غزوات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۸۳: سطر ۸۳:
 
'''غزوات رسول خدا(ص)'''
 
'''غزوات رسول خدا(ص)'''
  
−
|- style="width:10%; background:#ccccff"
+
|-  
−
|'''نام غزوه''' || '''تاریخ وقوع''' ||''' تعداد نفرات دو سپاه'''|| ''' هدف غزوه'''||'''جبهه مقابل''' || '''نتیجه غزوه''' || '''آیات نازل شده در مورد غزوه''' ||  '''اتفاقات مهم'''
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|'''نام غزوه'''  
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه ودان|غزوه ودّان]](غزوه ابوإ  || صفر سال دوم هجری || ـــــ|| اطلاع از وضعیت کاروان قریش || نبردی رخ نداد || بستن پیمان دوستی با قبیله بنی ضمره || ــــــ || جانشین رسول خدا(ص) در مدینه سعد بن عباده بود
+
| '''تاریخ وقوع'''
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بواط]]|| ربيع الاول سال دوم هجرت‌ || دويست نفر||كاروانى از قريش‌|| نبردی رخ نداد|| نتیجه ای نداشت || ــــ || جانشين رسول خدا در مدينه «سائب بن عثمان بن مظعون» يا «سعد بن معاذ» بود
+
|''' تعداد نفرات دو سپاه'''
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه عشيره‌]]||جمادى الاولى سال دوم هجرت‌||صد و پنجاه يا دويست نفر||كاروان قريش كه رهسپار شام بود|| نبردی رخ نداد||صلح با قبيله «بنى مدلج» ||ــــ|| ‌دادن لقب ابوتراب به امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه اسلام)
+
| ''' هدف غزوه'''
 
|-
 
|-
−
|[[ جنگ بدر|غزوه بدر]] کبری|| رمضان سال سوم هجری ||مسلمانان 313 و مشرکان 950 نفر ||جلوگیری از بازگشت کاروان قریشیان به سرپرستی ابوسفیان|| با مشرکان قریشی||پیروزی مسلمانان ||بخش عمده ای از سوره انفال ||یاری فرشتگان به سپاه اسلام و کشته شدن بسیاری از سران مشرکان قریشی مانند :ابوجهل،امیة بن خلف،عتبة بن ربیعة و....
+
|'''جبهه مقابل'''
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه كدر]](قرقرة الکدر)||رمضان دوم هجری||دویست نفر|| سرکوب جمعی از «بنی سلیم» و «غطفان» بر ضد مسلمانان شوریده بودند ||نیردی رخ نداد|| گرفتن غنیمت از دشمن  || ـــــــ ||پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج خمس به هر مردی از اصحاب غزوه دو شتر رسید
+
| '''نتیجه غزوه'''
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بنى قينقاع]] ||  شوّال سال دوّم‌ || ــــــــ || سرکوبی بنی قینقاع به دلیل عهد شکنی  || يهود بنى قينقاع  ||از مدينه اخراج شدند و به «أذرعات» شام رفتند و اموالشان پس از إخراج خمس بر مسلمانان قسمت شد. ||  آيه 58، سوره انفال- آيه‌هاى 12- 13، سوره آل عمران و آيات 51- 56 سوره مائده‌‌||اینان پس از واقعه بدر، از راه نافرمانى و حسد درآمدند و عهد و پيمان خود را نقض كردند.
+
| '''آیات نازل شده در مورد غزوه'''
 
|-
 
|-
−
| [[ غزوه سويق‌]]  || ذى الحجّه سال دوّم‌ ||دويست نفر مسلمان و دويست سوار از قريش‌ || مقابله با ابوسفیان که برای انتقام بدر آمده بود  ||ابوسفیان و مشرکان قریش  || فرار ابوسفیان و سپاهیانش || ــــــــ || أبو سفيان و همراهان در حال گريختن، به منظور سبكبارى قسمتى از باروبنه خود را ريخته بودند و از جمله: مقدار زيادى «سويق»
+
|   '''اتفاقات مهم'''
 
|-
 
|-
−
|  [[ غزوه غطفان‌]] یا غزوه ذى أمر || محرّم سال سوّم‌  || چهارصد و پنجاه نفر از مسلملنان||مقابله با جمعى از بنى ثعلبه و محارب که در ذى أمرّ فراهم گشته‌ بودند تا در پيرامون مدينه دست به چپاول زنند. || قبیله بنی غطفان || فرار یاغیان ||آيه 11 سوره مائده‌ || اسلام دعثور بن حارث‌ که قصد [[ترور رسول خدا(صل الله علیه و آله)]] را داشت
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه ودان|غزوه ودّان]](غزوه ابوإ 
 +
|-
 +
| صفر سال دوم هجری
 +
|-
 +
| ـــــ
 +
|-
 +
| اطلاع از وضعیت کاروان قریش
 +
|-
 +
| نبردی رخ نداد
 +
|-
 +
| بستن پیمان دوستی با قبیله بنی ضمره
 +
|-
 +
| ــــــ
 +
|-
 +
| جانشین رسول خدا(ص) در مدینه سعد بن عباده بود
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بواط]]
 +
|-
 +
| ربيع الاول سال دوم هجرت‌
 +
|-
 +
| دويست نفر
 +
|-
 +
|كاروانى از قريش‌
 +
|-
 +
| نبردی رخ نداد
 +
|-
 +
| نتیجه ای نداشت
 +
|-
 +
| ــــ
 +
|-
 +
| جانشين رسول خدا در مدينه «سائب بن عثمان بن مظعون» يا «سعد بن معاذ» بود
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه عشيره‌]]
 +
|-
 +
|جمادى الاولى سال دوم هجرت‌
 +
|-
 +
|صد و پنجاه يا دويست نفر
 +
|-
 +
|كاروان قريش كه رهسپار شام بود
 +
|-
 +
| نبردی رخ نداد
 +
|-
 +
|صلح با قبيله «بنى مدلج»
 +
|-
 +
|ــــ
 +
|-
 +
| ‌دادن لقب ابوتراب به امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه اسلام)
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[ جنگ بدر|غزوه بدر]] کبری
 +
|-
 +
| رمضان سال سوم هجری
 +
|-
 +
|مسلمانان 313 و مشرکان 950 نفر
 +
|-
 +
|جلوگیری از بازگشت کاروان قریشیان به سرپرستی ابوسفیان
 +
|-
 +
| با مشرکان قریشی
 +
|-
 +
|پیروزی مسلمانان
 +
|-
 +
|بخش عمده ای از سوره انفال
 +
|-
 +
|یاری فرشتگان به سپاه اسلام و کشته شدن بسیاری از سران مشرکان قریشی مانند :ابوجهل،امیة بن خلف،عتبة بن ربیعة و....
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه كدر]](قرقرة الکدر)
 +
|-
 +
|رمضان دوم هجری
 +
|-
 +
|دویست نفر
 +
|-
 +
| سرکوب جمعی از «بنی سلیم» و «غطفان» بر ضد مسلمانان شوریده بودند
 +
|-
 +
|نیردی رخ نداد
 +
|-
 +
| گرفتن غنیمت از دشمن 
 +
|-
 +
| ـــــــ
 +
|-
 +
|پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج خمس به هر مردی از اصحاب غزوه دو شتر رسید
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بنى قينقاع]]
 +
|-
 +
|  شوّال سال دوّم‌
 +
|-
 +
| ــــــــ
 +
|-
 +
| سرکوبی بنی قینقاع به دلیل عهد شکنی 
 +
|-
 +
| يهود بنى قينقاع 
 +
|-
 +
|از مدينه اخراج شدند و به «أذرعات» شام رفتند و اموالشان پس از إخراج خمس بر مسلمانان قسمت شد.
 +
|-
 +
|  آيه 58، سوره انفال- آيه‌هاى 12- 13، سوره آل عمران و آيات 51- 56 سوره مائده‌‌
 +
|-
 +
|اینان پس از واقعه بدر، از راه نافرمانى و حسد درآمدند و عهد و پيمان خود را نقض كردند.
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"| [[ غزوه سويق‌]] 
 +
|-
 +
| ذى الحجّه سال دوّم‌
 +
|-
 +
|دويست نفر مسلمان و دويست سوار از قريش‌
 +
|-
 +
| مقابله با ابوسفیان که برای انتقام بدر آمده بود 
 +
|-
 +
|ابوسفیان و مشرکان قریش 
 +
|-
 +
| فرار ابوسفیان و سپاهیانش
 +
|-
 +
| ــــــــ
 +
|-
 +
| أبو سفيان و همراهان در حال گريختن، به منظور سبكبارى قسمتى از باروبنه خود را ريخته بودند و از جمله: مقدار زيادى «سويق»
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[ غزوه غطفان‌]] یا غزوه ذى أمر  
 +
|-
 +
| محرّم سال سوّم‌   
 +
|-
 +
| چهارصد و پنجاه نفر از مسلملنان
 +
|-
 +
|مقابله با جمعى از بنى ثعلبه و محارب که در ذى أمرّ فراهم گشته‌ بودند تا در پيرامون مدينه دست به چپاول زنند.  
 +
|-
 +
| قبیله بنی غطفان  
 +
|-
 +
| فرار یاغیان  
 +
|-
 +
|آيه 11 سوره مائده‌  
 +
|-
 +
| اسلام دعثور بن حارث‌ که قصد [[ترور رسول خدا(صل الله علیه و آله)]] را داشت
  
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بحران‌]]||  ربيع الآخر سال سوّم‌ ||سيصد مرد از مسلمانان ||مقابله با  گروه بسيارى از بنى سليم که در ناحيه  بحران برای حمله به مدینه  جمع شده بودند‌  ||قبیله بنی سلیم ||فراز بنی سلیم و نیردی رخ نداد || ـــــــ || _________
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"| [[غزوه بحران‌]]
 +
|-
 +
|  ربيع الآخر سال سوّم‌  
 +
|-
 +
|سيصد مرد از مسلمانان  
 +
|-
 +
|مقابله با  گروه بسيارى از بنى سليم که در ناحيه  بحران برای حمله به مدینه  جمع شده بودند‌   
 +
|-
 +
|قبیله بنی سلیم  
 +
|-
 +
|فراز بنی سلیم و نیردی رخ نداد  
 +
|-
 +
| ـــــــ  
 +
|-
 +
| _________
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[غزوه  احد]]
 +
|-
 +
| شوّال سال سوّم‌
 +
|-
 +
|از مسلمانان در اول هزار نفر، و در ميدان جنگ هفتصد نفر و از مشرکان  سه هزار مرد جنگى‌
 +
|-
 +
| دفاع از شهر مدینه در برابر تهاجم قریشیان 
 +
|-
 +
| قریش
 +
|-
 +
|شکست مسلمانان و کشته شدن بیش از هفتاد نفر از صحابه
 +
|-
 +
| شصت آیه از سوره آل عمران
 +
|-
 +
| دفاع جانانه حضرت علی (ع) از رسول خدا (ص)و اسلام و نزول عبارت لافتی الی علی لا سیف الی ذوالفقار،فرار بسیاری از صحابه  و رها کردن رسول خدا(ص) در میدان جنگ،کشته شدن حمزه بن عبدالمطلب سیدالشهدا و مثله کردن بدن او توسط هند جگرخوار مادر معاویه و نافرمانی از دستورات رسول خدا(ص) توسط تیراندازان محافظ دهانه کوه احد
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[غزوه حمراء الأسد]] 
 +
|-
 +
| شوّال سال سوّم‌
 +
|-
 +
| بازماندگان غزوه احد
 +
|-
 +
|برای دفاع از قریش که قصد بازگشت به مدینه و نابودی کامل اسلام را داشتند 
 +
|-
 +
| قریش
 +
|-
 +
| پشیمان شدن قریش و بازگشت آنها به مکه
 +
|-
 +
|برخی از آیات سوره آل عمران
 +
|-
 +
| ترفند زیبای رسول خدا(ص) در روشن کردن آتش های بسیار برای نشان دادن عظمت سپاه و فریب دادن قریش ، ممانعت از یاری کسانی که در احد در میان راه بازگشتند در این نبرد
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بنى نضير]] 
 +
|-
 +
| ربيع الأوّل سال چهارم‌
 +
|-
 +
|  ــــــــــ
 +
|-
 +
|مقابله با یهودیانی که تصمیم به ترور رسول خدا(ص) داشتند و عهد خود را با ایشان شکستند 
 +
|-
 +
| یهودیان بنی نضیر
 +
|-
 +
| اخراج ایشان از مدینه
 +
|-
 +
|سوره حشر
 +
|-
 +
|رسول خدا اموال يهوديان «بنى نضير» را بر مهاجرين قسمت كرد  و با نظر انصار به ایشان به جز سهل بن حنیف و ابودجانه چيزى نداد
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[غزوه ذات الرقاع]] 
 +
|-
 +
| جمادى الأولى سال چهارم‌
 +
|-
 +
|ـــــــــ
 +
|-
 +
|مقابله با  قبيله «غطفان» كه  سپاهيانى براى جنگ با مسلمين فراهم ساخته بودن 
 +
|-
 +
| قبیله بنی غطفان
 +
|-
 +
|نبردی رخ نداد
 +
|-
 +
|آيه‌ هاى 101 تا 103 از سوره نساء
 +
|-
 +
| نماز خوف در اين غزوه مقرّر شد، جانشینی أبو ذرّ غفارى» در مدينه
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"| [[غزوه بدر الموعد ]]
 +
|-
 +
|شعبان سال چهارم‌ 
 +
|-
 +
| هزار و پانصد نفر از مسلمانان
 +
|-
 +
| وفا به عهدی که سال گذشته با ابوسفیان بر سر جنگ در این منطقه بسته بودند 
 +
|-
 +
| قریش
 +
|-
 +
| قریشیان و ابوسفیان حاضر به آمدن نشدند و عهد خود را شکستند
 +
|-
 +
|  آيات 84- 100 سوره نساء
 +
|-
 +
|مسلمانان مقدارى كالاى تجارتى به همراه آورده بودند كه در هشت روز اقامت در «بدر» به فروش رسيد
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه دومة الجندل‌]]
 +
|-
 +
| ربيع الأوّل سال پنجم‌
 +
|-
 +
| هزار مرد مسلمان
 +
|-
 +
| تجمع گروهی عظيم در «دومة الجندل» که قصد حمله مدينه را داشتند 
 +
|-
 +
| ـــــــ 
 +
|-
 +
| دشمن به طرف مغرب كوچيد و فرار کرد
 +
|-
 +
| ــــــــــ
 +
|-
 +
|به عقیده مسعودی نخستين جنگ با روميان بود،
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[ غزوه خندق]] یا احزاب 
 +
|-
 +
|شوّال سال پنجم‌ 
 +
|-
 +
|از همه قبايل مشرکان ده هزار نفر به فرماندهی ابوسفیان و  سپاهيان اسلامى سه هزار مرد جنگی
 +
|-
 +
| جمعى از يهوديان‌ رهسپار مكّه شدند و قریش و چند قبیله دیگر را تحریک به حمله به مدینه کردند
 +
|-
 +
| قريش‌، بنى سليم‌، بنى أسد بن خزيمة،غطفان و یهودیان بنی قریظه
 +
|-
 +
|مشرکان که قادر به عبور از خندق های کنده شده نبودند،پس از مدتی که شهر را محاصره کردند و نفاقی که بین آنها و یهودیان بنی قریظه افتاد بدون کسب نتیجه ای بازگشتند
 +
|-
 +
|آيات 214 سوره بقره، 26- 27 سوره آل عمران، 62- 64 سوره نور و 9- 25 سوره أحزاب‌
 +
|-
 +
| سلمان فارسی پیشنهاد کندن خندق به مسلمانان داد،کشته شدن عمرو بن عبدود دلاور قریش به دست حضرت علی (علیه السلا) و  جمله رسول خدا(ص) در این مورد« لضربة علىّ خير- أو أفضل- من عبادة الثقلين،زخمی شدن سعد بن معاذ رییس قبیله اوس و شهادت او  پس از آن
 
|-
 
|-
−
|   [[غزوه احد]] || شوّال سال سوّم‌ ||از مسلمانان در اول هزار نفر، و در ميدان جنگ هفتصد نفر و از مشرکان  سه هزار مرد جنگى‌ || دفاع از شهر مدینه در برابر تهاجم قریشیان  || قریش ||شکست مسلمانان و کشته شدن بیش از هفتاد نفر از صحابه || شصت آیه از سوره آل عمران || دفاع جانانه حضرت علی (ع) از رسول خدا (ص)و اسلام و نزول عبارت لافتی الی علی لا سیف الی ذوالفقار،فرار بسیاری از صحابه  و رها کردن رسول خدا(ص) در میدان جنگ،کشته شدن حمزه بن عبدالمطلب سیدالشهدا و مثله کردن بدن او توسط هند جگرخوار مادر معاویه و نافرمانی از دستورات رسول خدا(ص) توسط تیراندازان محافظ دهانه کوه احد
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بنى قريظه‌]]
 
|-
 
|-
−
|  [[غزوه حمراء الأسد]]  || شوّال سال سوّم‌|| بازماندگان غزوه احد ||برای دفاع از قریش که قصد بازگشت به مدینه و نابودی کامل اسلام را داشتند  || قریش || پشیمان شدن قریش و بازگشت آنها به مکه ||برخی از آیات سوره آل عمران || ترفند زیبای رسول خدا(ص) در روشن کردن آتش های بسیار برای نشان دادن عظمت سپاه و فریب دادن قریش ، ممانعت از یاری کسانی که در احد در میان راه بازگشتند در این نبرد
+
|  ذى‌قعده و ذى حجّه سال پنجم‌
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بنى نضير]]  || ربيع الأوّل سال چهارم‌ ||  ــــــــــ ||مقابله با یهودیانی که تصمیم به ترور رسول خدا(ص) داشتند و عهد خود را با ایشان شکستند  || یهودیان بنی نضیر || اخراج ایشان از مدینه ||سوره حشر ||رسول خدا اموال يهوديان «بنى نضير» را بر مهاجرين قسمت كرد  و با نظر انصار به ایشان به جز سهل بن حنیف و ابودجانه چيزى نداد
+
| سه هزار نفر از مسلمانان‌
 
|-
 
|-
−
|  [[غزوه ذات الرقاع]]  || جمادى الأولى سال چهارم‌ ||ـــــــــ ||مقابله با  قبيله «غطفان» كه سپاهيانى براى جنگ با مسلمين فراهم ساخته بودن  || قبیله بنی غطفان ||نبردی رخ نداد ||آيه‌ هاى 101 تا 103 از سوره نساء || نماز خوف در اين غزوه مقرّر شد، جانشینی أبو ذرّ غفارى» در مدينه ‌
+
| خیانت بنی قریظه که هم پیمان مسلمانان بودند در غزوه خندق و حمله آنان از پشت سر به مسلمانان  
 
|-
 
|-
−
| [[غزوه بدر الموعد ]] ||شعبان سال چهارم‌ || هزار و پانصد نفر از مسلمانان || وفا به عهدی که سال گذشته با ابوسفیان بر سر جنگ در این منطقه بسته بودند  || قریش || قریشیان و ابوسفیان حاضر به آمدن نشدند و عهد خود را شکستند ||  آيات 84- 100 سوره نساء ||مسلمانان مقدارى كالاى تجارتى به همراه آورده بودند كه در هشت روز اقامت در «بدر» به فروش رسيد
+
|یهودیان بنی قریظه  
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه دومة الجندل‌]]|| ربيع الأوّل سال پنجم‌ || هزار مرد مسلمان|| تجمع گروهی عظيم در «دومة الجندل» که قصد حمله مدينه را داشتند  || ـــــــ  || دشمن به طرف مغرب كوچيد و فرار کرد|| ــــــــــ ||به عقیده مسعودی نخستين جنگ با روميان بود،
+
|پس از آن که یهودیان از محاصره به تنگ آمدند ،سعد بن معاذ صحابی رسول خدا(ص) را به عنوان حکم برگزیدند و حکم به اعدام مردان آنها و اخراج زنان و فرزندان آنها داد
 
|-
 
|-
−
|[[ غزوه خندق]] یا احزاب  ||شوّال سال پنجم‌  ||از همه قبايل مشرکان ده هزار نفر به فرماندهی ابوسفیان و  سپاهيان اسلامى سه هزار مرد جنگی || جمعى از يهوديان‌ رهسپار مكّه شدند و قریش و چند قبیله دیگر را تحریک به حمله به مدینه کردند || قريش‌، بنى سليم‌، بنى أسد بن خزيمة،غطفان و یهودیان بنی قریظه ||مشرکان که قادر به عبور از خندق های کنده شده نبودند،پس از مدتی که شهر را محاصره کردند و نفاقی که بین آنها و یهودیان بنی قریظه افتاد بدون کسب نتیجه ای بازگشتند ||آيات 214 سوره بقره، 26- 27 سوره آل عمران، 62- 64 سوره نور و 9- 25 سوره أحزاب‌ || سلمان فارسی پیشنهاد کندن خندق به مسلمانان داد،کشته شدن عمرو بن عبدود دلاور قریش به دست حضرت علی (علیه السلا) و  جمله رسول خدا(ص) در این مورد« لضربة علىّ خير- أو أفضل- من عبادة الثقلين،زخمی شدن سعد بن معاذ رییس قبیله اوس و شهادت او  پس از آن
+
|آیات 26 و 27 سوره احزاب
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بنى قريظه‌]]||  ذى‌قعده و ذى حجّه سال پنجم‌ || سه هزار نفر از مسلمانان‌|| خیانت بنی قریظه  که هم پیمان مسلمانان بودند در غزوه خندق و حمله آنان از پشت سر به مسلمانان  ||یهودیان بنی قریظه  ||پس از آن که یهودیان از محاصره به تنگ آمدند ،سعد بن معاذ صحابی رسول خدا(ص) را به عنوان حکم برگزیدند و حکم به اعدام مردان آنها و اخراج زنان و فرزندان آنها داد ||آیات 26 و 27 سوره احزاب|| لغزش [[أبولبابه]]‌ و داستان توبه او
+
| لغزش [[أبولبابه]]‌ و داستان توبه او
  
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بنى لحيان]]||جمادى- الأولى سال ششم‌  ||  ـــــــــــــ ||  خونخواهى شهداى [[رجيع]]‌ || بنى لحيان‌ ||  دشمن خبر يافته و به كوهها گريخته بود||ــــــــــــــ || ــــــــــــــــــــــــــــــ
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بنى لحيان]]
 +
|-
 +
|جمادى- الأولى سال ششم‌   
 +
|-
 +
|  ـــــــــــــ  
 +
|-
 +
|  خونخواهى شهداى [[رجيع]]‌  
 +
|-
 +
| بنى لحيان‌  
 +
|-
 +
|  دشمن خبر يافته و به كوهها گريخته بود
 +
|-
 +
|ــــــــــــــ  
 +
|-
 +
| ــــــــــــــــــــــــــــــ
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه ذى قرد]]
 +
|-
 +
| جمادى الأولى سال ششم‌
 +
|-
 +
|ـــــــــ
 +
|-
 +
| مقابله با عيينة بن حصن‌ که  با سوارانى از غطفان بر شتران ماده شيرده رسول خدا(ص)  غارت بردند و مردى از «بنى غفار» را كشتند 
 +
|-
 +
| بنی غطفان
 +
|-
 +
|فرار یاغیان و کشته شدن عده ای از دو طرف در درگیری های به وجود آمده 
 +
|-
 +
| ـــــــــــــ
 +
|-
 +
| پسر ابوذر غفاری کشته شد و زنش را به اسارت بردند که سپس او را برگرداندند
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[غزوه بنى مصطلق]]
 +
|-
 +
| شعبان سال ششم‌ 
 +
|-
 +
| ـــــــــــــــ
 +
|-
 +
|مقابله با قبیله بنی مصطلق که هر که را توانسته بود،برای مقابله با رسول خدا(ص) جمع کرده بود و قصد حمله به مدینه را داشت
 +
|-
 +
|بنى المصطلق‌
 +
|-
 +
|متفرق شدن قبایل و به اسارت در آمدن مردان و رئیس قبیله بنی المصطلق که با ازدواج رسول خدا(ص) با دختر او همه آنها مسلمان شده و آزاد شدند
 +
|-
 +
| سوره منافقون
 +
|-
 +
| نزاع بین مهاجرین و انصار توسط هجاه بن‌ مسعود غفارى مزدور «عمر بن خطّاب» با «سنان بن وبر- جهنى» از انصار، آشکار شدن نفاق عبدلله بن ابی و تلاش های او برای برهم زدن رابطه انصار با رسول خدا(ص) و گزارش زید بن ارقم به رسول خدا(ص) در مورد او
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|[[صلح حدیبیه|غزوه حديبيه]]
 +
|-
 +
|  ذى‌قعده سال ششم‌
 +
|-
 +
|هزار ششصد یا چهارصد نفر
 +
|-
 +
| رسول خدا(ص) قصد حج داشتند ولی مکیان از ورود ایشان به مکه جلوگیری کردن
 +
|-
 +
|قریش 
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه ذى قرد]]|| جمادى الأولى سال ششم‌ ||ـــــــــ || مقابله با عيينة بن حصن‌ که  با سوارانى از غطفان بر شتران ماده شيرده رسول خدا(ص)  غارت بردند و مردى از «بنى غفار» را كشتند  || بنی غطفان ||فرار یاغیان و کشته شدن عده ای از دو طرف در درگیری های به وجود آمده  || ـــــــــــــ || پسر ابوذر غفاری کشته شد و زنش را به اسارت بردند که سپس او را برگرداندند
+
|بستن صلح حدیبیه با قریش
 
|-
 
|-
−
|[[غزوه بنى مصطلق]]|| شعبان سال ششم‌  || ـــــــــــــــ||مقابله با قبیله بنی مصطلق که هر که را توانسته بود،برای مقابله با رسول خدا(ص) جمع کرده بود و قصد حمله به مدینه را داشت ||بنى المصطلق‌ ||متفرق شدن قبایل و به اسارت در آمدن مردان و رئیس قبیله بنی المصطلق که با ازدواج رسول خدا(ص) با دختر او همه آنها مسلمان شده و آزاد شدند || سوره منافقون|| نزاع بین مهاجرین و انصار توسط هجاه بن‌ مسعود غفارى مزدور «عمر بن خطّاب» با «سنان بن وبر- جهنى» از انصار، آشکار شدن نفاق عبدلله بن ابی و تلاش های او برای برهم زدن رابطه انصار با رسول خدا(ص) و گزارش زید بن ارقم به رسول خدا(ص) در مورد او
+
|سوره فتح
 
|-
 
|-
−
|[[صلح حدیبیه|غزوه حديبيه]]||  ذى‌قعده سال ششم‌ ||هزار ششصد یا چهارصد نفر || رسول خدا(ص) قصد حج داشتند ولی مکیان از ورود ایشان به مکه جلوگیری کردن ||قریش  ||بستن صلح حدیبیه با قریش ||سوره فتح || بیعت دوباره انصار با رسول خدا که به [[بیعت رضوان]]  یا بیعت شجره معروف شد بر سر دفاع از رسول خدا(ص)
+
| بیعت دوباره انصار با رسول خدا که به [[بیعت رضوان]]  یا بیعت شجره معروف شد بر سر دفاع از رسول خدا(ص)
  
  
 
|-
 
|-
−
|  [[غزوه خيبر]]|| محرّم سال هفتم‌ ||یک هزار و چهارصد ||به دلیل تحریک ها، آزار و اذیت هایی که یهودیان علیه اسلام انجام می دادند رسول خدا(ص) تصمیم گرفتند تا برای همیشه ریشه آنها را برکنند ||یهودیان خیبر ||فتح خیبر و قلعه های آن || آیه 15 سوره فتح و آیه 94 سوره نساء|| دلاوری های بیشمار امیرالمؤمنین علی  بن ابی طالب(علیه السلام) و کندن در قلعه قموص‌ و کشتن مرحب پهلوان یهودیان، ترور رسول خدا(ص) توسط پیرزن یهودی که ناکام ماند،تسلیم شدن اهالی فدک که به موجب آن فدک خالصه رسول خدا(ص) شد و ایشان آن را به حضرت زهرا(س) بخشید
+
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[غزوه خيبر]]
 +
|-
 +
| محرّم سال هفتم‌  
 +
|-
 +
|یک هزار و چهارصد  
 +
|-
 +
|به دلیل تحریک ها، آزار و اذیت هایی که یهودیان علیه اسلام انجام می دادند رسول خدا(ص) تصمیم گرفتند تا برای همیشه ریشه آنها را برکنند  
 +
|-
 +
|یهودیان خیبر  
 +
|-
 +
|فتح خیبر و قلعه های آن  
 +
|-
 +
| آیه 15 سوره فتح و آیه 94 سوره نساء
 +
|-
 +
| دلاوری های بیشمار امیرالمؤمنین علی  بن ابی طالب(علیه السلام) و کندن در قلعه قموص‌ و کشتن مرحب پهلوان یهودیان، ترور رسول خدا(ص) توسط پیرزن یهودی که ناکام ماند،تسلیم شدن اهالی فدک که به موجب آن فدک خالصه رسول خدا(ص) شد و ایشان آن را به حضرت زهرا(س) بخشید
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  غزوه[[ فتح مكه‌ ]]
 +
|-
 +
|رمضان سال هشتم‌
 +
|-
 +
|ده هزار مسلمان
 +
|-
 +
|شکستن یکی از مفاد صلح حدیبیه توسط قریشیان 
 +
|-
 +
| قریش
 +
|-
 +
|فتح مکه  و تسلیم شدن قریشیان
 +
|-
 +
|آیات 1 تا 3 سوره نصر
 +
|-
 +
| اسلام آوردن ظاهری بسیاری از مشرکان مانند ابوسفیان،دادن امان نامه به تمام مردم مکه مگر چند نفر،شکستن بت های مکه  و کعبه  توسط رسول خدا(ص) و امام علی (ع)،
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"| [[غزوه حنين]]
 +
|-
 +
| شوّال سال هشتم‌
 +
|-
 +
| دوازده هزار سپاهى‌ از مسلمانان
 +
|-
 +
|تصمیم به حمله به رسول خدا(ص) توسط قبیله هوازن و ثقیف برای جلوگیری از نشر اسلام بعد از فتح مکه 
 +
|-
 +
| قبيله هوازن و ثقيف و نصر و جشم
 +
|-
 +
|شکست خوردن سپاه کفر و فرار آنها و به اسارت درآمدن خانواده و اموال ایشان
 +
|-
 +
|آیات 25 تا 28 سوره توبه
 +
|-
 +
| در ابتدا امر به دلیل هجوم ناگهانی هوازن مسلمانان ترسیده و فرار کرده و رسول خدا(ص) را تنها گذاشته و جز حضرت علی(علیه السلام) و عده ای از بنی هاشم سایرین فرار کردند و  در ادامه بازگشتند، مسئله مؤلفة القلوبهم و بخشیدن مقدار قابل توجهی غنیمت در این غزوه رخ داد. به تصریح قرآن در این غزوه فرشتگان به سپاه اسلام کمک کردند.
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"|  [[غزوه طائف‌]]
 +
|-
 +
|شوّال سال هشتم‌
 +
|-
 +
|دوازده هزار نفر مسلمان
 +
|-
 +
|پس از غلبه در نبرد حنین به  و تسلیم شدن هوازن رسول خدا(ص) به دنبال هم پیمانان آنها یعنی قبیله ثقیف به طرف طائف حرکت کردند
 +
|-
 +
| قبیله ثقیف
 +
|-
 +
|به دلیل استحکامات قوی شهر طائف موفق به گشودن این شهر نشدند و با دادن تلفاتی که به دلیل تیراندازی بر سپاه اسلام وارد شده بود به مکه بازگشتند
 +
|-
 +
| ـــــــــــــــــ
 +
|-
 +
| ــــــــــــــــــــــ
 +
|-
 +
|style="background:rgb(183, 133, 45);" rowspan="8"| [[ غزوه تبوك‌ ]]
 +
|-
 +
|  رجب سال نهم‌
 +
|-
 +
|سی هزار مرد مسلمان
 +
|-
 +
| شایع شدن خبری مبنی بر این كه دولت روم سپاه عظيمى فراهم كرده و هرقل جيره يك سال سپاهيان خود را پرداخته و قبائل: «لخم» و «جذام» و «عامله» و «غسّان» را نيز آماده جنگ با مسلمانان ساخته‌ 
 
|-
 
|-
−
|   غزوه[[ فتح مكه‌ ]]||رمضان سال هشتم‌||ده هزار مسلمان ||شکستن یکی از مفاد صلح حدیبیه توسط قریشیان  || قریش ||فتح مکه  و تسلیم شدن قریشیان ||آیات 1 تا 3 سوره نصر || اسلام آوردن ظاهری بسیاری از مشرکان مانند ابوسفیان،دادن امان نامه به تمام مردم مکه مگر چند نفر،شکستن بت های مکه و کعبه  توسط رسول خدا(ص) و امام علی (ع)،
+
|رومیان و قبایل «لخم» ، «جذام» ، «عامله» و «غسّان»
 
|-
 
|-
−
| [[غزوه حنين]]|| شوّال سال هشتم‌|| دوازده هزار سپاهى‌ از مسلمانان ||تصمیم به حمله به رسول خدا(ص) توسط قبیله هوازن و ثقیف برای جلوگیری از نشر اسلام بعد از فتح مکه  || قبيله هوازن و ثقيف و نصر و جشم ||شکست خوردن سپاه کفر و فرار آنها و به اسارت درآمدن خانواده و اموال ایشان ||آیات 25 تا 28 سوره توبه || در ابتدا امر به دلیل هجوم ناگهانی هوازن مسلمانان ترسیده و فرار کرده و رسول خدا(ص) را تنها گذاشته و جز حضرت علی(علیه السلام) و عده ای از بنی هاشم سایرین فرار کردند و در ادامه بازگشتند، مسئله مؤلفة القلوبهم و بخشیدن مقدار قابل توجهی غنیمت در این غزوه رخ داد. به تصریح قرآن در این غزوه فرشتگان به سپاه اسلام کمک کردند.
+
|به دلیل کذب بودن خبر سپاهی در کار نبود و مسلمانان تنها به بستن پیمان نامه هایی با قبایل یاد شده بازشگتند  
 
|-
 
|-
−
| [[غزوه طائف‌]]||شوّال سال هشتم‌ ||دوازده هزار نفر مسلمان ||پس از غلبه در نبرد حنین به  و تسلیم شدن هوازن رسول خدا(ص) به دنبال هم پیمانان آنها یعنی قبیله ثقیف به طرف طائف حرکت کردند || قبیله ثقیف ||به دلیل استحکامات قوی شهر طائف موفق به گشودن این شهر نشدند و با دادن تلفاتی که به دلیل تیراندازی بر سپاه اسلام وارد شده بود به مکه بازگشتند || ـــــــــــــــــ || ــــــــــــــــــــــ
+
|بخش اعظمی از سوره توبه
 
|-
 
|-
−
| [[ غزوه تبوك‌ ]] ||  رجب سال نهم‌ ||سی هزار مرد مسلمان || شایع شدن خبری مبنی بر این كه دولت روم سپاه عظيمى فراهم كرده و هرقل جيره يك سال سپاهيان خود را پرداخته و قبائل: «لخم» و «جذام» و «عامله» و «غسّان» را نيز آماده جنگ با مسلمانان ساخته‌  ||رومیان و قبایل  «لخم» ، «جذام» ، «عامله» و «غسّان» ||به دلیل کذب بودن خبر سپاهی در کار نبود و مسلمانان  تنها به بستن پیمان نامه هایی با قبایل یاد شده بازشگتند  ||بخش اعظمی از سوره توبه || نفاق بسیاری در این غزوه مشخص شد از جمله کسانی که با بهانه های غیر موجه به همراه سپاه نیامدند، تخریب مسجد ضرار،جانشینی حضرت علی (علیه اسلام) در مدینه و بیان [[حدیث منزلت ]]توسط رسول خدا(ص) در مورد حضرت علی(علیه اسلام)،سؤقصد به جان رسول خدا(ص) در عقبه و برملا شدن نقشه منافقان توسط ایشان
+
| نفاق بسیاری در این غزوه مشخص شد از جمله کسانی که با بهانه های غیر موجه به همراه سپاه نیامدند، تخریب مسجد ضرار،جانشینی حضرت علی (علیه اسلام) در مدینه و بیان [[حدیث منزلت ]]توسط رسول خدا(ص) در مورد حضرت علی(علیه اسلام)،سؤقصد به جان رسول خدا(ص) در عقبه و برملا شدن نقشه منافقان توسط ایشان
 
|}
 
|}
 +
 +
 +
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==

نسخهٔ ‏۱۱ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۰۴

Confirm4.jpg

غزوه به جهادهایی گفته می شود که خود رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در آنها شرکت می کردند که به آنها غزوه می گفتند و تعداد آنها را 26 یا 27 عدد نوشته اند.

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)
رحمة للعالمین.jpg
رویدادهای مهم زندگی
حمله اصحاب فیل به مکه • سفر پیامبر اکرم به شام • ازدواج با حضرت خدیجه کبری (س) • گذاشتن سنگ حجرالاسود در جای خویش • مبعث • معراج • ولادت حضرت فاطمه سلام الله علیها • رفتن به شعب ابی طالب • عام الحزن•سفر به طائف • هجرت به مدینه • ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) • غزوه بدر • غزوه احد • غزوه احزاب • صلح حدیبیه • غزوه خیبر • سریه ذات السلاسل • فتح مکه • غزوه حنین • غزوه تبوک • غدیر خم
بستگان
امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) •عبدالله بن عبدالمطلب(س) • عبدالمطلب • ابوطالب(ع) • حمزه بن عبدالمطلب(ع) • عباس بن عبدالمطلب • ابولهب • جعفر طیار • آمنه(س) • فاطمه بنت اسد(س) • خدیجه کبری(س) • حضرت زهرا(س) • امام حسن(ع) • امام حسین(ع) • حضرت زینب(س)
اصحاب
سلمان فارسی • عمار بن یاسر • ابوذر • مقداد • ابوسلمه مخزومی • زيد بن حارثه • عثمان بن مظعون • مصعب بن عمیر • ابوبکر • طلحه • زبیر • عثمان بن عفان • عمر بن خطاب • سعد بن ابی وقاص • عبدالله بن مسعود • اسعد بن زراره • سعد بن معاذ • سعد بن عباده • عثمان بن حنیف • سهل بن حنیف • ابو ایوب انصاری • حذیفة بن یمان• خالد بن سعيد • خزیمة بن ثابت • عبدالله بن رواحه • اویس قرنی • عبدالله بن مسعود • بلال حبشی
مکان های مرتبط
مکه • مدینه • غار حرا • کعبه • شعب ابوطالب • غدیر خم • فدک • بقیع • غار ثور • مسجد قبا • مسجد النبی • مسجد الحرام

معنای لغوی غَزْوِه

غَزْوَه به فتح اول و سکون دوم (جمع آن غَزْوات) در لغت به معنای جنگیدن می‌باشد و از کلمه «الغزو» گرفته شده است. [۱] اسم فاعل آن «غازی‌» و جمع آن «غُزاة» و «غُزّی‌» آمده است، مانند قاضی، قضاة- سابق، سُبّق(به معنای رفتن به پیکار دشمن و غارت او) [۲] و از این نمونه است کلمه «غُزّی‌» در آیه زیر:

«یا ایُّها الَّذینَ امَنُوا لا تَکُونُوا کَالَّذینَ کَفَرُوا وَ قالُوا لِاخْوانِهِمْ اذا ضَرَبُوا فیِ‌الْارْضِ اوْ کانُوا غُزّیً... لَوْ کانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا» [۳]

ای گرویدگان به دین اسلام، شما مانند آنان که راه کفر و نفاق پیمودند، نباشید که گفتند: اگر برادران و خویشاوندان ما به سفر نرفته و یا به جنگ حاضر نمی‌شدند، به چنگ مرگ نمی‌افتادند و کشته نمی‌شدند.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود:

«دَعا مُوسی وَامَّنَ هاروُنُ (ع) وَامَنَّتِ الْمَلائِکَةُ (ع) فَقالَ اللَّهُ تَبارَکَ وَتَعالی قَدْ اجِیْبَتْ دَعْوَتُکُما فَاسْتَقیما وَ مَنْ غَزا فی‌ سَبیلِ اللَّهِ اسْتُجیبُ لَهُ کَمَا اسْتُجیبُ لَکُما الی‌ یَوْمِ‌الْقِیامَةِ»

حضرت موسی دعایی کرد و هارون آمین گفت و فرشتگان نیز آمین گفتند. پس خدای تبارک و تعالی فرمود: هر آینه دعای شما مستجاب شد پس استقامت و پایداری ورزید و هر که در راه خدا جهاد کند، دعایش مستجاب شود، چنانچه دعای شما به اجابت رسید تا روز قیامت. [۴]

معنای اصطلاحی غزوه

در اصطلاح اغلب تاریخ نویسان غزوه به جنگهایی گفته می‌شود که به فرماندهی شخص پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بوده است، و بقیه جنگهای زمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) که آن حضرت در آن حضور نداشته «سریّه» یا «بعث» نامیده شده است.

برخی از غزوات مهم

جنگ بدر

پس از هجرت مسلمانان به مدینه اولین نبردی که بین مسلمانان و کفار قریش رخ داد غزوه بدر بود. پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله در سال دوم هجرت براي حفظ اسلام و دفاع از حقوق مسلمانان و خنثي کردن توطئه هاي قريش به پاخاست و سرانجام در «بدر» در برابر لشکريان قريش قرار گرفت و با وجود اين که تعداد مسلمانان يک سوم کفار بود مسلمانان پيروز گشتند.

جنگ احد

قريش که شکست سختي از مسلمانان در جنگ بدر خورده بودند در سال سوم هجرت به منظور انتقام رهسپار مدينه شدند و در احد با ارتش اسلام رو به رو گرديدند.در غزوه احد ابتدا پیروزی به نفع مسلمانان بود.ولی در انتها به علت نافرماني برخي مسلمانان از راهنمايي هاي نظامي و امنيتي پيامبر صلی الله علیه و آله به نفع مسلمانان منتهي نشد و مسلمانان شکست خوردند.در غزوه بسیاری از اصحاب پیامبر (صل الله علیه و آله و سلم) و حضرت حضرت حمزه سيد الشهداء علیه السلام به شهادت رسیدند.

جنگ بني النضير

منافقان و يهوديان مدينه از شکست مسلمانان در احد و کشته شدن رجال علوي سخت خوشحال بودند و به دنبال فرصتي بودند تا در مدينه شورش کنند و به قبايل خارج از مدينه بفهمانند که کوچکترين اتحاد و وحدت کلمه اي در مدينه وجود ندارد و دشمنان خارجي مي توانند اسلام را سرنگون کنند.

پيامبر براي اين که از منويات و طرز تفکر يهوديان بني النضير آگاه گردد همراه گروهي از افراد خود عازم دژ آن ها گرديد. پيامبر در برابر درب دژ فرود آمد ولي داخل نشد و ترجيح داد در سايه ديوار دژ با افراد خود بنشيند و با سران بني النضير گفتگو کند.

پيامبر صلی الله علیه و آله در اين گير و دار احساس کردند توطئه اي در راه است، حرکات مرموز و سخنان در گوشي آن ها پيامبر را به شک انداخت. آن ها قصد داشتند پيامبر را از بين ببرند اما آن حضرت توسط جبرئيل از نقشه شوم آن ها باخبر شد و بدون اين که به ياران خود چيزي بگويد وانمود کرد که براي کاري به اطراف مي رود و بر مي گردد، اما حضرت راه مدينه را پيش گرفت. سپس با سران بني النضير تماس گرفت و پيغامي فرستاد مبني بر اين که آن ها پيمان شکني کرده اند و بايد ظرف ده روز مدينه را ترک کنند.

در اين ميان منافقان دست به کار شدند و به يهوديان پيشنهاد کمک دارند. پيامبر پس از اين که متوجه شد يهوديان درهاي دژ را بسته اند و تصميم دارند از دژ دفاع کنند براي محاصره قلعه بني النضير حرکت کرد. سرانجام يهوديان تسليم شدند و مدينه را ترک کردند. اين واقعه در سال چهارم هجرت رخ داد.

جنگ احزاب (خندق)

در سال پنجم هجرت گروهي از يهوديان «بني النضير» به مکه رفتند و قريش را بر ضد اسلام و مسلمانان تحريک کردند. قريش از فرصت استفاده کرده لشکر انبوهي از گروه هاي مختلف تشکيل داد و به سوي مدينه حرکت کرد. مسلمانان براي حفظ مرکز اسلام يعني شهر مدينه به پيشنهاد سلمان فارسي دور شهر را خندق کندند و در برابر چندين هزار از کفار صف بستند. حضرت علي علیه السلام در اين جنگ سردار آنان «عمرو بن عبدو» را از پاي درآورد و سرانجام جنگ به نفع مسلمين تمام شد.به دلیل اتحاد قبایل عرب علیه اسلام در این غزوه به غزوه احزاب معروف گشت.

غزوه بني قريظه

بني قريظه از يهوديان اطراف مدينه بودند که با پيامبر صلی الله علیه و آله پيمان صلح و سازش بسته بودند ولي در غزوه احزاب پيمان شکني کرده بودند و به کمک قريش پرداختند و چون از نظر پيامبر، افرادي خطرناک شناخته شدند چاره اي جز اين نبود که از ميان برداشته شوند. پس از جنگ احزاب پيغمبر صلی الله علیه و آله دستور دادند لشکر اسلام به سوي بني قريظه حرکت کند. مدت 25 روز بود که آن ها در محاصره مسلمانان قرار داشتند تا اين که تسليم شدند.

طايفه اوس از پيامبر خواهش کردند تا از خودشان درگذرد. حضرت فرمود: آيا راضي هستيد؟سعد معاذ که يکي از بزرگان شماست درباره شما حکم کند؟ همه پذيرفتند به اميد اين که سعد از آن ها جانبداري خواهد کرد ولي سعد به کشتن مردان جنگي و تقسيم اموال و اسيري زنانشان حکم کرد.

پيغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: حکم سعد همان حکمي است که خداوند درباره اين افراد صادر فرموده است. و بدين ترتيب تمام جنگجويان آنان کشته شدند.

غزوه بني المصطلق

در سال ششم هجري گروهي از قبيله خزاعه بر ضد مسلمانان به اقداماتي دست زدند. پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله از توطئه آن ها باخبر شد و با لشکري به سويشان حرکت کرد تا از خطر آنان جلوگيري کند و در محلي به نام مريسيع با آنان جنگيد و پيروز شد.

غزوه خيبر

در قلعه هاي خيبر گروه زيادي از يهوديان زندگي مي کردند که با مشرکين روابط نظامي و اقتصادي داشتند و چون امنيت مسلمانان از سوي آنان تهديد مي شد در سال هفتم هجري مسلمانان به خيبر که ستاد مرکزي دشمن به شمار مي رفت حرکت کردند و پس از محاصره و جنگ، يهوديان تسليم حکومت اسلامي شدند.

فتح مکه

قريشيان در پيمان صلح حديبيه با پيامبر قرار بسته بودند که نسبت به مسلمانان و هم پيمانان آن ها تجاوز و تعدي نکنند اما آنان پيمان خود را شکستند و با قبيله بني بکر همکاري کردند تا قبيله خزاعه را که هم پيمانان مسلمين بودند نابود سازند. پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله براي جلوگيري از تجاوز آنان بپاخاست و سرانجام بي خبر به طرف مکه حرکت کرد و با تدبير صحيحي وارد مکه شد و شهر مکه را فتح کرد. اين پيروزي در سال هشتم هجرت رخ داد.

غزوه حنين

قبيله هوازن لشکري بر ضد اسلام تشکيل دادند. پيامبر صلی الله علیه و آله پس از فتح مکه از موضوع باخبر شد و با 12 هزار نفر به سراغ آنان رفت و در سال هشتم هجرت در وادي حنين جنگ آغاز شد و سرانجام کفار شکست خوردند و تسليم شدند.

غزوه طائف

پس از غزوه حنين و در همان سال حضرت رسول صلی الله علیه و آله متوجه طائف شدند تا قبیله ثقیف را که با هوازن هم دست شده بودند سرکوب کنند ولي پس از مدتي محاصره از فتح آن جا صرف نظر کرده به مکه مراجعت فرمود.


غزوه تبوک

نفوذ اسلام در عربستان و فتوحات درخشان مسلمانان در حجاز پشت دشمنان اسلام را به لرزه مي انداخت و آنان را به فکر وادار مي کرد. روم آن روز تنها حريف زورمند ايران بود که نيروي نظامي بزرگي داشت و از فتوحاتي که در نبرد با ايران نصيبش شده بود سخت مغرور بود.

در سال نهم ارتش روم با ادوات جنگي بسيار و مجهز به آخرين نمونه از سلاح هاي آن روز در نوار مرزي شام مستقر شدند و قبايل مرز نشيني چون عامله، غسان به آنان پيوستند.

اين خبر به گوش پيامبر رسيد و حضرت چاره اي نديدند جز اين که با لشکري عظيم پاسخ متجاوزان را بدهند. سپاه اسلام سرانجام در سال نهم هجري به سرزمين تبوک گام نهاد اما اثري از سپاه روم نبود.

گويا سران روم از افزوني سپاه اسلام و شهادت و فداکاري کم نظير آنان که نمونه کوچک آن را در نبرد موته ديده بودند، آگاهي يافته و صلاح ديده بودند سپاه خويش را به داخل کشور بازگردانند و در عمل خبر اجتماع بر ضد مسلمانان را تکذيب کرده و چنين وانمود کنند که هرگز فکر حمله اي در مغز آنان نبوده و آن ها نسبت به حوادث عربستان بي طرف هستند.

پيامبر صلی الله علیه و آله با افراد عالي رتبه مشورت کرد و نتيجه شوراي نظامي اين شد که سپاه اسلام به خاطر سختي هاي زيادي که در طي راه تبوک ديده اند براي تجديد قوا به مدينه باز گردند. مسلمانان در اين مسافرت به هدف خود که پراکنده ساختن سپاه روم و رعب و هراس افکندن در دل روميان بود رسيده بودند، و اين هراس تا مدت ها آنان را از فکر حمله و تشکيل سپاه باز مي داشت.

جدول کامل غزوات

غزوات رسول خدا(ص)
نام غزوه
تاریخ وقوع
تعداد نفرات دو سپاه
هدف غزوه
جبهه مقابل
نتیجه غزوه
آیات نازل شده در مورد غزوه
اتفاقات مهم
غزوه ودّان(غزوه ابوإ
صفر سال دوم هجری
ـــــ
اطلاع از وضعیت کاروان قریش
نبردی رخ نداد
بستن پیمان دوستی با قبیله بنی ضمره
ــــــ
جانشین رسول خدا(ص) در مدینه سعد بن عباده بود
غزوه بواط
ربيع الاول سال دوم هجرت‌
دويست نفر
كاروانى از قريش‌
نبردی رخ نداد
نتیجه ای نداشت
ــــ
جانشين رسول خدا در مدينه «سائب بن عثمان بن مظعون» يا «سعد بن معاذ» بود
غزوه عشيره‌
جمادى الاولى سال دوم هجرت‌
صد و پنجاه يا دويست نفر
كاروان قريش كه رهسپار شام بود
نبردی رخ نداد
صلح با قبيله «بنى مدلج»
ــــ
‌دادن لقب ابوتراب به امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه اسلام)
غزوه بدر کبری
رمضان سال سوم هجری
مسلمانان 313 و مشرکان 950 نفر
جلوگیری از بازگشت کاروان قریشیان به سرپرستی ابوسفیان
با مشرکان قریشی
پیروزی مسلمانان
بخش عمده ای از سوره انفال
یاری فرشتگان به سپاه اسلام و کشته شدن بسیاری از سران مشرکان قریشی مانند :ابوجهل،امیة بن خلف،عتبة بن ربیعة و....
غزوه كدر(قرقرة الکدر)
رمضان دوم هجری
دویست نفر
سرکوب جمعی از «بنی سلیم» و «غطفان» بر ضد مسلمانان شوریده بودند
نیردی رخ نداد
گرفتن غنیمت از دشمن
ـــــــ
پانصد شتر هم در این غزوه به دست مسلمانان افتاد که پس از اخراج خمس به هر مردی از اصحاب غزوه دو شتر رسید
غزوه بنى قينقاع
شوّال سال دوّم‌
ــــــــ
سرکوبی بنی قینقاع به دلیل عهد شکنی
يهود بنى قينقاع
از مدينه اخراج شدند و به «أذرعات» شام رفتند و اموالشان پس از إخراج خمس بر مسلمانان قسمت شد.
آيه 58، سوره انفال- آيه‌هاى 12- 13، سوره آل عمران و آيات 51- 56 سوره مائده‌‌
اینان پس از واقعه بدر، از راه نافرمانى و حسد درآمدند و عهد و پيمان خود را نقض كردند.
غزوه سويق‌
ذى الحجّه سال دوّم‌
دويست نفر مسلمان و دويست سوار از قريش‌
مقابله با ابوسفیان که برای انتقام بدر آمده بود
ابوسفیان و مشرکان قریش
فرار ابوسفیان و سپاهیانش
ــــــــ
أبو سفيان و همراهان در حال گريختن، به منظور سبكبارى قسمتى از باروبنه خود را ريخته بودند و از جمله: مقدار زيادى «سويق»
غزوه غطفان‌ یا غزوه ذى أمر
محرّم سال سوّم‌
چهارصد و پنجاه نفر از مسلملنان
مقابله با جمعى از بنى ثعلبه و محارب که در ذى أمرّ فراهم گشته‌ بودند تا در پيرامون مدينه دست به چپاول زنند.
قبیله بنی غطفان
فرار یاغیان
آيه 11 سوره مائده‌
اسلام دعثور بن حارث‌ که قصد ترور رسول خدا(صل الله علیه و آله) را داشت
غزوه بحران‌
ربيع الآخر سال سوّم‌
سيصد مرد از مسلمانان
مقابله با گروه بسيارى از بنى سليم که در ناحيه بحران برای حمله به مدینه جمع شده بودند‌
قبیله بنی سلیم
فراز بنی سلیم و نیردی رخ نداد
ـــــــ
_________
غزوه احد
شوّال سال سوّم‌
از مسلمانان در اول هزار نفر، و در ميدان جنگ هفتصد نفر و از مشرکان سه هزار مرد جنگى‌
دفاع از شهر مدینه در برابر تهاجم قریشیان
قریش
شکست مسلمانان و کشته شدن بیش از هفتاد نفر از صحابه
شصت آیه از سوره آل عمران
دفاع جانانه حضرت علی (ع) از رسول خدا (ص)و اسلام و نزول عبارت لافتی الی علی لا سیف الی ذوالفقار،فرار بسیاری از صحابه و رها کردن رسول خدا(ص) در میدان جنگ،کشته شدن حمزه بن عبدالمطلب سیدالشهدا و مثله کردن بدن او توسط هند جگرخوار مادر معاویه و نافرمانی از دستورات رسول خدا(ص) توسط تیراندازان محافظ دهانه کوه احد
غزوه حمراء الأسد
شوّال سال سوّم‌
بازماندگان غزوه احد
برای دفاع از قریش که قصد بازگشت به مدینه و نابودی کامل اسلام را داشتند
قریش
پشیمان شدن قریش و بازگشت آنها به مکه
برخی از آیات سوره آل عمران
ترفند زیبای رسول خدا(ص) در روشن کردن آتش های بسیار برای نشان دادن عظمت سپاه و فریب دادن قریش ، ممانعت از یاری کسانی که در احد در میان راه بازگشتند در این نبرد
غزوه بنى نضير
ربيع الأوّل سال چهارم‌
ــــــــــ
مقابله با یهودیانی که تصمیم به ترور رسول خدا(ص) داشتند و عهد خود را با ایشان شکستند
یهودیان بنی نضیر
اخراج ایشان از مدینه
سوره حشر
رسول خدا اموال يهوديان «بنى نضير» را بر مهاجرين قسمت كرد و با نظر انصار به ایشان به جز سهل بن حنیف و ابودجانه چيزى نداد
غزوه ذات الرقاع
جمادى الأولى سال چهارم‌
ـــــــــ
مقابله با قبيله «غطفان» كه سپاهيانى براى جنگ با مسلمين فراهم ساخته بودن
قبیله بنی غطفان
نبردی رخ نداد
آيه‌ هاى 101 تا 103 از سوره نساء
نماز خوف در اين غزوه مقرّر شد، جانشینی أبو ذرّ غفارى» در مدينه
غزوه بدر الموعد
شعبان سال چهارم‌
هزار و پانصد نفر از مسلمانان
وفا به عهدی که سال گذشته با ابوسفیان بر سر جنگ در این منطقه بسته بودند
قریش
قریشیان و ابوسفیان حاضر به آمدن نشدند و عهد خود را شکستند
آيات 84- 100 سوره نساء
مسلمانان مقدارى كالاى تجارتى به همراه آورده بودند كه در هشت روز اقامت در «بدر» به فروش رسيد
غزوه دومة الجندل‌
ربيع الأوّل سال پنجم‌
هزار مرد مسلمان
تجمع گروهی عظيم در «دومة الجندل» که قصد حمله مدينه را داشتند
ـــــــ
دشمن به طرف مغرب كوچيد و فرار کرد
ــــــــــ
به عقیده مسعودی نخستين جنگ با روميان بود،
غزوه خندق یا احزاب
شوّال سال پنجم‌
از همه قبايل مشرکان ده هزار نفر به فرماندهی ابوسفیان و سپاهيان اسلامى سه هزار مرد جنگی
جمعى از يهوديان‌ رهسپار مكّه شدند و قریش و چند قبیله دیگر را تحریک به حمله به مدینه کردند
قريش‌، بنى سليم‌، بنى أسد بن خزيمة،غطفان و یهودیان بنی قریظه
مشرکان که قادر به عبور از خندق های کنده شده نبودند،پس از مدتی که شهر را محاصره کردند و نفاقی که بین آنها و یهودیان بنی قریظه افتاد بدون کسب نتیجه ای بازگشتند
آيات 214 سوره بقره، 26- 27 سوره آل عمران، 62- 64 سوره نور و 9- 25 سوره أحزاب‌
سلمان فارسی پیشنهاد کندن خندق به مسلمانان داد،کشته شدن عمرو بن عبدود دلاور قریش به دست حضرت علی (علیه السلا) و جمله رسول خدا(ص) در این مورد« لضربة علىّ خير- أو أفضل- من عبادة الثقلين،زخمی شدن سعد بن معاذ رییس قبیله اوس و شهادت او پس از آن
غزوه بنى قريظه‌
ذى‌قعده و ذى حجّه سال پنجم‌
سه هزار نفر از مسلمانان‌
خیانت بنی قریظه که هم پیمان مسلمانان بودند در غزوه خندق و حمله آنان از پشت سر به مسلمانان
یهودیان بنی قریظه
پس از آن که یهودیان از محاصره به تنگ آمدند ،سعد بن معاذ صحابی رسول خدا(ص) را به عنوان حکم برگزیدند و حکم به اعدام مردان آنها و اخراج زنان و فرزندان آنها داد
آیات 26 و 27 سوره احزاب
لغزش أبولبابه‌ و داستان توبه او
غزوه بنى لحيان
جمادى- الأولى سال ششم‌
ـــــــــــــ
خونخواهى شهداى رجيع‌
بنى لحيان‌
دشمن خبر يافته و به كوهها گريخته بود
ــــــــــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــ
غزوه ذى قرد
جمادى الأولى سال ششم‌
ـــــــــ
مقابله با عيينة بن حصن‌ که با سوارانى از غطفان بر شتران ماده شيرده رسول خدا(ص) غارت بردند و مردى از «بنى غفار» را كشتند
بنی غطفان
فرار یاغیان و کشته شدن عده ای از دو طرف در درگیری های به وجود آمده
ـــــــــــــ
پسر ابوذر غفاری کشته شد و زنش را به اسارت بردند که سپس او را برگرداندند
غزوه بنى مصطلق
شعبان سال ششم‌
ـــــــــــــــ
مقابله با قبیله بنی مصطلق که هر که را توانسته بود،برای مقابله با رسول خدا(ص) جمع کرده بود و قصد حمله به مدینه را داشت
بنى المصطلق‌
متفرق شدن قبایل و به اسارت در آمدن مردان و رئیس قبیله بنی المصطلق که با ازدواج رسول خدا(ص) با دختر او همه آنها مسلمان شده و آزاد شدند
سوره منافقون
نزاع بین مهاجرین و انصار توسط هجاه بن‌ مسعود غفارى مزدور «عمر بن خطّاب» با «سنان بن وبر- جهنى» از انصار، آشکار شدن نفاق عبدلله بن ابی و تلاش های او برای برهم زدن رابطه انصار با رسول خدا(ص) و گزارش زید بن ارقم به رسول خدا(ص) در مورد او
غزوه حديبيه
ذى‌قعده سال ششم‌
هزار ششصد یا چهارصد نفر
رسول خدا(ص) قصد حج داشتند ولی مکیان از ورود ایشان به مکه جلوگیری کردن
قریش
بستن صلح حدیبیه با قریش
سوره فتح
بیعت دوباره انصار با رسول خدا که به بیعت رضوان یا بیعت شجره معروف شد بر سر دفاع از رسول خدا(ص)


غزوه خيبر
محرّم سال هفتم‌
یک هزار و چهارصد
به دلیل تحریک ها، آزار و اذیت هایی که یهودیان علیه اسلام انجام می دادند رسول خدا(ص) تصمیم گرفتند تا برای همیشه ریشه آنها را برکنند
یهودیان خیبر
فتح خیبر و قلعه های آن
آیه 15 سوره فتح و آیه 94 سوره نساء
دلاوری های بیشمار امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(علیه السلام) و کندن در قلعه قموص‌ و کشتن مرحب پهلوان یهودیان، ترور رسول خدا(ص) توسط پیرزن یهودی که ناکام ماند،تسلیم شدن اهالی فدک که به موجب آن فدک خالصه رسول خدا(ص) شد و ایشان آن را به حضرت زهرا(س) بخشید
غزوهفتح مكه‌
رمضان سال هشتم‌
ده هزار مسلمان
شکستن یکی از مفاد صلح حدیبیه توسط قریشیان
قریش
فتح مکه و تسلیم شدن قریشیان
آیات 1 تا 3 سوره نصر
اسلام آوردن ظاهری بسیاری از مشرکان مانند ابوسفیان،دادن امان نامه به تمام مردم مکه مگر چند نفر،شکستن بت های مکه و کعبه توسط رسول خدا(ص) و امام علی (ع)،
غزوه حنين
شوّال سال هشتم‌
دوازده هزار سپاهى‌ از مسلمانان
تصمیم به حمله به رسول خدا(ص) توسط قبیله هوازن و ثقیف برای جلوگیری از نشر اسلام بعد از فتح مکه
قبيله هوازن و ثقيف و نصر و جشم
شکست خوردن سپاه کفر و فرار آنها و به اسارت درآمدن خانواده و اموال ایشان
آیات 25 تا 28 سوره توبه
در ابتدا امر به دلیل هجوم ناگهانی هوازن مسلمانان ترسیده و فرار کرده و رسول خدا(ص) را تنها گذاشته و جز حضرت علی(علیه السلام) و عده ای از بنی هاشم سایرین فرار کردند و در ادامه بازگشتند، مسئله مؤلفة القلوبهم و بخشیدن مقدار قابل توجهی غنیمت در این غزوه رخ داد. به تصریح قرآن در این غزوه فرشتگان به سپاه اسلام کمک کردند.
غزوه طائف‌
شوّال سال هشتم‌
دوازده هزار نفر مسلمان
پس از غلبه در نبرد حنین به و تسلیم شدن هوازن رسول خدا(ص) به دنبال هم پیمانان آنها یعنی قبیله ثقیف به طرف طائف حرکت کردند
قبیله ثقیف
به دلیل استحکامات قوی شهر طائف موفق به گشودن این شهر نشدند و با دادن تلفاتی که به دلیل تیراندازی بر سپاه اسلام وارد شده بود به مکه بازگشتند
ـــــــــــــــــ
ــــــــــــــــــــــ
غزوه تبوك‌
رجب سال نهم‌
سی هزار مرد مسلمان
شایع شدن خبری مبنی بر این كه دولت روم سپاه عظيمى فراهم كرده و هرقل جيره يك سال سپاهيان خود را پرداخته و قبائل: «لخم» و «جذام» و «عامله» و «غسّان» را نيز آماده جنگ با مسلمانان ساخته‌
رومیان و قبایل «لخم» ، «جذام» ، «عامله» و «غسّان»
به دلیل کذب بودن خبر سپاهی در کار نبود و مسلمانان تنها به بستن پیمان نامه هایی با قبایل یاد شده بازشگتند
بخش اعظمی از سوره توبه
نفاق بسیاری در این غزوه مشخص شد از جمله کسانی که با بهانه های غیر موجه به همراه سپاه نیامدند، تخریب مسجد ضرار،جانشینی حضرت علی (علیه اسلام) در مدینه و بیان حدیث منزلت توسط رسول خدا(ص) در مورد حضرت علی(علیه اسلام)،سؤقصد به جان رسول خدا(ص) در عقبه و برملا شدن نقشه منافقان توسط ایشان



پانویس

  1. ↑ لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر.
  2. ↑ لسان العرب، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم، ج۱۵، ص۱۲۳، نشر دار صادر.
  3. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۵۶.
  4. ↑ مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۷، ح۱۲۲۷۶.
برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=غزوات_پیامبر_اکرم_صلی_الله_علیه_و_آله&oldid=84098»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا