فهرست تفاسیر روایی اهل سنت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۲۳: سطر ۲۳:
  
 
|-
 
|-
|[[جامع البیان فی تفسیر القرآن|جامع البيان فى تفسير القرآن]]
+
|[[تفسیر طبری (کتاب)|جامع البيان فى تفسير القرآن]]
|طبرى ابو جعفر محمد بن جرير
+
|[[محمد بن جریر طبری|ابوجعفر محمد بن جرير طبرى]]
 
|چهارم
 
|چهارم
 
|عربى
 
|عربى
سطر ۵۹: سطر ۵۹:
 
|عربى
 
|عربى
 
|
 
|
*در مذهب مولف اختلاف است . برخی او را شیعه و برخی سنی حنفی می دانند.
+
*در مذهب مولف اختلاف است . برخی او را شیعه و برخی سنی [[حنفی]] می دانند.
  
210* آيه را به ترتيب سوره‌هاى قرآن که درباره اهل بيت پيامبر به ويژه امام على( ع) تاليف شده را بیان نموده است.
+
*210 آيه را به ترتيب سوره‌هاى قرآن که درباره اهل بيت پيامبر به ويژه [[امام على]] (علیه السلام) تاليف شده را بیان نموده است.
  
*يكى از مصادر بحار الانوار است كه علامه مجلسى بدان توجه داشته است‌.
+
*يكى از مصادر [[بحار الانوار]] است كه [[علامه مجلسى]] بدان توجه داشته است‌.
 
|-
 
|-
 
|[[الكشف و البيان عن تفسير القرآن]]
 
|[[الكشف و البيان عن تفسير القرآن]]
سطر ۷۱: سطر ۷۱:
 
|عربى
 
|عربى
 
|
 
|
*معروف به تفسير ثعلبى‌
+
*معروف به تفسير ثعلبى‌.
  
*در نقل روايات، اسانيد آنها را حذف نموده، امّا در ابتداى كتاب، اسانيد خود را از علماى پيشين و همعصر خود كه تفسير را از آنها نقل مى‌كند، ذكر مى‌نمايد
+
*در نقل روايات، اسانيد آنها را حذف نموده، امّا در ابتداى كتاب، اسانيد خود را از علماى پيشين و همعصر خود كه تفسير را از آنها نقل مى‌كند، ذكر مى‌نمايد.
 
*گاهی به بحث های نظرى و علمى نیز می پردازد.
 
*گاهی به بحث های نظرى و علمى نیز می پردازد.
 
|-
 
|-
سطر ۱۰۲: سطر ۱۰۲:
 
|
 
|
 
*مفسر در این کتاب ار روش [[تفسیر قرآن به قرآن]] و قرآن به [[سنت]] استفاه کرده است.
 
*مفسر در این کتاب ار روش [[تفسیر قرآن به قرآن]] و قرآن به [[سنت]] استفاه کرده است.
*بیشتر از سبک محمد ابن جریر طبری استفاده نموده است.
+
*بیشتر از سبک [[محمد بن جریر طبری]] استفاده نموده است.
 
*[[جرح و تعدیل]] اسناد و نقد و ارزیابی عالمانه احادیث در این تفسیر وجود دارد.
 
*[[جرح و تعدیل]] اسناد و نقد و ارزیابی عالمانه احادیث در این تفسیر وجود دارد.
 
*موضع ابن كثير در تمام روایاتی که بیانگر جایگاه و مقام [[اهل البیت|اهل بیت]] است، ترديد، تكذيب، تحريف، تبديل و تضعيف اسناد و يا جرح راويان است‌.
 
*موضع ابن كثير در تمام روایاتی که بیانگر جایگاه و مقام [[اهل البیت|اهل بیت]] است، ترديد، تكذيب، تحريف، تبديل و تضعيف اسناد و يا جرح راويان است‌.
سطر ۱۳۲: سطر ۱۳۲:
 
*خلاصه تفسیر ترجمان القرآن اوست که اسناد روایات را از آن حذف نموده است.
 
*خلاصه تفسیر ترجمان القرآن اوست که اسناد روایات را از آن حذف نموده است.
  
* از نظر کثرت روایات و جامعیت اهمیت اهمیت بسزا دارد.
+
*از نظر کثرت روایات و جامعیت اهمیت اهمیت بسزا دارد.
  
 
|-
 
|-

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۲۶

تفسیر روایی در نزد اهل سنت تفسیری است که آیات را به کمک نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، و از صحابه و تابعین تفسیر نموده. لازم به ذکر است تعداد روایات تفسیری اهل سنت از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله طبق تصریح سیوطی نویسنده تفسیر روایی اهل سنت حدود 200 روایت بیشتر نیست.

نام کتاب نام مولف قرن زبان توضیحات
بحرالعلوم سمرقندى نصربن محمد بن احمد چهارم عربى
  • اسناد احادیث را نمی آورد.
  • مؤلف به ذكر مجرد روايات و استشهادات تفسيرى بسنده كرده و جز اندك مواردى به ترجيح اقوال نمى‌پردازد.
  • ذيل شماري از آيه‌ها، حكايت‌ها يا سبب نزول‌هايي را ذكر نموده كه بيانگر فضليت اهل بيت است.
جامع البيان فى تفسير القرآن ابوجعفر محمد بن جرير طبرى چهارم عربى
  • از بزرگترین و گرانقدرترین تفاسیر اهل سنت محسوب می شود.
  • از جمله تفاسیر روايى و اجتهادى‌ محسوب می شود.
  • مفسر با نقل اقوال صحابه و تابعين، به تفسير آيات پرداخته و پس از بررسى و توجيه اقوال، يا قول مرجح را برمى‌گزيند يا با اقامه دليل در رد اقوال گوناگون، نظر خويش را بيان مى‌دارد.
ترجمه تفسير طبرى جمعی از مترجمان چهارم فارسى كهن
  • ترجمه قرآن این تفسیر از نخستين ترجمه‌هاى رسمى قرآن است.
تفسير القرآن العظيم(ابن‌ابى‌حاتم) ابن ابى حاتم عبدالرحمن بن محمد چهارم عربى
  • معروف به تفسير ابن ابى حاتم‌.
  • در اين تفسير به طور پراكنده تنها آياتى كه درباره آنها رواياتى نقل شده، تفسير شده است.
شواهد التنزيل لقواعد التفضيل حسكانى عبيد الله بن احمد پنجم عربى
  • در مذهب مولف اختلاف است . برخی او را شیعه و برخی سنی حنفی می دانند.
  • 210 آيه را به ترتيب سوره‌هاى قرآن که درباره اهل بيت پيامبر به ويژه امام على (علیه السلام) تاليف شده را بیان نموده است.
الكشف و البيان عن تفسير القرآن ثعلبى نيشابورى ابو اسحاق احمد بن ابراهيم پنجم عربى
  • معروف به تفسير ثعلبى‌.
  • در نقل روايات، اسانيد آنها را حذف نموده، امّا در ابتداى كتاب، اسانيد خود را از علماى پيشين و همعصر خود كه تفسير را از آنها نقل مى‌كند، ذكر مى‌نمايد.
  • گاهی به بحث های نظرى و علمى نیز می پردازد.
زاد المسير فى علم التفسير ابن جوزى ابوالفرج عبدالرحمن بن على ششم عربى
  • خلاصه‌اى از تفسير بزرگ وى بنام «المغنى فى تفسير القرآن» مى باشد.
  • تفسیر جامع است و آیات را به صورت دسته دسته بیان نموده به تفسیر آنها می پردازد.
معالم التنزيل فى تفسير القرآن بغوى حسين بن مسعود ششم عربى
  • خلاصه تفسیر ثعلبی بوده است.
  • از سالم ترین تفاسير نقلی اهل سنت محسوب مى‌گردد و از آوردن احاديث موضوع و اسرائيليات غريب و آراى بدعت آميز خود داری نموده ست.
  • از آوردن روايات در شأن رفيع اهل بيت (ع) خودداری ننموده است.
تفسير القرآن العظيم(ابن كثير) ابن كثير دمشقى اسماعيل بن عمرو هشتم عربى
  • مفسر در این کتاب ار روش تفسیر قرآن به قرآن و قرآن به سنت استفاه کرده است.
  • بیشتر از سبک محمد بن جریر طبری استفاده نموده است.
  • جرح و تعدیل اسناد و نقد و ارزیابی عالمانه احادیث در این تفسیر وجود دارد.
  • موضع ابن كثير در تمام روایاتی که بیانگر جایگاه و مقام اهل بیت است، ترديد، تكذيب، تحريف، تبديل و تضعيف اسناد و يا جرح راويان است‌.
لباب التاويل فى معانى التنزيل بغدادى علاء الدين على بن محمد هشتم عربى
  • معروف به تفسير خازن‌.
  • در حقيقت مختصرى از تفسير معالم التنزيل بغوى است.
  • براى عدم تكرار منابعى كه مطالب گوناگون از آنها نقل نموده، علامت اختصارى وضع كرده و در مقدمه خود متذكر آنها شده است.
جواهر الحسان فى تفسير القرآن ثعالبى عبدالرحمن بن محمد نهم عربى
  • معروف به تفسیر ثعالبی است.
  • اين تفسير خلاصه تفسير ابن عطيه المحرر الوجيز است.
الدر المنثور فى تفسير المأثور سيوطى جلال الدين دهم عربى
  • خلاصه تفسیر ترجمان القرآن اوست که اسناد روایات را از آن حذف نموده است.
  • از نظر کثرت روایات و جامعیت اهمیت اهمیت بسزا دارد.
تيسير الكريم الرحمن آل سعدى عبدالرحمن بن ناصر چهاردهم عربى
  • معروف به تفسير السعدى.
  • روش وى بر مبناى علماى سلف اهل سنت و اصحاب ابن تيميه، ابن قيم و محمد بن عبدالوهاب مى‌باشد.


***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: