آیه جزای فحشا

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه 15 سوره نساء در موضوع «جزای فحشاء» است. در این آیه به كیفر زنان شوهرداری پرداخته كه مرتكب فحشا شده و چهار شاهد بر ضد آنان به شهادت برخاسته‌اند. بر اساس این آیه، چنین زنانى باید حبس ابد شوند تا مرگ آنان فرارسد؛ از این رو برخى آن را «آیه جزاى فحشا» گفته[۱] و بعضى نیز آن را «آیه ‌حبس» نامیده‌اند:[۲]

مشاهده آیه در سوره

«وَاللَّاتِي يَأْتِينَ الْفَاحِشَةَ مِنْ نِسَائِكُمْ فَاسْتَشْهِدُوا عَلَيْهِنَّ أَرْبَعَةً مِنْكُمْ ۖ فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ فِي الْبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّاهُنَّ الْمَوْتُ أَوْ يَجْعَلَ اللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلًا»

و از زنان شما [امتِ اسلام] کسانی که مرتکب زنا می شوند، چهار نفر مرد از خودتان را بر آنان به گواهی بخواهید؛ پس اگر [به ارتکاب آن] گواهی دادند، آن زشت کاران را در خانه ها [به عنوان حبس ابد] نگاه دارید تا مرگشان فرا رسد، یا خدا [برای نجات] آنان راهی قرار دهد.

مشاهده آیه در سوره


بعضى آيه را شامل مساحقه و همجنس‌بازى زنان نيز دانسته و از تفسیر مجمع البيان روايتى را از پیامبر صلى الله عليه وآله نقل كرده‌اند كه مؤيّد آن است.[۳]

گفته شده این قانون (حبس ابد)، بعدا با قانون رجم (سنگسار) نسخ شد، اما به تعبیر برخی از دانشمندان، قانون 'حبس ابد' به قرینه جمله «أَو يجعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِيلا» قانونی موقت بود که سپس قانون دائم رجم، برای زنای محصنه از ناحیه شرع مقدس تشریع شد. بنابراین، آیه جَلد و قانون رجم، ناسخ آیه جزای فحشا نیست؛ بلکه مبیّن آن است.

امام صادق عليه السلام فرمود: مراد از راه ديگر كه خداوند قرار مى‌دهد (أَو يجعَلَ اللّهُ لَهُنَّ سَبِيلاحدود الهى و سنگسار و شلّاق است.[۴]

در روايتى مى‌خوانيم كه مسئله‌ى حبس در خانه نسبت به زن زناكار، در جاهلیت نيز بوده و اسلام در آغاز آن را پذيرفته است، ولى بعد از تقويت اسلام، مسئله از حبس به اجراى حدّ تبديل شده است.[۵]

پانویس

  1. التمهید، ج‌ 2، ص‌ 307.
  2. بحارالانوار، ج‌ 90، ص‌ 6‌.
  3. تفسير راهنما.
  4. تفسير برهان، ج 1، ص 353.
  5. وسائل الشیعه، ج 28، ص 61.

منابع

قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن