سوره یس (یاسین)
| <<فاطر | یس | صافات>> | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
سوره یس سی و ششمین سوره قرآن است و دارای 83 آیه است. از این سوره در روایات به قلب قرآن یاد شده است. علامه طباطبائی هدف این سوره را بیان اصول سه گانه دین (توحید، نبوت و معاد) دانسته است.
نزول
سوره «يس» نزد تمام مفسّرين مکی است، ابن عباس گويد: مگر يك آيه و آن آيه «وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّه»(آیه - 47) كه در مدينه نازل شده است.[۱]
این سوره در ترتیب مصحف سی و ششمین سوره و در ترتیب نزول چهل و یکمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره جن و پس از آن سوره فرقان نازل شده است.
تعداد آيات
از نظر اهل کوفه هشتاد و سه آيه است و هشتاد و دو آيه از نظر ديگران. اختلاف آن در آيه «يس» است.[۱]
فضيلت سوره
ابى بن كعب گويد: هر كس سوره يس را براى خداى عزّ و جل قرائت كند خداوند او را آمرزيده و اعطاء كند از اجر و پاداش به او اجر كسى كه دوازده مرتبه قرآن را تلاوت كرده و هر مريض و بيمارى كه نزد او پس قرائت شود بعدد هر حرفى از آن ده فرشته نازل شود و بر او كه در جلوى او به صفها مى‌ايستند و براى او استغفار كنند و در موقع قبض روح او حاضر باشند، و جنازه او را تشييع و بر آن نماز بخوانند و به دفنش نيز حاضر باشند.
واز انس بن مالك از پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله روايت شده كه فرمود البتّه براى هر چيزى قلبى است و قلب قرآن سوره يس است.
و از او از پيامبر صلی الله علیه و آله رسيده كه فرمود كسى كه بگورستانى وارد شود يس را بخواند خدا در آن روز از عذاب ايشان تخفيف و براى او بعدد امواتى كه در آنجاست حسناتى نوشته شود.
و ابوبصير از حضرت امام صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود، البته براى هر چيزى قلبى است و قلب قرآن سوره يس است پس هر كس در روز پيش از آن كه شام كند بخواند در روز آن از حفظ شدگان و روزى داده شدگان باشد تا شب كند و هر كس در شب بخواند پيش از آن كه بخوابد خدا بر او هزار فرشته مأمور كند تا او را از هر شيطان پليدى و از هر آفتى حفظ نمايد و اگر در خوابش بميرد خدا او را در بهشت داخل كند و سى هزار فرشته براى غسل او حاضر و همگى براى او استغفار مي كنند و او را تا قبرش تشييع مي نمايند...
و محمد بن مسلم از امام باقر عليه السلام روايت كرده كه براى رسول خدا صلی الله علیه و آله دوازده اسم است که پنج اسم آن در قرآن آمده است: محمد، احمد، عبداللَه، يس، نون.[۱]
هدف سوره
غرض اين سوره بيان اصول سه‌گانه دين است، چيزى كه هست نخست از مساله نبوت شروع كرده، حال مردم را در قبول و رد دعوت انبيا بيان مى‌كند، و مى‌فرمايد كه: نتيجه دعوت حق انبياء، احياى مردم است، و اينكه آنان در راه سعادت واقع شوند و حجت را بر مخالفين تمام كند، و به عبارت ديگر تكميل هر دو دسته مردم است، عده‌اى را در طريق سعادت، و جمعى را در طريق شقاوت.
آن گاه اين سوره بعد از بيان مساله نبوت، منتقل مى‌شود به مساله توحيد، و آياتى چند از نشانه‌هاى وحدانيت خدا را برمى‌شمارد، و سپس به مساله معاد منتقل شده، زنده شدن مردم را در قيامت براى گرفتن جزا، و جداسازى مجرمين از متقين را بيان نموده سپس سرانجام حال هر يك از اين دو طايفه را توصيف مى‌كند.
و در آخر دوباره به همان مطلبى كه آغاز كرده بود برگشته، خلاصه‌اى از اصول سه‌گانه را بيان، و بر آنها استدلال مى‌كند و سوره را ختم مى‌نمايد. و از آيات برجسته و بسيار علمى اين سوره آيه«إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ فَسُبْحانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ» است، پس اين سوره شانى عظيم دارد، چون هم متعرض اصول سه‌گانه است و هم شاخه‌هايى كه از آن اصول منشعب مى‌شود.[۲]
پانویس
منابع
- طبرسی، فضل بن حسن، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، گروه مترجمان، تهران، فراهانی.
- محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسین، 1374ش.
- ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه
پیوست
