الجواهر السنیة فی الاحادیث القدسیة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۷: | سطر ۷: | ||
|نویسنده= شیخ حر عاملی | |نویسنده= شیخ حر عاملی | ||
| − | |موضوع= احاديث | + | |موضوع= احاديث قدسی |
|زبان= عربی | |زبان= عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد= ۱ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/37202/ الجواهر السنية | + | |لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/37202/ الجواهر السنية فی الأحادیث القدسیة] |
| − | }}کتاب '''«الجواهر | + | }}کتاب '''«الجواهر السَنیة فی الأحادیث القُدسیة»''' تألیف [[شیخ حر عاملی]] (م، ۱۱۰۴ ق)، نخستین کتابى است که [[حدیث قدسی|احادیث قدسى]] را یکجا گردآورى نموده است. مؤلف در این کتاب، [[احادیث|احادیثى]] در شأن [[پیامبران]] الهی و نیز احادیثى در مورد [[ائمه اطهار|امامان]] علیهم‌السلام و مبحث [[امامت]]، از طریق [[شیعه]] و [[اهل سنت]] گردآوری کرده است. |
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| − | محمد بن حسن حُرّ | + | [[شیخ حر عاملی|محمد بن حسن حُرّ عاملی]] (۱۱۰۴-۱۰۳۳ ق) از علما و فقهای [[شیعه]] و راویان [[حدیث]] در قرن ۱۱ هجری است. شیخ در مکتب اساتید بزرگی همچون [[فیض کاشانی]]، [[سید هاشم بحرانی]] و [[آقا حسین خوانساری]]، پرورش یافته است. |
شیخ حر در [[فقه]] مسلک [[اخباریان]] را داشت ولی اخباری معتدل بود. وی صاحب کتاب «[[وسائل الشیعه]]»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، جواهر السنیّه، [[الفصول المهمة]]، [[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات]]، [[صحیفه ثانیه|صحیفه سجادیه ثانیه]]، [[امل الآمل]] و [[الفوائد الطوسیه]] می باشد. | شیخ حر در [[فقه]] مسلک [[اخباریان]] را داشت ولی اخباری معتدل بود. وی صاحب کتاب «[[وسائل الشیعه]]»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، جواهر السنیّه، [[الفصول المهمة]]، [[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات]]، [[صحیفه ثانیه|صحیفه سجادیه ثانیه]]، [[امل الآمل]] و [[الفوائد الطوسیه]] می باشد. | ||
| − | شیخ | + | شیخ حر عاملی در روز ۲۱ ماه [[رمضان]] ۱۱۰۴ ق. چشم از جهان فروبست و در [[مشهد]] مقدس در حجره‌ای از حجره‌های صحن شریف حرم [[امام رضا]] علیه السلام به خاک سپرده شد. |
| − | ==معرفى | + | ==معرفى کتاب== |
| − | مرحوم [[شیخ حر عاملی]] در مقدمه «الجواهر | + | مرحوم [[شیخ حر عاملی]] در مقدمه «الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة» -که تألیف آن را در تاریخ ۱۰۵۶ ق. به پایان رسانده- در بیان انگیزه نگارش کتاب خود و معرفی آن مى گوید: |
| − | «... | + | «... این کلمات الهى و [[پیامبر اسلام|پیامبر]] و [[ائمه اطهار|امامان]] علیهم السلام شایسته آن هستند که کمر همّت بست تا دل هاى انسانها به آنها توجه کامل نمایند و فهم ها براى درک آنها آماده باشند. این بود که من هم قسمتى از آن کلام ها را که علماى نیکوکار از [[ائمه اطهار]] و آنها هم از پیامبر(ص) برگزیده الهى و پیامبر هم از ذات مقدّس الهى نقل کرده، در این کتاب جمع آورى کردم که معروف به «احادیث قدسى» است. منتها من ندیدم که احدى از اصحاب ما آنها را در یک کتاب جمع آورى و نشر کرده باشد. لذا علاقمند شدم من نخستین کسى باشم که آنها را در یک کتاب زیبا جمع کرده باشم. بنابراین، این کتاب شامل مهمترین منابع احکام الهى است که با مواعظ بلیغ خود جلوى افکار [[شیطان|شیطانى]] را بگیرد و از بین ببرد، و به دلیل داشتن جنبه استدلال و برهان متین و قوى بر سایر کتابها امتیاز دارد و نسبت به سایر کتابها از این جهت برترى دارد که برادر [[قرآن]] است. من از همه آن احادیث، همین مقدار را توانستم گردآورى و در این کتاب جمع کنم، و آن را به نام "الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة" نامگذارى نمودم.» |
| − | گذشته از جامع بودن | + | گذشته از جامع بودن کتاب، احادیثى که در آن فراهم آمده است مورد اتفاق هر دو طایفه ([[شیعه]] و [[اهل سنت|سنى]]) است و هر دو گروه صحت سلسله سندهاى آنها را تأیید کرده اند، به طورى که مى توان گفت هر دو فرقه در مضمون آنها [[اجماع]] دارند و از کثرت راویان به حد [[تواتر]] رسیده اند. مضامین این [[احادیث]] با برهان صحیح و قاطع حکم بر وجوب پیروى از مذهب [[امامیه]] مى نماید و ثابت مى کند که حق به جانب فرقه ناجیه اثنا عشرى مى باشد و با همه این خصوصیات فرقه ناجیه را نیز معرفى مى نماید. |
| − | + | کتاب «الجواهر السنیة» با عناوین متعددی به فارسی ترجمه شده است، از جمله: «اسرار الانبیاء و انوار الاصفیاء» ترجمه [[ملا حبیب الله کاشانی|ملا حبیب‌الله کاشانی]]؛ «کلیات حدیث قدسی» ترجمه زین‌العابدین کاظمی خلخالی و «کلیات احادیث قدسی»، ترجمه کریم فیضی تبریزی. | |
==محتوای کتاب== | ==محتوای کتاب== | ||
| − | + | کتاب «الجواهر السنیة» از یک مقدمه و متن که شامل دو بخش است تشکیل شده و در مجموع ۶۹۱ [[حدیث]] را دربردارد. مؤلف در مقدمه کتاب در مورد شیوه تألیف آن مى نویسد: «آن را طبق ترتیب پیامبرانى که به آن سخن مخاطب شده اند، به ابوابى مرتب نمودم... آنچه را که داخل آن ابواب پیامبران نبوده اند، طبق خبر دهندگان از خداوند یعنى [[ائمه اطهار|امامان]] (علیهم السلام) در آخر کتاب جداگانه قرار دادم. و احادیثى در فضیلت [[امام علی علیه السلام|حضرت على]] (علیه السلام) و امامان از فرزندانش (علیهم السلام) و دستور الهى درباره [[امامت]] آنها را هم جمع آورى کرده و آنها را در دو باب به نام ابواب الائمه گنجاندم». | |
| − | + | نویسنده در بخش اول کتاب احادیثى در شأن پیامبران بزرگوارى همچون [[حضرت آدم علیه السلام|آدم]](ع)، [[حضرت نوح علیه السلام|نوح]](ع)، [[حضرت ابراهیم علیه السلام|ابراهیم]](ع)، [[حضرت یعقوب علیه السلام|یعقوب]](ع)، [[حضرت یوسف علیه السلام|یوسف]](ع)، [[حضرت شعیب علیه السلام|شعیب]](ع)، [[حضرت موسی علیه السلام|موسى]](ع)، [[حضرت داوود علیه السلام|داود]](ع)، [[حضرت دانیال علیه السلام|دانیال]](ع)، [[حضرت عیسی علیه السلام|عیسى]](ع) و [[پیامبر اسلام|حضرت محمد]](ص)، گردآورى کرده است. وى احادیث مرتبط به هر پیامبر را در یک باب قرار داده است. پس از آن در دو باب مجزا احادیثى که در شأن [[ائمه اطهار|ائمه]] و بحث [[امامت]] از طریق [[شیعه]] و [[اهل سنت]] آمده را گردآورده است. مؤلف در این بخش از کتاب، ۵۳۲ حدیث قدسى آورده است. | |
| − | + | در بخش دوم از کتاب، ۱۲۳ [[حدیث قدسی|حدیث قدسى]] از هفت امام اول شیعیان به غیر از [[امام حسن علیه السلام|امام حسن مجتبى]](ع) گردآورى شده است. باب آخر کتاب شامل ۳۶ حدیث قدسى است که مشخص نیست کدام امام فرموده یا [[سند حدیث|سند]] آن به امام ختم نمى‌شود. مؤلف در مواردى که در سند حدیث نام معصوم مشخص نشده، معصوم را با قرائن در سند (مثل راوى آخر) مشخص کرده است. | |
| − | |||
| − | مؤلف در | + | شیوه کار مؤلف در تمام ابواب کتابش چنین است که به هنگام نقل حدیث قدسى، به منابع دیگرى که این حدیث را آورده‌اند با ذکر سند اشاره مى‌کند و اختلافات در متن را متذکر مى‌شود. علاوه بر آن اگر در سند حدیث، [[تصحیف و تحریف|تصحیفى]] صورت گرفته باشد، گوشزد مى‌کند و در مواردى نیز به ثقه یا ضعف یک حدیث یا راوى اشاره مى‌کند. |
| − | + | شیخ حر عاملی در مواردى که متن حدیث نیاز به توضیح داشته باشد با لفظ «أقول» به توضیح آن پرداخته است. ایشان در مواردى که [[گناه|گناهى]] به پیامبران منتسب شده است آن‌را حمل بر ترک اولى مى‌کند. | |
| − | + | مؤلف در مواردى که به قدسى بودن حدیث مشکوک بوده، اشاره کرده و قدسى بودن آن را ترجیح داده است. و نیز در مواردى که حدیث طولانى بوده قسمتى از حدیث که مربوط به بحث بوده را ذکر کرده است. | |
| − | + | مؤلف در «خاتمه» به ذکر طرق روایت خویش از مؤلفین و مصنفین کتاب‌هاى مورد مراجعه خود مى پردازد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | مؤلف در | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * مقدمه و متن الجواهر | + | *مقدمه و متن الجواهر السنیة (کلیات حدیث قدسى)، ترجمه زین العابدین کاظمى خلخالى، انتشارات دهقان، ۱۳۸۰. |
| + | *[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.{{حدیث}} | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:آثار شیخ حر عاملی]] | [[رده:آثار شیخ حر عاملی]] | ||
| − | |||
نسخهٔ ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۵۹
 | |
| نویسنده | شیخ حر عاملی |
| موضوع | احاديث قدسی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
کتاب «الجواهر السَنیة فی الأحادیث القُدسیة» تألیف شیخ حر عاملی (م، ۱۱۰۴ ق)، نخستین کتابى است که احادیث قدسى را یکجا گردآورى نموده است. مؤلف در این کتاب، احادیثى در شأن پیامبران الهی و نیز احادیثى در مورد امامان علیهم‌السلام و مبحث امامت، از طریق شیعه و اهل سنت گردآوری کرده است.
محتویات
مؤلف
محمد بن حسن حُرّ عاملی (۱۱۰۴-۱۰۳۳ ق) از علما و فقهای شیعه و راویان حدیث در قرن ۱۱ هجری است. شیخ در مکتب اساتید بزرگی همچون فیض کاشانی، سید هاشم بحرانی و آقا حسین خوانساری، پرورش یافته است.
شیخ حر در فقه مسلک اخباریان را داشت ولی اخباری معتدل بود. وی صاحب کتاب «وسائل الشیعه»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می‌باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است. از دیگر آثار او، جواهر السنیّه، الفصول المهمة، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، صحیفه سجادیه ثانیه، امل الآمل و الفوائد الطوسیه می باشد.
شیخ حر عاملی در روز ۲۱ ماه رمضان ۱۱۰۴ ق. چشم از جهان فروبست و در مشهد مقدس در حجره‌ای از حجره‌های صحن شریف حرم امام رضا علیه السلام به خاک سپرده شد.
معرفى کتاب
مرحوم شیخ حر عاملی در مقدمه «الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة» -که تألیف آن را در تاریخ ۱۰۵۶ ق. به پایان رسانده- در بیان انگیزه نگارش کتاب خود و معرفی آن مى گوید:
«... این کلمات الهى و پیامبر و امامان علیهم السلام شایسته آن هستند که کمر همّت بست تا دل هاى انسانها به آنها توجه کامل نمایند و فهم ها براى درک آنها آماده باشند. این بود که من هم قسمتى از آن کلام ها را که علماى نیکوکار از ائمه اطهار و آنها هم از پیامبر(ص) برگزیده الهى و پیامبر هم از ذات مقدّس الهى نقل کرده، در این کتاب جمع آورى کردم که معروف به «احادیث قدسى» است. منتها من ندیدم که احدى از اصحاب ما آنها را در یک کتاب جمع آورى و نشر کرده باشد. لذا علاقمند شدم من نخستین کسى باشم که آنها را در یک کتاب زیبا جمع کرده باشم. بنابراین، این کتاب شامل مهمترین منابع احکام الهى است که با مواعظ بلیغ خود جلوى افکار شیطانى را بگیرد و از بین ببرد، و به دلیل داشتن جنبه استدلال و برهان متین و قوى بر سایر کتابها امتیاز دارد و نسبت به سایر کتابها از این جهت برترى دارد که برادر قرآن است. من از همه آن احادیث، همین مقدار را توانستم گردآورى و در این کتاب جمع کنم، و آن را به نام "الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة" نامگذارى نمودم.»
گذشته از جامع بودن کتاب، احادیثى که در آن فراهم آمده است مورد اتفاق هر دو طایفه (شیعه و سنى) است و هر دو گروه صحت سلسله سندهاى آنها را تأیید کرده اند، به طورى که مى توان گفت هر دو فرقه در مضمون آنها اجماع دارند و از کثرت راویان به حد تواتر رسیده اند. مضامین این احادیث با برهان صحیح و قاطع حکم بر وجوب پیروى از مذهب امامیه مى نماید و ثابت مى کند که حق به جانب فرقه ناجیه اثنا عشرى مى باشد و با همه این خصوصیات فرقه ناجیه را نیز معرفى مى نماید.
کتاب «الجواهر السنیة» با عناوین متعددی به فارسی ترجمه شده است، از جمله: «اسرار الانبیاء و انوار الاصفیاء» ترجمه ملا حبیب‌الله کاشانی؛ «کلیات حدیث قدسی» ترجمه زین‌العابدین کاظمی خلخالی و «کلیات احادیث قدسی»، ترجمه کریم فیضی تبریزی.
محتوای کتاب
کتاب «الجواهر السنیة» از یک مقدمه و متن که شامل دو بخش است تشکیل شده و در مجموع ۶۹۱ حدیث را دربردارد. مؤلف در مقدمه کتاب در مورد شیوه تألیف آن مى نویسد: «آن را طبق ترتیب پیامبرانى که به آن سخن مخاطب شده اند، به ابوابى مرتب نمودم... آنچه را که داخل آن ابواب پیامبران نبوده اند، طبق خبر دهندگان از خداوند یعنى امامان (علیهم السلام) در آخر کتاب جداگانه قرار دادم. و احادیثى در فضیلت حضرت على (علیه السلام) و امامان از فرزندانش (علیهم السلام) و دستور الهى درباره امامت آنها را هم جمع آورى کرده و آنها را در دو باب به نام ابواب الائمه گنجاندم».
نویسنده در بخش اول کتاب احادیثى در شأن پیامبران بزرگوارى همچون آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهیم(ع)، یعقوب(ع)، یوسف(ع)، شعیب(ع)، موسى(ع)، داود(ع)، دانیال(ع)، عیسى(ع) و حضرت محمد(ص)، گردآورى کرده است. وى احادیث مرتبط به هر پیامبر را در یک باب قرار داده است. پس از آن در دو باب مجزا احادیثى که در شأن ائمه و بحث امامت از طریق شیعه و اهل سنت آمده را گردآورده است. مؤلف در این بخش از کتاب، ۵۳۲ حدیث قدسى آورده است.
در بخش دوم از کتاب، ۱۲۳ حدیث قدسى از هفت امام اول شیعیان به غیر از امام حسن مجتبى(ع) گردآورى شده است. باب آخر کتاب شامل ۳۶ حدیث قدسى است که مشخص نیست کدام امام فرموده یا سند آن به امام ختم نمى‌شود. مؤلف در مواردى که در سند حدیث نام معصوم مشخص نشده، معصوم را با قرائن در سند (مثل راوى آخر) مشخص کرده است.
شیوه کار مؤلف در تمام ابواب کتابش چنین است که به هنگام نقل حدیث قدسى، به منابع دیگرى که این حدیث را آورده‌اند با ذکر سند اشاره مى‌کند و اختلافات در متن را متذکر مى‌شود. علاوه بر آن اگر در سند حدیث، تصحیفى صورت گرفته باشد، گوشزد مى‌کند و در مواردى نیز به ثقه یا ضعف یک حدیث یا راوى اشاره مى‌کند.
شیخ حر عاملی در مواردى که متن حدیث نیاز به توضیح داشته باشد با لفظ «أقول» به توضیح آن پرداخته است. ایشان در مواردى که گناهى به پیامبران منتسب شده است آن‌را حمل بر ترک اولى مى‌کند.
مؤلف در مواردى که به قدسى بودن حدیث مشکوک بوده، اشاره کرده و قدسى بودن آن را ترجیح داده است. و نیز در مواردى که حدیث طولانى بوده قسمتى از حدیث که مربوط به بحث بوده را ذکر کرده است.
مؤلف در «خاتمه» به ذکر طرق روایت خویش از مؤلفین و مصنفین کتاب‌هاى مورد مراجعه خود مى پردازد.
منابع
- مقدمه و متن الجواهر السنیة (کلیات حدیث قدسى)، ترجمه زین العابدین کاظمى خلخالى، انتشارات دهقان، ۱۳۸۰.
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
