خدمات حکومتی امام علی علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش فنی)
(ویرایش)
 
(۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 +
{{متوسط}}
 +
مسأله اداره جامعه و [[حکومت در اسلام|حکومت در اسلام]] (از دیدگاه [[شیعه|تشیع]])، امروز بیش از همیشه مورد توجه است و گاه به علت بى اطلاعى، بعضى بر آن به چشم تردید نگریسته اند. آن چه در زیر ملاحظه مى کنید، فهرستى است (به نقل از یک نویسنده خارجى) از خدمات یک حکومت اسلامى -یعنى حکومت [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین على]] علیه السلام- در ابعاد مختلفى که مردم عصر ما براى جامعه قائل هستند. پس از خواندن این فهرست، از خود بپرسید: اگر تاریخ شیعه را، حکام زمان، اجازه مى دادند که درست و جامع نوشته شود، و اگر على بن ابى طالب علیه السلام، به جاى پنج سال حکومت، پنجاه سال زمامدار امت مى بود، و اگر در آن پنج سال، اختلافات مردم و درگیری ها و نبرد ها، اجازه مى داد که همه وقت در کار خدماتى جامعه صرف شود، و اگر علاوه بر على بن ابى طالب علیه السلام، سایر [[ائمه اطهار|امامان]] نیز، همین قدر مجال خدمت به خلق [[خدا]] را مى داشتند، این چنین فهرستى، به چه مقدار تفصیل مى یافت؟ و آیا امروز، دیگر براى ارائه نحوه حکومت و اداره جامعه، به بهترین صورتى که [[اسلام]] مى پسندد، دیگر مانعى یا ابهام و تردیدى وجود داشت؟!
  
 +
== خدمات امیرالمؤمنین در حکومت ==
 +
'''خدمات فرهنگى:'''
  
 +
*اولین مدرسه اسلامى را در «صفه» ساخت و خود تدریس کرد. به دانشگاه «[[جندی شاپور|جندى شاپور]]» (در خوزستان) براى تدریس [[ادبیات عرب|ادبیات]] و [[طب]] و علوم دیگر دعوت شد اما به علت روى دادن جنگ، انجام آن صورت نگرفت.
 +
*معالجات پزشکى (جذام ـ ضد عفونى ـ امراض داخلى)
 +
*تدوین [[قرآن]] (اساسنامه مکتب الهى و فرهنگ اصیل انسانى)
 +
*[[تجوید|تجوید قرآن]] (نیکو خواندن کتاب، براى نیکو فهمیدن، و نیکو فهماندن)
 +
*[[علم نحو]] (براى درست خواندن قرآن و اسناد دینى، در میان غیر عرب زبان)
 +
*ستاره شناسى و جهت یابى در شب (اولین مرحله، در راه جلولا و نهاوند براى لشکر، مورد بهره بردارى قرار گرفت)
 +
*استفاده از روشنائى جیوه، براى کار کردن در شب (اولین بار، براى ساخت کشتى ها در شب، بهره گیرى شد)
 +
*تدریس زبان خارجى (زبان پارسى ساسانى ـ [[زبان سریانی|زبان سریانى]] ـ خط پهلوى)
 +
*درس تعلیم مدیریت (هر کس را که براى اداره قسمتى از کار هاى حکومتى و دولتى مى فرستادند، باید قبلا «کلاس مدیریت» را گذارنده باشد. این مدرسه، در [[مدینه]] برقرار شد.)
 +
*بنیاد این اصل که: «هر کس مى تواند شاگرد باشد، کافر یا مسلمان. علم براى عموم است».
 +
*ترجمه کتب علمى («قراباذین» اثر دانشمندان دانشگاه جندى شاپور را امام، از زبان پارسى به عربى برگرداند، و راه را براى دیگران گشود.)
 +
*شناخت تاریخ ملل دیگر ([[ایران]] و تاریخ آن)
  
 +
'''خدمات امام علیه السلام در زمینه امور اجتماعى'''
  
'''منبع:''' على معيار كمال، ص 193
+
*تشکیل بانک اسلامی بدون [[ربا]]
 
+
*حسابدارى دقیق مالى ـ منظم ترین وزارت دارایى (در «[[بیت المال]] مسلمین» همه مستمرى بگیرها، پرونده مخصوص داشتند)
'''نویسنده:''' رجب على مظلومى
+
*شهر سازى (در حومه شهر «[[یثرب]]»، شهرى تازه ساخت)
 
+
*تأسیس آسیاى آبى (بعضى از مردم، تا آن وقت، نان نخورده بودند)
==انديشه  هاى كلى در مسائل اجتماعى==
+
*ساخت حمام
 
+
*احداث جاده شوسه (بین [[جده]] و [[مکه]])
مسأله حكومت و اداره جامعه، در [[اسلام]] (از ديدگاه تشيع)، امروز، بيش از هميشه، مورد توجه است و گاه به علت بى  اطلاعى، بعضى بر آن به چشم ترديد نگريسته اند.
+
*تهیه سایبان (براى استراحت فقرا)
 
+
*تأسیس چاپارخانه (بین مدینه و مرکز نبرد عرب و ایران، از چهار صد شتر براى انجام این کار استفاده شد)
آن چه در زير ملاحظه مى  كنيد، فهرستى است از خدمات يك حكومت اسلامى (يعنى از امير مؤمنان على بن ابى طالب عليه السلام) در ابعاد مختلفى كه مردم عصر ما براى جامعه قائل هستند (ولى ما آن ابعاد را هرگز جداى از يكديگر، و بدون يك شخصيت اجتماعى متكى بر ايمان و معنويت، و علم مكتبى و وحدت نفسانى، قائل نيستيم). پس از خواندن اين فهرست، از خود بپرسيد: اگر [[تاريخ شيعه]] را، حكام زمان، اجازه مى  دادند كه درست و جامع نوشته شود، و اگر على بن ابى طالب عليه السلام، به جاى پنج سال حكومت، پنجاه سال زمامدار امت مى  بود، و اگر در آن پنج سال، اختلافات مردم، و درگيري ها و نبرد ها، اجازه مى  داد كه همه وقت در كار خدماتى جامعه صرف شود، و اگر علاوه بر على بن ابى طالب عليه السلام، ساير امامان نيز، همين قدر مجال خدمت به خلق [[خدا]] را مى  داشتند، اين چنين فهرستى، به چه مقدار تفصيل مى  يافت؟ و آيا امروز، ديگر براى ارائه نحوه حكومت و اداره جامعه، به بهترين صورتى كه اسلام مى  پسندد، ديگر مانعى يا ابهام و ترديدى، وجود داشت؟ نه! نه!
 
 
 
اينك آن فهرست (به نقل از يك نويسنده خارجى):
 
 
 
'''خدمات امام عليه السلام در زمينه فرهنگى'''
 
 
 
* اولين مدرسه اسلامى را، در «صفه» ساخت و خود تدريس كرد. به دانشگاه «[[جندى شاپور]]» (در [[خوزستان]]) براى تدريس ادبيات و طب و علوم ديگر دعوت شد اما به علت روى دادن جنگ، انجام آن صورت نگرفت.
 
* معالجات پزشكى (جذام ـ ضد عفونى ـ امراض داخلى)
 
* تدوين [[قرآن]] (اساسنامه مكتب الهى و فرهنگ اصيل انسانى)
 
* [[تجويد قرآن]] (نيكو خواندن كتاب، براى نيكو فهميدن، و نيكو فهماندن)
 
* [[علم نحو]] (براى درست خواندن قرآن و اسناد دينى، در ميان غير [[عرب]] زبان)
 
* ستاره شناسى و جهت يابى در شب (اولين مرحله، در راه ) [[جلولا و نهاوند]] براى لشكر، مورد بهره  بردارى قرار گرفت)
 
* استفاده از روشنائى جيوه، براى كار كردن در شب (اولين بار، براى ساخت كشتى  ها در شب، بهره  گيرى شد)
 
* دريس زبان خارجى (زبان پارسى ساسانى ـ زبان سريانى ـ خط پهلوى)
 
 
 
'''فلز شناسى'''
 
 
 
درس تعليم مديريت (هر كس را كه براى اداره قسمتى از كار هاى حكومتى و دولتى مى  فرستادند، بايد قبلا «كلاس مديريت» را گذارنده باشد. اين مدرسه، در [[مدينه]] برقرار شد.)
 
 
 
بنياد اين اصل كه: «هر كس مى  تواند شاگرد باشد، كافر يا مسلمان. علم براى عموم است».
 
 
 
'''طرح روش تدريس'''
 
 
 
ترجمه كتب علمى («قراباذين» اثر دانشمندان دانشگاه جندى شاپور را امام، از زبان پارسى، به عربى برگرداند، و راه را براى ديگران گشود.)
 
 
 
شناخت تاريخ ملل ديگر ([[ايران]] و تاريخ آن)
 
 
 
'''خدمات امام عليه السلام در زمينه امور اجتماعى'''
 
 
 
* تشكيل بانك اسلام بدون [[ربه]]
 
* حسابدارى دقيق مالى ـ منظم ترين وزارت دارايى (در «[[بيت المال]] مسلمين» هر روز بيلان حاضر بود، و همه مستمرى بگير ها، پرونده مخصوص داشتند)
 
* شهر سازى (در حومه شهر «[[يثرب]]»، شهرى تازه ساخت)
 
* تأسيس آسياى آبى (بعضى از مردم، تا آن وقت، نان نخورده بودند)
 
* ساخت حمام
 
* احداث جاده شوسه (بين [[جده]] و [[مکه]])
 
* تهيه سايبان (براى استراحت فقرا)
 
* تأسيس چاپار خانه (بين مدينه و مركز نبرد عرب و ايران، از چهار صد شتر براى انجام اين كار، استفاده شد)
 
  
 
'''طرح براى رفع اختلاف طبقاتى جامعه'''
 
'''طرح براى رفع اختلاف طبقاتى جامعه'''
  
ترتيب انجام امور افراد (به ترتيب مراجعه، اگر چه نمايندگان خارجى با شخصيت هاى بزرگ كشورى هم بودند)
+
* ترتیب انجام امور افراد به ترتیب مراجعه (اگر چه نمایندگان خارجى با شخصیت هاى بزرگ کشورى هم بودند)
 
+
* وارسى زندگى غیر مسلمین (در حوزه حکومتى)
وارسى زندگى غير مسلمين (در حوزه حكومتى)
+
* ترتیب دستگاه قضائى محاسبه شده:
 
 
ساخت «[[سيل بر]]» (هر چند سال يك بار، تجديد مى  شد.)
 
 
 
ترتيب دستگاه قضائى محاسبه شده:  
 
 
 
# خود، بر قاضى القضات نظارت مى  كرد، و قاضى القضات، حاكم بر ساير قضات بود.
 
# تشكيل حوزه قضائى ـ مركز بررسى كار قضات ـ برقرارى مستمرى قضات ـ کلاس تعليم قضاوت ـ سركشى به قضات.
 
# اصول محاكمات حقوقى و جزائى را استوار كرد.
 
# مشخصات «شاهد» را طرح نمود.
 
# به حل مشكلات قضائى پرداخت. (على عليه السلام و داوري هاى عجيب او)
 
 
 
برقرارى مستمرى فرزندان شهدا.
 
 
 
'''خدمات امام عليه السلام در زمينه اقتصادى'''
 
 
 
* ساخت بندر (در [[عربستان]]، بندر جده و اسكله آن را بنياد كرد.)
 
* تغيير بذر (بذر گندم را از ايران آورد، و در مدينه و [[طائف]] كاشت و توسعه داد.)
 
* حفر قنات (قنات على عليه السلام معروف است.)
 
* كارهاى عمرانى
 
* نظارت ساختمانى
 
* تهيه نخلستان بى  شمار
 
* تأسيس بانك كشاورزى و تعاونى
 
* مالامال ساختن خزانه (كه اگر در آن روز تقسيم مى  شد، به هر نفر پنجاه هزار دينار زر سرخ نصيب مى  رسيد.)
 
 
 
'''خدمات امام عليه السلام در زمينه امنيتى، دفاعى و سياسى'''
 
  
* رسم كشيك برقرار كرد.
+
#خود بر قاضى القضات نظارت مى کرد، و قاضى القضات، حاکم بر سایر قضات بود.
* اولين كارخانه كشتى سازى را در آن منطقه تأسيس نمود.
+
#تشکیل حوزه قضائى ـ مرکز بررسى کار قضات ـ برقرارى مستمرى قضات ـ کلاس تعلیم قضاوت ـ سرکشى به قضات.
* امام را براى حكومت ايران دعوت كردند، امكان آن نبود.
+
#اصول محاکمات حقوقى و جزائى را استوار کرد.
* ارائه فن رهبرى ميدان هاى نبرد، از دور (از مركز مدينه يا [[كوفه]]، رهبرى مى  كرد.)
+
#مشخصات «شاهد» را طرح نمود.
* او قاعده حكومت را به تفصيل، مطرح كرد. (نامه به [[مالك اشتر]]، و غير آن)
+
#به حل مشکلات قضائى پرداخت (على علیه السلام و داوری هاى عجیب او).
 +
#برقرارى مستمرى فرزندان شهدا.
  
'''طرح اصول ادارى مملكت'''
+
'''خدمات امام علیه السلام در زمینه اقتصادى'''
  
* صحرا شناسى (براى امور سوق الجيشى)
+
*ساخت بندر (در [[عربستان]]، بندر [[جدّه|جده]] و اسکله آن را بنیاد کرد.)
* تهيه پايگاه حكومتى (انتقال از مدينه به كوفه، براى آن بود كه مركزيت اسلامى داشته باشد) امام، شرط صحيح پايگاه حكومتى را بيان داشت.
+
*تغییر بذر (بذر گندم را از [[ایران|ایران]] آورد، و در [[مدینه|مدینه]] و [[طائف]] کاشت و توسعه داد.)
* قاعده نظام و سپاهيگرى را نهاد.
+
*حفر قنات (قناتهای على علیه السلام معروف است.)
* تهيه پاسگاه جنگى ـ تشكيل شوراى جنگى ـ طرح جنگ اردوئى ـ ساخت خندق ـ ساخت منجنيق سه طبقه (اين ساختي ها با نظارت و طرح امام صورت مى  گرفت.)
+
*کارهاى عمرانى
* ساخت دژ جنگى (براى مقاومت)
+
*نظارت ساختمانى
* طرح خراب كردن سد دشمن (بوسيله كشتى جنگى)
+
*تهیه نخلستان بى شمار
* فن قلعه گيرى
+
*تأسیس بانک کشاورزى و تعاونى
* اجراى فرم دايره اى يا مربع شكل براى دفاع (ابتدا [[رسول خدا]] صلى الله عليه و آله و سلم آن را تعليم داد.)
+
*مالامال ساختن خزانه (که اگر در آن روز تقسیم مى شد، به هر نفر پنجاه هزار دینار زر سرخ نصیب مى رسید.)
* تأسيس نيروى دريائى و توسعه آن
 
* گزارش نويسى جنگى (فتح عرب بر [[ايران]] را تعليل نمود و بيان فرمود كه: «اختلافات طبقاتى ايران، مايه شكست بود».
 
* پل سازى، براى عبور لشكر از رودخانه
 
* سنگين چين سازى، براى پيش  گيرى از تير هاى دشمن ( تهيه سنگر)
 
  
(از كتاب «خداوند علم و شمشير ـ [[رودلف ژايگر]] آلمانى»)
+
'''خدمات امام در زمینه امنیتى، دفاعى و سیاسى'''
  
در خاتمه خوبست امام را در رابطه با ايران و ايرانيان (به نقل از يك نويسنده خارجى) بشناسيم، بدين فهرست هم توجه كنيد:
+
*رسم کشیک برقرار کرد.
 +
*اولین کارخانه کشتى سازى را در آن منطقه تأسیس نمود.
 +
*امام را براى حکومت ایران دعوت کردند، امکان آن نبود.
 +
*ارائه فن رهبرى میدان هاى نبرد، از دور (از مرکز مدینه یا [[کوفه]]، رهبرى مى کرد.)
 +
*او قاعده حکومت را به تفصیل، مطرح کرد. (نامه به [[مالک اشتر]]، و غیر آن)
  
* حسابداران بيت المال همه ايرانى بودند (بعضى غير مسلمان هم بودند.)
+
*صحرا شناسى (براى امور سوق الجیشى)
* حمام  ها را معمار ايرانى ساخت (و عرب را با حمام آشنا كرد.)
+
*تهیه پایگاه حکومتى (انتقال از مدینه به کوفه، براى آن بود که مرکزیت اسلامى داشته باشد.) امام، شرط صحیح پایگاه حکومتى را بیان داشت.
* بذر گندم را از ايران آورد و در مدينه و طائف، كشت آن را عملى ساخت.
+
*قاعده نظام و سپاهیگرى را نهاد.
* عده زيادى از ايرانيان، براى كمك هاى جنگى و سپاهيگرى، دعوت امام را پذيرفتند و به «[[مدائن]]» آمدند.
+
*تهیه پاسگاه جنگى ـ تشکیل شوراى جنگى ـ طرح جنگ اردوئى ـ ساخت خندق ـ ساخت منجنیق سه طبقه (این ساختی ها با نظارت و طرح امام صورت مى گرفت.)
* امام به پارسى پهلوى سخن مى  گفت (امام با سربازان ايرانى، به فارسى حرف مى  زد.)
+
*ساخت دژ جنگى (براى مقاومت)
* نوشته  هايى فراوان در خانه امام، به خط ايرانى بود. (نه عربى)
+
*طرح خراب کردن سد دشمن (بوسیله کشتى جنگى)
* (امام به خط پهلوى، نامه اى به «فيروزان» نوشت.)
+
*فن قلعه گیرى
 +
*اجراى فرم دایره اى یا مربع شکل براى دفاع (ابتدا [[رسول خدا]] صلى الله علیه و آله آن را تعلیم داد.)
 +
*تأسیس نیروى دریائى و توسعه آن
 +
*گزارش نویسى جنگى (فتح عرب بر [[ایران]] را تعلیل نمود و بیان فرمود که: «اختلافات طبقاتى ایران، مایه شکست آن بود».)
 +
*پل سازى، براى عبور لشکر از رودخانه
 +
*سنگچین سازى، براى پیش گیرى از تیرهاى دشمن (تهیه سنگر)
  
(از كتاب «خداوند علم و شمشير ـ رودلف ژايگر)
+
'''رابطه امام با ایران و ایرانیان:'''
  
حال تصور كنيد: اگر ساير آثارى كه به گونه  اى تفصيلى، زندگى اميرالمؤمنين على عليه السلام را نگاشته  اند، بررسى شود، چقدر نكات دقيق  تر، از خدمات حكومتى آن امام بزرگ، به نظر خواهد رسيد.
+
*حسابداران [[بیت المال|بیت المال]] همه [[ایران|ایرانى]] بودند (بعضى غیر مسلمان هم بودند.)
 +
*حمام ها را معمار ایرانى ساخت (و عرب را با حمام آشنا کرد.)
 +
*بذر گندم را از ایران آورد و در [[مدینه|مدینه]] و [[طائف]]، کشت آن را عملى ساخت.
 +
*عده زیادى از ایرانیان، براى کمک هاى جنگى و سپاهیگرى، دعوت امام را پذیرفتند و به «[[مدائن]]» آمدند.
 +
*امام به پارسى پهلوى سخن مى گفت (امام با سربازان ایرانى، به فارسى حرف مى زد.)
 +
*نوشته هایى فراوان در خانه امام، به خط ایرانى بود (امام به خط پهلوى، نامه اى به «فیروزان» نوشت.)<ref>از کتاب "خداوند علم و شمشیر"، رودلف ژایگر آلمانى.</ref>
  
و اى كاش مى توانستيم متون درسى مدرسه مديريت، و ادبيات و طب و ساير علوم را كه زير نظر آن وجود كريم، تعليم مى  شد، مى  يافتيم، كه بهترين طرح دروس مجامع دانشگاهى بدست مى  آمد.
+
== پانویس ==
 +
{{پانویس}}
 +
==منابع==
 +
* رجبعلى مظلومى، "على معیار کمال"، ص۱۹۳.
 +
{{شناختنامه امام علی (ع)}}
  
 
[[رده:خلافت امام علی علیه السلام]]
 
[[رده:خلافت امام علی علیه السلام]]
 +
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۴۳

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

مسأله اداره جامعه و حکومت در اسلام (از دیدگاه تشیع)، امروز بیش از همیشه مورد توجه است و گاه به علت بى اطلاعى، بعضى بر آن به چشم تردید نگریسته اند. آن چه در زیر ملاحظه مى کنید، فهرستى است (به نقل از یک نویسنده خارجى) از خدمات یک حکومت اسلامى -یعنى حکومت امیرالمؤمنین على علیه السلام- در ابعاد مختلفى که مردم عصر ما براى جامعه قائل هستند. پس از خواندن این فهرست، از خود بپرسید: اگر تاریخ شیعه را، حکام زمان، اجازه مى دادند که درست و جامع نوشته شود، و اگر على بن ابى طالب علیه السلام، به جاى پنج سال حکومت، پنجاه سال زمامدار امت مى بود، و اگر در آن پنج سال، اختلافات مردم و درگیری ها و نبرد ها، اجازه مى داد که همه وقت در کار خدماتى جامعه صرف شود، و اگر علاوه بر على بن ابى طالب علیه السلام، سایر امامان نیز، همین قدر مجال خدمت به خلق خدا را مى داشتند، این چنین فهرستى، به چه مقدار تفصیل مى یافت؟ و آیا امروز، دیگر براى ارائه نحوه حکومت و اداره جامعه، به بهترین صورتى که اسلام مى پسندد، دیگر مانعى یا ابهام و تردیدى وجود داشت؟!

خدمات امیرالمؤمنین در حکومت

خدمات فرهنگى:

  • اولین مدرسه اسلامى را در «صفه» ساخت و خود تدریس کرد. به دانشگاه «جندى شاپور» (در خوزستان) براى تدریس ادبیات و طب و علوم دیگر دعوت شد اما به علت روى دادن جنگ، انجام آن صورت نگرفت.
  • معالجات پزشکى (جذام ـ ضد عفونى ـ امراض داخلى)
  • تدوین قرآن (اساسنامه مکتب الهى و فرهنگ اصیل انسانى)
  • تجوید قرآن (نیکو خواندن کتاب، براى نیکو فهمیدن، و نیکو فهماندن)
  • علم نحو (براى درست خواندن قرآن و اسناد دینى، در میان غیر عرب زبان)
  • ستاره شناسى و جهت یابى در شب (اولین مرحله، در راه جلولا و نهاوند براى لشکر، مورد بهره بردارى قرار گرفت)
  • استفاده از روشنائى جیوه، براى کار کردن در شب (اولین بار، براى ساخت کشتى ها در شب، بهره گیرى شد)
  • تدریس زبان خارجى (زبان پارسى ساسانى ـ زبان سریانى ـ خط پهلوى)
  • درس تعلیم مدیریت (هر کس را که براى اداره قسمتى از کار هاى حکومتى و دولتى مى فرستادند، باید قبلا «کلاس مدیریت» را گذارنده باشد. این مدرسه، در مدینه برقرار شد.)
  • بنیاد این اصل که: «هر کس مى تواند شاگرد باشد، کافر یا مسلمان. علم براى عموم است».
  • ترجمه کتب علمى («قراباذین» اثر دانشمندان دانشگاه جندى شاپور را امام، از زبان پارسى به عربى برگرداند، و راه را براى دیگران گشود.)
  • شناخت تاریخ ملل دیگر (ایران و تاریخ آن)

خدمات امام علیه السلام در زمینه امور اجتماعى

  • تشکیل بانک اسلامی بدون ربا
  • حسابدارى دقیق مالى ـ منظم ترین وزارت دارایى (در «بیت المال مسلمین» همه مستمرى بگیرها، پرونده مخصوص داشتند)
  • شهر سازى (در حومه شهر «یثرب»، شهرى تازه ساخت)
  • تأسیس آسیاى آبى (بعضى از مردم، تا آن وقت، نان نخورده بودند)
  • ساخت حمام
  • احداث جاده شوسه (بین جده و مکه)
  • تهیه سایبان (براى استراحت فقرا)
  • تأسیس چاپارخانه (بین مدینه و مرکز نبرد عرب و ایران، از چهار صد شتر براى انجام این کار استفاده شد)

طرح براى رفع اختلاف طبقاتى جامعه

  • ترتیب انجام امور افراد به ترتیب مراجعه (اگر چه نمایندگان خارجى با شخصیت هاى بزرگ کشورى هم بودند)
  • وارسى زندگى غیر مسلمین (در حوزه حکومتى)
  • ترتیب دستگاه قضائى محاسبه شده:
  1. خود بر قاضى القضات نظارت مى کرد، و قاضى القضات، حاکم بر سایر قضات بود.
  2. تشکیل حوزه قضائى ـ مرکز بررسى کار قضات ـ برقرارى مستمرى قضات ـ کلاس تعلیم قضاوت ـ سرکشى به قضات.
  3. اصول محاکمات حقوقى و جزائى را استوار کرد.
  4. مشخصات «شاهد» را طرح نمود.
  5. به حل مشکلات قضائى پرداخت (على علیه السلام و داوری هاى عجیب او).
  6. برقرارى مستمرى فرزندان شهدا.

خدمات امام علیه السلام در زمینه اقتصادى

  • ساخت بندر (در عربستان، بندر جده و اسکله آن را بنیاد کرد.)
  • تغییر بذر (بذر گندم را از ایران آورد، و در مدینه و طائف کاشت و توسعه داد.)
  • حفر قنات (قناتهای على علیه السلام معروف است.)
  • کارهاى عمرانى
  • نظارت ساختمانى
  • تهیه نخلستان بى شمار
  • تأسیس بانک کشاورزى و تعاونى
  • مالامال ساختن خزانه (که اگر در آن روز تقسیم مى شد، به هر نفر پنجاه هزار دینار زر سرخ نصیب مى رسید.)

خدمات امام در زمینه امنیتى، دفاعى و سیاسى

  • رسم کشیک برقرار کرد.
  • اولین کارخانه کشتى سازى را در آن منطقه تأسیس نمود.
  • امام را براى حکومت ایران دعوت کردند، امکان آن نبود.
  • ارائه فن رهبرى میدان هاى نبرد، از دور (از مرکز مدینه یا کوفه، رهبرى مى کرد.)
  • او قاعده حکومت را به تفصیل، مطرح کرد. (نامه به مالک اشتر، و غیر آن)
  • صحرا شناسى (براى امور سوق الجیشى)
  • تهیه پایگاه حکومتى (انتقال از مدینه به کوفه، براى آن بود که مرکزیت اسلامى داشته باشد.) امام، شرط صحیح پایگاه حکومتى را بیان داشت.
  • قاعده نظام و سپاهیگرى را نهاد.
  • تهیه پاسگاه جنگى ـ تشکیل شوراى جنگى ـ طرح جنگ اردوئى ـ ساخت خندق ـ ساخت منجنیق سه طبقه (این ساختی ها با نظارت و طرح امام صورت مى گرفت.)
  • ساخت دژ جنگى (براى مقاومت)
  • طرح خراب کردن سد دشمن (بوسیله کشتى جنگى)
  • فن قلعه گیرى
  • اجراى فرم دایره اى یا مربع شکل براى دفاع (ابتدا رسول خدا صلى الله علیه و آله آن را تعلیم داد.)
  • تأسیس نیروى دریائى و توسعه آن
  • گزارش نویسى جنگى (فتح عرب بر ایران را تعلیل نمود و بیان فرمود که: «اختلافات طبقاتى ایران، مایه شکست آن بود».)
  • پل سازى، براى عبور لشکر از رودخانه
  • سنگچین سازى، براى پیش گیرى از تیرهاى دشمن (تهیه سنگر)

رابطه امام با ایران و ایرانیان:

  • حسابداران بیت المال همه ایرانى بودند (بعضى غیر مسلمان هم بودند.)
  • حمام ها را معمار ایرانى ساخت (و عرب را با حمام آشنا کرد.)
  • بذر گندم را از ایران آورد و در مدینه و طائف، کشت آن را عملى ساخت.
  • عده زیادى از ایرانیان، براى کمک هاى جنگى و سپاهیگرى، دعوت امام را پذیرفتند و به «مدائن» آمدند.
  • امام به پارسى پهلوى سخن مى گفت (امام با سربازان ایرانى، به فارسى حرف مى زد.)
  • نوشته هایى فراوان در خانه امام، به خط ایرانى بود (امام به خط پهلوى، نامه اى به «فیروزان» نوشت.)[۱]

پانویس

  1. از کتاب "خداوند علم و شمشیر"، رودلف ژایگر آلمانى.

منابع

  • رجبعلى مظلومى، "على معیار کمال"، ص۱۹۳.