آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | {{خوب}} | |
| − | + | {{مشخصات کتاب | |
| − | + | |عنوان= | |
| − | |||
| − | = | + | |تصویر=[[پرونده:آلاء الرحمن في تفسير القرآن.jpg|240px|وسط]] |
| − | + | |نویسنده=محمدجواد بلاغی | |
| − | + | |موضوع= تفاسير شيعه | |
| − | = | + | |زبان=عربی |
| − | + | |تعداد جلد=۲ | |
| − | + | |عنوان افزوده1= | |
| − | + | |افزوده1= | |
| − | + | |عنوان افزوده2= | |
| − | + | |افزوده2= | |
| − | |||
| − | = | + | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39129/ آلاءالرحمن فی تفسير القرآن] |
| + | }} | ||
| − | + | '''«آلاءُ الرحمن فى تفسیر القرآن»'''، تألیف [[محمدجواد بلاغی|محمدجواد بلاغى]] (م، ۱۳۵۲ ق)، مفسر، فقیه و متکلّم [[شیعه|شیعى]] قرن ۱۴ قمری است. [[تفسیر]] «آلاء الرحمن» از [[تفسیر اجتهادی|تفاسیر اجتهادی]] به زبان عربى، و شامل سه [[سوره]] اوّل [[قرآن مجید]] یعنى [[سوره حمد|فاتحة الکتاب]]، [[سوره بقره|بقره]]، [[سوره آل عمران|آل‌عمران]] و قسمت کمى از [[سوره نساء]] می‌باشد. | |
| − | == | + | ==مؤلف== |
| − | [ | + | [[محمدجواد بلاغی|محمدجواد بلاغی نجفى]] (۱۲۸۲-۱۳۵۲ ق) متکلم، مفسر، [[فقیه]]، اصولی، شاعر و ادیب [[شیعه]] در قرن ۱۴ هجری است. او از شاگردان علمای بزرگی چون [[آخوند خراسانی]]، [[آقا رضا همدانی]]، [[محدث نوری|میرزا حسین نوری]]، [[میرزا محمدتقی شیرازی]] و [[شیخ محمدطه نجف]] بوده است. |
| + | بلاغی روحانی بیدار و آگاهی بود که در پی استقلال‌طلبی کشور [[عراق]] از یوغ استعمار انگلیس، در جرگه [[جهاد]] و دفاع از ثغور اسلامی حضور یافت و به صف مجاهدان پیوست. | ||
| + | |||
| + | آثار علامه بلاغی در زمینه های [[فقه]]، [[تفسیر]]، [[تاریخ]]، [[اصول فقه]]، عقاید و رد [[یهود]] و نصارا و مادیون و [[بابیه|بابیت]] و [[بهائیت]] تدوین یافته است. برخی از تألیفات ایشان عبارتند از: آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن، الهدی الی دین المصطفی، التوحید و التثلیت، اعاجیب الاکاذیب، انوار الهدی، البلاغ المبین و نصایح الهدی. | ||
| + | |||
| + | ==انگیزه تألیف== | ||
| + | |||
| + | [[محمدجواد بلاغی|محمدجواد بلاغى]]، انگیزه و چگونگى نگارش این [[تفسیر]] را در نامه‌اى به شاگرد خود، میرزا على اردوبادى غروى (متوفی ۱۳۸۰ ق)، بدین شرح بیان کرده است: «به توفیق خدا... از [[ماه ذی الحجه|ذی الحجه]] ۱۳۴۹ق (آوریل ۱۹۳۱ م) به تألیف تفسیرى درباره [[قرآن کریم]]، موافق اصول علم و مذهب [[شیعه]] شروع کردم، زیرا که من دیدم اهمّ تفاسیر نزد ما، مثل [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان]] و [[مجمع البیان (کتاب)|مجمع البیان]]، در لغت و [[صرف]] کلمه و [[قراءات قرآن|قرائات]]، و تفاسیر امثال عطا و مجاهد... و اشباههم بسیار بیانات کرده‌اند و... [[سید هاشم بحرانی|بحرانى]]... [[احادیث]] را بدون تحقیقى در آنها نقل مى‌کند و در مزایاى قرآن شریف بیاناتى نمى‌نماید.» | ||
| + | |||
| + | علامه بلاغی با توجه به این دید انتقادى است که خود به پرداختن تفسیرى دست مى‌زند تا در عین اختصار، حق مطلب را در تبیین و تفسیر مفاهیم و معارف قرآنى ادا کند. | ||
| + | |||
| + | از این تفسیر مجموعا ۲ جزء در یک مجلد چاپ شده است که تا [[آیه 57 سوره نساء|آیه ۵۷ سوره نساء]] را شامل است. در پایان جزء دوم، [[آیه 6 سوره مائده|آیه ۶ سوره مائده]] نیز تفسیر شده است. | ||
| + | |||
| + | ==روش تفسیر== | ||
| + | |||
| + | تفسیر «آلاء الرحمن» داراى مقدمه‌اى است که مطالبى بدین شرح در آن بررسى شده است: حقیقت [[معجزه|اعجاز]]، دلالت آن بر حقانیت پیامبران، تنوّع معجزات، فلسفه فرستادن [[قرآن]] به عنوان یک [[معجزه]] براى اعراب [[جاهلیت|جاهلى]]، امتیاز قرآن بر دیگر معجزات از جهات گوناگون (تاریخى، استدلالى، نداشتن تضاد و تناقض، تشریع یک نظام اجتماعى عادلانه، اشتمال آن بر [[اخلاق]] و علم غیب و جز آن)، چگونگى [[جمع قرآن|جمع‌آورى قرآن]] در یک مصحف و زمان آن، عدم [[تحریف قرآن|تحریف]] لفظى قرآن به ویژه از دیدگاه شیعه [[امامیه|امامى]]، اختلاف [[قراءات قرآن|قرائات]]، نیاز به تفسیر قرآن و شرایط و شئون آن، نقد تفسیرهایى چون [[الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور (کتاب)|الدر المنثور]] و [[الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (کتاب)|الکشاف]]، بحث [[عام و خاص]] و ادراک عقلى و قلبى. | ||
| + | |||
| + | تفسیر آلاء الرحمن مشتمل بر مطالب متنوعى است که از جمله آنهاست: بقاء نفس پس از [[مرگ]]، [[شفاعت]]، [[جبر]] و [[اختیار|اختیار]]، [[تعدد زوجات]] در [[اسلام]]، [[آیات محکم و متشابه|محکمات و متشابهات]]، وضع [[انجیل|انجیلها]]، نبوّت [[حضرت عیسی علیه السلام|حضرت مسیح]]، [[امر به معروف و نهى از منکر]]، میراث [[کلاله|کلاله]]، مسائل عول و تعصیب، میراث [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (ص)، [[ازدواج موقت]]، حرمت [[شراب خواری|می‌گسارى]] و سابقه آن در ادیان پیشین، [[تیمم|تیمّم]] و [[وضو]]. | ||
| + | |||
| + | مؤلف این تفسیر، از بحثهاى خشک علمى، [[علم لغت|لغوى]]، [[منطق|منطقى]]، [[فلسفه|فلسفى]] و [[علم کلام|کلامى]] پرهیز کرده است، ولى گاهى، با بهره‌گیرى از روش مزجى در زمینه‌هاى گوناگون، از فلسفه و لغت و [[احادیث]]<nowiki/>براى تبیین یک مفهوم استفاده کرده است. | ||
| + | |||
| + | مؤلف، برخى از مآخذى را که در نگاشتن این تفسیر مورد استفاده وى بوده، در مقدمه یاد کرده است. مفسّران پس از وى در [[ایران]] نیز از پژوهشهاى او بهره گرفته‌اند. | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | * [[نرم افزار جامع تفاسیر نور|نرم افزار جامع التفاسیر نور]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | ||
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= خوب | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | |کیفیت پژوهش= خوب | ||
| + | |رده= دارد | ||
| + | }} | ||
{{تفسیر قرآن}} | {{تفسیر قرآن}} | ||
| − | [[رده: تفاسیر]] | + | [[رده: تفاسیر]][[رده: تفاسیر اجتهادی]][[رده: تفسیرهای شیعه]] |
| + | [[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۱۱
 | |
| نویسنده | محمدجواد بلاغی |
| موضوع | تفاسير شيعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲ |
|
| |
«آلاءُ الرحمن فى تفسیر القرآن»، تألیف محمدجواد بلاغى (م، ۱۳۵۲ ق)، مفسر، فقیه و متکلّم شیعى قرن ۱۴ قمری است. تفسیر «آلاء الرحمن» از تفاسیر اجتهادی به زبان عربى، و شامل سه سوره اوّل قرآن مجید یعنى فاتحة الکتاب، بقره، آل‌عمران و قسمت کمى از سوره نساء می‌باشد.
محتویات
مؤلف
محمدجواد بلاغی نجفى (۱۲۸۲-۱۳۵۲ ق) متکلم، مفسر، فقیه، اصولی، شاعر و ادیب شیعه در قرن ۱۴ هجری است. او از شاگردان علمای بزرگی چون آخوند خراسانی، آقا رضا همدانی، میرزا حسین نوری، میرزا محمدتقی شیرازی و شیخ محمدطه نجف بوده است.
بلاغی روحانی بیدار و آگاهی بود که در پی استقلال‌طلبی کشور عراق از یوغ استعمار انگلیس، در جرگه جهاد و دفاع از ثغور اسلامی حضور یافت و به صف مجاهدان پیوست.
آثار علامه بلاغی در زمینه های فقه، تفسیر، تاریخ، اصول فقه، عقاید و رد یهود و نصارا و مادیون و بابیت و بهائیت تدوین یافته است. برخی از تألیفات ایشان عبارتند از: آلاء الرحمن فى تفسیر القرآن، الهدی الی دین المصطفی، التوحید و التثلیت، اعاجیب الاکاذیب، انوار الهدی، البلاغ المبین و نصایح الهدی.
انگیزه تألیف
محمدجواد بلاغى، انگیزه و چگونگى نگارش این تفسیر را در نامه‌اى به شاگرد خود، میرزا على اردوبادى غروى (متوفی ۱۳۸۰ ق)، بدین شرح بیان کرده است: «به توفیق خدا... از ذی الحجه ۱۳۴۹ق (آوریل ۱۹۳۱ م) به تألیف تفسیرى درباره قرآن کریم، موافق اصول علم و مذهب شیعه شروع کردم، زیرا که من دیدم اهمّ تفاسیر نزد ما، مثل التبیان و مجمع البیان، در لغت و صرف کلمه و قرائات، و تفاسیر امثال عطا و مجاهد... و اشباههم بسیار بیانات کرده‌اند و... بحرانى... احادیث را بدون تحقیقى در آنها نقل مى‌کند و در مزایاى قرآن شریف بیاناتى نمى‌نماید.»
علامه بلاغی با توجه به این دید انتقادى است که خود به پرداختن تفسیرى دست مى‌زند تا در عین اختصار، حق مطلب را در تبیین و تفسیر مفاهیم و معارف قرآنى ادا کند.
از این تفسیر مجموعا ۲ جزء در یک مجلد چاپ شده است که تا آیه ۵۷ سوره نساء را شامل است. در پایان جزء دوم، آیه ۶ سوره مائده نیز تفسیر شده است.
روش تفسیر
تفسیر «آلاء الرحمن» داراى مقدمه‌اى است که مطالبى بدین شرح در آن بررسى شده است: حقیقت اعجاز، دلالت آن بر حقانیت پیامبران، تنوّع معجزات، فلسفه فرستادن قرآن به عنوان یک معجزه براى اعراب جاهلى، امتیاز قرآن بر دیگر معجزات از جهات گوناگون (تاریخى، استدلالى، نداشتن تضاد و تناقض، تشریع یک نظام اجتماعى عادلانه، اشتمال آن بر اخلاق و علم غیب و جز آن)، چگونگى جمع‌آورى قرآن در یک مصحف و زمان آن، عدم تحریف لفظى قرآن به ویژه از دیدگاه شیعه امامى، اختلاف قرائات، نیاز به تفسیر قرآن و شرایط و شئون آن، نقد تفسیرهایى چون الدر المنثور و الکشاف، بحث عام و خاص و ادراک عقلى و قلبى.
تفسیر آلاء الرحمن مشتمل بر مطالب متنوعى است که از جمله آنهاست: بقاء نفس پس از مرگ، شفاعت، جبر و اختیار، تعدد زوجات در اسلام، محکمات و متشابهات، وضع انجیلها، نبوّت حضرت مسیح، امر به معروف و نهى از منکر، میراث کلاله، مسائل عول و تعصیب، میراث پیامبر (ص)، ازدواج موقت، حرمت می‌گسارى و سابقه آن در ادیان پیشین، تیمّم و وضو.
مؤلف این تفسیر، از بحثهاى خشک علمى، لغوى، منطقى، فلسفى و کلامى پرهیز کرده است، ولى گاهى، با بهره‌گیرى از روش مزجى در زمینه‌هاى گوناگون، از فلسفه و لغت و احادیثبراى تبیین یک مفهوم استفاده کرده است.
مؤلف، برخى از مآخذى را که در نگاشتن این تفسیر مورد استفاده وى بوده، در مقدمه یاد کرده است. مفسّران پس از وى در ایران نیز از پژوهشهاى او بهره گرفته‌اند.
منابع
- نرم افزار جامع التفاسیر نور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
