اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 5
+
|تعداد جلد= ۲
  
 
|عنوان افزوده1=  
 
|عنوان افزوده1=  
سطر ۲۵: سطر ۲۵:
 
}}
 
}}
  
کتاب '''«اثبات الهُداة بالنُّصوص و المعجزات»''' تألیف [[شیخ حر عاملی]] (م، 1104 ق)، شامل بيش از بيست هزار [[حديث]] در اثبات [[نبوت]] و [[امامت]] و بیان [[معجزات]] و کرامات [[پيامبر اکرم]] و [[ائمه اطهار|ائمه معصومين]] (عليهم‌السلام) به نقل از كتب معتبر [[شيعه]] و [[اهل سنت|سنى]] است.
+
کتاب '''«اثبات الهُداة بالنُّصوص و المعجزات»''' تألیف [[شیخ حر عاملی]] (م، ۱۱۰۴ ق)، شامل بیش از بیست هزار [[حدیث]] در اثبات [[نبوت]] و [[امامت]] و بیان [[معجزات]] و کرامات [[پیامبر اکرم]] و [[ائمه اطهار|ائمه معصومین]] (علیهم‌السلام) به نقل از کتب معتبر [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] است.
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
[[شیخ حر عاملی|شیخ محمد بن حسن عاملی]] معروف به «شیخ حرّ عاملی» (1033-1104 ق)، از فقها و محدثان نامدار [[شیعه]] در قرن ۱۱ هجری است. زادگاه ایشان، «مشغره» از توابع "جبع" جنوب "[[لبنان]]" است.  
+
[[شیخ حر عاملی|شیخ محمد بن حسن عاملی]] معروف به «شیخ حرّ عاملی» (۱۰۳۳-۱۱۰۴ ق)، از فقها و محدثان نامدار [[شیعه]] در قرن ۱۱ هجری است. زادگاه ایشان، «مشغره» از توابع "جبع" جنوب "[[لبنان]]" است.  
  
شیخ حرّ از اساتید بزرگی همچون [[فیض كاشانی]]، [[آقا حسین خوانساری]]، [[علامه مجلسی]] و [[سید هاشم بحرانی]] بهره برده و روایت نقل کرده است. او در [[فقه]] مسلک [[اخباریان]] را داشت، ولی اخباری معتدل بود.
+
شیخ حرّ از اساتید بزرگی همچون [[فیض کاشانی]]، [[آقا حسین خوانساری]]، [[علامه مجلسی]] و [[سید هاشم بحرانی]] بهره برده و روایت نقل کرده است. او در [[فقه]] مسلک [[اخباریان]] را داشت، ولی اخباری معتدل بود.
  
 
وی صاحب کتاب «[[وسائل الشیعه]]»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، [[جواهر السنیّه]]، [[الفصول المهمة]]، [[امل الآمل]] و [[صحیفه ثانیه]] می باشد.  
 
وی صاحب کتاب «[[وسائل الشیعه]]»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، [[جواهر السنیّه]]، [[الفصول المهمة]]، [[امل الآمل]] و [[صحیفه ثانیه]] می باشد.  
  
شیخ حرعاملی سرانجام در 21 ماه [[رمضان]] 1104 ق. چشم از جهان فروبست و در جوار [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم امام رضا]] علیه السلام در [[مشهد]] به خاک سپرده شد.
+
شیخ حرعاملی سرانجام در ۲۱ ماه [[رمضان]] ۱۱۰۴ ق. چشم از جهان فروبست و در جوار [[حرم امام رضا علیه السلام|حرم امام رضا]] علیه السلام در [[مشهد]] به خاک سپرده شد.
 +
 
 +
== انگیزه نگارش ==
 +
[[شیخ حر عاملی|شیخ حرّ عاملى]] در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى که در این باب کافى باشد و آنچه را که عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نیافتم. دیدم این مطالب در وادى پراکندگى پنهان مانده و اگر کسى بخواهد بر آنها آگاهى یابد، نیازمند صرف وقت زیادى است، لذا به این کار دست یازیدم...».
 +
 
 +
شیخ در ادامه مى‌نویسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هایى که در این باب تألیف شده، شک و تردید را از میان مى‌برد، اما چون هرکدام از آنها به‌تنهایى بر بسیارى از اخبار دست نیافته‌اند، لذا اشخاصى که بضاعت علمى اندکى دارند در اثبات [[تواتر]] اخبار درمانده، بسیارى از مردم میل به منازعه و مجادله پیدا کرده و ادّعا مى‌کنند اخبارى که در باب نصوص، روایت شده به حدّ تواتر نیست، بلکه [[خبر واحد|اخبار آحاد]] است. در این هنگام، تألیف این کتاب لازم شد تا شبهه و تردید را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات [[ائمه اطهار|امامان]](ع) کافى و کامل باشد.
 +
 
 +
البته این بدان معنا نیست که مرحوم شیخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و [[احادیث]]، اکتفا کرده و از خود هیچ اظهار نظرى نکرده است. بلکه شیخ در ذیل بسیارى از احادیث به [[جرح و تعدیل|جرح]] و توضیح و تفسیر آنها پرداخته و نکات مهمى را یادآور شده که در فهم آن روایات، کارگشا و روشنگر است.
  
 
==محتوای کتاب==
 
==محتوای کتاب==
«إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» در دو جلد، شامل بيش از بيست هزار [[حديث]] و هفتاد هزار [[سند حدیث|سند]] به نقل از 439 كتاب از [[شيعه]] و [[اهل سنت|سنى]] با ترتيبى زيبا و تهذيب و پرهيز از تكرار درباره [[معجزات]] و کرامات [[پيامبر اکرم]] و [[ائمه اطهار|ائمه معصومين]] عليهم السلام تألیف شده است.
+
«إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» در دو جلد، شامل بیش از بیست هزار [[حدیث]] و هفتاد هزار [[سند حدیث|سند]] به نقل از ۴۳۹ کتاب از [[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]] با ترتیبى زیبا و تهذیب و پرهیز از تکرار درباره [[معجزات]] و کرامات [[پیامبر اکرم]] و [[ائمه اطهار|ائمه معصومین]] علیهم السلام تألیف شده است.
 
 
كتاب به ۳۵ باب تقسيم شده است:
 
  
باب اول تا پنجم، كلياتى در حجيت نقل و مباحثى پيرامون اخبار و روايات [[عصمت|معصومين]] است. باب ششم به نصوص عامه [[نبوت]] و [[امامت]] مى‌پردازد. باب ۸ و ۹ اخبار دال بر نبوت [[پیامبر اسلام|پيامبر اسلام]](ص) و [[معجزات]] ايشان است. از باب ۱۰ تا ۳۴ به اخبار امامت عامه و امامت و معجزات هر يكى از [[ائمه]] اختصاص دارد و باب ۳۵ رد [[غلو]] است. مؤلف هر باب را به فصل‌هاى متعددى تقسيم كرده و هر فصل را به [[احاديث]] يك كتاب اختصاص داده است.
+
کتاب به ۳۵ باب تقسیم شده است:
  
مؤلف به دليل گرايش [[اخباریان|اخباری]]، به همه روايات به ديده قبول نگريسته و هر روايتى كه در منابع قديم شيعه بوده جمع آورى نموده و جز توضيحات معمولى، از نقد و بررسى آنها سخنى نگفته است. همين موضوع موجب آسيب پذيرى اين اثر همانند ديگر آثار مشابه در [[مناقب]] و [[مثالب]] است. توضيحات مؤلف به شيوه كتاب ديگرش [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] است و غالباً توضيح مى دهد كه شبيه اين روايت در فلان باب نيز آمده يا خواهد آمد.
+
باب اول تا پنجم، کلیاتى در حجیت نقل و مباحثى پیرامون اخبار و روایات [[عصمت|معصومین]] است. باب ششم به نصوص عامه [[نبوت]] و [[امامت]] مى‌پردازد. باب ۸ و ۹ اخبار دال بر نبوت [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام]](ص) و [[معجزات]] ایشان است. از باب ۱۰ تا ۳۴ به اخبار امامت عامه و امامت و معجزات هر یکى از [[ائمه]] اختصاص دارد و باب ۳۵ رد [[غلو|غلوّ]] و غالیان است. مؤلف هر باب را به فصل‌هاى متعددى تقسیم کرده و هر فصل را به [[احادیث]] یک کتاب اختصاص داده است.
  
شيخ حر عاملی مأخذ هر خبر را به طور دقيق در آغاز آن خبر بيان كرده و [[سند حدیث|سند]] آن را هم آورده است. در چاپ كنونى آدرس اين كتب نيز استخراج شده است.
+
مؤلف به دلیل گرایش [[اخباریان|اخباری]]، به همه روایات به دیده قبول نگریسته و هر روایتى که در منابع قدیم شیعه بوده جمع آورى نموده و جز توضیحات معمولى، از نقد و بررسى آنها سخنى نگفته است. همین موضوع موجب آسیب پذیرى این اثر همانند دیگر آثار مشابه در [[مناقب]] و [[مثالب]] است. توضیحات مؤلف به شیوه کتاب دیگرش [[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] است و غالباً توضیح مى دهد که شبیه این روایت در فلان باب نیز آمده یا خواهد آمد.
  
== منابع كتاب‌ ==
+
شیخ حر عاملی مأخذ هر خبر را به طور دقیق در آغاز آن خبر بیان کرده و [[سند حدیث|سند]] آن را هم آورده است. در چاپ کنونى آدرس این کتب نیز استخراج شده است.
منابع كتاب‌ عبارتند از: تمامى كتب روايى مهم [[شيعه]] از آغاز تا دوره مؤلف، مانند [[الكافى]]، [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کفایة الأثر (کتاب)|كفاية الاثر]]، [[الخرائج والجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]]، كتب مختلف [[شيخ صدوق]]، [[شيخ مفيد]]، [[شيخ طوسى]]، [[سید بن طاووس]]، عمادالدين طبرى، [[طبرسى]] و تفاسيرى چون [[تفسير قمى]].  
 
  
با اين حال وى از كتب [[اهل سنت]] غفلت نكرده و بخشى از مباحث خورد را به نقل از آنان اختصاص داده تا [[نبوت]] و [[امامت]] و [[معجزات]] معصومين عليهم السلام را از آن كتاب ها نيز اثبات نمايد.
+
==منابع کتاب‌==
 +
منابع کتاب‌ عبارتند از: تمامى کتب روایى مهم [[شیعه]] از آغاز تا دوره مؤلف، مانند [[الکافی (کتاب)|الکافی]]، [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کفایة الأثر (کتاب)|کفایة الاثر]]، [[الخرائج والجرائح (کتاب)|الخرائج و الجرائح]]، کتب مختلف [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، [[شیخ طوسى]]، [[سید بن طاووس]]، عمادالدین طبرى، [[طبرسى]] و تفاسیرى چون [[تفسیر قمى]].  
  
به گفته خود مؤلف ذيل شرح حالش در كتاب [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]]، در اين مجموعه (اثبات الهداة)، 20 هزار [[حدیث|روايت]] از نزديك به ۲۰۰ كتاب به طور مستقيم و ۲۵۰ كتاب به واسطه نقل كرده است. وى مى‌گويد از ميان كتبى كه مستقيماً از آنها نقل كرده، ۱۴۲ كتاب شيعى و ۲۴ اثر غير شيعى است. علاوه بر اين كتب كه ۴۳۹ عدد است، از تعدادى كتاب نقل كرده كه در لابلاى اسناد از آنها نام برده است. او همچنين مى‌نويسد كه سعى كرده از تكرار روايات خوددارى كند.
+
با این حال شیخ حر عاملی از کتب [[اهل سنت]] غفلت نکرده و بخشى از مباحث خورد را به نقل از آنان اختصاص داده تا [[نبوت]] و [[امامت]] و [[معجزات]] معصومین علیهم السلام را از آن کتاب ها نیز اثبات نماید.
  
== منابع ==
+
به گفته خود مؤلف ذیل شرح حالش در کتاب [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]]، در این مجموعه (اثبات الهداة)، ۲۰ هزار [[حدیث|روایت]] از نزدیک به ۲۰۰ کتاب به طور مستقیم و ۲۵۰ کتاب به واسطه نقل کرده است. وى مى‌گوید از میان کتبى که مستقیماً از آنها نقل کرده، ۱۴۲ کتاب شیعى و ۲۴ اثر غیر شیعى است. علاوه بر این کتب که ۴۳۹ عدد است، از تعدادى کتاب نقل کرده که در لابلاى اسناد از آنها نام برده است. او همچنین مى‌نویسد که سعى کرده از تکرار روایات خوددارى کند.
  
* برگرفته از [[نرم افزار سیره معصومان (علیهم السلام)|نرم افزار سیره معصومان علیهم السلام]].
+
==منابع==
  
[[رده:منابع حدیثی]]
+
*برگرفته از [[نرم افزار سیره معصومان (علیهم السلام)|نرم افزار سیره معصومان علیهم السلام]].
[[رده:آثار شیخ حر عاملی]]
+
*دایرةالمعارف تشیع، احمد سید‌ ‎جوادى، چاپ سوم، ۱۳۷۵.
  
 +
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع با موضوع اهل البیت علیهم السلام]][[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]][[رده:آثار شیخ حر عاملی]]
 
{{حدیث}}
 
{{حدیث}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۰۳

اثبات الهداة.jpg
نویسنده شيخ حر عاملى
موضوع احادیث/ اثبات امامت
زبان عربی
تعداد جلد ۲

اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات

کتاب «اثبات الهُداة بالنُّصوص و المعجزات» تألیف شیخ حر عاملی (م، ۱۱۰۴ ق)، شامل بیش از بیست هزار حدیث در اثبات نبوت و امامت و بیان معجزات و کرامات پیامبر اکرم و ائمه معصومین (علیهم‌السلام) به نقل از کتب معتبر شیعه و سنى است.

مؤلف

شیخ محمد بن حسن عاملی معروف به «شیخ حرّ عاملی» (۱۰۳۳-۱۱۰۴ ق)، از فقها و محدثان نامدار شیعه در قرن ۱۱ هجری است. زادگاه ایشان، «مشغره» از توابع "جبع" جنوب "لبنان" است.

شیخ حرّ از اساتید بزرگی همچون فیض کاشانی، آقا حسین خوانساری، علامه مجلسی و سید هاشم بحرانی بهره برده و روایت نقل کرده است. او در فقه مسلک اخباریان را داشت، ولی اخباری معتدل بود.

وی صاحب کتاب «وسائل الشیعه»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، جواهر السنیّه، الفصول المهمة، امل الآمل و صحیفه ثانیه می باشد.

شیخ حرعاملی سرانجام در ۲۱ ماه رمضان ۱۱۰۴ ق. چشم از جهان فروبست و در جوار حرم امام رضا علیه السلام در مشهد به خاک سپرده شد.

انگیزه نگارش

شیخ حرّ عاملى در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى که در این باب کافى باشد و آنچه را که عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نیافتم. دیدم این مطالب در وادى پراکندگى پنهان مانده و اگر کسى بخواهد بر آنها آگاهى یابد، نیازمند صرف وقت زیادى است، لذا به این کار دست یازیدم...».

شیخ در ادامه مى‌نویسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هایى که در این باب تألیف شده، شک و تردید را از میان مى‌برد، اما چون هرکدام از آنها به‌تنهایى بر بسیارى از اخبار دست نیافته‌اند، لذا اشخاصى که بضاعت علمى اندکى دارند در اثبات تواتر اخبار درمانده، بسیارى از مردم میل به منازعه و مجادله پیدا کرده و ادّعا مى‌کنند اخبارى که در باب نصوص، روایت شده به حدّ تواتر نیست، بلکه اخبار آحاد است. در این هنگام، تألیف این کتاب لازم شد تا شبهه و تردید را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات امامان(ع) کافى و کامل باشد.

البته این بدان معنا نیست که مرحوم شیخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و احادیث، اکتفا کرده و از خود هیچ اظهار نظرى نکرده است. بلکه شیخ در ذیل بسیارى از احادیث به جرح و توضیح و تفسیر آنها پرداخته و نکات مهمى را یادآور شده که در فهم آن روایات، کارگشا و روشنگر است.

محتوای کتاب

«إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات» در دو جلد، شامل بیش از بیست هزار حدیث و هفتاد هزار سند به نقل از ۴۳۹ کتاب از شیعه و سنى با ترتیبى زیبا و تهذیب و پرهیز از تکرار درباره معجزات و کرامات پیامبر اکرم و ائمه معصومین علیهم السلام تألیف شده است.

کتاب به ۳۵ باب تقسیم شده است:

باب اول تا پنجم، کلیاتى در حجیت نقل و مباحثى پیرامون اخبار و روایات معصومین است. باب ششم به نصوص عامه نبوت و امامت مى‌پردازد. باب ۸ و ۹ اخبار دال بر نبوت پیامبر اسلام(ص) و معجزات ایشان است. از باب ۱۰ تا ۳۴ به اخبار امامت عامه و امامت و معجزات هر یکى از ائمه اختصاص دارد و باب ۳۵ رد غلوّ و غالیان است. مؤلف هر باب را به فصل‌هاى متعددى تقسیم کرده و هر فصل را به احادیث یک کتاب اختصاص داده است.

مؤلف به دلیل گرایش اخباری، به همه روایات به دیده قبول نگریسته و هر روایتى که در منابع قدیم شیعه بوده جمع آورى نموده و جز توضیحات معمولى، از نقد و بررسى آنها سخنى نگفته است. همین موضوع موجب آسیب پذیرى این اثر همانند دیگر آثار مشابه در مناقب و مثالب است. توضیحات مؤلف به شیوه کتاب دیگرش وسائل الشیعه است و غالباً توضیح مى دهد که شبیه این روایت در فلان باب نیز آمده یا خواهد آمد.

شیخ حر عاملی مأخذ هر خبر را به طور دقیق در آغاز آن خبر بیان کرده و سند آن را هم آورده است. در چاپ کنونى آدرس این کتب نیز استخراج شده است.

منابع کتاب‌

منابع کتاب‌ عبارتند از: تمامى کتب روایى مهم شیعه از آغاز تا دوره مؤلف، مانند الکافی، بصائرالدرجات، کفایة الاثر، الخرائج و الجرائح، کتب مختلف شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسى، سید بن طاووس، عمادالدین طبرى، طبرسى و تفاسیرى چون تفسیر قمى.

با این حال شیخ حر عاملی از کتب اهل سنت غفلت نکرده و بخشى از مباحث خورد را به نقل از آنان اختصاص داده تا نبوت و امامت و معجزات معصومین علیهم السلام را از آن کتاب ها نیز اثبات نماید.

به گفته خود مؤلف ذیل شرح حالش در کتاب امل الآمل، در این مجموعه (اثبات الهداة)، ۲۰ هزار روایت از نزدیک به ۲۰۰ کتاب به طور مستقیم و ۲۵۰ کتاب به واسطه نقل کرده است. وى مى‌گوید از میان کتبى که مستقیماً از آنها نقل کرده، ۱۴۲ کتاب شیعى و ۲۴ اثر غیر شیعى است. علاوه بر این کتب که ۴۳۹ عدد است، از تعدادى کتاب نقل کرده که در لابلاى اسناد از آنها نام برده است. او همچنین مى‌نویسد که سعى کرده از تکرار روایات خوددارى کند.

منابع