الفوائد الرجالیة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ فوائد الرجالیه (کتاب) را به الفوائد الرجالیة (کتاب) منتقل کرد)
 
(۱۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
سیدمحمدمهدی‌بن‌سیدمرتضی طباطبایی نجفی بحرالعلوم (۱۱۵۵-۱۲۱۲ق/۱۷۴۲-۱۷۹۷مفقیه ، محدث ، حکیم ، ادیب و سردودمان آل بحرالعلوم و رئیس حوزه علمیه نجف و مرجع شیعیان در روزگار خود بود.
+
'''«الفوائد الرجالية»''' کتابی است از علامه [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید محمدمهدی بحرالعلوم]] (م ۱۲۱۲ قکه به معرفى خاندان‌های [[شيعه]]، راويان [[احاديث]] [[اهل بیت]](علیهم‌السلام) و برخى از فوايد [[رجال|رجالى]] پرداخته است.
 +
{{مشخصات کتاب
  
==مؤلف==
+
|عنوان=
  
مؤلف اين اثر ماندگار, سيد مهدى طباطبايى بروجردى معروف به بحرالعلوم در سال1155ق در كربلا چشم به جهان گشود. در همان شهر علوم و معارف را از پدر دانشمندش, [[سيد مرتضى طباطبايى]] و [[شيخ يوسف بحرانى]], صاحب الحدائق الناظره فرا گرفت. در ادامه تحصيل از محفل علمى علامه وحيد طباطبايى, [[شيخ محمدباقر هزارجريبى]] و [[شيخ مهدى فتونى]] بهره برد. سپس خود به كرسى تدريس تكيه زد<ref>آیینه پژوهش(109) ، دفتر تبلیغات اسلامی [[قم]] ج 1  ص 1 </ref>
+
|تصویر= [[پرونده:الفوائد الرجاليه.jpg|240px|وسط]]
  
 +
|نویسنده= سید محمدمهدی بحرالعلوم
  
==لقب بحرالعلوم==
+
|موضوع= علم رجال/محدثان شیعه
  
و امـا ایـنـكـه چـرا بـه او بحرالعلوم گفته اند، مورخین نقل كرده اند كه سید مهدی به عنوان دانـشـجـو بـرای اسـتـفـاده از محضر درس فیلسوف بزرگ، [[میرزا سید محمد مهدی اصفهانی]] به خراسان سفر كرد مدت ۶ سال در آنجا اقامت گزید و بالاترین بهره ها را از استاد خود گرفت میرزا اصفهانی كه از هوش سرشار شاگردش شگفت زده شده بود، روزی در اثنای درس خطاب به او گـفـت: انما انت بحرالعلوم (براستی تو دریای دانشی) و از آن لحظه سید به این لقب مشهور شـد و امـروز خـانـواده بـحـرالـعـلـوم از خـانـواده های معروف و مشهور نجف اشرف می باشند و چهره های شاخصی در علم و عمل در بین آنان وجود دارد.
+
|زبان= عربی
  
 +
|تعداد جلد= ۴
  
 +
|عنوان افزوده1= محقق
  
==استادان==
+
|افزوده1= محمدصادق‌ بحرالعلوم‌
  
[[محمدباقر وحید بهبهانى]]
+
|عنوان افزوده2=
  
[[سید حسین بن ابوالقاسم جعفر موسوى خوانسارى]]
+
|افزوده2=
  
سید حسین بن امیر محمدابراهیم بن محمد معصوم حسینى
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38719/ الفوائد الرجالیه]
  
[[شیخ عبدالنبى قزوینى كاظمى]]
+
}}
  
[[سید عبدالباقى حسینى خاتون آبادى]]
+
==مؤلف==
 
+
[[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید محمدمهدى طباطبایى بروجردى]] معروف به بحرالعلوم (۱۲۱۲-۱۱۵۵ ق)، در [[کربلا|کربلا]] چشم به جهان گشود و در همان شهر علوم و معارف را از پدر دانشمندش، سید مرتضى طباطبایى فرا گرفت.  
[[شیخ محمدمهدى فتونى عاملى]]
 
 
 
[[سید مرتضى طباطبائى]] و...
 
 
 
==شاگردان==
 
 
 
[[شیخ احمد نراقى]]
 
  
شیخ احمد نوه مرحوم وحید بهبهانى
+
[[محمدباقر وحید بهبهانى]] و [[شیخ یوسف بحرانی|شیخ یوسف بحرانى]] (صاحب الحدائق الناظره)، از مشهورترین اساتید ایشان، و [[شیخ احمد نراقى|ملا احمد نراقى]]، [[شیخ جعفر کاشف الغطاء]]، [[سید محمدجواد عاملی]] و [[شیخ محمدتقی اصفهانی]]، از شاگردان مبرز ایشان است.
  
[[شیخ ابوعلى حائرى]] (صاحب المقال)
+
علامه بحرالعلوم دارای تألیفات ارزنده‌ای در علوم مختلفه می‌‌باشد، از جمله: المصابیح، الدرة النجفیه، مشکاة الهدایه، الفوائد الاصولیه، الفوائد الرجالیه، رساله فی الفرق والملل، تحفة الکلام فی تاریخ مکه و بیت الله الحرام.
 +
==معرفی کتاب==
 +
«رجال السيد بحرالعلوم» معروف به «الفوائد الرجالية»، كتابى است رجالى كه در آن به معرفى بيوت رجالى [[شيعه]]، راويان [[احاديث]] [[پیامبر اسلام]](ص) و [[ائمه]](ع) و بيان برخى از فوايد رجالى پرداخته شده است. نگارش كتاب در سال ۱۲۱۲ قمری به پايان رسيده است. از اين كتاب با عنوان «رجال بحرالعلوم» نيز ياد مى‌شود.
  
[[شیخ اسدالله  شوشترى]] (صاحب المقابیس)
+
==محتوای کتاب==
 +
كتاب «الفوائد الرجالية» با دو مقدمه از ناشر و محققین آغاز و مطالب در چهار جلد، تنظيم شده است. نویسنده مانند ديگر بزرگان [[رجال]]، كتاب خود را به ترتيب حروف [[الفبا]] تنظيم كرده است.
  
سید احمد عطار بغدادى و...
+
مطالب این کتاب را به سه بخش می توان تقسیم نمود:
  
==تألیفات==
+
*بخش اول: معرفی و بررسى مهم‌ترين خاندان ها و بيوت [[شيعه]] که در کتاب تحت دو عنوان "باب ما صدر بِآل" و "باب ما صدر بِإبن" در دو فصل نخست کتاب قرار گرفته اند، كه از آن جمله است: [[آل ابی رافع]]، آل ابى‌شعبه، [[آل اعین]]، بنو الياس، بنو خالد و...
  
تأليفات سيد بحرالعلوم بيش از بيست كتاب و رساله است كه برخى از آنها بدين قرار مى باشد:
+
*بخش دوم: معرفی [[صحابه]] و راويان [[پیامبر]](ص) و [[ائمه]](ع) با استفاده از آراء رجاليون پيشين. نویسنده در اين بخش مؤلف، روات [[حدیث]] را به تفصیل نام برده و مشخصات کامل آنان را ذکر کرده است؛ مانند اسم و اسم پدر راوى، در چه زمان زندگى مى کرده، از چه کسى نقل روایت کرده و آیا از نظر علما قابل اعتماد است یا خیر و اشخاص مورد نظر را به صورت دقيق، مورد [[جرح و تعدیل]] قرار داده و شخصيت علمى وى را بررسى نموده است. معرفی افراد در این بخش به ترتيب الفبايى است. از جمله اين افراد عبارتند از: ابراهيم بن [[موسى بن جعفر]](ع)، [[سید ابراهیم مجاب]]، [[ابراهیم بن هاشم قمی]]، [[ابی بن کعب|ابی بن کعب انصارى]].
  
[[الفوائد الرجاليه]]
+
*بخش سوم: در این بخش که «فوائد رجالى» نام گرفته -و كتاب نيز به خاطر همين فصل به اين نام ناميده شده-، مباحث متنوعى مطرح گرديده است. از جمله اين مباحث، مى‌توان به امور زير اشاره نمود: رجال ارشاد، عدالت در راوى، شيوه صاحبان [[كتب اربعه]] در كتب خويش، شرح حال وكلاى [[امام زمان]](عج)، تحقيق رجال [[سند حدیث|سند]] رواياتى كه در [[الكافی]] ذكر شده است و ... .
  
[[الدرة النجفيه]]
+
در پايان كتاب، [[اجازه (علم الحدیث)|اجازاتى]] كه نویسنده از [[مشايخ]] و اساتيد خويش اخذ نموده و نيز اجازاتى كه ايشان به شاگردان خود اعطا نموده‌اند، به همراه ذكر زندگى‌نامه بسيط هريک از ايشان، توسط محققین كتاب، افزوده شده است.
 
 
مبلغ النظر فى حكم قاصد الاربعة فى السفر
 
 
 
[[مشكاة الهداية]]
 
 
 
حاشيه بر ذخيرة المعاد [[محقق سبزوارى]]
 
 
 
[[الفوائد الاصوليه]] و…
 
 
 
==رحلت سید بحرالعلوم==
 
 
 
ایشان پس از عمرى سرشار از بركت, در ماه رجب1212ق در حالى كه پنجاه و هفتمين سال عمر مباركش را سپرى مى كرد, چشم از جهان فروبست و در جوار مرقد [[اميرمؤمنان]] در حجره اى كه [[شيخ طوسى]] در آن قرار دارد, در دل خاك آرام گرفت .
 
 
 
==معرفى اجمالى كتاب==
 
 
 
مؤلف ، روات [[حدیث]] را به تفصیل نام برده و مشخصات كامل آنان را ذكر كرده است . مانند اسم و اسم پدر راوى در چه زمان زندگى مى كرده، از چه كسى نقل روایت كرده و آیا از نظر علما قابل اعتماد است یا خیر و...
 
 
 
ایشان نیز مثل دیگر اعاظم رجال، كتاب خود را به ترتیب حروف الفبا تنظیم كرده است.
 
 
 
==وضعیت نشر==
 
 
 
این كتاب به وسیله منشورات مكتبة الصادق علیه السلام در [[تهران]] به سال 1363 ق به چاپ رسیده است.
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
*محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
+
*آیینه پژوهش (۱۰۹)، دفتر تبلیغات اسلامی قم، ج ۱ ص ۱.
 
+
*نرم افزار رجال شیعه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
*آیینه پژوهش(109) ، دفتر تبلیغات اسلامی قم ج ص 1
 
  
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۵۶

«الفوائد الرجالية» کتابی است از علامه سید محمدمهدی بحرالعلوم (م ۱۲۱۲ ق)، که به معرفى خاندان‌های شيعه، راويان احاديث اهل بیت(علیهم‌السلام) و برخى از فوايد رجالى پرداخته است.

الفوائد الرجاليه.jpg
نویسنده سید محمدمهدی بحرالعلوم
موضوع علم رجال/محدثان شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۴
محقق محمدصادق‌ بحرالعلوم‌

الفوائد الرجالیه

مؤلف

سید محمدمهدى طباطبایى بروجردى معروف به بحرالعلوم (۱۲۱۲-۱۱۵۵ ق)، در کربلا چشم به جهان گشود و در همان شهر علوم و معارف را از پدر دانشمندش، سید مرتضى طباطبایى فرا گرفت.

محمدباقر وحید بهبهانى و شیخ یوسف بحرانى (صاحب الحدائق الناظره)، از مشهورترین اساتید ایشان، و ملا احمد نراقى، شیخ جعفر کاشف الغطاء، سید محمدجواد عاملی و شیخ محمدتقی اصفهانی، از شاگردان مبرز ایشان است.

علامه بحرالعلوم دارای تألیفات ارزنده‌ای در علوم مختلفه می‌‌باشد، از جمله: المصابیح، الدرة النجفیه، مشکاة الهدایه، الفوائد الاصولیه، الفوائد الرجالیه، رساله فی الفرق والملل، تحفة الکلام فی تاریخ مکه و بیت الله الحرام.

معرفی کتاب

«رجال السيد بحرالعلوم» معروف به «الفوائد الرجالية»، كتابى است رجالى كه در آن به معرفى بيوت رجالى شيعه، راويان احاديث پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) و بيان برخى از فوايد رجالى پرداخته شده است. نگارش كتاب در سال ۱۲۱۲ قمری به پايان رسيده است. از اين كتاب با عنوان «رجال بحرالعلوم» نيز ياد مى‌شود.

محتوای کتاب

كتاب «الفوائد الرجالية» با دو مقدمه از ناشر و محققین آغاز و مطالب در چهار جلد، تنظيم شده است. نویسنده مانند ديگر بزرگان رجال، كتاب خود را به ترتيب حروف الفبا تنظيم كرده است.

مطالب این کتاب را به سه بخش می توان تقسیم نمود:

  • بخش اول: معرفی و بررسى مهم‌ترين خاندان ها و بيوت شيعه که در کتاب تحت دو عنوان "باب ما صدر بِآل" و "باب ما صدر بِإبن" در دو فصل نخست کتاب قرار گرفته اند، كه از آن جمله است: آل ابی رافع، آل ابى‌شعبه، آل اعین، بنو الياس، بنو خالد و...
  • بخش دوم: معرفی صحابه و راويان پیامبر(ص) و ائمه(ع) با استفاده از آراء رجاليون پيشين. نویسنده در اين بخش مؤلف، روات حدیث را به تفصیل نام برده و مشخصات کامل آنان را ذکر کرده است؛ مانند اسم و اسم پدر راوى، در چه زمان زندگى مى کرده، از چه کسى نقل روایت کرده و آیا از نظر علما قابل اعتماد است یا خیر و اشخاص مورد نظر را به صورت دقيق، مورد جرح و تعدیل قرار داده و شخصيت علمى وى را بررسى نموده است. معرفی افراد در این بخش به ترتيب الفبايى است. از جمله اين افراد عبارتند از: ابراهيم بن موسى بن جعفر(ع)، سید ابراهیم مجاب، ابراهیم بن هاشم قمی، ابی بن کعب انصارى.
  • بخش سوم: در این بخش که «فوائد رجالى» نام گرفته -و كتاب نيز به خاطر همين فصل به اين نام ناميده شده-، مباحث متنوعى مطرح گرديده است. از جمله اين مباحث، مى‌توان به امور زير اشاره نمود: رجال ارشاد، عدالت در راوى، شيوه صاحبان كتب اربعه در كتب خويش، شرح حال وكلاى امام زمان(عج)، تحقيق رجال سند رواياتى كه در الكافی ذكر شده است و ... .

در پايان كتاب، اجازاتى كه نویسنده از مشايخ و اساتيد خويش اخذ نموده و نيز اجازاتى كه ايشان به شاگردان خود اعطا نموده‌اند، به همراه ذكر زندگى‌نامه بسيط هريک از ايشان، توسط محققین كتاب، افزوده شده است.

منابع

  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
  • آیینه پژوهش (۱۰۹)، دفتر تبلیغات اسلامی قم، ج ۱ ص ۱.
  • نرم افزار رجال شیعه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه