الأمالی شیخ طوسی (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۷: سطر ۷:
 
|نویسنده= شیخ طوسی
 
|نویسنده= شیخ طوسی
  
|موضوع= احادیث شیعه
+
|موضوع= احادیث شیعه/ أمالی
  
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۱: سطر ۲۱:
 
|افزوده2=
 
|افزوده2=
  
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39397/ الامالي شیخ طوسی]
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39397/ الأمالی شیخ طوسی]
  
 
}}
 
}}
 +
کتاب '''«الأمالی»''' از آثار گرانقدر [[شیخ طوسی]] (م، ۴۶۰ ق)، شامل روایاتی است که شیخ‌الطائفه در [[نجف]] طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املا کرده است. کتاب الأمالی، موضوعات متنوعی از جمله [[اصول دین]]، فضایل و سیره [[معصوم|معصومین]]، [[دعا|ادعیه]] مأثوره، روایات [[اخلاق|اخلاقی]]، [[آداب و سنن اسلامی|آداب اسلامی]] و وقایع تاریخی را دربردارد.
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
شیخ ابوجعفر طوسی (385-460 ق)، معروف به (شیخ الطائفه) از فقیهان، محدثان و عالمان بزرگ شیعی در قرن چهارم هجری است. او در طوس به دنیا آمد و در سال 408ق به بغداد مهاجرت کرد. در آن زمان، شیخ مفید( 338-413ق) رهبری فکری شیعه امامی‌مذهب را بر عهده داشت. وجود فضای فرهنگی اصیل و درعین‌حال، نوآوری‌های بسیار در بغداد، موجب جلب توجّه شیخ طوسی به بغداد و مهاجرت وی به آن شهر شد. از اساتید برجسته وی، شیخ مفید، حسین بن عبیداللَّه غضایری و سید مرتضی علم‌الهدی بوده اند. وی صاحب دو کتاب ارزشمند "تهذیب" و "استبصار" از کتب اربعه جوامع حدیثی شیعه می‌ باشد. عظمت او در فقه به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد، و فقه شیعه از حالات پویایی خود خارج شد.  
+
[[شیخ طوسی|شیخ ابوجعفر محمد طوسی]] (۳۸۵-۴۶۰ ق) معروف به «شیخ الطائفه»، فقیه اصولی، محدث رجالی، مفسر و متکلم بزرگ [[شیعه]] در قرن پنجم هجری است. او در طوس به دنیا آمد و در سال ۴۰۸ قمری به [[بغداد]] مهاجرت کرد. از اساتید برجسته وی، [[شیخ مفید]]، [[ابن جنید اسکافی]] و [[سید مرتضی|سید مرتضی علم‌الهدی]] بوده اند.  
  
==معرفی اجمالی کتاب==
+
شیخ طوسی صاحب تألیفات مهمی در علوم مختلف اسلامی از جمله فقه، اصول، تفسیر، حدیث، کلام و رجال است، مانند دو کتاب ارزشمند "[[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذیب]]" و "[[الاستبصار (کتاب)|استبصار]]" که از [[کتب اربعه]] جوامع حدیثی اولیه شیعه می‌ باشد. عظمت او در [[فقه]] به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد، و فقه شیعه از حالات پویایی خود خارج شد.
  
این کتاب شامل روایاتی است که [[شیخ الطائفه]] در [[نجف]] اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املا می کرده است. این واقعه بعد از آن است که در سال 448 ق حوزه نجف را تأسیس نمود و شروع به تربیت شاگردان در آن حوزه علمیه مقدس کرد.
+
==معرفی کتاب==
  
اولین مجلس کتاب، در سال 455 ق و آخرین آن، در سال 458 ق برگزار شده و از مجلس نوزدهم تا پایان کتاب، روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آن ها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. [[شیخ طوسی]] با دقت تمام سلسله سند روایات را ذکر کرده و کمتر [[روایت مرسل]] یا مقطوع در آن ها دیده می شود. لذا می توان گفت که امالی شیخ طوسی مجموعه روایاتی است که شیخ از بین هزاران روایت، که در اختیار داشته، انتخاب نموده است.
+
این کتاب شامل روایاتی است که [[شیخ الطائفه]] در [[نجف]] اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املا می کرده است. این واقعه بعد از آن است که در سال ۴۴۸ ق. حوزه نجف را تأسیس نمود و شروع به تربیت شاگردان در آن [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] مقدس کرد. [[ابو علی طوسی|ابوعلی طوسی]]، فرزند شیخ طوسی، کتاب امالی را روایت کرده است.
  
کتاب امالی از حیث تنوع موضوعات بسیار جالب است؛ چرا که موضوعات آن از [[اصول دین]] و [[معرفت]] الله و فضایل معصومان و سیره نبوی تا ادعیه مأثوره و وقایع تاریخی و سیاسی مانند هجرت به [[حبشه]] و مقتل [[امام حسین]] علیه السلام و [[قیام مختار]] را در بردارد. در کنار این روایات، روایات اخلاقی در موضوعات گوناگون، و روایات آداب خوردن و آشامیدن و آداب [[مسجد]] نیز به چشم می خورد. فرزند شیخ طوسی، ابوعلی طوسی، کتاب امالی را روایت کرده است.
+
تعداد روایات این کتاب ۱۵۳۷ [[حدیث|روایت]] است که در ۴۶ مجلس تنظیم شده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ ق. و آخرین آن، در سال ۴۵۸ ق. برگزار شده و از مجلس نوزدهم تا پایان کتاب، روزهای [[جمعه]] بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. [[شیخ طوسی]] با دقت تمام، سلسله [[سند حدیث|سند]] روایات را ذکر کرده و کمتر [[حدیث مرسل|روایت مرسل]] یا [[حدیث مقطوع‌|مقطوع]] در آنها دیده می شود. لذا می توان گفت که امالی شیخ طوسی مجموعه روایاتی است که شیخ از بین هزاران روایت که در اختیار داشته، انتخاب نموده است.
  
تعداد روایات این کتاب 1537 روایت است که در 46 مجلس تنظیم شده است. در چاپ حاضر، هر روایت شماره مسلسل و روایات هر مجلس نیز شماره ردیف دارند.
+
کتاب امالی از حیث تنوع موضوعات بسیار جالب است؛ چرا که موضوعات آن از [[اصول دین]] و [[معرفت]] الله و فضایل معصومان و سیره نبوی تا ادعیه مأثوره و وقایع تاریخی و سیاسی مانند هجرت به [[حبشه]] و [[مقتل]] [[امام حسین]] علیه السلام و [[قیام مختار]] را در بردارد. در کنار این روایات، روایات اخلاقی در موضوعات گوناگون، و روایات آداب خوردن و آشامیدن و آداب [[مسجد]] نیز به چشم می خورد.  
  
== منابع نقل‌ ==
+
گرچه کتاب امالى ترتیب موضوعى ندارد و از این جهت به دست آوردن یک موضوع خاص در کتاب مشکل به نظر مى‌رسد؛ اما با گذرى سریع به کتاب، خواننده آن درمى‌یابد که روایات اثبات [[ولایت]] و فضائل [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام حجم زیادى از کتاب را دربر گرفته است.
  
از جمله اساتيد شيخ طوسى در اين كتاب مى‌توان به:
+
==منابع نقل‌==
1- شيخ مفيد در مجلس‌هاى 1 تا 9 و 45 2- ابومفضل شيبانى در مجلس‌هاى 16 تا 32، كه مجلس‌هايى كوتاه و مختصر است 3- ابن صلت اهوازى در مجلس‌هاى 4 و 12 و 41 تا 44 4- ابن غضائرى در مجلس‌هاى 15 و 32 و 33 و 34 و 38 و 40 5- حسين بن ابراهيم قزوينى در مجالس 35 تا 38 6- ابن شاذان قمى در مجالس 38 و 42 اشاره نمود.
 
بقيه مجالس نيز از يك يا چند شيخ روايت شده كه روايات هر شيخ در مجموعه‌اى جداى از ديگرى آمده است.
 
  
== ارزش كتاب‌ ==
+
از جمله اساتید [[شیخ طوسى]] در این کتاب مى‌توان به:
 +
۱- [[شیخ مفید|شیخ مفید]] در مجلس‌هاى ۱ تا ۹ و ۴۵، ۲- ابومفضل شیبانى در مجلس‌هاى ۱۶ تا ۳۲ که مجلس‌هایى کوتاه و مختصر است، ۳- ابن صلت اهوازى در مجلس‌هاى ۴ و ۱۲ و ۴۱ تا ۴۴، ۴- [[ابن غضائرى]] در مجلس‌هاى ۱۵ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۸ و ۴۰، ۵- حسین بن ابراهیم قزوینى در مجالس ۳۵ تا ۳۸، ۶- [[ابن شاذان قمی|ابن شاذان قمى]] در مجالس ۳۸ و ۴۲ اشاره نمود.
  
گرچه كتاب امالى ترتيب موضوعى ندارد و از اين جهت به دست آوردن يك موضوع خاص در كتاب مشكل به نظر مى‌رسد؛ اما با گذرى سريع به كتاب، خواننده آن درمى‌يابد كه روايات اثبات ولايت و فضائل امير المؤمنين عليه السلام حجم زيادى از كتاب را دربر گرفته است.
+
بقیه مجالس نیز از یک یا چند شیخ روایت شده که روایات هر شیخ در مجموعه‌اى جداى از دیگرى آمده است.
شيخ طوسى با دقت، تمام سلسله سند روايات را ذكر كرده و كمتر روايت مرسله يا مقطوعه در آنها ديده مى‌شود؛ لذا مى‌توان چنين گفت كه امالى شيخ طوسى روايات منتخبى است كه شيخ از بين هزاران روايت كه در اختيار داشته انتخاب نموده است
 
  
== نسخه كتاب‌ ==
+
==منابع==
 
 
نسخه‌اى مربوط به سال 580 هجرى در دست است كه مجالس با ذكر مشايخ شيخ طوسى شروع مى‌شود و نام ابو على طوسى در آنها نيست؛ اما در نسخه‌هاى متأخر از آن ابتداى مجالس نقل ابو على طوسى است از پدرش با ذكر تاريخ نقل.
 
 
 
== چاپ‌ ==
 
  
در چاپ حاضر فهرست آيات و فهرست الفبايى روايات و فهرست اشعار و فهرست مطالب در پايان كتاب آمده و براى تمام روايات عنوان زده شده است.
+
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری، ص ۳۷۴.
در پاورقى كتاب تمام رواياتى كه شبيه آنها يا خود آنها در جايى ديگر از كتاب تكرار شده آدرس داده شده و تمام روايات كتاب شماره مسلسل خورده است.
+
*[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 
 
==وضعیت نشر==
 
 
 
این کتاب در یک جلد به زبان عربی به همت انتشارات دارالثقافه قم چاپ و منتشر شده است.
 
 
 
==منابع==
 
*محمدرضا ضميري، کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، صفحه 374.
 
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامعالحادیث 3[لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
 
==متن کتاب الامالي شیخ طوسی==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39397/الامالي  الامالي شیخ طوسی]
 
  
[[رده:منابع حدیثی]]
+
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:کتابهای اعتقادی]][[رده:کتاب‌های اخلاق اسلامی]]
 
[[رده:آثار شیخ طوسی]]
 
[[رده:آثار شیخ طوسی]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۷

الأمالی (شیخ طوسی).jpg
نویسنده شیخ طوسی
موضوع احادیث شیعه/ أمالی
زبان عربی
تعداد جلد ۱

الأمالی شیخ طوسی

کتاب «الأمالی» از آثار گرانقدر شیخ طوسی (م، ۴۶۰ ق)، شامل روایاتی است که شیخ‌الطائفه در نجف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املا کرده است. کتاب الأمالی، موضوعات متنوعی از جمله اصول دین، فضایل و سیره معصومین، ادعیه مأثوره، روایات اخلاقی، آداب اسلامی و وقایع تاریخی را دربردارد.

مؤلف

شیخ ابوجعفر محمد طوسی (۳۸۵-۴۶۰ ق) معروف به «شیخ الطائفه»، فقیه اصولی، محدث رجالی، مفسر و متکلم بزرگ شیعه در قرن پنجم هجری است. او در طوس به دنیا آمد و در سال ۴۰۸ قمری به بغداد مهاجرت کرد. از اساتید برجسته وی، شیخ مفید، ابن جنید اسکافی و سید مرتضی علم‌الهدی بوده اند.

شیخ طوسی صاحب تألیفات مهمی در علوم مختلف اسلامی از جمله فقه، اصول، تفسیر، حدیث، کلام و رجال است، مانند دو کتاب ارزشمند "تهذیب" و "استبصار" که از کتب اربعه جوامع حدیثی اولیه شیعه می‌ باشد. عظمت او در فقه به حدی بود که تا مدت طولانی فقهای شیعه را تحت تاثیر آراء خود قرار داد، و فقه شیعه از حالات پویایی خود خارج شد.

معرفی کتاب

این کتاب شامل روایاتی است که شیخ الطائفه در نجف اشرف طی جلسات منظمی برای شاگردان خود املا می کرده است. این واقعه بعد از آن است که در سال ۴۴۸ ق. حوزه نجف را تأسیس نمود و شروع به تربیت شاگردان در آن حوزه علمیه مقدس کرد. ابوعلی طوسی، فرزند شیخ طوسی، کتاب امالی را روایت کرده است.

تعداد روایات این کتاب ۱۵۳۷ روایت است که در ۴۶ مجلس تنظیم شده است. اولین مجلس کتاب، در سال ۴۵۵ ق. و آخرین آن، در سال ۴۵۸ ق. برگزار شده و از مجلس نوزدهم تا پایان کتاب، روزهای جمعه بوده که تاریخ دقیق آنها در ابتدای هر مجلس ذکر شده است. شیخ طوسی با دقت تمام، سلسله سند روایات را ذکر کرده و کمتر روایت مرسل یا مقطوع در آنها دیده می شود. لذا می توان گفت که امالی شیخ طوسی مجموعه روایاتی است که شیخ از بین هزاران روایت که در اختیار داشته، انتخاب نموده است.

کتاب امالی از حیث تنوع موضوعات بسیار جالب است؛ چرا که موضوعات آن از اصول دین و معرفت الله و فضایل معصومان و سیره نبوی تا ادعیه مأثوره و وقایع تاریخی و سیاسی مانند هجرت به حبشه و مقتل امام حسین علیه السلام و قیام مختار را در بردارد. در کنار این روایات، روایات اخلاقی در موضوعات گوناگون، و روایات آداب خوردن و آشامیدن و آداب مسجد نیز به چشم می خورد.

گرچه کتاب امالى ترتیب موضوعى ندارد و از این جهت به دست آوردن یک موضوع خاص در کتاب مشکل به نظر مى‌رسد؛ اما با گذرى سریع به کتاب، خواننده آن درمى‌یابد که روایات اثبات ولایت و فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام حجم زیادى از کتاب را دربر گرفته است.

منابع نقل‌

از جمله اساتید شیخ طوسى در این کتاب مى‌توان به: ۱- شیخ مفید در مجلس‌هاى ۱ تا ۹ و ۴۵، ۲- ابومفضل شیبانى در مجلس‌هاى ۱۶ تا ۳۲ که مجلس‌هایى کوتاه و مختصر است، ۳- ابن صلت اهوازى در مجلس‌هاى ۴ و ۱۲ و ۴۱ تا ۴۴، ۴- ابن غضائرى در مجلس‌هاى ۱۵ و ۳۲ و ۳۳ و ۳۴ و ۳۸ و ۴۰، ۵- حسین بن ابراهیم قزوینى در مجالس ۳۵ تا ۳۸، ۶- ابن شاذان قمى در مجالس ۳۸ و ۴۲ اشاره نمود.

بقیه مجالس نیز از یک یا چند شیخ روایت شده که روایات هر شیخ در مجموعه‌اى جداى از دیگرى آمده است.

منابع