع آنها به ۲۱ عنوان مى رسد-، عمدتا جزء [[اصول اربعمائه‌‌‌|اصول اولیه]] هستند از جمله:
  
كتاب حاضر در سال 586 هجرى يعنى 12 سال قبل از وفات ابن ادريس به اتمام رسيده و مصنف تاريخ مذكور را در پايان كتاب آورده است.
+
*کتاب موسى بن بکر واسطى
 +
*کتاب معاویة بن عمار
 +
*کتاب [[النوادر (اشعری) (کتاب)|النوادر]] [[احمد بن محمد بن عیسی اشعری|احمد اشعری]]
 +
*کتاب النوادر [[احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی|بزنطى]] از اصحاب [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیه السلام
 +
*کتاب جامع بزنطى
 +
*کتاب [[ابان بن تغلب]]
 +
*کتاب [[جمیل بن دراج|جمیل بن درّاج]]
 +
*کتاب [[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لا یحضره الفقیه]] از [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]]
 +
*کتاب [[قرب الإسناد (کتاب)|قرب الإسناد]] از [[عبدالله بن جعفر حمیری]]
 +
*کتاب [[المحاسن (کتاب)|محاسن برقى]].
  
 +
==منابع==
  
== منبع ==
+
*[http://www.iqna.ir/fars/news_detail.php?ProdID=442002 "مستطرفات السرائر"، سایت ایکنا].
[http://www.iqna.ir/fars/news_detail.php?ProdID=442002 سایت ایکنا]
+
*"السرائر"، ویکی نور.
 
+
{{حدیث}}
'''پیوند ها'''
+
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع فقهی]][[رده:منابع رجالی]]
 
 
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=39012&scope=Z-ljg0Zl-MvKsL1nGZzKyQ09AJPhiSmb&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B7%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA%20%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B1&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب مستطرفات السرائر]'''
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۲۱

مستطرفات السرائر.jpg
نویسنده ابن ادریس حلی
موضوع احادیث احکام
زبان عربی
تعداد جلد ۱

مستطرفات السرائر

کتاب «مُستطرفات السرائر» تألیف محمد بن ادریس حلى (متوفى ۵۹۸ ق)، تتمه‌ای بر اثر دیگر مؤلف یعنی «السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی» است، که در آن روایاتی در موضوعات گوناگون به‌ویژه فقهی از کتب حدیثی علمای گذشته ذکر شده است.

مؤلف

«محمد بن ادریس حلى» (۵۹۸-۵۴۳ ق)، از فقها و مجتهدین بزرگ شیعه در قرن ۶ هجری است. او از شاگردان سید ابوالمکارم بن زهره، عمادالدین طبری و ابن شهرآشوب مازندرانى بوده و خود از اساتید محمد بن جعفر بن نما حلی و فخار بن معد موسوی می باشد.

ابن ادریس به استفاده فراوان از دلایل عقلی در استنباط احکام و شکستن سنت تقلید از آرای شیخ طوسی و احیای باب اجتهاد در فقه مشهور است.

کتاب «السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی» او از مهم‌ترین منابع فقهی شیعه است. برخی دیگر از آثار او عبارتند از: المنتخب من تفسیر القرآن، مستطرفات السرائر، رسالة فی معنی الناصب، خلاصة الاستدلال فی المواسعة و المضایقة، حاشیة الصحیفة السجادیة.

معرفی کتاب

در پایان كتاب «السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی» بابى تحت عنوان «باب الزيادات» آمده است كه بعدها به «مستطرفات السرائر» مشهور گشته است. مؤلف درباره آن مى‌نويسد: «هو آخر ابواب هذا الكتاب مما استنزعتُه و "استطرفتُه" من كتب المشيخة المصنفين و الرواة المحصلين و ستقفُ على اسمائهم ان شاءاللّه؛ اين آخرين باب از كتاب السرائر است كه در آن آنچه را از کتاب‌هاى مشيخه مصنفين و راويان محقق را جدا نموده مورد استفاده قرار داده‌ام و بزودى به نام آنان اطلاع خواهى يافت». سپس در ادامه به نام بیست نفر اشاره مى‌كند.

این کتاب مورد توجه خاص علما قرار گرفته و در بسیارى از منابع روایى روایات آن نقل شده است. «مستطرفات» توسط علامه مجلسى در «بحارالانوار» آمده و شیخ حر عاملى اکثر یا تمام آن را در «وسائل الشیعه» آورده است.

محتوای کتاب

در کتاب «مُستطرفات السرائر» احادیث متفرقه در موضوعات گوناگون به عنوان تتمه اى بر کتاب «السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی» آمده اند.

ابن ادریس حلی در این بخش از کتابش، یک دوره کامل از کتابشناسی و شخصیت‌شناسی مطالب خودش را آورده است. او در این باب از کتاب، به سلسله سند روایت‌ها، بررسی اعتبار کتاب‌های دست اول حدیثی، تاریخی و فقهی و... پرداخته و احادیث مهم از آنها را نقل نموده است.

کتاب «مستطرفات السرائر» به لحاظ دربرداشتن موضوعات گوناگون و متنوع، داراى ترتیب موضوعى نیست و ترتیب کتاب بر اساس منابعى است که ابن ادریس از آنها روایت نقل کرده است. تنها آخر کتاب ۲ باب با عنوان «باب محبت مسلمین» و «باب روزهایى که مسافرت در آنها مکروه است» آمده است.

ابن ادریس اسناد روایات را به طور کامل آورده و هیچ روایتى را مرسل رها نکرده است.

منابع کتاب

کتبى که ابن ادریس از آنها در «مستطرفات السرائر» نقل مى کند -و که جمع آنها به ۲۱ عنوان مى رسد-، عمدتا جزء اصول اولیه هستند از جمله:

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه