ولادت امام رضا علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 11 ذی القعده|سال= سال 148 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 11 ذی القعده|سال= سال ۱۴۸ هجری قمری}}  
نام مباركش: علي بن موسي الرضا علیه‌السلام و نسب پدري‌اش عبارت است از: [[امام کاظم|امام موسي كاظم]] علیه‌السلام، بن [[امام صادق|امام جعفرصادق]] علیه‌السلام، بن [[امام باقر|امام محمدباقر]] علیه‌السلام، بن [[امام زين العابدين]] علیه‌السلام، بن [[امام حسين]] علیه‌السلام، بن [[امام علی]] بن ابي‌طالب علیه‌السلام كه همگي از امامان معصوم بودند.
+
[[امام رضا]] علیه‌السلام، هشتمین امام [[شیعه|شیعیان]]، بنا به قول مشهور در ۱۱ [[ماه ذی القعده|ذی القعده]] ۱۴۸ هجری قمری و در [[مدینه]] به دنیا آمده‌اند. پدر آن حضرت، [[امام موسی بن جعفر]] علیه‌السلام و مادرشان [[نجمه خاتون]] می‌باشد.
 +
==تاریخ ولادت امام رضا علیه‌السلام==
 +
[[پرونده:8 (45).jpg|250px|thumb|left|بارگاه امام رضا علیه السلام]]
  
شايان ذكر است كه از ميان امامان معصوم عليهم‌السلام، چهار تن از آنان به واژه زيباي "علي" ناميده شده‌اند و آنان عبارتند از امام اول (علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام)، امام چهارم (علي بن الحسين علیه‌السلام)، امام هشتم (علي بن موسي الرضا علیه‌السلام) و امام دهم (علي‌النقي بن محمدتقي علیه‌السلام).
+
گرچه برخی از مورخان و سیره‌نگاران تاریخ تولد [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیه السلام را در یازدهم [[ذی الحجه]] سال ۱۵۳ و برخی دیگر یازدهم [[ماه ذی القعده|ذی القعده]] سال ۱۵۱ و یا سال ۱۵۳ قمری ذکر کرده‌اند، ولیکن معروف و مشهور میان علمای [[شیعه]]، یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ قمری، چند هفته پس از [[شهادت در راه خدا|شهادت]] جدش [[امام صادق علیه السلام|امام جعفرصادق]] علیه‌السلام می‌باشد.<ref> زندگانی چهارده معصوم، ص ۴۲۳؛ الارشاد، شیخ مفید، ص ۵۹۱؛ منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۲۵۶.</ref>
  
كنيه آن حضرت، ابوالحسن است و چون كنيه امام موسي بن جعفر علیه‌السلام نيز ابوالحسن بود، كنيه [[امام رضا]] علیه‌السلام را ابوالحسن ثاني مي‌گويند. لقب‌هاي شريفش عبارتند از: رضا، صابر، رضي، وفي، فاضل و صديق.
+
==پیشگویی ولادت امام رضا علیه‌السلام==
 +
تولد [[امام رضا]] علیه‌السلام را برخی از [[معصوم|معصومین]] علیهم السلام پیش از وی، پیش‌گویی کرده و به آن بشارت داده بودند. از [[امام صادق]] علیه‌السلام در این باره [[احادیث]] چندی وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمی روایت کرد: مردی از اهالی طوس در محضر امام جعفرصادق علیه‌السلام نشسته بود و آن حضرت به وی فرمود: بزودی از صلب فرزندم [[امام کاظم|موسی]]، مردی به دنیا می‌آید که مورد خشنودی خداوند سبحان در آسمان و خرسندی بندگانش در زمین خواهد بود. در سرزمین شما از روی ستم و دشمنی مسموم و کشته می‌گردد و در همان جا غریبانه به خاک سپرده می شود. آگاه باش! هر کسی وی را در غربتش [[زیارت]] کند و بداند که او امام و پیشوای [[شیعه|شیعیان]] پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه می‌باشد، همانند کسی است که [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله را زیارت کرده باشد.<ref> اثبات الهداة، ج ۳، ص ۲۳۳.</ref>
  
اما لقب "رضا" شهرت بيشتري دارد و آن حضرت را از اين جهت "رضا" ناميدند كه پسنديده خدا در آسمان و مورد خرسندي [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام در زمين بود و دوستان و دشمنان به اتفاق از وي خشنود و راضي بودند. نام مادرش "نجمه" و از بانوان فاضله، پرهيزكار و خردمند عصر خود بود.<ref> زندگاني چهارده معصوم (ترجمه [[اعلام الوري]])، ص 423.</ref>
+
==مادر امام رضا علیه‌السلام==
 +
مادر امام رضا علیه‌السلام [[نجمه خاتون]] می باشد. هشام بن احمد یکی از اصحاب [[امام موسی بن جعفر علیه السلام|امام موسی بن جعفر]] علیه‌السلام گوید: روزی آن حضرت به من فرمود: آیا کسی از طرف [[مراکش|مغرب]] آمده که بنده و کنیزی آورده باشد؟ گفتم: نه. حضرت فرمود: چرا یک نفر آمده، بیا نزد او برویم، پس سوار شدیم و رفتیم دیدیم مردی از اهل مغرب تعدادی بَرده و کنیز آورده.  
  
از حميده مصفاة، مادر امام موسي‌كاظم علیه‌السلام روايت شد: هنگامي كه "نجمه" را از بازار بردگان خريدم و به خانه آوردم، شبي پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله را در خواب ديدم كه به من فرمود: اي حميده! نجمه را به فرزندت موسي‌كاظم علیه‌السلام ببخش و به عقدش درآورد زيرا بزودي از او فرزندي ديده به جهان گشايد كه بهترين انسان روي زمين خواهد بود.
+
حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او ۹ کنیز نشان داد، ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن. آن مرد گفت: دیگر ندارم. حضرت فرمود: چرا، کنیز دیگری هم نزد تو هست. آن مرد گفت: به خدا قسم فقط یک کنیز دیگر دارم که او مریض است. ولی هر چه کردند، او را نشان نداد.  
  
پس من نيز او را به فرزندم موسي‌كاظم علیه‌السلام واگذار كرده و به عقدش درآوردم و پس از مدتي علي بن موسي الرضا علیه‌السلام از وي ديده به جهان گشود و از آن زمان، حضرت امام موسي بن جعفر علیه‌السلام نجمه را "طاهره" ناميد.<ref> همان و اثبات الهداة ([[شیخ حر عاملی]])، ج 3، ص 233.</ref>
+
امام کاظم برگشتند و فردا دوباره مرا نزد او فرستادند و فرمودند: برو و به هر قیمتی که آن کنیز را می فروشد، از او بخر! هشام می گوید: من آمدم و صاحب کنیز، قیمتی برای آن کنیز تعیین کرد و گفت کمتر نمی گیرم. من هم پول را دادم و آن کنیز را خریدم.  
  
گفتني است كه براي اين بانوي شريف، نام‌هاي ديگري چون: أروي، سكن، تكتم، ام‌البنين، شقراء، خيزران، سمانه و صقر نيز ذكر شده است. ولي معروفترين آن‌ها، همان "نجمه" مي‌باشد.<ref>[[كشف الغمه]] (علي بن عيسي اربلي)، ج 3، ص 71؛ اثبات الهداة، ج 3، ص 233.</ref>
+
آن مرد پرسید: شخصی که دیروز همراه شما بود، کیست؟ گفتم: مردی از [[بنی هاشم]]. گفت از کدام دسته؟ گفتم: از بزرگان بنی هاشم. گفت: بیشتر بگو. گفتم: بیشتر نمی دانم. گفت: پس بشنو تا برایت بگویم، من این جاریه را از سرزمینهای دور مغرب زمین خریدم. زنی از [[اهل کتاب]] پرسید: این جاریه کیست که با تو می بینم؟ گفتم: او را برای خودم خریده ام. آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست، بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او می گروند.  
  
تولد بابركت [[امام رضا]] علیه‌السلام را برخي از معصومان پيش از وي، پيش‌گويي كرده و به آن بشارت داده بودند. از [[امام صادق]] علیه‌السلام در اين باره [[احاديث]] چندي وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمي روايت كرد: مردي از اهالي طوس در محضر امام جعفرصادق علیه‌السلام نشسته بود و آن حضرت به وي فرمود: بزودي از صلب فرزندم موسي، مردي به دنيا مي‌آيد كه مورد خشنودي خداوند سبحان در آسمان و خرسندي بندگانش در زمين خواهد بود. در سرزمين شما از روي ستم و دشمني مسموم و كشته مي‌گردد و در همان جا غريبانه به خاك سپرده مي شود.
+
هشام می گوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد.<ref>عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۸.</ref>
  
آگاه باش! هر كسي وي را در غربتش [[زيارت]] كند و بداند كه او امام و پيشواي شيعيان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه مي‌باشد، همانند كسي است كه [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله را زيارت كرده باشد.<ref> اثبات الهداة، ج 3، ص 233.</ref>
+
[[نجمه خاتون]] در مورد ولادت حضرت رضا می گوید: هنگامی که فرزندم را به دنیا آوردم، پدرش امام موسی‌کاظم به من فرمود: او را بگیر و خوب نگهدار زیرا او بقیةالله در زمین است.<ref> اثبات الهداة، ج ۳، ص ۲۳۳؛ وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص ۹۰.</ref>
 
 
به هر روي امام رضا علیه‌السلام در يازدهم [[ذی القعده]] سال 148 قمري در [[مدينه]] منوره ديده به جهان گشود و عالم هستي را با انوار الهي و ذاتي خويش، منور ساخت.<ref> زندگاني چهارده معصوم، ص 423؛ الارشاد ([[شيخ مفيد]])، ص 591؛ [[منتهي الآمال]] ([[شیخ عباس قمی]])، ج 2، ص 256.</ref>
 
 
 
گرچه برخي از مورخان و سيره‌نگاران تاريخ تولد آن حضرت را در يازدهم [[ذی الحجه]] سال 153 و برخي ديگر يازدهم ذي القعده سال 151 و يا سال 153 قمري ذكر كرده‌اند، وليكن معروف و مشهور ميان علماي ما، همان ذي القعده سال 148 قمري، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفرصادق علیه‌السلام مي‌باشد.
 
 
 
نجمه خاتون، مادر امام رضا علیه‌السلام در حديثي گفت: هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به من فرمود: او را بگير و خوب نگهدار زيرا او بقيه‌الله در زمين است.<ref> اثبات الهداة، ج ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90.</ref>
 
 
 
امام رضا علیه‌السلام در 35 سالگي پس از شهادت پدرش امام موسي‌كاظم علیه‌السلام به مقام امامت شيعيان نايل آمد و در 55 سالگي در خلافت مأمون عباسي و با توطئه وي در خراسان مسموم و در [[صفر]] سال 203 قمري به شهادت رسيد.
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
+
<references />
<references/>
+
==مطالب مرتبط==
 
+
*[[امام رضا علیه‌السلام]]
==منابع==
+
* [[نجمه خاتون مادر امام رضا علیه السلام|نجمه خاتون مادر امام رضا علیه‌السلام]]
 
+
{{شناختنامه امام رضا (ع)}}
موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
+
{{مناسبت های شیعه}}
 
 
منابع بیشتر:
 
 
 
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/#!page=41 وقايع الايام شيخ عباس قمي، 11 ذی القعده].
 
 
 
 
[[رده:وقایع ماه ذی القعده]]
 
[[رده:وقایع ماه ذی القعده]]
 
[[رده:سال ۱۴۸ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۱۴۸ هجری قمری]]
 +
[[رده:امام رضا علیه السلام]]
 +
[[رده:تاریخ تشیع]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۵

تقویم هجری قمری

روز واقعه:11 ذی القعده
سال ۱۴۸ هجری قمری

امام رضا علیه‌السلام، هشتمین امام شیعیان، بنا به قول مشهور در ۱۱ ذی القعده ۱۴۸ هجری قمری و در مدینه به دنیا آمده‌اند. پدر آن حضرت، امام موسی بن جعفر علیه‌السلام و مادرشان نجمه خاتون می‌باشد.

تاریخ ولادت امام رضا علیه‌السلام

بارگاه امام رضا علیه السلام

گرچه برخی از مورخان و سیره‌نگاران تاریخ تولد امام رضا علیه السلام را در یازدهم ذی الحجه سال ۱۵۳ و برخی دیگر یازدهم ذی القعده سال ۱۵۱ و یا سال ۱۵۳ قمری ذکر کرده‌اند، ولیکن معروف و مشهور میان علمای شیعه، یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ قمری، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفرصادق علیه‌السلام می‌باشد.[۱]

پیشگویی ولادت امام رضا علیه‌السلام

تولد امام رضا علیه‌السلام را برخی از معصومین علیهم السلام پیش از وی، پیش‌گویی کرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق علیه‌السلام در این باره احادیث چندی وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمی روایت کرد: مردی از اهالی طوس در محضر امام جعفرصادق علیه‌السلام نشسته بود و آن حضرت به وی فرمود: بزودی از صلب فرزندم موسی، مردی به دنیا می‌آید که مورد خشنودی خداوند سبحان در آسمان و خرسندی بندگانش در زمین خواهد بود. در سرزمین شما از روی ستم و دشمنی مسموم و کشته می‌گردد و در همان جا غریبانه به خاک سپرده می شود. آگاه باش! هر کسی وی را در غربتش زیارت کند و بداند که او امام و پیشوای شیعیان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال مفترض الطاعه می‌باشد، همانند کسی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله را زیارت کرده باشد.[۲]

مادر امام رضا علیه‌السلام

مادر امام رضا علیه‌السلام نجمه خاتون می باشد. هشام بن احمد یکی از اصحاب امام موسی بن جعفر علیه‌السلام گوید: روزی آن حضرت به من فرمود: آیا کسی از طرف مغرب آمده که بنده و کنیزی آورده باشد؟ گفتم: نه. حضرت فرمود: چرا یک نفر آمده، بیا نزد او برویم، پس سوار شدیم و رفتیم دیدیم مردی از اهل مغرب تعدادی بَرده و کنیز آورده.

حضرت به آن مرد فرمود: کنیزان خود را به ما نشان بده و او ۹ کنیز نشان داد، ولی حضرت هیچ کدام آنها را قبول نکرد و فرمود: به اینها حاجتی نیست، کنیز دیگری به ما عرضه کن. آن مرد گفت: دیگر ندارم. حضرت فرمود: چرا، کنیز دیگری هم نزد تو هست. آن مرد گفت: به خدا قسم فقط یک کنیز دیگر دارم که او مریض است. ولی هر چه کردند، او را نشان نداد.

امام کاظم برگشتند و فردا دوباره مرا نزد او فرستادند و فرمودند: برو و به هر قیمتی که آن کنیز را می فروشد، از او بخر! هشام می گوید: من آمدم و صاحب کنیز، قیمتی برای آن کنیز تعیین کرد و گفت کمتر نمی گیرم. من هم پول را دادم و آن کنیز را خریدم.

آن مرد پرسید: شخصی که دیروز همراه شما بود، کیست؟ گفتم: مردی از بنی هاشم. گفت از کدام دسته؟ گفتم: از بزرگان بنی هاشم. گفت: بیشتر بگو. گفتم: بیشتر نمی دانم. گفت: پس بشنو تا برایت بگویم، من این جاریه را از سرزمینهای دور مغرب زمین خریدم. زنی از اهل کتاب پرسید: این جاریه کیست که با تو می بینم؟ گفتم: او را برای خودم خریده ام. آن زن گفت: این کنیز هرگز سزاوار همچون تویی نیست، بلکه او باید در نزد بهترین فرد روی زمین باشد و به زودی از او پسری متولّد خواهد شد که شرق و غرب عالم به او می گروند.

هشام می گوید: من آن جاریه را نزد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام آوردم و چندی نگذشت که از آن جاریه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام متولد شد.[۳]

نجمه خاتون در مورد ولادت حضرت رضا می گوید: هنگامی که فرزندم را به دنیا آوردم، پدرش امام موسی‌کاظم به من فرمود: او را بگیر و خوب نگهدار زیرا او بقیةالله در زمین است.[۴]

پانویس

  1. زندگانی چهارده معصوم، ص ۴۲۳؛ الارشاد، شیخ مفید، ص ۵۹۱؛ منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۲۵۶.
  2. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۲۳۳.
  3. عیون أخبار الرضا، ج۱، ص۱۸.
  4. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۲۳۳؛ وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص ۹۰.

مطالب مرتبط