شناسه ناقص است
عنوان بندی متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سید شهاب الدین مرعشی نجفی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏شاگردان و برخی از اجازه روایی گرفتگان از او)
 
(۲۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
{{خوب}}
 +
'''آیت الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی''' (۱۲۷۶ - ۱۳۶۹ ش)، [[فقیه]] و [[محدث]] رجالی، از مراجع تقلید [[شیعه]] و مدرسین [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] بود. وی به جمع آوری [[نسخه خطی|نسخ خطی]] کتب [[علوم اسلامی]] اهتمامی فوق العاده داشت و کتابخانه بزرگی از خود حاوی نسخ خطی ارزشمند در [[قم]] به جا گذاشته‌ است. [[شهید مفتح]] و [[شهید بهشتی]] از جمله شاگردان او هستند.
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
−
|نام کامل = سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
|نام کامل = سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی
−
|تصویر=[[پرونده:Marashi.jpg|220px|center]]
+
|تصویر=[[پرونده:Marashi.jpg|۲۲۰px|center]]
−
|زادروز =  1276 شمسی
+
|زادروز =  ۱۲۷۶ شمسی
 
|زادگاه =  [[نجف اشرف]]
 
|زادگاه =  [[نجف اشرف]]
−
|وفات =   7 شهریور 1369 شمسی   
+
|وفات = ۱۳۶۹ شمسی   
−
|مدفن =  [[قم|قم]] - [[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]]
+
|مدفن =  [[قم]]، [[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]]
−
|اساتید =  [[آقا ضياء عراقی|آیت الله آقا ضياء عراقی]]، آیه الله احمد كاشف الغطاء و [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی |آیت الله حائری یزدی]]
+
|اساتید =  [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[شیخ عبدالنبی نوری]]، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی |آیت الله حائری یزدی]]،...
−
|شاگردان = [[طالقانی، محمود|سید محمود طالقانی]]، [[مرتضی مطهری]] و [[شهید مفتح|محمد مفتح]]
+
|شاگردان = [[سید مصطفی خمینی]]، [[شهید بهشتی]]، [[شهید مفتح|محمد مفتح]]، [[سید مرتضی عسکری|سید مرتضی عسکری]]، [[طالقانی، محمود|سید محمود طالقانی]]،...
−
|آثار = رسائل فقهی، مشجّرات آل رسول الله الاكرام یا مشجرات الهاشمیین: درباره انساب علویان و سادات جهان، ملحقات الاحقاق
+
|آثار = شمس الامکنه والبقاع فی خیرة ذات الرقاع، فوائدی چند در خصوص [[صحیفه سجادیه]]، راهنمای سفر مکه و مدینه، الغایة القصوی لمن رام التمسّک بالعروة الوثقی، رساله در خصوص سادات مدینه منوره،...
 
}}
 
}}
−
{{خوب}}
 
−
آیت الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (1276ش/1315ق - 1369ش) [[فقیه]]، [[محدث]] رجالی، مرجع تقلید [[شیعه]] و مدرس حوزه بود. وی به جمع آوری نسخ خطی کتب علوم اسلامی اهتمامی فوق العاده داشت و کتابخانه‌ای بزرگی از خود حاوی نسخ خطی ارزشمند در [[قم]] به جا گذاشته‌ است.
 
  
−
==ولادت آیت الله مرعشی نجفی==
+
==ولادت==
  
−
او در سال 1315 ق./1276 ش. در [[نجف]] به دنیا آمد و شهاب الدین نام گرفت پدرش، آیت الله سید شمس الدین محمود مرعشی (1279 ق. ـ 1338 ق.) از فقها و مدرسان علوم اسلامی نجف بود. آیت الله مرعشی نجفی دوران كودكی را در آغوش پرمهر خانواده سپری نمود و با تربیت اسلامی بزرگ شد. مادرش زنی پاك دامن و با[[ایمان]] بود كه هیچ گاه بدون [[وضو]] به او شیر نمی‎داد.
+
سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی در سال ۱۳۱۵ قمری (مطابق ۱۲۷۶ ش) در [[نجف]] به دنیا آمد. پدرش، آیت الله سید شمس الدین محمود مرعشی (م، ۱۳۳۸ ق) از [[فقها]] و مدرسان علوم اسلامی نجف بود.  
  
−
==تحصیل==
+
==تحصیلات و استادان==
  
−
پس از یادگیری خواندن و نوشتن، در نوجوانی به كسوت روحانیت درآمد و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. ادبیات عرب، [[فقه]]، [[اصول]]، [[حدیث]]، [[درایه]]، [[رجال]] و تراجم و... را نزد استادان برجسته حوزه علمیه [[نجف]] فراگرفت و سپس در درس خارج فقه و اصول آیت الله [[آقا ضياء عراقی]] (متوفای 1373 ق.)، آیه الله شیخ احمد كاشف الغطاء (متوفای 1373 ق.) و شماری از [[مراجع تقلید]] و مدرسان برجسته [[حوزه علمیه]] نجف شركت كرد.
+
سید شهاب‌الدین در نوجوانی به کسوت روحانیت درآمد و به فراگیری [[علوم اسلامی]] پرداخت. [[ادبیات عرب]]، [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[حدیث]]، [[درایه]]، [[رجال]] و تراجم و... را نزد استادان برجسته حوزه علمیه [[نجف]] فراگرفت و سپس در درس خارج فقه و اصول آیت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی]] (متوفای ۱۳۷۳ ق.)، آیت الله شیخ احمد کاشف الغطاء (متوفای ۱۳۷۳ ق.) و شماری از مراجع تقلید و مدرسان برجسته [[حوزه علمیه]] نجف شرکت کرد.
  
−
آیت الله مرعشی چنان علاقه به یادگیری داشت كه سر از پا نمی‎شناخت. سال های دراز در درس ده ها استاد شهیر حوزه علمیه نجف شركت كرد و از خرمن دانش آن ها بهره جست. مدتی نیز نزد علمای زیدیه و علمای [[اهل سنت]] به فراگیری علم [[حدیث]] پرداخت و از آنان اجازه نقل حدیث گرفت. تلاش شبانه روزی وی سرانجام در 27 سالگی به ثمر نشست و به درجه [[اجتهاد]] نایل شد. كوشش خستگی ناپذیر او برای تحصیل دانش ستودنی است.
+
آیت الله مرعشی سال های دراز در درس ده ها استاد شهیر حوزه علمیه نجف شرکت کرد و از خرمن دانش آن ها بهره جست. مدتی نیز نزد علمای [[زیدیه]] و علمای [[اهل سنت]] به فراگیری علم [[حدیث]] پرداخت و از آنان [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] نقل حدیث گرفت. تلاش شبانه روزی وی سرانجام در ۲۷ سالگی به ثمر نشست و به درجه [[اجتهاد]] نایل شد.
  
−
خودش در این باره می‎گوید: هیچ گاه در سنین جوانی به دنبال تمایلات نفسانی نرفتم، همیشه در پی تحصیل [[علم]] بودم، به صورتی كه شبانه روز، بیش از چند ساعت نمی‎خوابیدم و هر كجا نشانی از استادی یا عالمی و یا جلسه درسی كه مفید تشخیص می‎دادم، می‎یافتم؛ لحظه‎ای در رفتن به نزد آن استاد، عالم و جلسه درس درنگ نمی‎كردم.
+
کوشش خستگی ناپذیر او برای تحصیل دانش ستودنی است. خودش در این باره می گوید: هیچ گاه در سنین جوانی به دنبال تمایلات نفسانی نرفتم، همیشه در پی تحصیل [[علم]] بودم، به صورتی که شبانه روز، بیش از چند ساعت نمی خوابیدم و هر کجا نشانی از استادی یا عالمی و یا جلسه درسی که مفید تشخیص می دادم، می یافتم؛ لحظه ای در رفتن به نزد آن استاد، عالم و جلسه درس درنگ نمی کردم.  
  
−
آیت الله مرعشی در [[نجف]]، [[كربلا]]، [[كاظمین]]، [[سامرا]]، [[تهران]] و [[قم]] نزد بیش از صد استاد زانوی ادب به زمین زد و از دانش و [[تقوا]]ی آنان استفاده كرد. وی از ابتدای تحصیل به پشتكار عالی، همت بلند، تقوا، نبوغ و دیگر فضایل اخلاقی شهره بود.
+
آیت الله مرعشی در [[نجف]]، [[کربلا]]، [[کاظمین]]، [[سامرا]]، [[تهران]] و [[قم]] نزد بیش از صد استاد زانوی ادب به زمین زد و از دانش و [[تقوا]]ی آنان استفاده کرد. وی از ابتدای تحصیل به پشتکار عالی، همت بلند، تقوا، نبوغ و دیگر فضایل اخلاقی شهره بود.
  
 
ایشان از بسیاری از مراجع تقلید [[شیعه]] اجازه اجتهاد گرفتند. برخی از آن ها عبارتند از:
 
ایشان از بسیاری از مراجع تقلید [[شیعه]] اجازه اجتهاد گرفتند. برخی از آن ها عبارتند از:
  
−
#[[ آقا ضياء عراقی|آیت الله العظمی آقا ضياء عراقی]] (متوفای 1361 ق)
+
*[[آقا ضیاءالدین عراقی|آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی]] (متوفای ۱۳۶۱ ق)
−
#[[سید ابوالحسن اصفهانی|آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی]] (متوفای 1365 ق)
+
*[[سید ابوالحسن اصفهانی|آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی]] (متوفای ۱۳۶۵ ق)
−
#[[حائری یزدی، عبدالکریم|آیت الله العظمی شیخ عبدالكریم حایری یزدی]] (متوفای 1355 ق)
+
*[[حائری یزدی، عبدالکریم|آیت الله شیخ عبدالکریم حایری یزدی]] (متوفای ۱۳۵۵ ق)
−
 
 
−
آیت الله مرعشی پس از رحلت پدر در سال 1338 ق، برای ادامه تحصیل به [[كاظمین]]، [[سامرا]] و [[كربلا]] رفت و سال‌ها در حوزه‎های علمیه آن دیار، از محضر استادانی برجسته استفاده نمود و سرانجام در سال 1342 ق، برای [[زیارت]] مرقد مطهر [[امام رضا]] علیه السلام به [[ایران]] آمد.
 
−
 
 
−
پس از [[زیارت]] مرقد امام رضا علیه السلام به [[تهران]] رفت و در حوزه علمیه تهران، نزد [[شیخ عبدالنبی نوری|آیت الله شیخ عبدالنبی نوری]] (متوفای 1344 ق)، آیت الله آقا حسین نجم آبادی (متوفای 1347 ق)، [[میرزا محمدطاهر تنکابنی|آیت الله میرزا طاهر تنكابنی]] (متوفای 1360 ق)، آیت الله میرزا مهدی آشتیانی (متوفای 1372 ق) و... به فراگیری [[فقه]]، [[اصول]]، [[فلسفه]] و [[كلام]] پرداخت.
 
−
 
 
−
سال بعد، برای [[زیارت]] مرقد [[حضرت معصومه|حضرت معصومه علیهاالسلام]] به [[قم]] رفت. به دستور [[حائری یزدی، عبدالکریم|آیت الله العظمی شیخ عبدالكریم حائری یزدی]] در این شهر ماندگار شد. ایشان مدتی در درس آیت الله حائری و شماری از استادان [[حوزه علمیه قم]] شركت جست و از دانش آنان بهره برد.
 
−
 
 
−
==تدریس==
 
−
آیت الله مرعشی به دستور آیت الله حائری به تدریس پرداخت. ایشان علوم ادبیات عرب، [[منطق]]، اصول و فقه را برای طلاب جوان تدریس می‎نمود. آیت الله مرعشی پس از رحلت آیت الله حائری (1355 ق.)، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. در طول بیش از هفتاد سال تدریس ایشان در حوزه علمیه [[قم]]، دانشمندان بسیاری تربیت شد كه شماری از آنان از ایشان اجازه [[اجتهاد]] دریافت كردند اینك نام برخی از شاگردان وی را می‎آوریم؛ حضرات آیات:
 
−
 
 
−
شهید حسین غفاری، شهید حاج آقا مصطفی خمینی، [[شهید مرتضی مطهری]]، [[شهید دكتر محمد مفتح]]، [[شهيد آيت الله بهشتي]]، شهید محمد صدوقی، سید محمد علی قاضی طباطبایی، سید محمود طالقانی، شیخ شهاب الدین اشراقی، شیخ مرتضی حائری، حاج میرزا جواد آقا تهرانی، شیخ حسن نوری همدانی، آقا موسی صدر، قدرت الله وجدانی فخر، سید مرتضی عسكری، مصطفی اعتمادی، محمد امامی كاشانی، میرزا جواد تبریزی، شیخ حسین نوری، سید عبدالكریم موسوی اردبیلی، شیخ علی پناه اشتهاردی، محمد تقی ستوده، شیخ محمدرضا مهدوی كنی.
 
−
 
 
−
==خدمات فرهنگی آیت الله مرعشی نجفی==
 
−
 
 
−
===آغازگر اقامه نماز جماعت صبح در حرم حضرت معصومه (س)===
 
−
 
 
−
مرجع نستوه [[شیعه]] در طول سالیان دراز كه مرجعیت تقلید شیعیان را بر عهده داشت، خدمات شایانی به جهان [[اسلام]] نمود. [[نماز جماعت]] باشكوه ایشان در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|صحن حضرت معصومه علیهاالسلام]] را همه زائران به یاد دارند. خوشرویی و [[اخلاق]] نیك ایشان را همگان به خاطر سپرده‎اند. ایشان بسیار شوخ طبع بودند. به مستضعفان عنایت ویژه‎ای داشت. به مشكلات آنان رسیدگی می‎كرد.
 
−
 
 
−
آیت الله العظمی مرعشی نجفی علاقه خاصی به [[اهل بیت]] و حضرت معصومه علیهم لسلام داشت. ایشان پیش از انقلاب، هر روز پیش از اذان صبح به حرم مشرف می‎شد. هماره مدتی پیش از باز شدن درهای حرم، پشت در می‎ماند و سپس داخل حرم می‎شد و پس از [[زیارت]]، [[نماز جماعت]] را اقامه می‎كرد.
 
−
 
 
−
در یكی از یادداشت هایش آمده است: هنگامی كه در [[قم]] سكونت كردم، صبح‌ها در حرم [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه علیهاالسلام]] اقامه نماز جماعت نمی‎شد و من تنها كسی بودم كه این سنت را آن جا رواج دادم و از 60 سال پیش به این طرف، صبح زود و پیش از باز شدن درهای حرم مطهر و زودتر از دیگران می‎رفتم و منتظر می‎ایستادم.
 
−
 
 
−
این انتظار گاهی یك ساعت قبل از طلوع فجر بود تا خدام درها را باز كنند، زمستان و تابستان نداشت. در زمستان‌ها هنگامی كه برف همه جا را می‎پوشاند، بیلچه‎ای كوچك به دست می‎گرفتم و راه خود را به طرف صحن باز می‎كردم تا خود را به حرم مطهر برسانم. در آغاز خود تنهایی [[نماز]] می‎خواندم، تا پس از مدتی یك نفر به من اقتدا كرد و پس از آن كم كم افراد دیگر اقتدا كردند و به این ترتیب [[نماز جماعت]] را در حرم مطهر آغاز كردم و تا امروز كه 60 سال از آن تاریخ می‎گذرد ادامه دارد. آهسته آهسته ظهرها و شب‌ها نیز اضافه شد و از آن پس روزی سه بار در مسجد بالاسر حضرت معصومه علیهاالسلام و صحن شریف نماز می‎خواندم.
 
−
 
 
−
===تاسیس مدارس علمیه===
 
−
 
 
−
آیت الله مرعشی نجفی در طول سالیان دراز، خدمت های شایانی به جهان [[اسلام]] نمود. تأسیس مدارس علمیه یكی از فعالیت های درخشان وی می‎باشد. مدرسه مهدیه در سال 1376 ق. در قم، توسط مرحوم حاج مهدی ایرانی ساخته شد و اداره آن بر عهده آیت الله مرعشی گذاشته شد. فقیه نستوه در جهت تكمیل مدرسه سعی فراوان نمود و كتابخانه مدرسه را كه در برگیرنده دو هزار جلد كتاب است، بنا نهاد.
 
−
 
 
−
مدرسه مؤمنیه در سال 1389 ق. در دو طبقه و كتابخانه مدرسه با حدود 3500 جلد كتاب نیز به وسیله ایشان تأسیس شد. مدرسه شهابیه در سال 1400 ق. در سه طبقه و مدرسه مرعشیه نیز از مدارس علمیه‎ای است كه در سه طبقه، در سال 1383 ق. به همت ایشان تأسیس شد و اداره آن بر عهده ایشان واگذار شد.
 
  
−
===تاسیس کتابخانه در قم===
+
آیت الله مرعشی در سال ۱۳۴۲ ق، برای [[زیارت]] مرقد مطهر [[امام رضا]] علیه السلام به [[ایران]] آمد و سپس به [[تهران]] رفت و در حوزه علمیه تهران، نزد [[شیخ عبدالنبی نوری|آیت الله شیخ عبدالنبی نوری]] (متوفای ۱۳۴۴ ق)، آیت الله آقا حسین نجم آبادی (متوفای ۱۳۴۷ ق)، [[میرزا محمدطاهر تنکابنی|آیت الله میرزا طاهر تنکابنی]] (متوفای ۱۳۶۰ ق)، آیت الله میرزا مهدی آشتیانی (متوفای ۱۳۷۲ ق) و... به فراگیری [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[فلسفه]] و [[کلام]] پرداخت.
  
−
[[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|كتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی]] از بزرگترین كتابخانه‎های كشور و در ردیف كتابخانه مجلس شورای اسلامی و كتابخانه [[آستان قدس رضوی]] است. این كتابخانه بسیاری از كتب خطی اسلامی جهان را دارا است. بسیاری از این كتب جزو نفیس‎ترین و باارزش‎ترین متون تاریخی است كه قرن‌ها از عمر آن ها می‎گذرد.
+
سال بعد، برای [[زیارت]] مرقد [[حضرت فاطمه معصومه علیها السلام|حضرت معصومه]] علیهاالسلام به [[قم]] رفت. به دستور [[حائری یزدی، عبدالکریم|آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] در این شهر ماندگار شد. ایشان مدتی در درس آیت الله حائری و شماری از استادان [[حوزه علمیه قم]] شرکت جست و از دانش آنان بهره برد.
  
−
[[آیت الله مرعشی]] در دوران جوانی كه در حوزه علمیه نجف مشغول تحصیل بود به گردآوری كتب خطی پرداخت. وی كه شاهد به غارت رفتن [[منابع اسلامی]] و نسخ خطی بود، تاب نیاورد و با شهریه ناچیز طلبگی به خرید كتب خطی پرداخت تا این میراث فرهنگی را از دستبرد بیگانگان حفظ نماید. گاه شب‌ها در یك كارگاه برنج كوبی كار می‎كرد، روزها [[روزه]] استیجاری می‎گرفت و [[نماز]] استیجاری می‎خواند، تا هزینه خرید كتب را تهیه نماید.
+
==تدریس و شاگردان==
 +
آیت الله مرعشی به دستور [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیت الله حائری]] به تدریس پرداخت. ایشان علوم [[ادبیات عرب]]، [[منطق]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] و [[فقه]] را برای طلاب جوان تدریس می نمود. آیت الله مرعشی پس از رحلت آیت الله حائری (۱۳۵۵ ق.)، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. در طول بیش از هفتاد سال تدریس ایشان در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]]، دانشمندان بسیاری تربیت شد که شماری از آنان از ایشان اجازه [[اجتهاد]] دریافت کردند. اینک نام برخی از شاگردان وی را می آوریم؛ حضرات آیات:
  
−
ایشان در خاطره‎ای می‎فرماید: یك روز از مدرسه، به قصد بازار ـ كه جنب [[حرم امام علی علیه السلام|صحن علوی]] بود ـ حركت كردم. در ابتدای بازار ناگهان چشمم به زنی تخم مرغ فروش افتاد كه در كنار دیوار نشسته بود و از زیر چادر وی گوشه كتاب پیدا بود. حس كنجكاوی من تحریك شد، به طوری كه مدتی خیره به كتاب نگاه كردم. طاقت نیاوردم، پرسیدم این چیست؟ گفت: كتاب، و فروشی است. كتاب را گرفتم و با حیرت متوجه شدم كه نسخه‎ای نایاب از كتاب «[[ریاض العلماء]]» علامه عبدالله افندی است كه احدی آن را در اختیار ندارد.
+
*[[سید مصطفی خمینی]]،
 +
*[[شهید مرتضی مطهری]]،
 +
*[[شهید مفتح|شهید دکتر محمد مفتح]]،
 +
*[[شهید بهشتی|شهید آیت الله بهشتی]]،
 +
*[[شهید صدوقی|شهید محمد صدوقی]]،
 +
*[[شهید سید محمد علی قاضی طباطبائی|سید محمد علی قاضی طباطبایی]]،
 +
*[[آیت الله طالقانی|سید محمود طالقانی]]،
 +
*شهید حسین غفاری،
 +
*شیخ شهاب الدین اشراقی،
 +
*شیخ مرتضی حائری،
 +
*حاج میرزا جواد آقا تهرانی،
 +
*آقا موسی صدر،
 +
*[[سید مرتضی عسکری|سید مرتضی عسکری]]،
 +
*محمد امامی کاشانی،
 +
*میرزا جواد تبریزی،
 +
*[[حسین نوری همدانی|شیخ حسین نوری]]،
 +
*سید عبدالکریم موسوی اردبیلی،
 +
*شیخ علی پناه اشتهاردی،
 +
*[[آیت الله محمدرضا مهدوی کنی |محمدرضا مهدوی کنی]].
  
−
مثل یعقوبی كه یوسف خود را پیدا كرده باشد، با شور و شعفی وصف ناشدنی به زن گفتم: این را چند می‎فروشی؟ گفت: پنج روپیه. من كه از شوق سر از پا نمی‎شناختم، گفتم: دارایی من صد روپیه است و حاضرم همه آن را بدهم و كتاب را از شما بگیرم. آن زن با خوشحالی پذیرفت. در این هنگام سر كله كاظم دجیلی، كه دلال خرید كتاب برای انگلیسی ها بود، پیدا شد.
+
عده زیادی از دانشمندان نیز از او [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه روایت]] دارند که برخی از آنان عبارتند:  
  
−
او نسخه‎های كمیاب، نادر و كتاب‌های قدیمی را به هر طریقی به چنگ می‎آورد و توسط حاكم انگلیسی [[نجف]] اشرف كه گویا اسمش و یا عنوانش «میجر» (سرگرد) بود، به كتابخانه لندن می‎فرستاد. كاظم دلال كتاب را به زور از دست من گرفت و به آن زن گفت: من آن را بیشتر می‎خرم و مبلغی بالاتر از آن چه من به آن زن گفته بودم، پیشنهاد كرد. در آن هنگام من اندوهگین رو به سمت حرم شریف امیرالمؤمنین علیه السلام كردم و آهسته گفتم: آقاجان من می‎خواهم با خرید این كتاب به شما خدمت كنم، پس راضی نباشید این كتاب از دست من خارج شود. هنوز كلامم تمام نشده بود كه زن تخم مرغ فروش رو كرد به دلال و گفت: این كتاب را به ایشان فروخته‎ام و به شما نمی‎فروشم.
+
*سید مهدی لاجوردی
 +
*شیخ محمدرضا طبسی نجفی
 +
*سید محمود مرعشی
 +
*[[رضا استادی مقدم |رضا استادی]]
 +
*سید محمدرضا حسینی جلالی
  
−
كاظم دجیلی شكست خورده و عصبانی از آن جا دور شد... بیشتر از بیست روپیه نداشتم. از این رو تمام لباس های كهنه و قدیمی را با ساعتی كه داشتم به فروش رساندم تا پول كتاب فراهم شد... طولی نكشید كه كاظم دلال همراه چند شرطه (پلیس) به مدرسه حمله كردند و مرا دستگیر نموده و پیش حاكم انگلیسی (میجر) بردند. او نخست مرا به سرقت كتاب متهم كرد و بسیار عربده كشید... دستور داد مرا زندانی كردند. آن شب در زندان مدام با خدا راز و نیاز می‎كردم كه كتاب در مخفی‎گاهش محفوظ بماند.
+
==آثار و تألیفات==
  
−
روز بعد مرجع بزرگ آن وقت، [[شیخ الشریعه اصفهانی|آیت الله میرزا فتح الله نمازی اصفهانی]] معروف به شیخ الشریعه؛ فرزند مرحوم [[آخوند خراسانی]] را به نام میرزا مهدی، با جماعتی برای آزادی من به نزد حاكم شهر فرستاد. بالاخره نتیجه این شد كه من از زندان آزاد شوم با این شرط كه مدت یك ماه كتاب را به حاكم انگلیسی تسلیم كنم.
+
نخستین رساله های عملیه آیت الله مرعشی نجفی به نام «نخبة الاحکام» و «سبیل النجاة» بین سال‌های ۱۳۶۶ ق. تا ۱۳۷۳ ق. چاپ شد و از همان سال‌ها [[مرجعیت]] تقلید ایشان آغاز شد.
 +
[[پرونده:Molhaqat.jpg|thumb|left|ملحقات [[احقاق الحق]] - یکی از آثار آیت الله العظمی مرعشی نجفی]]
  
−
پس از آزادی به سرعت به مدرسه رفتم و همه دوستان طلبه‎ام را جمع كردم و گفتم: باید كار مهمی انجام بدهیم كه خدمت به [[اسلام]] و [[شریعت]] است! طلاب گفتند: چه كاری؟ و من گفتم: نسخه برداری و استنساخ از روی این كتاب فوراً دست بكار شدیم و قبل از مهلت مقرر چند نسخه از روی آن استنساخ گردید...».
+
آیت الله مرعشی در طول سالیان دراز عمر با برکت خویش، کتاب‌ها و مقاله های زیادی درباره [[علوم قرآن|علوم قرآنی]]، [[ادبیات عرب]]، [[حدیث]]، [[دعا]]، [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[منطق]]، [[علم لغت|لغت]]، [[تاریخ]]، [[رجال]] و تراجم، انساب و... نوشت که متأسفانه بیشتر آن ها هنوز چاپ نشده است. شمار آثار ایشان به ۱۴۸ کتاب، رساله و مقاله می رسد. برخی از این آثار عبارتند از:
  
−
آیت الله مرعشی نجفی پس از مهاجرت به [[قم]]، كتب خطی را همراه خود به ایران آورد. در قم نیز به خرید نسخ خطی و كتب ارزنده اقدام كرد. پس از مدتی به دلیل كمبود جا، كتاب ها را از منزل به كتابخانه مدرسه مرعشیه انتقال داد. پس از چندی طبقه سوم این مدرسه به عنوان كتابخانه ساخته شد كه در نیمه [[شعبان]] 1386 ق. / 28/8/1345، با بیش از ده هزار جلد كتاب چاپی و دو هزار جلد كتاب خطی افتتاح گردید.
+
#سند القرّاء والحفّاظ،
 +
#مقدمه [[الدر المنثور |تفسیر الدر المنثور]] (نوشته [[جلال الدین سیوطی]])،
 +
#مجموعه ای از ادعیه و زیارات (با مقدمه ای در شجره نامه خاندان مرعشی)،
 +
#مقدمه [[مفاتیح الجنان]]،
 +
#شمس الامکنه والبقاع فی خیرة ذات الرقاع،
 +
#فوائدی چند در خصوص [[صحیفه سجادیه]]،
 +
#راهنمای سفر [[مکه]] و [[مدینه]]،
 +
#الغایة القصوی لمن رام التمسّک بالعروة الوثقی (حاشیه استدلالی بر [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]])،
 +
#التبصره فی ترجمه مؤلف التکمله (در شرح حال میرزا محمد مهدی کشمیری)،
 +
#تکمیل کتاب «تذکرة القبور» (نوشته [[آیت الله عبدالکریم گزی|آخوند گزی اصفهانی]])،
 +
#الحدیقة الوردیه حول روضة البهیه،
 +
#ریاض الاقاحی (شرح حال [[علی بن یونس عاملی|زین الدین بیاضی نباطی عاملی]])،
 +
#زهر الریاض فی ترجمه صاحب الریاض (شرح حال [[میرزا عبدالله افندی|عبدالله افندی اصفهانی]])،
 +
#سجع البلابل فی ترجمه صاحب الوسائل (شرح حال [[شیخ حر عاملی]])،
 +
#شرح حال حضرت [[امامزاده علی مشهد اردهال|سلطان علی]] فرزند [[امام باقر]] علیه السلام،
 +
#العزّیه (شرح حال امامزاده یحیی)،
 +
#غایة الامال فی ترجمه صاحب بهجة الامال (شرح حال ملا علی علیاری تبریزی)،
 +
#رساله طریفه (شرح حال شیخ محمدجعفر یا شیخ علی‌نقی کمره ای)،
 +
#الظرائف فی ترجمه صاحب الطرائف (شرح حال جاپلقی بروجردی)،
 +
#الفتحیه (شرح حال میرزا ابوالفتح حسینی شریفی عربشاهی)،
 +
#رساله ای در حالات نصر بن مزاحم منقری (نویسنده کتاب «[[وقعه الصفین]]»)،
 +
#کاشفه الحال فی ترجمه مؤلف خزانة الخیال،
 +
#کشف الارتیاب فی ترجمه صاحب لباب الانساب (نوشته بیهقی)،
 +
#کشف الظنون عن صاحب [[کشف الظنون (کتاب)|کشف الظنون]]،
 +
#اللئالی المنتظمه والدرر الثمینه (شرح حال [[علامه حلی]]، [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|قاضی نورالله شوشتری]] و فضل بن روزبهان)،
 +
#لمعة النور والضیاء فی ترجمه [[سید فضل الله راوندى|السید ابی الرضا فضل الله راوندی کاشانی]]،
 +
#مطلع البدرین (شرح حال [[فخرالدین طریحی]])،
 +
#مفرج الکروب (شرح حال [[حسن بن محمد الدیلمى|دیلمی]]، نویسنده [[ارشاد القلوب]])،
 +
#مقدمه ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد،
 +
#مقدمه تتمیم [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الامل]]،
 +
#مقدمه [[روضه المتقین|روضة المتقین]] فی شرح کتاب [[من لایحضره الفقیه]]،
 +
#مقدمه کتاب [[معجم الثقات و ترتیب الطبقات]]،
 +
#المنن والمواهب العددیه (شرح حال عبیدلی سبزواری)،
 +
#منیة العاملین (شرح حال [[فتال نیشابوری|ابن فتال نیشابوری]])،
 +
#منیه الرجل فی شرح نخبة المقال،
 +
#المواهب العلیّه فی ترجمه شارح [[الرسالة الذهبیة (کتاب) |الرساله الذهبیه]] (شرح حال محمد بن حسن مشهدی)،
 +
#بنراس النور والضیاء فی ترجمه مؤلف [[نجوم السماء فی تراجم العلماء|نجوم السماء]]،
 +
#وسیلة المعاد فی مناقب شیخنا الاستاذ (شرح حال بلاغی)،
 +
#هدیه ذوی الفضل النُهی بترجمه المولی علم الهدی،
 +
#الافطسیه (نسب [[سادات]] روستای طغرود [[قم]])،
 +
#حاشیه بر «بحر الانساب»،
 +
#رساله در خصوص سادات [[مدینه|مدینه منوره]]،
 +
#رساله در شرح اعقاب و ذراری [[حضرت عباس|حضرت ابوالفضل العباس]] علیه السلام،
 +
#مقدمه کتاب چهره درخشان [[امام زمان|امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف]]،
 +
#مشجّرات آل رسول الله الاکرم یا مشجرات الهاشمیین (درباره انساب [[علویان]] و [[سادات]] جهان)،
 +
#ملحقات [[احقاق الحق]] (نوشته [[قاضی نورالله شوشتری]]) آیت الله مرعشی نجفی به تکمیل این کتاب پرداخت و مدارک و منابع این اثر نفیس را پیدا نمود. ایشان برای به سرانجام رساندن این تحقیق بزرگ گروه تحقیقی متشکل از شماری از علمای [[قم]] را ترتیب دادند، که اینک با تلاش این گروه، زیر نظر فرزندشان حجه الاسلام دکتر سید محمود مرعشی، ۲۷ جلد از این کتاب چاپ شده است و بقیه در حال آماده شدن است.
  
−
استقبال روزافزون طلاب و علماء برای مطالعه، كمبود فضای مناسب برای كتابخانه و خرید كتاب‌های جدید موجب شد تا ایشان كتابخانه بسیار بزرگی (كتابخانه فعلی) را تأسیس نماید كه در نیمه شعبان 1394 ق. 12/6/1353 با حدود شانزده هزار جلد كتاب چاپی و خطی افتتاح گردید.
+
==فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی==
 +
'''اقامه نماز جماعت صبح در حرم حضرت معصومه:'''
  
−
[[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|كتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]] اكنون با دارا بودن بیش از 250000 جلد كتاب چاپی و 25000 جلد كتاب خطی<ref> ارقام مربوط به سال 1372 ش. است.</ref> به مسئولیت حجه الاسلام دكتر سید محمود مرعشی نجفی ـ فرزند ایشان ـ در خدمت طلاب، فضلا، دانشجویان، دانش آموزان، محققان و نویسندگان می‎باشد.
+
[[نماز جماعت]] باشکوه آیت الله مرعشی نجفی در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|صحن حضرت معصومه علیهاالسلام]] را همه زائران به یاد دارند. آیت الله مرعشی علاقه خاصی به [[اهل بیت]] علیهم السلام داشت. ایشان پیش از انقلاب، هر روز قبل از [[اذان]] صبح به حرم مشرف می شد. هماره مدتی پیش از باز شدن درهای حرم، پشت در می ماند و سپس داخل حرم می شد و پس از [[زیارت]]، [[نماز جماعت]] را اقامه می کرد. در یکی از یادداشت های ایشان آمده است: «هنگامی که در [[قم]] سکونت کردم، صبح‌ها در حرم [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه علیهاالسلام]] اقامه نماز جماعت نمی شد و من تنها کسی بودم که این سنت را آن جا رواج دادم و از ۶۰ سال پیش به این طرف، صبح زود و پیش از باز شدن درهای حرم مطهر و زودتر از دیگران می رفتم و منتظر می ایستادم.... کم کم ظهرها و شب‌ها نیز اضافه شد و از آن پس روزی سه بار در مسجد بالاسر حضرت معصومه علیهاالسلام و صحن شریف نماز می خواندم.»
  
−
كتابخانه آیت الله العظمی مرعشی به خاطر نسخه‎های خطی نفیس و ارزشمند و گاه منحصر به فرد و كتب قدیم مهم و كمیاب مورد توجه وافر نویسندگان، دانشمندان، مراكز علمی و تحقیقاتی سراسر جهان است. اكنون این كتابخانه شهرت جهانی دارد و با چهارصد مؤسسه، مركز علمی و كتابخانه در سراسر جهان ارتباط دارد.
+
'''تاسیس مدارس علمیه:'''
  
−
===احیاء و ترویج فرهنگ===
+
آیت الله مرعشی نجفی در طول سالیان دراز که [[مرجعیت]] تقلید شیعیان را بر عهده داشت، خدمت های شایانی به جهان [[اسلام]] نمود. تأسیس مدارس علمیه یکی از فعالیت های درخشان وی می باشد. مدرسه مهدیه در سال ۱۳۷۶ ق. در قم، توسط مرحوم حاج مهدی ایرانی ساخته شد و اداره آن بر عهده آیت الله مرعشی گذاشته شد. ایشان در جهت تکمیل مدرسه سعی فراوان نمود و کتابخانه مدرسه را که در برگیرنده دو هزار جلد کتاب است، بنا نهاد. مدرسه مؤمنیه در سال ۱۳۸۹ ق. در دو طبقه و کتابخانه مدرسه با حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب نیز به وسیله ایشان تأسیس شد. مدرسه شهابیه در سال ۱۴۰۰ ق. در سه طبقه و مدرسه مرعشیه نیز از مدارس علمیه ای است که در سه طبقه، در سال ۱۳۸۳ ق. به همت ایشان تأسیس شد و اداره آن بر عهده ایشان واگذار شد.
  
−
بازسازی مرقد [[علامه مجلسی]] در [[اصفهان]]، به امر آیت الله العظمی مرعشی نجفی صورت پذیرفت. اهداء كتاب های فقهای [[شیعه]] برای دانشمندان شیعه، سنی، مسیحی و دانشگاه‌های جهان نیز از فعالیت‌های فرهنگی ایشان است.
+
'''تأسیس کتابخانه در قم:'''
  
−
ایشان برای نوشتن كتاب‌ها به بسیاری از كشورهای اسلامی مسافرت نمود و با دانشمندان شیعه، سنی و مسیحی به گفتگو نشست. وی با علامه سید محمود شكری آلوسی بغدادی، شیخ طنطاوی جوهری مصری، انستانس كرملی بغدادی، شیخ عبدالسلام شافعی كردستانی، سید ناصر حسین هندی فرزند علامه میر حامد حسین هندی، تاگور (نویسنده و فیلسوف شهیر هند)، میرزا احمد تبریزی (پیشوای فرقه ذهبیه)، میرزا عنایت الله اخباری، پروفسور هانری كربن، دكتر فؤاد سرگین آلمانی، سید ابراهیم رفاعی راوی بغدادی، رشید بیضوی لبنان، سید محمد رشید رضا (نویسنده تفسیر المنار) و بسیاری از اندیشمندان دیگر دیدار نمود.
+
[[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]] از بزرگترین کتابخانه های کشور و در ردیف کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه [[آستان قدس رضوی]] است. این کتابخانه بسیاری از [[نسخه خطی|کتب خطی]] اسلامی جهان را دارا است. بسیاری از این کتب جزو نفیس ترین و باارزش ترین متون تاریخی است که قرن‌ها از عمر آن ها می گذرد.
  
−
وی برای تألیف زندگینامه‎های علماء، [[سادات]] و امامزاده‎ها گاه به قبرستان‌های كهن می‎رفت و با خواندن نبشته‎های قبرهای علماء، ادباء، شعراء، سادات و امامزاده‎ها می‎پرداخت. ایشان در سالهای 1350ـ1351 ق. به [[اصفهان]] رفت و یك هفته در [[تخت فولاد]] به ثبت تاریخ ولادت و فوت علمای به خاك سپرده شده در آن قبرستان پرداخت. بسیاری از گورستان‌های دیگر اصفهان را نیز مورد تحقیق قرار داد و اطلاعات سودمندی بدست آورد.
+
آیت الله مرعشی در دوران جوانی که در حوزه علمیه [[نجف]] مشغول تحصیل بود، به گردآوری کتب خطی پرداخت. وی که شاهد به غارت رفتن منابع اسلامی و [[نسخه خطی|نسخ خطی]] بود، تاب نیاورد و با شهریه ناچیز طلبگی به خرید کتب خطی پرداخت تا این میراث فرهنگی را از دستبرد بیگانگان حفظ نماید. گاه شب‌ها در یک کارگاه برنج کوبی کار می کرد، روزها [[روزه]] استیجاری می گرفت و [[نماز]] استیجاری می خواند، تا هزینه خرید کتب را تهیه نماید.
  
−
==آثار آیت الله مرعشی==
+
ایشان در خاطره ای می فرماید: یک روز از مدرسه، به قصد بازار ـ که جنب [[حرم امام علی علیه السلام|صحن علوی]] بود ـ حرکت کردم. در ابتدای بازار ناگهان چشمم به زنی تخم مرغ فروش افتاد که در کنار دیوار نشسته بود و از زیر چادر وی گوشه کتاب پیدا بود. حس کنجکاوی من تحریک شد، به طوری که مدتی خیره به کتاب نگاه کردم. طاقت نیاوردم، پرسیدم این چیست؟ گفت: کتاب، و فروشی است. کتاب را گرفتم و با حیرت متوجه شدم که نسخه ای نایاب از کتاب «[[ریاض العلماء]]» علامه [[میرزا عبدالله افندی]] است که احدی آن را در اختیار ندارد. مثل یعقوبی که یوسف خود را پیدا کرده باشد، با شور و شعفی وصف ناشدنی به زن گفتم: این را چند می فروشی؟ گفت: پنج روپیه. من که از شوق سر از پا نمی شناختم، گفتم: دارایی من صد روپیه است و حاضرم همه آن را بدهم و کتاب را از شما بگیرم. آن زن با خوشحالی پذیرفت. در این هنگام سر کله کاظم دجیلی، که دلال خرید کتاب برای انگلیسی ها بود، پیدا شد.
  
−
نخستین رساله‎های علمیه ایشان به نام «نخبه الاحكام» و «سبیل النجاه» بین سال‌های 1366 ق. تا 1373 ق. چاپ شد و از همان سال‌ها [[مرجعیت تقلید]] ایشان آغاز شد. آیت الله مرعشی پس از رحلت [[آیت‌الله بروجردی |آیت الله العظمی بروجردی]] (1340 ش.) به عنوان یكی از مراجع تقلید طراز اول [[شیعیان]] جهان بشمار می‎آمد.
+
او نسخه های کمیاب، نادر و کتاب‌های قدیمی را به هر طریقی به چنگ می آورد و توسط حاکم انگلیسی [[نجف]] اشرف که گویا اسمش و یا عنوانش «میجر» (سرگرد) بود، به کتابخانه لندن می فرستاد. کاظم دلال کتاب را به زور از دست من گرفت و به آن زن گفت: من آن را بیشتر می خرم و مبلغی بالاتر از آن چه من به آن زن گفته بودم، پیشنهاد کرد. در آن هنگام من اندوهگین رو به سمت حرم شریف [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه السلام کردم و آهسته گفتم: آقاجان من می خواهم با خرید این کتاب به شما خدمت کنم، پس راضی نباشید این کتاب از دست من خارج شود. هنوز کلامم تمام نشده بود که زن تخم مرغ فروش رو کرد به دلال و گفت: این کتاب را به ایشان فروخته ام و به شما نمی فروشم....».  
  
−
آیت الله مرعشی در طول سالیان دراز عمر با بركت خویش كتاب‌ها و مقاله‎های زیادی درباره علوم قرآنی، ادبیات عرب، [[حدیث]]، [[دعا]]، [[فقه]]، [[اصول]]، [[منطق]]، لغت، تاریخ، [[رجال]] و تراجم، انساب و... نوشت كه متأسفانه بیشتر آن ها هنوز چاپ نشده است. شمار آثار ایشان به 148 كتاب، رساله و مقاله می‎رسد. اینك نام برخی از آثار چاپ شده‎اش را می‎آوریم:
+
آیت الله مرعشی نجفی پس از مهاجرت به [[قم]]، کتب خطی را همراه خود به [[ایران]] آورد. در قم نیز به خرید نسخ خطی و کتب ارزنده اقدام کرد. پس از مدتی به دلیل کمبود جا، کتاب ها را از منزل به کتابخانه مدرسه مرعشیه انتقال داد. پس از چندی طبقه سوم این مدرسه به عنوان کتابخانه ساخته شد که در نیمه [[شعبان]] ۱۳۸۶ ق. (۲۸/۸/۱۳۴۵)، با بیش از ده هزار جلد کتاب چاپی و دو هزار جلد کتاب خطی افتتاح گردید.
  
−
سند القرّاء والحفّاظ، مقدمه [[الدر المنثور |تفسیر الدر المنثور]]، نوشته [[جلال الدین سیوطی]]، مجموعه‎ای از ادعیه و زیارات، با مقدمه‎ای در شجره‎نامه خاندان مرعشی، مقدمه [[مفاتیح الجنان]]، شمس الامكنه والبقاع فی خیره ذات الرقاع، فوائد چند در خصوص [[صحیفه سجادیه]]، راهنمای سفر [[مكه]] و [[مدینه]]، الغایه القصوی لمن رام التمسّك بالعروه الوثقی، التبصره فی ترجمه مؤلف التكمله، تكمیل كتاب «تذكره القبور» نوشته [[آیت الله عبدالکریم گزی|آخوند گزی اصفهانی]]، الحدیقه الوردیه حول روضه البهیه، ریاض الاقاحی (شرح حال زین الدین بیاضی نباطی عاملی)، زهر الریاض فی ترجمه صاحب الریاض (شرح حال مولی [[ميرزا عبدالله افندی|عبدالله افندی اصفهانی]])، سجع البلابل فی ترجمه صاحب الوسائل (شرح حال [[شیخ حر عاملی]])، شرح حال ادوارد فندیك، شرح حال سید ابوالقاسم طباطبایی تبریزی نجفی، شرح حال سید اعجاز حسین نیشابوری كنتوری، شرح حال بهلول بهجت افندی، شرح حال حضرت [[امامزاده علی مشهد اردهال|سلطان علی]] فرزند [[امام باقر]] علیه السلام، شرح حال مولی عبدالواسع كاشانی، شرح حال آیت الله شیخ محمد محلاتی نجفی، الضوء البدری فی حیاه صاحب الفخری، العزّیه (شرح حال امامزاده یحیی)، غایه الامال فی ترجمه صاحب بهجه الامال (شرح حال ملا علی علیاری تبریزی)، رساله طریفه (شرح حال شیخ محمدجعفر یا شیخ علی‌نقی كمره‎ای)، الظرائف فی ترجمه صاحب الطرائف (شرح حال جاپلقی بروجردی)، الفتحیه (شرح حال میرزا ابوالفتح حسینی شریفی عربشاهی)، رساله‎ای در حالات نصر بن مزاحم منقری (نویسنده كتاب «[[وقعه الصفین]]»)، كاشفه الحال فی ترجمه مؤلف خزانه الخیال، كشف الاستار عن حیاه مؤلف كشف الاستار، كش فالارتیاب فی ترجمه صاحب لباب الانساب نوشته بیهقی، [[کشف الظنون |كشف الظنون عن صاحب كشف الظنون]]، اللئالی المنتظمه والدرر الثمینه (شرح حال [[علامه حلی]]، قاضی [[شوشتری، نورالله بن شریف‌الدین|نورالله شوشتری]] و فضل بن روزبهان)، لمعه النور والضیاء فی ترجمه [[سید فضل الله راوندى|السید ابی الرضا فضل الله راوندی كاشانی]]، لؤلؤه الصدف فی حیوه السید محمد الاشرف، المجدی فی حیاه صاحب المجدی، مطلع البدرین (شرح حال [[فخرالدین طریحی]])، مفرج الكروب (شرح حال [[حسن بن محمد الدیلمى|دیلمی]]، نویسنده [[ارشاد القلوب]])، مقدمه ایضاح الفوائد فی شرح اشكالات القواعد، مقدمه تتمیم امل الامل، مقدمه [[روضه المتقین]] فی شرح كتاب [[من لایحضره الفقیه]]، مقدمه كتاب كاوش‌های علمی، مقدمه كتاب [[معجم الثقات و ترتیب الطبقات]]، مقدمه كتاب مجموعه نفیسه، مقدمه كتاب مؤتمر علماء [[بغداد]]، مقدمه كتاب وقایع السنین والاعوام، المنن والمواهب العددیه (شرح حال عبیدلی سبزواری)، منیه العاملین (شرح حال [[فتال نیشابوری|ابن فتال نیشابوری]])، منیه الرجل فی شرح نخبه المقال، المواهب العلیّه فی ترجمه شارح [[الرسالة الذهبیة (کتاب) |الرساله الذهبیه]] (شرح حال محمد بن حن مشهدی)، منهج الرشاد فی ترجمه الفاضل الجواد الكاظمی، المیزان القاسط فی ترجمه مورخ واسط، بنراس النور والضیاء فی ترجمه مؤلف نجوم السماء، وسیله المعاد فی مناقب شیخنا الاستاذ (شرح حال بلاغی)، هدیه ذوی الفضل النهی بترجمه المولی علم الهدی، مقدمه «اثبات صحت نسب خلفاء فاطمیین مصر»، الافطسیه (نسب [[سادات]] روستای طغرود [[قم]])، حاشیه بر «بحر الانساب»، رساله در خصوص سادات [[مدینه|مدینه منوره]]، شجره نامه سادات حسینی كاشانی، رساله در شرح اعقاب و ذراری [[حضرت عباس |حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام]] و مقدمه كتاب چهره درخشان [[امام زمان|امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف]].
+
استقبال روزافزون طلاب و علماء برای مطالعه، کمبود فضای مناسب برای کتابخانه و خرید کتاب‌های جدید، موجب شد تا ایشان کتابخانه بسیار بزرگی (کتابخانه فعلی) را تأسیس نماید که در نیمه شعبان ۱۳۹۴ ق. (۱۲/۶/۱۳۵۳) با حدود شانزده هزار جلد کتاب چاپی و خطی افتتاح گردید.
  
−
دو اثر نفیس ایشان كه ثمره نیم قرن تلاش وی می‎باشد، ولی هنوز به زیور طبع آراسته نشده، عبارت است از:
+
[[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی]] اکنون با دارا بودن بیش از ۲۵۰۰۰۰ جلد کتاب چاپی و ۲۵۰۰۰ جلد کتاب خطی<ref> ارقام مربوط به سال ۱۳۷۲ ش. است.</ref> به مسئولیت حجت الاسلام دکتر سید محمود مرعشی نجفی ـ فرزند ایشان ـ در خدمت طلاب، فضلا، دانشجویان، دانش آموزان، محققان و نویسندگان می باشد.
  
−
#مشجّرات آل رسول الله الاكرام یا مشجرات الهاشمیین: درباره انساب علویان و [[سادات]] جهان.
+
کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی به خاطر نسخه های خطی نفیس و ارزشمند و گاه منحصر به فرد و کتب قدیم مهم و کمیاب مورد توجه وافر نویسندگان، دانشمندان، مراکز علمی و تحقیقاتی سراسر جهان است. اکنون این کتابخانه شهرت جهانی دارد و با چهارصد مؤسسه، مرکز علمی و کتابخانه در سراسر جهان ارتباط دارد.
−
#ملحقات الاحقاق: [[احقاق الحق]] نوشته [[قاضی نورالله شوشتری]] (متوفای 1019 ق.) است. آیت الله مرعشی نجفی به تكمیل این كتاب پرداخت و مدارك و منابع این اثر نفیس را پیدا نمود. ایشان برای به سرانجام رساندن این تحقیق بزرگ گروه تحقیقی متشكل از شماری از علمای [[قم]] را ترتیب دادند، كه اینك با تلاش این گروه، زیر نظر فرزندشان حجه الاسلام دكتر سید محمود مرعشی، 27 جلد از این كتاب چاپ شده است و بقیه در حال آماده شدن است.
 
  
−
==شاگردان و برخی از اجازه روایی گرفتگان از او==
+
'''احیاء و ترویج فرهنگ:'''
 +
[[پرونده:مرعشی (11).jpg|thumb|left|خرید سینمای قم توسط آیت الله العظمی مرعشی نجفی در سال 1355]]
 +
بازسازی مرقد [[علامه مجلسی]] در [[اصفهان]]، به امر آیت الله العظمی مرعشی نجفی صورت پذیرفت. اهداء کتاب های فقهای [[شیعه]] برای دانشمندان شیعه، [[اهل سنت|سنی]]، [[مسیحیت|مسیحی]] و دانشگاه‌های جهان نیز از فعالیت‌های فرهنگی ایشان است.
  
−
در طول بیش از هفتاد سال تدریس در [[حوزه علمیه قم]]، شاگردان زیادی تربیت کرد که از آن جمله‌اند:
+
ایشان برای نوشتن کتاب‌ها به بسیاری از کشورهای اسلامی مسافرت نمود و با دانشمندان شیعه، سنی و مسیحی به گفتگو نشست. وی با علامه سید محمود شکری آلوسی بغدادی، شیخ طنطاوی جوهری مصری، انستانس کرملی بغدادی، شیخ عبدالسلام شافعی کردستانی، سید ناصر حسین هندی فرزند علامه میر حامد حسین هندی، تاگور (نویسنده و فیلسوف شهیر هند)، میرزا احمد تبریزی (پیشوای فرقه ذهبیه)، میرزا عنایت الله اخباری، پروفسور هانری کربن، دکتر فؤاد سزگین آلمانی، سید ابراهیم رفاعی راوی بغدادی، رشید بیضوی لبنان، سید محمد رشید رضا (نویسنده [[تفسیر المنار]]) و بسیاری از اندیشمندان دیگر دیدار نمود.
−
* [[طالقانی، محمود|سید محمود طالقانی]]
 
−
* [[مرتضی مطهری]]
 
−
* [[مفتح، محمد|محمد مفتح]]
 
−
* سید مهدی غضنفری خوانساری
 
−
* سید محمدهادی غضنفری خوانساری
 
−
* [[آیت الله محمدرضا مهدوی کنی |محمدرضا مهدوی کنی]]
 
−
* محمد صدوقی
 
  
−
عده زیادی از دانشمندان و علمای [[شیعه]] از او [[اجازۀ روايت|اجازه روایت]] دارند که برخی از آنان عبارتند:
+
وی برای تألیف زندگینامه های علماء، [[سادات]] و امامزاده ها، گاه به قبرستان‌های کهن می رفت و با خواندن نبشته های قبرهای علماء، ادباء، شعراء، سادات و امامزاده ها می پرداخت. ایشان در سالهای ۱۳۵۰ـ۱۳۵۱ ق. به [[اصفهان]] رفت و یک هفته در [[تخت فولاد]] به ثبت تاریخ ولادت و فوت علمای به خاک سپرده شده در آن قبرستان پرداخت. بسیاری از گورستان‌های دیگر اصفهان را نیز مورد تحقیق قرار داد و اطلاعات سودمندی بدست آورد.
−
* سید مهدی لاجوردی
 
−
* شیخ محمدرضا طبسی نجفی
 
−
* سید عزیزالله امامت
 
−
* سید محمود مرعشی
 
−
* [[رضا استادی مقدم |رضا استادی]]
 
−
* محمدامین پورامینی
 
−
* سید عباس کاشانی
 
−
* سید محمدرضا حسینی جلالی
 
−
* سید عادل علوی
 
−
* سید علی بن الحسین علوی
 
  
−
==همگامی با نهضت امام خمینی (ره)==
+
'''همگامی با نهضت امام خمینی:'''
  
−
نهضت امام خمینی در سال 1341 با پشتیبانی مراجع تقلید همراه بود. آیت الله مرعشی نجفی هماره از نهضت [[حضرت امام خميني]] حمایت كرد. بارها اعلامیه داد و به افشاگری پرداخت. ایشان در پی دستگیری امام خمینی در سال 1342، با ارسال اعلامیه شدیداللحنی به رژیم پهلوی، خواستار آزادی امام خمینی شدند.
+
آیت الله مرعشی نجفی همواره از نهضت [[امام خمینی]] حمایت کرد. بارها اعلامیه داد و به افشاگری پرداخت. ایشان در پی دستگیری امام خمینی در سال ۱۳۴۲، با ارسال اعلامیه شدیداللحنی به رژیم پهلوی، خواستار آزادی امام خمینی شدند. ایشان همراه مراجع تقلید و علمای طراز اول کشور برای آزادی امام خمینی به [[تهران]] سفر نمود و در این راه زحمت فراوانی متحمل شد.  
  
−
ایشان همراه مراجع تقلید و علمای طراز اول كشور برای آزادی امام خمینی به [[تهران]] سفر نمود و در این راه زحمت فراوانی متحمل شد. ایشان در سال 1342، در پاسخ نامه جمعی از طلاب می‎فرماید: چنانچه كراراً این جانب عقیده خود را اظهار كرده‎ام، باز هم به موجب این سؤال عرض می‎كنم كه حضرت آیت الله خمینی دامت بركاته یكی از مراجع تقلید عالم تشیع هستند و از اساطین روحانیت [[اسلام]] و از مفاخر عالم تشیع.
+
ایشان در سال ۱۳۴۲، در پاسخ نامه جمعی از طلاب می فرماید: چنانچه کراراً این جانب عقیده خود را اظهار کرده ام، باز هم به موجب این سؤال عرض می کنم که حضرت آیت الله خمینی دامت برکاته یکی از مراجع تقلید عالم [[تشیع]] هستند و از اساطین روحانیت [[اسلام]] و از مفاخر عالم تشیع.
  
−
آیت الله العظمی مرعشی نامه‎ها و تلگراف های فراوانی در جهت حمایت از امام خمینی برای مراجع تقلید شیعه مقیم ایران و عراق می‎فرستاد. ایشان پس از تبعید امام خمینی به [[تركیه]]، در سخنرانی ها و اعلامیه‎ها این عمل رژیم پهلوی را محكوم می‎نمود و برای شهدای 15 خرداد، مجلس یادبود برپا می‎سازد. آیت الله مرعشی هماره از انقلاب اسلامی پشتیبانی می‎نماید و جنایت های رژیم پهلوی را افشا می‎نماید. ایشان پس از شهادت آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی در سال 1356، برای وی مجلس ترحیمی در حسینیه خویش برپا می‎كند، كه پایان این مجلس به سر دادن شعارهای كوبنده علیه رژیم پهلوی و دستگیری شماری از مردم پیوند می‎خورد.
+
آیت الله العظمی مرعشی نامه ها و تلگراف های فراوانی در جهت حمایت از امام خمینی برای مراجع تقلید شیعه مقیم [[ایران]] و [[عراق]] می فرستاد. ایشان پس از تبعید امام خمینی به [[ترکیه]]، در سخنرانی ها و اعلامیه ها این عمل رژیم پهلوی را محکوم  نمود و برای شهدای ۱۵ خرداد، مجلس یادبود برپا ساخت. ایشان پس از شهادت [[مصطفی خمینی |سید مصطفی خمینی]] در سال ۱۳۵۶، برای وی مجلس ترحیمی در حسینیه خویش برپا می کند، که پایان این مجلس به سر دادن شعارهای کوبنده علیه رژیم پهلوی و دستگیری شماری از مردم پیوند می خورد.
  
−
آیت الله مرعشی در طول سال های تبعید امام خمینی، با ایشان در ارتباط بودند و با اوج گیری انقلاب اسلامی در سال 1356 همراه مراجع تقلید شیعه با فرستادن اعلامیه‎ها به هدایت نهضت می‎پردازد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان هماره از نظام جمهوری اسلامی حمایت كرد و در مناسبت های مختلف با ارسال پیام ها به تقویت نظام پرداختند.
+
آیت الله مرعشی در طول سال های تبعید امام خمینی، با ایشان در ارتباط بودند و با اوج گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ همراه مراجع تقلید شیعه با فرستادن اعلامیه ها به هدایت نهضت می پردازد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان هماره از [[جمهوری اسلامی ایران |نظام جمهوری اسلامی]] حمایت کرد و در مناسبت های مختلف با ارسال پیام ها به تقویت نظام پرداختند.
  
−
==وفات سيد شهاب الدين مرعشي نجفي==
+
==وفات==
  
−
سرانجام مرجع بزرگ تقلید [[شیعه]]، در روز چهار شنبه 7/6/1369، در 96 سالگی دار فانی را وداع گفت و به اجداد پاكش پیوست و پیكر پاكش با حضور انبوه مردم عزادار در جوار كتابخانه بزرگش به خاك سپرده شد<ref> تمامی مطالب برگرفته از كتاب «شهاب [[شریعت]]، درنگی در زندگی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی» نوشته علی رفیعی (علامرودشتی) است.</ref>درود و رحمت خدا بر او باد. والسلام.
+
مرحوم آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سرانجام در روز چهارشنبه هفتم شهریور سال ۱۳۶۹، در ۹۶ سالگی دار فانی را وداع گفت و پیکر پاکش در جوار کتابخانه بزرگش در [[قم]] به خاک سپرده شد.<ref> تمامی مطالب برگرفته از کتاب «شهاب شریعت، درنگی در زندگی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی» نوشته علی رفیعی (علامرودشتی) است.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۱۵۱: سطر ۱۷۶:
 
==منابع==
 
==منابع==
  
−
*مجموعه گلشن ابرار، جلد2، زندگی نامه "آيت الله سيد شهاب الدين مرعشي نجفي" از محمدرضا سماك اماني.
+
*مجموعه [[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد۲، زندگی نامه "آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی" از محمدرضا سماک امانی.
−
*بنيانگذار کتابخانه، [http://www.marashilibrary.com/biographi.html سایت کتابخانه بزرگ آیت الله مرعشی نجفی]، بازیابی: 18 اسفند 1392.
+
*بنیانگذار کتابخانه، [http://www.marashilibrary.com/biographi.html سایت کتابخانه بزرگ آیت الله مرعشی نجفی]، بازیابی: ۱۸ اسفند ۱۳۹۲.
−
<onlyinclude>{{{سنجش کیفی
+
 
 +
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
 
|شناسه= متوسط
 
|شناسه= متوسط
سطر ۱۶۴: سطر ۱۹۰:
 
|سیر منطقی= خوب
 
|سیر منطقی= خوب
 
|کیفیت پژوهش= خوب
 
|کیفیت پژوهش= خوب
−
}}</onlyinclude>
+
}}
−
 
+
<onlyinclude></onlyinclude>
−
 
 
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
==آرشیو عکس و تصویر==
 
<gallery mode="packed" heights="170">
 
<gallery mode="packed" heights="170">
−
پرونده:مرعشی نجفی (1).jpg|از راست: سید شمس الدین محمود مرعشی نجفی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی و سید علی مرعشی تبریزی (سید الاطباء و سید الحکما(شرف الدین مرعشی))
+
پرونده:مرعشی نجفی (1).jpg|alt=آیت الله مرعشی نجفی در کودکی|از راست: سید شمس الدین محمود حسینی مرعشی نجفی، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و [[سيد الحکمای تبريزی|سید علی حسینی مرعشی تبریزی]]
−
پرونده:مرعشی (1).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در جوانی
+
پرونده:مرعشی (1).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی
−
پرونده:مرعشی (2).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در جوانی
+
پرونده:مرعشی (2).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی
−
پرونده:مرعشی (3).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در جوانی
+
پرونده:مرعشی (3).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی
−
پرونده:مرعشی (4).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و محمد شریف رازی
+
پرونده:مرعشی (4).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و محمد شریف رازی
−
پرونده:مرعشی (77).jpg|دستخط سید شهاب الدین مرعشی نجفی در مورد روزه و نماز استیجاری بابت تهیه کتاب - سال 1342هجری قمری
+
پرونده:مرعشی (77).jpg|دستخط سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در مورد روزه و نماز استیجاری بابت تهیه کتاب - سال 1342 قمری
−
پرونده:مرعشی (5).jpg|از راست: سید رضا فیروزآبادی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:مرعشی (5).jpg|سید رضا فیروزآبادی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:سید محمدرضا گلپایگانی (55).jpg|از راست: ابوالفضل زاهدی قمی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید محمدحسن احمدی طباطبائی بروجردی، سید جعفر احمدی طباطبایی، مرتضی حائری یزدی، سید محمد کاظم شریعتمداری و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:سید محمدرضا گلپایگانی (55).jpg|از راست: ابوالفضل زاهدی قمی، [[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی]]، سید محمدحسن احمدی طباطبائی بروجردی، سید جعفر احمدی طباطبایی بروجردی، [[مرتضی حائری یزدی]]، سید محمد کاظم شریعتمداری و سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:سیداحمد حسینی (شبیری) زنجانی (6).jpg|از راست: ناشناسان، سید محمد محقق داماد، سیداحمد حسینی (شبیری) زنجانی، عبدالنبی اراکی نجفی (عبدالنبی مجتهد عراقی) و سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:سیداحمد حسینی (شبیری) زنجانی (6).jpg|از راست: ناشناسان، [[محقق داماد|سید محمد موسوی احمدآبادی (محقق داماد)]]، [[سید احمد شبیری زنجانی|سید احمد حسینی (شبیری) زنجانی]]، [[شیخ عبدالنبی اراکی|عبدالنبی اراکی نجفی]] و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (6).jpg|از راست تکیه به دیوار: ناصر مکارم شیرازی، محمد شریف رازی، ناشناس، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید مجتبی قزوینی، حسن علی مروارید و مهدی نوقانی
+
پرونده:مرعشی (6).jpg|از راست تکیه به دیوار: [[ناصر مکارم شیرازی]]، محمد شریف رازی، ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، مجتبی قزوینی، [[حسنعلی مروارید|حسن علی مروارید]] و مهدی نوقانی
−
پرونده:مرعشی نجفی (2).jpg|از راست: شهید سید مصطفی موسوی مصطفوی خمینی، سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:مرعشی نجفی (2).jpg|از راست: [[مصطفی خمینی|شهید سید مصطفی موسوی مصطفوی خمینی]]، [[خمینی، سید روح‌الله|سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی]] و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (7).jpg|از راست: ناشناس، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید رضا بهاءالدینی و ناشناس
+
پرونده:مرعشی (7).jpg|از راست: ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، [[سید رضا بهاءالدینی]] و ناشناس
−
پرونده:مرعشی (8).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حال اقامه نماز عید فطر در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
+
پرونده:مرعشی (8).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حال اقامه نماز عید فطر در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
−
پرونده:مرعشی (9).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حین محاسبه زاویه محراب مسجد
+
پرونده:مرعشی (9).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حین محاسبه زاویه [[محراب]] مسجد
−
پرونده:سید محمد وحیدی (20).jpg|از راست: ناشناس، سید محمد وحیدی شبستری، سید شهاب الدین مرعشی نجفی و ناشناسان
+
پرونده:مرعشی (10).jpg|از راست: سید محمدکاظم شریعتمداری، [[ميرزاهاشم آملى|هاشم اردشیر لاریجانی]] (میرزا هاشم آملی) و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (10).jpg|از راست: سید محمدکاظم شریعتمداری، هاشم اردشیر لاریجانی (میرزا هاشم آملی) و سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:رباني املشي (2).jpg|1. محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، 2. سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، 3. حسین راستی کاشانی و 4. [[محمدمهدی ربانی املشی]]
−
پرونده:محمد فاضل لنكرانی (3).jpg|از راست: ناشناسان، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، محمد یزدی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی) و ناشناس
+
پرونده:مرعشی (12).jpg|از راست تکیه به دیوار: سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سيد جعفر طباطبايي، محمد صادقی اصفهانی (تهرانی)، سيد شمس الدين احمدی طباطبایی بروجردی، ناشناس، ناشناس، محمدطاهر آل شبیر خاقانی، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، [[عبدالله جوادی آملی]]، نصرالله شاه‌آبادی و ناشناس
−
پرونده:مرعشی (11).jpg|برشی از روزنامه پیرامون خرید سینمای قم توسط سید شهاب الدین مرعشی نجفی در سال 1355
+
پرونده:مرعشی (14).jpg|از راست: سید محمدعلی سبط الشیخ، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و [[حسن سعيد تهرانى|حسن سعید تهرانی]]
−
پرونده:رباني املشي (2).jpg|1. محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، 2. سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، 3. حسین راستی کاشانی و 4. محمدمهدی ربانی املشی
+
پرونده:مرعشی (15).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حین زیارت [[حضرت معصومه سلام الله علیها]]
−
پرونده:مرعشی (12).jpg|از راست تکیه به دیوار: سید شهاب الدین مرعشی نجفی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سيد جعفر طباطبايي، محمد صادقی اصفهانی (تهرانی)، سيد شمس الدين احمدی طباطبایی بروجردی، ناشناس، ناشناس، محمدطاهر آل شبیر خاقانی، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، عبدالله جوادی آملی، نصرالله شاه‌آبادی و ناشناس
+
پرونده:مرعشی نجفی (3).jpg|از راست: [[سید محمد صادق روحانی|سید محمدصادق حسینی روحانی]]، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید محمد حسینی شیرازی
−
پرونده:مرعشی (14).jpg|از راست: سید محمدعلی سبط الشیخ، سید شهاب الدین مرعشی نجفی و حسن سعید تهرانی
+
پرونده:مرعشی (16).jpg|از راست: سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید عباس حسینی کاشانی
−
پرونده:مرعشی (15).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حین زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها
+
پرونده:مرعشی (17).jpg|دیدار دولت موقت با سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی نجفی (3).jpg|از راست: سید محمدصادق حسینی روحانی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی و سید محمد حسینی شیرازی
+
پرونده:مرعشی (18).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و مهدی بازرگان
−
پرونده:مرعشی (16).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و سید عباس حسینی کاشانی
+
پرونده:مرعشی (19).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و [[محمد علی رجایی|شهید محمدعلی رجایی]]
−
پرونده:مرعشی (17).jpg|دیدار دولت موقت با سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:مرعشی (20).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و شهید [[شهید عطاءالله اشرفی اصفهانی|عطاالله اشرفی خوزانی (اصفهانی)]]
−
پرونده:مرعشی (18).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و مهدی بازرگان
+
پرونده:مرعشی (21).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و [[سید احمد شهرستانی|سید احمد حسینی شهرستانی]]
−
پرونده:مرعشی (19).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و شهید محمدعلی رجایی
+
پرونده:رضا استادی (22).jpg|از راست: ناشناسان، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، سید احمد موسوی مصطفوی خمینی، ناشناسان، سید مهدی روحانی، [[رضا استادی مقدم]] و ناشناسان (کلنگ زنی ساختمان جدید کتابخانه آیت الله مرعشی در قم)
−
پرونده:مرعشی (20).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و شهید عطاءالله اشرفی اصفهانی
+
پرونده:مرعشی نجفی (4).png|[[آیت الله سید عبدالله شیرازی|سید عبدالله موسوی شیرازی]] و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (21).jpg|از راست: سید شهاب الدین مرعشی نجفی و سید احمد شهرستانی
+
پرونده:مرعشی (22).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی
−
پرونده:رضا استادی (22).jpg|از راست: ناشناسان، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید احمد موسوی مصطفوی خمینی، ناشناسان، سید مهدی روحانی، رضا استادی مقدم و ناشناسان (کلنگ زنی ساختمان جدید کتابخانه آیت الله مرعشی در قم)
+
پرونده:مرعشی (23).jpg|[[کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|کتابخانه سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی]] در قم
−
پرونده:مرعشی نجفی (4).png|از راست: سید عبدالله موسوی شیرازی و سید شهاب الدین مرعشی نجفی
+
پرونده:مرعشی (24).jpg|محفل درس سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در [[حرم حضرت معصومه عليها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]]
−
پرونده:مرعشی (22).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی
+
پرونده:مرعشی (25).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حال پاک کردن سبزی در منزل شخصی
−
پرونده:مرعشی (23).jpg|کتابخانه سید شهاب الدین مرعشی نجفی در قم
+
پرونده:مرعشی (26).jpg|از راست: ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، محمد محمدی گلیایگانی و [[سید علی حسینی خامنه ای]]
−
پرونده:مرعشی (24).jpg|محفل درس سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
+
پرونده:مرعشی (27).jpg|سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در بستر بیماری
−
پرونده:مرعشی (25).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حال پاک کردن سبزی در منزل شخصی
+
پرونده:پسندیده (1).jpg|alt=آیت الله پسندیده و آیت الله العظمی مرعشی نجفی|از راست: [[سید مرتضی پسندیده]]، محمدرضا مهدوی کنی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (26).jpg|از راست: ناشناس، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، محمد محمدی گلیایگانی و سید علی حسینی خامنه ای
+
پرونده:مرعشی (29).jpg|تشییع پیکر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
−
پرونده:مرعشی (27).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در بستر بیماری
+
پرونده:مرعشی (30).jpg|اقامه نماز میت سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی توسط [[آیت الله محمدفاضل لنکرانی|محمد موحدی]] (فاضل لنکرانی)
−
پرونده:مرعشی (28).jpg|سید شهاب الدین مرعشی نجفی در اتاق عمل
+
پرونده:مرعشی (31).jpg|درون قبر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (29).jpg|تشییع پیکر سید شهاب الدین مرعشی نجفی در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
+
پرونده:مرعشی (32).jpg|قبر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی
−
پرونده:مرعشی (30).jpg|اقامه نماز میت سید شهاب الدین مرعشی نجفی توسط محمد موحدی (فاضل لنکرانی)
+
پرونده:مرعشی (33).jpg|مرقد سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی
−
پرونده:مرعشی (31).jpg|درون قبر سید شهاب الدین مرعشی نجفی
 
−
پرونده:مرعشی (32).jpg|قبر سید شهاب الدین مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی
 
−
پرونده:مرعشی (33).jpg|مرقد سید شهاب الدین مرعشی نجفی
 
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
[[رده:علمای معاصر|مرعشی نجفی،سيد شهاب الدین]]
 
[[رده:علمای معاصر|مرعشی نجفی،سيد شهاب الدین]]
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
[[رده:علمای قرن چهاردهم|مرعشی نجفی،سيد شهاب الدین]]
 
[[رده:فقیهان]]
 
[[رده:فقیهان]]
 
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
 
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
سطر ۲۲۱: سطر ۲۴۳:
 
[[رده:کتابشناسان]]
 
[[رده:کتابشناسان]]
 
[[رده:تراجم نویسان]]
 
[[رده:تراجم نویسان]]
 +
[[رده:مدفونین در قم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۲

Confirm3.jpg

آیت الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی (۱۲۷۶ - ۱۳۶۹ ش)، فقیه و محدث رجالی، از مراجع تقلید شیعه و مدرسین حوزه علمیه قم بود. وی به جمع آوری نسخ خطی کتب علوم اسلامی اهتمامی فوق العاده داشت و کتابخانه بزرگی از خود حاوی نسخ خطی ارزشمند در قم به جا گذاشته‌ است. شهید مفتح و شهید بهشتی از جمله شاگردان او هستند.

۲۲۰px
نام کامل سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی
زادروز ۱۲۷۶ شمسی
زادگاه نجف اشرف
وفات ۱۳۶۹ شمسی
مدفن قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی

Line.png

اساتید

آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ عبدالنبی نوری، آیت الله حائری یزدی،...

شاگردان

سید مصطفی خمینی، شهید بهشتی، محمد مفتح، سید مرتضی عسکری، سید محمود طالقانی،...

آثار

شمس الامکنه والبقاع فی خیرة ذات الرقاع، فوائدی چند در خصوص صحیفه سجادیه، راهنمای سفر مکه و مدینه، الغایة القصوی لمن رام التمسّک بالعروة الوثقی، رساله در خصوص سادات مدینه منوره،...


ولادت

سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی در سال ۱۳۱۵ قمری (مطابق ۱۲۷۶ ش) در نجف به دنیا آمد. پدرش، آیت الله سید شمس الدین محمود مرعشی (م، ۱۳۳۸ ق) از فقها و مدرسان علوم اسلامی نجف بود.

تحصیلات و استادان

سید شهاب‌الدین در نوجوانی به کسوت روحانیت درآمد و به فراگیری علوم اسلامی پرداخت. ادبیات عرب، فقه، اصول، حدیث، درایه، رجال و تراجم و... را نزد استادان برجسته حوزه علمیه نجف فراگرفت و سپس در درس خارج فقه و اصول آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی (متوفای ۱۳۷۳ ق.)، آیت الله شیخ احمد کاشف الغطاء (متوفای ۱۳۷۳ ق.) و شماری از مراجع تقلید و مدرسان برجسته حوزه علمیه نجف شرکت کرد.

آیت الله مرعشی سال های دراز در درس ده ها استاد شهیر حوزه علمیه نجف شرکت کرد و از خرمن دانش آن ها بهره جست. مدتی نیز نزد علمای زیدیه و علمای اهل سنت به فراگیری علم حدیث پرداخت و از آنان اجازه نقل حدیث گرفت. تلاش شبانه روزی وی سرانجام در ۲۷ سالگی به ثمر نشست و به درجه اجتهاد نایل شد.

کوشش خستگی ناپذیر او برای تحصیل دانش ستودنی است. خودش در این باره می گوید: هیچ گاه در سنین جوانی به دنبال تمایلات نفسانی نرفتم، همیشه در پی تحصیل علم بودم، به صورتی که شبانه روز، بیش از چند ساعت نمی خوابیدم و هر کجا نشانی از استادی یا عالمی و یا جلسه درسی که مفید تشخیص می دادم، می یافتم؛ لحظه ای در رفتن به نزد آن استاد، عالم و جلسه درس درنگ نمی کردم.

آیت الله مرعشی در نجف، کربلا، کاظمین، سامرا، تهران و قم نزد بیش از صد استاد زانوی ادب به زمین زد و از دانش و تقوای آنان استفاده کرد. وی از ابتدای تحصیل به پشتکار عالی، همت بلند، تقوا، نبوغ و دیگر فضایل اخلاقی شهره بود.

ایشان از بسیاری از مراجع تقلید شیعه اجازه اجتهاد گرفتند. برخی از آن ها عبارتند از:

آیت الله مرعشی در سال ۱۳۴۲ ق، برای زیارت مرقد مطهر امام رضا علیه السلام به ایران آمد و سپس به تهران رفت و در حوزه علمیه تهران، نزد آیت الله شیخ عبدالنبی نوری (متوفای ۱۳۴۴ ق)، آیت الله آقا حسین نجم آبادی (متوفای ۱۳۴۷ ق)، آیت الله میرزا طاهر تنکابنی (متوفای ۱۳۶۰ ق)، آیت الله میرزا مهدی آشتیانی (متوفای ۱۳۷۲ ق) و... به فراگیری فقه، اصول، فلسفه و کلام پرداخت.

سال بعد، برای زیارت مرقد حضرت معصومه علیهاالسلام به قم رفت. به دستور آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی در این شهر ماندگار شد. ایشان مدتی در درس آیت الله حائری و شماری از استادان حوزه علمیه قم شرکت جست و از دانش آنان بهره برد.

تدریس و شاگردان

آیت الله مرعشی به دستور آیت الله حائری به تدریس پرداخت. ایشان علوم ادبیات عرب، منطق، اصول و فقه را برای طلاب جوان تدریس می نمود. آیت الله مرعشی پس از رحلت آیت الله حائری (۱۳۵۵ ق.)، به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت. در طول بیش از هفتاد سال تدریس ایشان در حوزه علمیه قم، دانشمندان بسیاری تربیت شد که شماری از آنان از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کردند. اینک نام برخی از شاگردان وی را می آوریم؛ حضرات آیات:

عده زیادی از دانشمندان نیز از او اجازه روایت دارند که برخی از آنان عبارتند:

  • سید مهدی لاجوردی
  • شیخ محمدرضا طبسی نجفی
  • سید محمود مرعشی
  • رضا استادی
  • سید محمدرضا حسینی جلالی

آثار و تألیفات

نخستین رساله های عملیه آیت الله مرعشی نجفی به نام «نخبة الاحکام» و «سبیل النجاة» بین سال‌های ۱۳۶۶ ق. تا ۱۳۷۳ ق. چاپ شد و از همان سال‌ها مرجعیت تقلید ایشان آغاز شد.

ملحقات احقاق الحق - یکی از آثار آیت الله العظمی مرعشی نجفی

آیت الله مرعشی در طول سالیان دراز عمر با برکت خویش، کتاب‌ها و مقاله های زیادی درباره علوم قرآنی، ادبیات عرب، حدیث، دعا، فقه، اصول، منطق، لغت، تاریخ، رجال و تراجم، انساب و... نوشت که متأسفانه بیشتر آن ها هنوز چاپ نشده است. شمار آثار ایشان به ۱۴۸ کتاب، رساله و مقاله می رسد. برخی از این آثار عبارتند از:

  1. سند القرّاء والحفّاظ،
  2. مقدمه تفسیر الدر المنثور (نوشته جلال الدین سیوطی)،
  3. مجموعه ای از ادعیه و زیارات (با مقدمه ای در شجره نامه خاندان مرعشی)،
  4. مقدمه مفاتیح الجنان،
  5. شمس الامکنه والبقاع فی خیرة ذات الرقاع،
  6. فوائدی چند در خصوص صحیفه سجادیه،
  7. راهنمای سفر مکه و مدینه،
  8. الغایة القصوی لمن رام التمسّک بالعروة الوثقی (حاشیه استدلالی بر عروة الوثقی)،
  9. التبصره فی ترجمه مؤلف التکمله (در شرح حال میرزا محمد مهدی کشمیری)،
  10. تکمیل کتاب «تذکرة القبور» (نوشته آخوند گزی اصفهانی)،
  11. الحدیقة الوردیه حول روضة البهیه،
  12. ریاض الاقاحی (شرح حال زین الدین بیاضی نباطی عاملی)،
  13. زهر الریاض فی ترجمه صاحب الریاض (شرح حال عبدالله افندی اصفهانی)،
  14. سجع البلابل فی ترجمه صاحب الوسائل (شرح حال شیخ حر عاملی)،
  15. شرح حال حضرت سلطان علی فرزند امام باقر علیه السلام،
  16. العزّیه (شرح حال امامزاده یحیی)،
  17. غایة الامال فی ترجمه صاحب بهجة الامال (شرح حال ملا علی علیاری تبریزی)،
  18. رساله طریفه (شرح حال شیخ محمدجعفر یا شیخ علی‌نقی کمره ای)،
  19. الظرائف فی ترجمه صاحب الطرائف (شرح حال جاپلقی بروجردی)،
  20. الفتحیه (شرح حال میرزا ابوالفتح حسینی شریفی عربشاهی)،
  21. رساله ای در حالات نصر بن مزاحم منقری (نویسنده کتاب «وقعه الصفین»)،
  22. کاشفه الحال فی ترجمه مؤلف خزانة الخیال،
  23. کشف الارتیاب فی ترجمه صاحب لباب الانساب (نوشته بیهقی)،
  24. کشف الظنون عن صاحب کشف الظنون،
  25. اللئالی المنتظمه والدرر الثمینه (شرح حال علامه حلی، قاضی نورالله شوشتری و فضل بن روزبهان)،
  26. لمعة النور والضیاء فی ترجمه السید ابی الرضا فضل الله راوندی کاشانی،
  27. مطلع البدرین (شرح حال فخرالدین طریحی)،
  28. مفرج الکروب (شرح حال دیلمی، نویسنده ارشاد القلوب)،
  29. مقدمه ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد،
  30. مقدمه تتمیم امل الامل،
  31. مقدمه روضة المتقین فی شرح کتاب من لایحضره الفقیه،
  32. مقدمه کتاب معجم الثقات و ترتیب الطبقات،
  33. المنن والمواهب العددیه (شرح حال عبیدلی سبزواری)،
  34. منیة العاملین (شرح حال ابن فتال نیشابوری)،
  35. منیه الرجل فی شرح نخبة المقال،
  36. المواهب العلیّه فی ترجمه شارح الرساله الذهبیه (شرح حال محمد بن حسن مشهدی)،
  37. بنراس النور والضیاء فی ترجمه مؤلف نجوم السماء،
  38. وسیلة المعاد فی مناقب شیخنا الاستاذ (شرح حال بلاغی)،
  39. هدیه ذوی الفضل النُهی بترجمه المولی علم الهدی،
  40. الافطسیه (نسب سادات روستای طغرود قم)،
  41. حاشیه بر «بحر الانساب»،
  42. رساله در خصوص سادات مدینه منوره،
  43. رساله در شرح اعقاب و ذراری حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام،
  44. مقدمه کتاب چهره درخشان امام زمان عجل الله تعالی فرجه شریف،
  45. مشجّرات آل رسول الله الاکرم یا مشجرات الهاشمیین (درباره انساب علویان و سادات جهان)،
  46. ملحقات احقاق الحق (نوشته قاضی نورالله شوشتری) آیت الله مرعشی نجفی به تکمیل این کتاب پرداخت و مدارک و منابع این اثر نفیس را پیدا نمود. ایشان برای به سرانجام رساندن این تحقیق بزرگ گروه تحقیقی متشکل از شماری از علمای قم را ترتیب دادند، که اینک با تلاش این گروه، زیر نظر فرزندشان حجه الاسلام دکتر سید محمود مرعشی، ۲۷ جلد از این کتاب چاپ شده است و بقیه در حال آماده شدن است.

فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی

اقامه نماز جماعت صبح در حرم حضرت معصومه:

نماز جماعت باشکوه آیت الله مرعشی نجفی در صحن حضرت معصومه علیهاالسلام را همه زائران به یاد دارند. آیت الله مرعشی علاقه خاصی به اهل بیت علیهم السلام داشت. ایشان پیش از انقلاب، هر روز قبل از اذان صبح به حرم مشرف می شد. هماره مدتی پیش از باز شدن درهای حرم، پشت در می ماند و سپس داخل حرم می شد و پس از زیارت، نماز جماعت را اقامه می کرد. در یکی از یادداشت های ایشان آمده است: «هنگامی که در قم سکونت کردم، صبح‌ها در حرم حضرت معصومه علیهاالسلام اقامه نماز جماعت نمی شد و من تنها کسی بودم که این سنت را آن جا رواج دادم و از ۶۰ سال پیش به این طرف، صبح زود و پیش از باز شدن درهای حرم مطهر و زودتر از دیگران می رفتم و منتظر می ایستادم.... کم کم ظهرها و شب‌ها نیز اضافه شد و از آن پس روزی سه بار در مسجد بالاسر حضرت معصومه علیهاالسلام و صحن شریف نماز می خواندم.»

تاسیس مدارس علمیه:

آیت الله مرعشی نجفی در طول سالیان دراز که مرجعیت تقلید شیعیان را بر عهده داشت، خدمت های شایانی به جهان اسلام نمود. تأسیس مدارس علمیه یکی از فعالیت های درخشان وی می باشد. مدرسه مهدیه در سال ۱۳۷۶ ق. در قم، توسط مرحوم حاج مهدی ایرانی ساخته شد و اداره آن بر عهده آیت الله مرعشی گذاشته شد. ایشان در جهت تکمیل مدرسه سعی فراوان نمود و کتابخانه مدرسه را که در برگیرنده دو هزار جلد کتاب است، بنا نهاد. مدرسه مؤمنیه در سال ۱۳۸۹ ق. در دو طبقه و کتابخانه مدرسه با حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب نیز به وسیله ایشان تأسیس شد. مدرسه شهابیه در سال ۱۴۰۰ ق. در سه طبقه و مدرسه مرعشیه نیز از مدارس علمیه ای است که در سه طبقه، در سال ۱۳۸۳ ق. به همت ایشان تأسیس شد و اداره آن بر عهده ایشان واگذار شد.

تأسیس کتابخانه در قم:

کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی از بزرگترین کتابخانه های کشور و در ردیف کتابخانه مجلس شورای اسلامی و کتابخانه آستان قدس رضوی است. این کتابخانه بسیاری از کتب خطی اسلامی جهان را دارا است. بسیاری از این کتب جزو نفیس ترین و باارزش ترین متون تاریخی است که قرن‌ها از عمر آن ها می گذرد.

آیت الله مرعشی در دوران جوانی که در حوزه علمیه نجف مشغول تحصیل بود، به گردآوری کتب خطی پرداخت. وی که شاهد به غارت رفتن منابع اسلامی و نسخ خطی بود، تاب نیاورد و با شهریه ناچیز طلبگی به خرید کتب خطی پرداخت تا این میراث فرهنگی را از دستبرد بیگانگان حفظ نماید. گاه شب‌ها در یک کارگاه برنج کوبی کار می کرد، روزها روزه استیجاری می گرفت و نماز استیجاری می خواند، تا هزینه خرید کتب را تهیه نماید.

ایشان در خاطره ای می فرماید: یک روز از مدرسه، به قصد بازار ـ که جنب صحن علوی بود ـ حرکت کردم. در ابتدای بازار ناگهان چشمم به زنی تخم مرغ فروش افتاد که در کنار دیوار نشسته بود و از زیر چادر وی گوشه کتاب پیدا بود. حس کنجکاوی من تحریک شد، به طوری که مدتی خیره به کتاب نگاه کردم. طاقت نیاوردم، پرسیدم این چیست؟ گفت: کتاب، و فروشی است. کتاب را گرفتم و با حیرت متوجه شدم که نسخه ای نایاب از کتاب «ریاض العلماء» علامه میرزا عبدالله افندی است که احدی آن را در اختیار ندارد. مثل یعقوبی که یوسف خود را پیدا کرده باشد، با شور و شعفی وصف ناشدنی به زن گفتم: این را چند می فروشی؟ گفت: پنج روپیه. من که از شوق سر از پا نمی شناختم، گفتم: دارایی من صد روپیه است و حاضرم همه آن را بدهم و کتاب را از شما بگیرم. آن زن با خوشحالی پذیرفت. در این هنگام سر کله کاظم دجیلی، که دلال خرید کتاب برای انگلیسی ها بود، پیدا شد.

او نسخه های کمیاب، نادر و کتاب‌های قدیمی را به هر طریقی به چنگ می آورد و توسط حاکم انگلیسی نجف اشرف که گویا اسمش و یا عنوانش «میجر» (سرگرد) بود، به کتابخانه لندن می فرستاد. کاظم دلال کتاب را به زور از دست من گرفت و به آن زن گفت: من آن را بیشتر می خرم و مبلغی بالاتر از آن چه من به آن زن گفته بودم، پیشنهاد کرد. در آن هنگام من اندوهگین رو به سمت حرم شریف امیرالمؤمنین علیه السلام کردم و آهسته گفتم: آقاجان من می خواهم با خرید این کتاب به شما خدمت کنم، پس راضی نباشید این کتاب از دست من خارج شود. هنوز کلامم تمام نشده بود که زن تخم مرغ فروش رو کرد به دلال و گفت: این کتاب را به ایشان فروخته ام و به شما نمی فروشم....».

آیت الله مرعشی نجفی پس از مهاجرت به قم، کتب خطی را همراه خود به ایران آورد. در قم نیز به خرید نسخ خطی و کتب ارزنده اقدام کرد. پس از مدتی به دلیل کمبود جا، کتاب ها را از منزل به کتابخانه مدرسه مرعشیه انتقال داد. پس از چندی طبقه سوم این مدرسه به عنوان کتابخانه ساخته شد که در نیمه شعبان ۱۳۸۶ ق. (۲۸/۸/۱۳۴۵)، با بیش از ده هزار جلد کتاب چاپی و دو هزار جلد کتاب خطی افتتاح گردید.

استقبال روزافزون طلاب و علماء برای مطالعه، کمبود فضای مناسب برای کتابخانه و خرید کتاب‌های جدید، موجب شد تا ایشان کتابخانه بسیار بزرگی (کتابخانه فعلی) را تأسیس نماید که در نیمه شعبان ۱۳۹۴ ق. (۱۲/۶/۱۳۵۳) با حدود شانزده هزار جلد کتاب چاپی و خطی افتتاح گردید.

کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی اکنون با دارا بودن بیش از ۲۵۰۰۰۰ جلد کتاب چاپی و ۲۵۰۰۰ جلد کتاب خطی[۱] به مسئولیت حجت الاسلام دکتر سید محمود مرعشی نجفی ـ فرزند ایشان ـ در خدمت طلاب، فضلا، دانشجویان، دانش آموزان، محققان و نویسندگان می باشد.

کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی به خاطر نسخه های خطی نفیس و ارزشمند و گاه منحصر به فرد و کتب قدیم مهم و کمیاب مورد توجه وافر نویسندگان، دانشمندان، مراکز علمی و تحقیقاتی سراسر جهان است. اکنون این کتابخانه شهرت جهانی دارد و با چهارصد مؤسسه، مرکز علمی و کتابخانه در سراسر جهان ارتباط دارد.

احیاء و ترویج فرهنگ:

خرید سینمای قم توسط آیت الله العظمی مرعشی نجفی در سال 1355

بازسازی مرقد علامه مجلسی در اصفهان، به امر آیت الله العظمی مرعشی نجفی صورت پذیرفت. اهداء کتاب های فقهای شیعه برای دانشمندان شیعه، سنی، مسیحی و دانشگاه‌های جهان نیز از فعالیت‌های فرهنگی ایشان است.

ایشان برای نوشتن کتاب‌ها به بسیاری از کشورهای اسلامی مسافرت نمود و با دانشمندان شیعه، سنی و مسیحی به گفتگو نشست. وی با علامه سید محمود شکری آلوسی بغدادی، شیخ طنطاوی جوهری مصری، انستانس کرملی بغدادی، شیخ عبدالسلام شافعی کردستانی، سید ناصر حسین هندی فرزند علامه میر حامد حسین هندی، تاگور (نویسنده و فیلسوف شهیر هند)، میرزا احمد تبریزی (پیشوای فرقه ذهبیه)، میرزا عنایت الله اخباری، پروفسور هانری کربن، دکتر فؤاد سزگین آلمانی، سید ابراهیم رفاعی راوی بغدادی، رشید بیضوی لبنان، سید محمد رشید رضا (نویسنده تفسیر المنار) و بسیاری از اندیشمندان دیگر دیدار نمود.

وی برای تألیف زندگینامه های علماء، سادات و امامزاده ها، گاه به قبرستان‌های کهن می رفت و با خواندن نبشته های قبرهای علماء، ادباء، شعراء، سادات و امامزاده ها می پرداخت. ایشان در سالهای ۱۳۵۰ـ۱۳۵۱ ق. به اصفهان رفت و یک هفته در تخت فولاد به ثبت تاریخ ولادت و فوت علمای به خاک سپرده شده در آن قبرستان پرداخت. بسیاری از گورستان‌های دیگر اصفهان را نیز مورد تحقیق قرار داد و اطلاعات سودمندی بدست آورد.

همگامی با نهضت امام خمینی:

آیت الله مرعشی نجفی همواره از نهضت امام خمینی حمایت کرد. بارها اعلامیه داد و به افشاگری پرداخت. ایشان در پی دستگیری امام خمینی در سال ۱۳۴۲، با ارسال اعلامیه شدیداللحنی به رژیم پهلوی، خواستار آزادی امام خمینی شدند. ایشان همراه مراجع تقلید و علمای طراز اول کشور برای آزادی امام خمینی به تهران سفر نمود و در این راه زحمت فراوانی متحمل شد.

ایشان در سال ۱۳۴۲، در پاسخ نامه جمعی از طلاب می فرماید: چنانچه کراراً این جانب عقیده خود را اظهار کرده ام، باز هم به موجب این سؤال عرض می کنم که حضرت آیت الله خمینی دامت برکاته یکی از مراجع تقلید عالم تشیع هستند و از اساطین روحانیت اسلام و از مفاخر عالم تشیع.

آیت الله العظمی مرعشی نامه ها و تلگراف های فراوانی در جهت حمایت از امام خمینی برای مراجع تقلید شیعه مقیم ایران و عراق می فرستاد. ایشان پس از تبعید امام خمینی به ترکیه، در سخنرانی ها و اعلامیه ها این عمل رژیم پهلوی را محکوم نمود و برای شهدای ۱۵ خرداد، مجلس یادبود برپا ساخت. ایشان پس از شهادت سید مصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶، برای وی مجلس ترحیمی در حسینیه خویش برپا می کند، که پایان این مجلس به سر دادن شعارهای کوبنده علیه رژیم پهلوی و دستگیری شماری از مردم پیوند می خورد.

آیت الله مرعشی در طول سال های تبعید امام خمینی، با ایشان در ارتباط بودند و با اوج گیری انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۶ همراه مراجع تقلید شیعه با فرستادن اعلامیه ها به هدایت نهضت می پردازد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز ایشان هماره از نظام جمهوری اسلامی حمایت کرد و در مناسبت های مختلف با ارسال پیام ها به تقویت نظام پرداختند.

وفات

مرحوم آیت الله سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سرانجام در روز چهارشنبه هفتم شهریور سال ۱۳۶۹، در ۹۶ سالگی دار فانی را وداع گفت و پیکر پاکش در جوار کتابخانه بزرگش در قم به خاک سپرده شد.[۲]

پانویس

  1. ↑ ارقام مربوط به سال ۱۳۷۲ ش. است.
  2. ↑ تمامی مطالب برگرفته از کتاب «شهاب شریعت، درنگی در زندگی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی» نوشته علی رفیعی (علامرودشتی) است.

منابع



آرشیو عکس و تصویر

  • آیت الله مرعشی نجفی در کودکی

    از راست: سید شمس الدین محمود حسینی مرعشی نجفی، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید علی حسینی مرعشی تبریزی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در جوانی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و محمد شریف رازی

  • دستخط سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در مورد روزه و نماز استیجاری بابت تهیه کتاب - سال 1342 قمری

  • سید رضا فیروزآبادی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • از راست: ابوالفضل زاهدی قمی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید محمدحسن احمدی طباطبائی بروجردی، سید جعفر احمدی طباطبایی بروجردی، مرتضی حائری یزدی، سید محمد کاظم شریعتمداری و سید شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی

  • از راست تکیه به دیوار: ناصر مکارم شیرازی، محمد شریف رازی، ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، مجتبی قزوینی، حسن علی مروارید و مهدی نوقانی

  • از راست: شهید سید مصطفی موسوی مصطفوی خمینی، سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • از راست: ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، سید رضا بهاءالدینی و ناشناس

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حال اقامه نماز عید فطر در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حین محاسبه زاویه محراب مسجد

  • از راست: سید محمدکاظم شریعتمداری، هاشم اردشیر لاریجانی (میرزا هاشم آملی) و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • 1. محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، 2. سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، 3. حسین راستی کاشانی و 4. محمدمهدی ربانی املشی

  • از راست تکیه به دیوار: سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سيد جعفر طباطبايي، محمد صادقی اصفهانی (تهرانی)، سيد شمس الدين احمدی طباطبایی بروجردی، ناشناس، ناشناس، محمدطاهر آل شبیر خاقانی، محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، عبدالله جوادی آملی، نصرالله شاه‌آبادی و ناشناس

  • از راست: سید محمدعلی سبط الشیخ، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و حسن سعید تهرانی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حین زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها

  • از راست: سید محمدصادق حسینی روحانی، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید محمد حسینی شیرازی

  • از راست: سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید عباس حسینی کاشانی

  • دیدار دولت موقت با سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و مهدی بازرگان

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و شهید محمدعلی رجایی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و شهید عطاالله اشرفی خوزانی (اصفهانی)

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی و سید احمد حسینی شهرستانی

  • از راست: ناشناسان، محمد موحدی (فاضل لنکرانی)، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، سید احمد موسوی مصطفوی خمینی، ناشناسان، سید مهدی روحانی، رضا استادی مقدم و ناشناسان (کلنگ زنی ساختمان جدید کتابخانه آیت الله مرعشی در قم)

  • سید عبدالله موسوی شیرازی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی

  • محفل درس سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حال پاک کردن سبزی در منزل شخصی

  • از راست: ناشناس، سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی، محمد محمدی گلیایگانی و سید علی حسینی خامنه ای

  • سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در بستر بیماری

  • آیت الله پسندیده و آیت الله العظمی مرعشی نجفی

    از راست: سید مرتضی پسندیده، محمدرضا مهدوی کنی و سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • تشییع پیکر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها

  • اقامه نماز میت سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی توسط محمد موحدی (فاضل لنکرانی)

  • درون قبر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

  • قبر سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی در کتابخانه شخصی

  • مرقد سید شهاب الدین حسینی مرعشی نجفی

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_شهاب_الدین_مرعشی_نجفی&oldid=150392»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا