آیه تهلکه
برخى آیه 195 سوره بقره را «آیه تَهلُكه» نامیدهاند.[۱] این آیه به انفاق در راه خدا فرمان داده و از ترک انفاق[۲] كه مایه هلاک و نابودى است، بر حذر داشته است:
زيد بن اسلم نقل می کند كه اين آيه درباره قومى نازل شد كه بدون ساز و برگ در جهاد شركت ميكردند و در ميان جهاد سربار ديگران ميشدند؛ سپس اين آيه نازل گرديد.[۳]
حذيفه گويد: اين آيه درباره نفقه نازل شده است.[۴] ابو ایوب انصاری نقل نمايد كه آيه درباره انصار نازل شده است، زيرا وقتى كه اسلام عزت و قدرت يافت و ياران آن زياد گرديد، بعضى به بعضى ديگر پنهانى مى گفتند: اموال ما تباه شده و اگر ما در حفظ اموال خود مى كوشيديم از بين نميرفت. سپس اين آيه در رد گفتار ایشان نازل شده است.[۵]
ابوجبيرة بن ضحاک روايت كند كه انصار كسانى بودند كه تصدق ميكردند و از مال و دارائى خود مى بخشيدند. يک سال از اين كار دست كشيده و از بخشش خوددارى نمودند؛ سپس اين آيه نازل گرديد. و نيز نعمان بن بشير نقل كند كه مردان گناه ميكردند و سپس با حالت يأس مى گفتند: خداوند ما را نخواهد آمرزيد؛ سپس اين آيه نازل گرديد.[۶]
موضوعات فوق را شيخ طوسی هم ذكر نموده، ولى به عنوان شأن نزول نياورده است.[۷]
پانویس
منابع
- دائرة المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج1، ص378.
- نمونه بينات در شأن نزول آيات، محمدباقر محقق، ص63.