خبر (علم الحدیث): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
پس از قرآن کریم یکی از منابع مهم دین مبین اسلام، سنت است که تبیین و تفسیر آیات قرآن را عهده‌دار است. تعابیر «[[حدیث]]»، «[[روایت]]»، «[[سنت]]»، «خبر» و «[[اثر]]» هرکدام نشانگر اقوال و آثار برجای مانده از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) است.
+
{{خوب}}
 +
«خبر» در لغت به کلامی می‌گویند که حکایتگر واقعه‌ای خارجی بوده و در ذات خود محتمل صدق و کذب باشد.<ref>المعجم الوسیط، ج ۱، ص ۲۱۵.</ref> اما در اصطلاح میان [[محدث|محدثان]] سه دیدگاه وجود دارد:
  
خبر در لغت به کلامی می‌گویند که حکایتگر واقعه‌ای خارجی بوده و در ذات خود محتمل صدق و کذب باشد. [9] اما در اصطلاح میان محدثان سه دیدگاه وجود دارد:
+
* عموم محدثان خبر را مترادف با [[حدیث]] دانسته‌اند.
1. عموم محدثان خبر را مرادف حدیث دانسته‌اند.
+
* برخی خبر را اعم از حدیث دانسته‌اند، به این معنا که خبر گفتار هر انسانی را در بر می‌گیرد، اما حدیث تنها منحصر به گفتاری است که از [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص)، [[اهل البیت|اهل بیت]](ع) و [[صحابی|صحابه]] صادر شده است.
2. برخی خبر را اعم از حدیث دانسته‌اند به این معنا که خبر گفتار هر انسانی را در بر می‌گیرد، اما حدیث تنها منحصر به گفتاری است که از پیامبر(ص)، اهل بیت(ع) و صحابه صادر شده است.
+
* برخی نیز رابطه حدیث و خبر را متباین می‌دانند و می‌گویند: خبر به گزارش‌های تاریخی اعم از امت‌های پیشین یا امت [[اسلام|اسلامی]] اطلاق می‌شود، اما حدیث مختص گفتاری است که از [[عصمت|معصومان]](ع)، [[صحابی|صحابه]]، و [[تابعین|تابعان]] نقل شده باشد.
3. برخی نیز رابطه حدیث و خبر را متباین می‌دانند و می‌گویند: خبر به گزارش‌های تاریخی اعم از امت‌های پیشین یا امت اسلامی اطلاق می‌شود، اما حدیث مختص گفتاری است که از معصومان(ع)، صحابه، و تابعان نقل شده باشد.
 
اما آنچه صحیح به نظر می‌رسد همان دیدگاه نخست است؛ زیرا در اصطلاح محدثان و کارکرد رایج روایات، حدیث به جای خبر و به‌عکس استفاده می‌شود.[10] افزون بر این، کلمه حدیث در علم اصول و خصوصاً اصطلاحاتی نظیر خبر واحد و خبر متواتر مترادف با همان حدیث به کار رفته است. [11] نیز در قرون اخیر به کسانی که نسبت به اخبار و روایات معصومین تقیّد نشان می‌دهند، «اخباری» گفته شده است. [12]
 
  
 +
اما آنچه صحیح به نظر می‌رسد همان دیدگاه نخست است؛ زیرا در اصطلاح محدثان و کارکرد رایج روایات، حدیث به جای خبر و به‌عکس استفاده می‌شود.<ref>آشنایی با علوم حدیث، علی نصیری، ص ۲۷ و ۲۸.</ref> افزون بر این، کلمه حدیث در [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] و خصوصاً اصطلاحاتی نظیر [[خبر واحد]] و [[متواتر|خبر متواتر]] مترادف با همان [[حدیث]] به کار رفته است.<ref>بنگرید به: اصول فقه، محمدرضا مظفر، ج ۲، ص ۲. </ref> نیز در قرون اخیر به کسانی که نسبت به اخبار و روایات معصومین تقیّد نشان می‌دهند، «[[اخباریان|اخباری]]» گفته شده است.<ref>تلخیص مقباس الهدایه، علی اکبر غفاری، ص ۱۲؛ به نقل از: تاریخ عمومی حدیث، همان.</ref>
  
== منابع ==
+
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
==منابع==
 +
*علیرضا کمالی، اصطلاحات حدیثی، معارف، اسفند ۱۳۸۶، شماره ۵۴.
  
[http://tebyan-zn.ir/News-Article/Religion_Thoughts/exemplum_anecdote_religious/ghodsi_anecdotes/2013/7/8/114352.html تبیان زنجان]
 
[9]. المعجم الوسیط، ج 1، ص 215.
 
[10]. آشنایی با علوم حدیث، علی نصیری، ص 27 و 28.
 
[11]. بنگرید به: اصول فقه، محمدرضا مظفر، ج 2، ص 2.
 
[12]. تلخیص مقباس الهدایه، علی اکبر غفاری، ص 12؛ به نقل از: تاریخ عمومی حدیث، همان.
 
 
{{الگو:اصطلاحات حدیثی}}
 
{{الگو:اصطلاحات حدیثی}}
 +
{{حدیث}}
 
[[رده:اصطلاحات حدیثی]]
 
[[رده:اصطلاحات حدیثی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۵

«خبر» در لغت به کلامی می‌گویند که حکایتگر واقعه‌ای خارجی بوده و در ذات خود محتمل صدق و کذب باشد.[۱] اما در اصطلاح میان محدثان سه دیدگاه وجود دارد:

  • عموم محدثان خبر را مترادف با حدیث دانسته‌اند.
  • برخی خبر را اعم از حدیث دانسته‌اند، به این معنا که خبر گفتار هر انسانی را در بر می‌گیرد، اما حدیث تنها منحصر به گفتاری است که از پیامبر(ص)، اهل بیت(ع) و صحابه صادر شده است.
  • برخی نیز رابطه حدیث و خبر را متباین می‌دانند و می‌گویند: خبر به گزارش‌های تاریخی اعم از امت‌های پیشین یا امت اسلامی اطلاق می‌شود، اما حدیث مختص گفتاری است که از معصومان(ع)، صحابه، و تابعان نقل شده باشد.

اما آنچه صحیح به نظر می‌رسد همان دیدگاه نخست است؛ زیرا در اصطلاح محدثان و کارکرد رایج روایات، حدیث به جای خبر و به‌عکس استفاده می‌شود.[۲] افزون بر این، کلمه حدیث در علم اصول و خصوصاً اصطلاحاتی نظیر خبر واحد و خبر متواتر مترادف با همان حدیث به کار رفته است.[۳] نیز در قرون اخیر به کسانی که نسبت به اخبار و روایات معصومین تقیّد نشان می‌دهند، «اخباری» گفته شده است.[۴]

پانویس

  1. المعجم الوسیط، ج ۱، ص ۲۱۵.
  2. آشنایی با علوم حدیث، علی نصیری، ص ۲۷ و ۲۸.
  3. بنگرید به: اصول فقه، محمدرضا مظفر، ج ۲، ص ۲.
  4. تلخیص مقباس الهدایه، علی اکبر غفاری، ص ۱۲؛ به نقل از: تاریخ عمومی حدیث، همان.

منابع

  • علیرضا کمالی، اصطلاحات حدیثی، معارف، اسفند ۱۳۸۶، شماره ۵۴.