ولادت امام حسین علیه السلام

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

امام حسین علیه السلام، بنا به اقوال مشهور، در روز سوم یا پنجم ماه شعبان سال چهارم هجری در شهر مدینه به دنیا آمد.

تقویم هجری قمری

روز واقعه:۳ شعبان
سال ۴ هجری قمری

تاریخ ولادت امام حسین علیه‌السلام

برای ولادت آن حضرت تاریخ های متعددی ذکر شده که از بین آنها دو نقل زیر مشهورتر است:

نقل های دیگر در خصوص تاریخ ولادت آن حضرت شهرت کمتری دارند. سید محسن امین در کتاب سیره معصومان گفته است: برخی گویند تولد آن حضرت در پنجم شعبان سال سوم یا چهارم هجری بوده است. حاکم در کتاب مستدرک، از محمد بن اسحاق ثقفی به سند خود از قتاده آورده است که آن حضرت در نیمه اول ماه پنجم (جمادی الاول) از سال ششم هجری تولد یافته است. گروهی تولد امام را در اواخر ربیع الاول دانسته اند و گروهی دیگر در سوم یا پنجم جمادی الاولی، اما قول مشهور تولد آن حضرت را در ماه شعبان و مدت حمل آن حضرت را شش ماه ذکر می کند.[۴]

پیشگویی ولادت امام حسین علیه‌السلام

بر اساس روایتی در کتاب کافی خبر ولادت امام حسین علیه‌السلام، شهادت ایشان و آمدن اهل بیت علیهم السلام از نسل ایشان، پیش از ولادت آن حضرت، از سوی جبرئیل امین به پیامبر اکرم (ص) داده شده بود:

امام صادق علیه‌السلام فرمود: جبرئیل بر رسول خدا صلی الله علیه و آله فرود آمد و عرض کرد: ای محمد! به راستی خدای سبحان تو را بشارت داد به مولودی از دخترت فاطمه زهرا سلام الله علیها، ولیکن امتت وی را پس از تو خواهند کشت. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: ای جبرئیل! سلامم را به پروردگار برسان و بگو مرا به مولودی که امتم پس از من وی را می‌کشند، نیازی نیست. جبرئیل امین به سوی آسمان عروج کرد و سپس بازگشت و همان پیام را تکرار کرد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز گفتار پیشین خود را تکرار کرد و از پذیرش مولودی که مسلمانان وی را می‌کشند، امتناع نمود. جبرئیل برای بار سوم فرود آمد و گفت: ای محمد! پروردگار سبحان سلامت می‌رساند و تو را به این امر مهم بشارت می‌دهد که امامت و ولایت را در نسل تو قرار داده است. پیامبر صلی الله علیه و آله با دریافت این پیام شادمان شد و گفت: پذیرفتم و به آن خرسندم. آنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله این پیام مهم الهی را به اطلاع دخترش حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها رسانید و فاطمه سلام الله علیها در نهایت ادب، پاسخ داد: پدرجان! مرا به فرزندی که امتت او را می‌کشند، نیازی نیست. پیامبر صلی الله علیه و آله بشارت خداوند منان را به فاطمه زهرا سلام الله علیها ابلاغ کرد و گفت: دخترم فاطمه! همانا خداوند سبحان امر مهم امامت و ولایت و وصایت را در ذریه من از همین مولود قرار داده است. فاطمه سلام الله علیها با شنیدن این بشارت الهی و تضمین غیرقابل خدشه پروردگار، به پدر ارجمندش گفت: پدرجان! من نیز به تولد این مولود خجسته خرسندم.[۵]

نامگذاری امام حسین علیه‌السلام

مطابق با روایت شیخ طوسی، چون خبر ولادت امام حسین علیه السلام به پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله رسید، به خانه حضرت علی و فاطمه علیهما السلام آمد و اسماء[۶] را فرمود تا کودکش را بیاورد. اسماء او را در پارچه ای سپید پیچید و خدمت رسول اکرم صلی الله و علیه و آله برد، آن حضرت به گوش راست او اذان و به گوش چپ او اقامه گفت.[۷]

در مورد نامگذاری آن حضرت در روایتی آمده است: «امین وحی الهی، جبرئیل، فرود آمد و گفت: سلام خداوند بر تو باد ای رسول خدا، این نوزاد را به نام پسر کوچک هارون «شبیر»[۸] که به عربی «حسین» خوانده می شود، نام بگذار.[۹] چون علی علیه السلام برای تو بسان هارون برای حضرت موسی است، جز آن که تو خاتم پیغمبران هستی».

تهنیت فرشتگان به حضرت فاطمه علیهاالسلام

از امام صادق علیه‌السلام روایت شد: هنگامی که امام حسین علیه‌السلام دیده به جهان گشود، جبرئیل امین از سوی پروردگار متعال مأمور گردید تا همراه هزار فرشته، جهت تهنیت و شادباش گویی به نوزاد فاطمه زهرا سلام الله علیها، به زمین فرود آیند.[۱۰]

عقیقه دادن برای امام حسین علیه‌السلام

مطابق با برخی روایات، پیامبر اکرم (صلی الله و علیه و آله) در روز هفتم ولادت آن حضرت قوچی (گوسفند نر) را به عنوان عقیقه کشت و سر آن حضرت را تراشید و هم وزن موی سر او نقره صدقه داد.[۱۱]

حسین و پیامبر صلی الله و علیه و آله

بر اساس روایات، از ولادت حسین بن علی علیه السلام که در سال چهارم هجرت بود تا رحلت رسول الله صلی الله و علیه و آله که شش سال و چند ماه بعد اتفاق افتاد، پیامبر اکرم (ص) به شیوه های مختلف مقام شامخ آن حضرت را به مردم گوشزد می نمودند.

سلمان فارسی می گوید: دیدم که رسول خدا صلی الله و علیه و آله حسین علیه السلام را بر زانوی خویش نهاده او را می بوسید و می فرمود: تو بزرگوار و پسر بزرگوار و پدر بزرگوارانی، تو امام و پسر امام و پدر امامان هستی، تو حجت خدا و پسر حجت خدا و پدر حجت های خدایی که نه نفرند و خاتم ایشان، قائم ایشان امام زمان عجل الله تعالی فرجه و شریف می باشد.[۱۲]

انس بن مالک روایت می کند: وقتی از پیامبر پرسیدند کدامیک از اهل بیت خود را بیشتر دوست می داری، فرمود: حسن و حسین را،[۱۳] بارها رسول گرامی حسن و حسین را به سینه می فشرد و آنان را می بویید و می بوسید.[۱۴]

ابوهریره گوید: رسول اکرم صلی الله و علیه و آله را دیدم که حسن و حسین علیه السلام را بر شانه های خویش نشانده بود و به سوی ما می آمد، وقتی به ما رسید فرمود: هر کس این دو فرزندم را دوست بدارد مرا دوست داشته و هر که با آنان دشمنی ورزد با من دشمنی نموده است.[۱۵]

عالیترین، صمیمی ترین و گویاترین رابطه معنوی و ملکوتی بین پیامبر و حسین را می توان در این جمله رسول گرامی اسلام صلی الله و علیه و آله خواند که فرمود: «حسین از من و من از حسینم».[۱۶][۱۷]

دعای روز ولادت امام حسین علیه‌السلام

در توقیع امام حسن عسکری علیه السلام برای قاسم بن علاء همدانی آمده است که در روز ولادت حضرت امام حسین علیه السلام این دعا را بخوان:

«اَللّهُمَ اِنّی اَسئَلُکَ بِحَقّ المَولُود فِی هذا الیوم المَوعُود بِشَهادَتِهِ قَبلَ اِستِهالِهِ وَ وِلادَتِهِ بکته السّماء وَ مَن فِیها وَ الاَرض وَ مَن عَلَیها. اَلمُعَوّضُ مِن قَتلِهِ اَن الاَئِمّه مِن نَسلِهِ وَالشَّفاء فِی تُربَتِهِ وَالفَوزَ مَعَهُ فِی اَوَبَتِهِ وَالاَوصیاءَ مِن عِترَتِهِ بَعدَ قائِمهُم وَ غَیبَتِهِ؛...».

خداوندا! من تو را به مقام مولود این روز می خوانم، او که پیش از چشم بازکردنش به دنیا و قبل از آنکه تولد یابد، وعده و خبر شهادتش داده شد، آسمان و هر کس در آن بود و زمین و هر کس بر روی آن بود بر او گریه کرد. او که در عوض شهادتش ائمه علیهم السلام از نسل او شدند و شفا در تربت او قرار داده شد و رستگاری با او در روز رجوع و بازگشت او و اوصیاء از خاندان وی بعد از قائم علیه السلام آنان و سپری شدن غیبت او می باشد.

متن کامل دعای روز ولادت امام حسین علیه السلام

پانویس

  1. بحار الانوار، ج۴۳، ص۲۳۷
  2. قال ابن عیاش سمعت الحسین بن علی بن سفیان البزوفری أن أبا عبد الله ع یدعو به ( آخر دعاء دعا به الحسین ع‏) فی هذا الیوم و قال هو من أدعیة یوم الثالث من شعبان و هو مولد الحسین ع‏ (مصباح المتهجد، دار الکتب الإسلامیه‏، تهران‏، ۱۴۰۹ ق‏، ج۲، ص۶۹۰)
  3. وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ۳ شعبان.
  4. امین، سید محسن، سیره معصومان، ج ۴، در دسترس در سایت حوزه، بازیابی: ۲۶ فروردین ۱۳۹۷
  5. الکافی (چاپ اسلامیه)، شیخ کلینی، ج۱، ص ۴۶۴، ح ۴.
  6. گر چه در روایت شیخ طوسی اسماء بنت عمیس آمده است اما از آنجا که اسماء بنت عمیس در آن زمان به همراه همسرش جعفر بن ابیطالب در حبشه به سر میبرده است. برخی احتمال داده اند که اسماء در این روایت اسماء دختر یزید بن سکن انصاری باشد که در دوره های بعدی به اشتباه اسماء بنت عمیس فرض شده است. ر.ک اعیان الشیعه، جزء۱۱، ص۱۶۷.
  7. امالی، شیخ طوسی، مجلس سیزدهم، حدیث ۳۲ (ج۱، ص۳۶۷.)
  8. شبر بر وزن حسن و شبیر بر وزن حسین و مشبر بر وزن محسن نام پسران هارون بوده است و پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله فرزندان خود حسن و حسین و محسن را به این سه نام نامیده است. تاج العروس ج۳، ص۳۸۹، این سه کلمه در زبان عبری همان معنی را دارد که حسن و حسین و محسن در زبان عربی دارد. لسان العرب، ج۶، ص۶۰.
  9. معانی الاخبار، ص۵۷.
  10. بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج ۴۳، ص ۲۴۳.
  11. کافی، ج۶، ص۳۳.
  12. مقتل خوارزمی ج۱، ص۱۴۶، کمال الدین صدوق، ص۱۵۲.
  13. سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۳.
  14. ذخائر العقبی، ص۱۲۲.
  15. الاصابه، ج۱۱، ص۳۳۰.
  16. سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۴
  17. هیئت تحریریه مؤسسه در راه حق، پیشوای سوم؛ حضرت امام حسین علیه السلام.