سنت
اصطلاح «سنت» یکی از پرکاربردترین اصطلاحات در کنار حدیث است و برای آن از دیدگاه های مختلف تعاریف مختلفی بیان شده است. اصولی ها سنت را یکی از منابع اجتهاد می دانند. از نگاه فقهاء شیعه، سنت هر آن چیزى است که از پیامبر و اهل البیت علیهم السلام نقل شده، و گاهی آن را در مقابل بدعت به کار می برند.
سنت در لغت
سنت در لغت به معناى شیوه و روش است[۱] و در اصطلاح بسته به مورد استفاده معانی مختلفی دارد:
- به معنای مستحب؛ که عمل به آن ثواب دارد و ترک آن عقاب ندارد.
- عملی که مطابق عمل صاحب شرع است. در مقابل این لفظ، بدعت است.
- سنت به معنای «سخن و عمل و تقریر[۲] پیامبر» در نزد اهل سنت و «سخن و عمل و تقریر معصوم» نزد شیعه، یکی از منابع استنباط احکام شرعی است.[۳]
معصومین در نزد شیعه علاوه بر پیامبر، امامان دوازده گانه و حضرت فاطمه سلام الله علیها هستند. دلیل شیعه در سنت دانستن قول و فعل و تقرير ائمه اطهار و استناد بدانها علاوه بر معصوم دانستن ایشان که خود لزوم تبعیت از آنها را در پی دارد برخى از آيات قرآن مجيد و احاديث متواتر از پیامبر اسلام است. از آن جمله حدیث ثقلین که فرمود: «من دو چيز گرانبها بعد از خود براى شما باقى مى‌گذارم كه به آنها رجوع كنيد و مادام كه به اين دو رجوع نماييد گمراه نخواهيد شد، كتاب خدا وعترتم، اهل بیتم» [۴]
برخی از علمای اهل سنت، سنت صحابه را نیز همچون سنت پیامبر حجت دانسته اند.[۵] اهل سنت معتقدند هر کس اطلاق نام صحابی بر او صحیح باشد، عادل است.[۶]
پانویس
- ↑ الإفصاح، ج2، ص1280
- ↑ مقصود از تقرير اين است كه شخصي در حضور ایشان كاري را انجام دهد و آن حضرت در مورد آن ساكت بماند با اينكه به آن شخص توجّه داشته و به كار او آگاه است. چرا که سکوت ایشان دليلي بر تأييد ايشان از كار آن شخص است. زیرا اگر آن را خلاف می دانستند بنا به وظیفه پیامبری و هدایت حتما تذکر می دادند.
- ↑ رک: فرمانیان، فرق تسنن، ۱۳۸۶ش، ص۱۸
- ↑ شیخ مفيد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، 1413 ق، ج1، ص233؛ صحیح ترمذی، حدیث 3786.
- ↑ به عنوان نمونه شاطبى در الموافقات، ج ۴، ص ۷۴.
- ↑ الاصابة فى تمییز الصحابة، ج ۱، ص ۱۶۲
منابع
- موسى، حسين يوسف، الإفصاح فى فقه اللغة، قم، مكتب الاعلام الاسلامي، چاپ چهارم، 1410ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن.
- سید محمد جعفر سبحانی، پژوهشی درباره پنج اصطلاح «حدیث؛ خبر؛ سنت؛ روایت و اثر»، سایت موسسه آموزش پژوهشی مذاهب اسلامی، بازیابی: 1 اسفند 1391.
- علی نصیری، آشنائی با علوم حدیث، در دسترس در سایت مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن، بازیابی: 1 اسفند 1391.
- فرمانیان، مهدی، فرق تسنن، قم، نشر ادیان، ۱۳۸۶ش.
- شیخ مفيد، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، 1413 ق.
| فقه/اصول فقه | ||
| اصول فقه | مبحث الفاظ: مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم، عام و خاص ، مطلق و مقید ، مجمل و مبین | منابع اصول فقه |
| ملازمات عقلیه: مستقلات عقلیه و غیر مستقلات عقلیه | ||
| مباحث حجت: کتاب، سنت، اجماع، حجیت ظواهر، شهرت، سیره ، قیاس، تعادل و تراجیح | ||
| مباحث اصول عملیه :اصل برائت، اصل احتیاط، اصل تخییر، اصل استصحاب | ||
| پیوندهای مرتبط: | رده:اصول فقه | رده:اصولیون | رده:منابع اصول فقه | رده:اصطلاحات اصول فقه | قواعد فقهی | احکام |
