فهرست وقایع ماه شوال

اتفاقات تاریخ اسلام در ماه شوال، دهمین ماه سال قمری

1 شوال

• ۲ ق. وقوع جنگ قرقرة‌الکدر از غزوات "پیامبر صلی الله علیه و آله"
• ۴۳ ق. درگذشت "عمرو عاص" از سرسخت‌ترین دشمنان "پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله" و "امام علی علیه السلام" و مشاور ارشد "معاویه"
• ۲۵۶ ق. درگذشت "محمد بن اسماعیل بخاری" محدث و فقیه اهل سنت
• ۵۶۹ ق. درگذشت "سعید بن مبارک" معروف به "ابن دهّان" مفسر، ادیب و شاعر مسلمان
• ۱۱۵۵ ق. ولادت "سید محمدمهدی بحرالعلوم" از مراجع تقلید و عهده‌دار ریاست عامه شیعیان
• ۱۲۱۲ ق. آغاز سلطنت "فتحعلی شاه قاجار" دومین پادشاه سلسله قاجاریه
• ۱۲۱۸ ق. تسخیر شهر گنجه توسط قوای روس
• ۱۳۰۶ق. ولادت "سید محسن طباطبائی حکیم" از مراجع تقلید شیعه و پدر شهید "سید محمدباقر حکیم" (۹ خرداد ۱۲۶۸ ش)
• ۱۳۹۸ ق. شهادت "علی اوسطی"، روحانی مبارز با حکومت پهلوی (۱۳ شهریور ۱۳۵۷ ش)
• ۱۴۲۱ ق. درگذشت "سید محمدباقر موسوی همدانی" از فقها و اساتید حوزه علمیه قم و مترجم فارسی تفسیر المیزان (۷ دی ۱۳۷۹ ش)
• ۱۴۲۲ ق. درگذشت "سید محمد حسینی شیرازی"، مرجع تقلید شیعه (۲۶ آذر ۱۳۸۰ ش)

2 شوال

• ۵۸۴ ق. وفات "محمد بن عبیداللّه تعاویذی" ادیب و شاعر بغدادی
• ۶۰۴ ق. درگذشت "ابوبکر نقاش" مفسر و محدث شهیر عراقی
• ۶۰۴ ق. ولادت "ابن واصل" مورخ و ادیب مسلمان
• ۷۹۵ ق. تصرف آمل مرکز حکومت سادات علوی به دست سپاهیان "امیرتیمور گورکانی"
• ۱۴۱۵ ق. درگذشت "محمدرضا محقق تهرانی" فقیه، استاد حوزه علمیه مشهد و نویسنده "حقائق الفقه فی شرح شرایع‌الاسلام" در موضوع فقه استدلالی (۱۲ اسفند ۱۳۷۳ ش)

3 شوال

• ۲۴۷ ق. قتل "متوکل عباسی"، دهمین خلیفه عباسی
• ۲۵۲ ق. قتل "المستعین بالله"، دوازدهمین خلیفه عباسی
• ۳۹۹ ق. درگذشت "على بن ابى‌سعید" معروف به "ابن یونس" منجم و ریاضیدان مصرى
• ۷۵۴ ق. تصرف شهر شیراز توسط "امیر مبارزالدین محمد" سرسلسله‏ آل مظفر
• ۸۳۴ ق. درگذشت "لطف‌اللّه خوافى هِرَوى" معروف به "حافظ ابرو" مورخ، محدث و حافظ قرآن کریم
• ۱۳۱۳ ق. درگذشت "آیت‌‏اللَّه آقا رضا تبریزی" از علمای شیعه (۲۸ اسفند ۱۲۷۴ ش)
• ۱۳۱۵ ق. وفات "سید محمدحسین شهرستانی" فقیه و مرجع بزرگ شیعه (۶ اسفند ۱۲۷۵ ش)
• ۱۳۳۸ ق. سقوط کابینه‌ "وثوق الدوله" نخست‌وزیر دوره "احمد شاه قاجار"
• ۱۴۱۴ ق. وفات "ذبیح‌‏الله ذبیحی قوچانی" فقیه و مجتهد مبارز شیعه (۲۵ اسفند ۱۳۷۲ ش)

4 شوال

• ۲۵۹ ق. تصرف نیشابور توسط "یعقوب لیث صفاری" و انقراض سلسله ‏طاهریان
• ۳۵۱ ق. درگذشت "محمد بن حسن دارقطنی" مفسر، قاری و ادیب مسلمان
• ۱۲۶۰ ق. ولادت "سید محمد دلداری" فقیه و عالم بزرگ شیعه در هند
• ۱۳۴۲ ق. وفات "سید عبدالحسین لاری" فقیه و عالم مجاهد شیعه‏ (۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۳ ش)
• ۱۳۸۳ ق. وفات "میرزا محمدرضا کلباسی" فقیه و حکیم شیعه (۲۹ بهمن ۱۳۴۲ ش)
• ۱۳۹۴ ق. درگذشت "حسین حلی" از فقها و اساتید حوزه علمیه نجف (۲۹ مهر ۱۳۵۳ ش)

5 شوال

• ۳۶ ق. حركت "حضرت علی علیه السلام" به سوی صفین
• ۶۰ ق. ورود "مسلم بن عقیل" به كوفه
• ۶۷۹ ق. ولادت "خواجوی كرمانی" شاعر و ادیب شهیر ایرانی
• ۱۳۱۲ ق. ولادت "محمدحسین مظفر" از عالمان شیعه در نجف و برادر "محمدرضا مظفر" و "محمدحسن مظفر"
• ۱۳۱۴ ق. درگذشت "سید جمال‌‌الدین حسینی اسدآبادی" عالم روشنفکر و فعال در تقریب مذاهب اسلامی (۱۹ اسفند ۱۲۷۵ ش)

6 شوال

• ۸ ق. وقوع غزوه حنین
• ۳۰۵ ق. صادر شدن نخستین توقیع از سوی "حضرت مهدی عجل الله فرجه" در تأیید "حسین بن روح نوبختی"
• ۷۸۶ ق. وفات "اسماعیل بن محمد بَعلَبکى" معروف به "ابن بَردَس" شاعر و محدث مسلمان
• ۱۰۲۷ ق. امضای معاهده ‏سوم ابریشم بین ایران و عثمانی در آذربایجان
• ۱۰۳۳ ق. شکست "حافظ محمد پاشا" سردار عثمانی از "شاه عباس صفوی" در جنگ بغداد
• ۱۳۵۳ ق. درگذشت "سید ابوالقاسم دهکردی" از فقهای شیعه (۲۲ دی ۱۳۱۳ ش)
• ۱۴۴۰ ق. درگذشت "قربانعلی محقق کابلی" از مراجع تقلید اهل افغانستان ساکن در قم (۲۰ خرداد ۱۳۹۸ ش)

7 شوال

• ۳ ق. وقوع غزوه احد، به فرماندهی "پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله"
• ۳ ق. شهادت "حمزة بن عبدالمطلب" عموی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در غزوه احد
• ۳۰۶ ق. درگذشت "احمد بن جیهانی" سیاست‌مدار و جغرافى‌دان مشهور ایرانى
• ۱۰۸۰ ق. وفات "سید محمد طباطبائی" معروف به "میرزا رفیعا نائینی" محدث، حکیم و فقیه بزرگ شیعه و استاد "علامه مجلسی"
• ۱۳۸۱ ق. درگذشت "سید ابوالقاسم کاشانی" فقیه و سیاست‌مدار ایرانی که در عراق علیه انگلیس مبارزه کرد و در نهضت ملی صنعت نفت ایران نقش داشت (۲۳ اسفند ۱۳۴۰ ش)
• ۱۳۹۳ ق. وفات "میرزا ابوالحسن شعرانی" فقیه، اصولی، محدث، مفسر، ریاضیدان، فیلسوف و عارف بزرگ شیعه

8 شوال

• ۳ ق. غزوه حمراء‌الاسد از غزوات "پیامبر صلی الله علیه و آله" یک روز پس از غزوه احد
• ۳۷۲ ق. درگذشت "عضدالدوله دیلمی" معروف‏ترین امیر آل بویه در نجف اشرف
• ۶۱۸ ق. آغاز نبرد "سند" در کنار رود سند بین سپاهیان خوارزمشاه و مغولان
• ۸۰۲ ق. درگذشت "خواجه عطار نقشبندی" از متصوفان خراسان
• ۹۲۶ ق. مرگ "سلطان سلیم خان" امپراتور عثمانی پس از ۸ سال سلطنت
• ۱۳۲۴ ق. انتشار نخستین شماره از روزنامه‏‌ی "مجلس" در عهد مشروطه
• ۱۳۴۴ ق. تخریب قبرستان بقیع به دست وهابیون سعودی (۳۱ فروردین ۱۳۰۵ ش)
• ۱۳۷۹ ق. صدور فتوای ضد حزب کمونیسم عراق از سوی "سید عبدالهادی شیرازی"
• ۱۴۲۱ ق. درگذشت "مهدی لاکانی" از فقهای شیعه (۱۴ دی ۱۳۷۹ ش)

9 شوال

• ۱۱۰ ق. درگذشت "محمد بن سیرین بصری"، محدث‌، فقیه‌ و معبّر معروف مسلمان
• ۱۰۳۵ ق. پایان محاصره ‏بغداد از دست عثمانی‏ها توسط "شاه عباس صفوی"

10 شوال

• ۵ ق.‌ آغاز غزوه خندق، از غزوات "پیامبر صلی الله علیه و آله" با توطئه قبیله بنی‌نضیر
• ۳۲۸ ق. درگذشت "محمد بن علی بغدادی" معروف به "ابن مُقله" ادیب، خوشنویس و وزیر عهد عباسی
• ۱۳۲۱ ق. درگذشت "شیخ محمدهادی تهرانی"از فقهای شیعه (۸ دی ۱۲۸۲ ش)
• ۱۳۲۶ ق. درگذشت "میرزا حسین خلیلی تهرانی" از مراجع ثلاث و از رهبران نهضت مشروطه (۱۲ آبان ۱۲۸۷ ش)

11 شوال

• ۱۰ بعثت. عزیمت "پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله" به شهر طائف جهت تبلیغ دین اسلام
• ۴۸۷ ق. درگذشت‌ "عبدالعزیز اندلسی" لغت‌شناس و مورخ مسلمان
• ۷۰۳ ق. درگذشت‌ "غازان خان" نخستین پادشاه مسلمان مغول، پس از ۹ سال حکومت در ایران
• ۱۴۱۵ ق. شهادت "عبدالعلی مزاری" از رهبران سیاسی شیعیان افغانستان و دبیرکل حزب وحدت اسلامی به دست طالبان (۲۲ حوت ۱۳۷۳ ش)

12 شوال

• ۱۰۳۱ ق. وفات "شیخ بهایی" فقیه اصولی، محدث رجالی، مفسر، متکلم، عارف، فیلسوف، ریاضى‌دان و ادیب بزرگ شیعه
• ۱۴۲۵ ق. درگذشت "علی پهلوانی تهرانی" (سعادت پرور) فقیه و عارف شیعه (۵ آذر ۱۳۸۳ ش)

13 شوال

• ۱۹۴ ق. ولادت "محمد بن اسماعیل بخاری" فقیه و محدث شهیر اهل سنّت
• ۹۱۱ ق. ولادت "زین‌الدین بن علی عاملی" معروف به "شهید ثانی" فقیه اصولی، محدث رجالی و ادیب بزرگ شیعه و نویسنده الروضة البهیه در فقه
• ۱۳۲۳ ق. درگذشت "شیخ محمدطه نجف"، فقیه، اصولی و رجالی شیعه (۲۰ آذر ۱۲۸۴ ش)
• ۱۳۲۳ ق. درگذشت "سید مرتضی کشمیری" فقیه، محدث، عارف و استاد حوزه علمیه نجف (۲۰ آذر ۱۲۸۴ ش)
• ۱۳۳۸ ق. قیام اسلامی ملت عراق علیه استعمار انگلیس به رهبری "میرزا محمدتقی شیرازی" (۹ تیر ۱۲۹۹ ش)
• ۱۳۸۰ ق. درگذشت "سید حسین بروجردی"، زعیم حوزه علمیه قم و از مراجع تقلید (۱۰ فروردین ۱۳۴۰ ش)
• ۱۴۱۹ ق. درگذشت "احمد بیگدلی آذری" قمی از فقهای شیعه، اعضای سابق مجلس خبرگان رهبری و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم (۱۱ بهمن ۱۳۷۷ ش)
• ۱۴۲۳ ق. درگذشت "سید اسماعیل موسوی زنجانی"، نماینده ولی فقیه، امام جمعه زنجان و عضو مجلس خبرگان رهبری (۲۷ آذر ۱۳۸۱ ش)

14 شوال

• ۲۰۷ ق. درگذشت "اباصلت هروی" از اصحاب "امام رضا علیه السلام"
• ۵۷۳ ق. درگذشت "قطب ‏الدین راوندی"، محدث، مفسّر، متکلّم و مورّخ شیعه و نویسنده کتاب الخرائج و الجرائح
• ۱۴۱۵ ق. درگذشت "سید احمد خمینی" فرزند "امام خمینی" (۲۵ اسفند ۱۳۷۳ ش)
• ۱۴۱۹ ق. درگذشت "سید ضیاءالدین علامه فانی اصفهانی" فقیه، محدث، ادیب و خطیب (۱۱ بهمن ۱۳۷۷ ش)
• ۱۴۴۳ ق. درگذشت "سید عبدالله فاطمی نیا" روحانی شیعه، استاد اخلاق، از خطیبان نامدار و کتاب‌شناس (۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ ش)

15 شوال

• ۲ ق. آغاز غزوه بنی‌قینقاع
• ۷ ق. واقعه "ردّ الشمس" برای "حضرت علی علیه‌السلام"
• ۸۶ ق. درگذشت "عبدالملک بن مروان"، پنجمین خلیفه اموی
• ۸۶ ق. آغاز خلافت "ولید بن عبدالملک" ششمین خلیفه اموی
• ۲۵۲ ق. درگذشت "عبدالعظیم حسنی"، از سادات حسنی و از راویان حدیث
• ۲۷۵ ق. درگذشت "ابوداوود سجستانی" فقیه و محدّث اهل سنت و نویسنده کتاب سنن ابوداود از کتب صحاح سته
• ۶۲۸ ق. کشته شدن "سلطان جلال‌‏الدین خوارزمشاه" و انقراض سلسله‏ خوارزمشاهی
• ۷۰۳ ق. درگذشت "غازان‌خان" اولین سلطان مغولی که مسلمان شد
• ۱۲۴۸ ق. درگذشت "محمدتقی رازی اصفهانی" از فقهای شیعه و نویسنده کتاب هدایة المسترشدین در اصول فقه
• ۱۳۰۴ ق. درگذشت "اسماعیل بن محمدجعفر درب کوشکی" از عالمان و استادان فلسفه در اصفهان
• ۱۴۲۱ ق. درگذشت "محمدمهدی شمس‌الدین"، عالم دینی، نظریه‌پرداز سیاسی لبنانی و رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان (۲۱ دی ۱۳۷۹ ش)

16 شوال

• ۴۰۷ ق. وفات "ابن‏ منده اصفهانی"، محدث شهیر مسلمان
• ۵۱۰ ق. ولادت "ابن ازرق فارقی" محدث و مورخ مسلمان
• ۶۹۳ ق. درگذشت "سید عبدالکریم حلی"، برادرزاده "سید ابن طاووس" و نویسنده کتاب فرحة الغری (۲۶ شهریور ۶۷۳ ش)
• ۱۳۲۳ ق. مهاجرت علمای تهران به شهر ری در ماجرای مشروطه، معروف به "مهاجرت صغری" و آغاز تحصن یک‌ماهه مشروطه‌خواهان در حرم عبدالعظیم حسنی (۲۲ آذر ۱۲۸۴ ش)

• ۱۳۵۱ ق. درگذشت "شیخ عبدالله مامقانى" نویسنده تنقیح المقال فی علم الرجال (۲۳ بهمن ۱۳۱۱ ش)
• ۱۴۱۴ ق. درگذشت "علی‌اکبر مرندی" از فقهای شیعه (۹ فروردین ۱۳۷۳ ش)

17 شوال

• ۵ ق. وقوع "غزوه‏ خندق" معروف به "جنگ احزاب" در مدینه
• ۱۳۰ ق. تسخیر شهر مرو توسط "ابومسلم خراسانی"
• ۱۲۶۳ ق. وفات "سید ابراهیم کربلایی" فقیه بزرگ شیعه
• ۱۲۸۶ ق. درگذشت آیت اللَّه "سید محمدقلی" عالم مسلمان هندی
• ۱۳۶۲ ق. رحلت عالم زاهد "ملا عباس تربتی" معروف به "حاج آخوند" پدر "حسینعلی راشد" (۲۴ مهر ۱۳۲۲ ش)

18 شوال

• ۵۹۸ ق. رحلت "محمد بن احمد بن ادريس حلّی" فقيه بزرگ شيعه و و نویسنده کتاب السرائر
• ۱۲۵۴ ق. ولادت "میرزا حسین نوری" فقیه و محدث شهیر شیعه و مؤلف مستدرک الوسائل (۱۴ دی ۱۲۱۷ ش)
• ۱۳۰۲ ق. ولادت "شیخ حسین بحرانی" عالم بزرگ شیعه
• ۱۳۱۳ ق. درگذشت "محمدحسن اعتماد السلطنه" از درباریان "ناصرالدین شاه" و نویسنده کتاب خیرات حسان (۱۴ فروردین ۱۲۷۵ ش)
• ۱۳۹۹ ق. درگذشت "سید محمود طالقانی"، مفسر قرآن و نهج البلاغه و از روحانیان فعال در انقلاب اسلامی ایران(۱۹ شهریور ۱۳۵۸ ش)

19 شوال

• ۲۶۵ ق. درگذشت "یعقوب لیث صفاری" بنیانگذار سلسله‏ صفاریان
• ۴۳۴ ق. ولادت "ابن منده اصفهانی" مورخ، محدث و فقیه ایرانی
• ۱۴۰۵ ق. درگذشت "محمدمهدی ربانی املشی" از فقهای شورای نگهبان و روحانیون فعال در دوران انقلاب اسلامی (۱۷ تیر ۱۳۶۴ ش)
• ۱۴۱۶ ق. درگذشت "شیخ محمد غزالی" متفکر مسلمان مصری

20 شوال

• ۱۷۹ ق. دستگیری "امام کاظم علیه‌السلام" به دستور "هارون الرشید"
• ۲۱۸ ق. آغاز قیام "محمد بن قاسم علوی" علیه "معتصم عباسی"
• ۳۴۹ ق. وفات "ابوطاهر مقری" محدث و نحوی شهیر بغدادی
• ۸۱۷ ق. وفات "محمد بن یعقوب فیروزآبادی‏" فقیه، محدث و لغوی اهل سنّت
• ۱۳۲۳ ق. وفات آیت‌‏اللَّه "میرزا جواد نوری" فقیه اصولی و مرجع تقلید شیعه

21 شوال

• ۹۲ ق. فتح آندلس (در جنوب غربى اروپا) به دست مسلمانان
• ۳۵۴ ق. وفات "ابن حبّان" فقيه، مورخ و محدث مسلمان

22 شوال

• ۳۴۱ ق. ولادت "کسایی مروزی" شاعر معروف ایرانی شیعه
• ۵۵۲ ق. وفات "صدرالدین ابوبکر محمد بن عبداللطیف" از رجال شهیر آل‏ خجند
• ۱۱۱۲ ق. وفات "سید نعمت الله جزائری" فقیه و محدث بزرگ شیعه
• ۱۱۵۱ ق. درگذشت "میر محمدحسین خاتون‌آبادی" حکیم، فقیه شیعه و شیخ‌الاسلام در اصفهان در دوره صفوی (۱۳ بهمن ۱۱۱۷ ش)
• ۱۲۸۴ ق. پایان تألیف کتاب "نتیجةالمقال فی علم‌الدرایة والرجال" اثر "شیخ کبیر مازندرانی"
• ۱۳۹۲ ق. وفات "سید علی مولانا" فقیه، خطیب و ادیب شیعه

23 شوال

• ۲۵۰ ق تصرف شهر آمل توسط "داعی کبیر" از نوادگان "امام حسن علیه السلام"
• ۷۴۹ ق. ولادت "ابن‏ ساعد انصاری" طبیب، ریاضیدان و مورخ مصری
• ۱۱۱۲ ق. درگذشت "سید نعمت‌الله جزایری" فقیه، محدث اخباری و مؤلف قصص الانبیاء
• ۱۱۵۱ ق. وفات "میر محمدحسین خاتون‌آبادی" حکیم، فقیه و محدث شیعه
• ۱۳۳۳ ق. شهادت "رئیسعلی دلواری" از رهبرانِ قیامِ مردم جنوب ایران علیه بریتانیا (۱۲ شهریور ۱۲۹۴ ش)
• ۱۳۵۷ ق. ولادت سید "محمدجواد فضل‌الله" از روحانیان شیعه اهل لبنان و نویسنده الامام الرضا علیه السلام، تاریخ و دِراسَة
• ۱۴۰۹ ق. درگذشت "میر سید علی فانی اصفهانی" فقیه شیعه و استاد حوزه علمیه قم (۸ خرداد ۱۳۶۸ ش)

24 شوال

• ۲۱۱ ق. درگذشت "عبدالرزاق صنعانی" محدث و مفسر یمنی
• ۷۴۹ ق. درگذشت "ابن لبان" فقیه، محدث و مفسر مصری
• ۱۳۸۶ ق. درگذشت "سید حسین فقیه سبزواری" فقیه، خطیب، مفسّر قرآن و از مؤسسین حوزه علمیه مشهد (۱۵ بهمن ۱۳۴۵ ش)
• ۱۴۲۱ ق. درگذشت "مهدی حائری تهرانی" نویسنده و فقیه شیعی (۳۰ دی ۱۳۷۹ ش)

25 شوال

• ۱۴۸ ق. شهادت "حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام"
• ۵۳۶ ق. وفات "احمد هروی" محدث و نویسنده‏ ایرانی
• ۱۰۲۵ ق. امضای معاهده ‏دوّم ابریشم بین امپراتوری عثمانی و پادشاهی صفویه
• ۱۳۲۶ ق. قتل "سید جمال‌الدین واعظ اصفهانی" واعظ، سخنران و از حامیان مشروطه و همفکران "سید عبدالله بهبهانی" (۲۹ آبان ۱۲۸۷ ش)
• ۱۳۸۲ ق. حمله مزدوران رژیم ستمشاهی پهلوی به مدرسه فیضیه در قم (۲ فروردین ۱۳۴۲ ش)

26 شوال

• ۳۱۰ ق. درگذشت "محمد بن جریر طبری" محدث، مفسر و مورخ اهل سنت
• ۱۲۹۳ ق. وفات "سید عبدالمحمد موسوی" فقیه مجتهد و مرجع تقلید شیعه
• ۱۳۸۶ ق. وفات "سید هبةالدین شهرستانی" فقیه، مفسر، متکلم و عالم مجاهد شیعه (۱۸ بهمن ۱۳۴۵ش)

27 شوال

• ۳۰۰ ق. وفات "سعد بن عبدالله اشعری قمی" از محدثان بزرگ شیعه
• ۳۴۱ ق. تولد "کسائی مروزی" نخستين شاعر شيعی‌مذهب زبان فارسی
• ۳۸۱ ق. وفات "ابوالحسن عامری" فیلسوف مسلمان ایرانی
• ۱۳۳۲ ق. وفات "سید احمد کربلایی" فقیه و عارف بزرگ شیعه (۲۶ شهریور ۱۲۹۳ ش)
• ۱۴۰۶ ق. وفات "سید جواد حسینی خامنه‌‏ای" پدر "مقام معظم رهبری" (۱۵ تیر ۱۳۶۵ ش)
• ۱۴۱۶ ق. وفات "ابوالقاسم رحمانی مازندرانی" عالم و مدرس حوزه علمیه
• ۱۴۲۷ ق. وفات "میرزا جواد تبریزی" فقیه اصولی و مرجع تقلید شیعه