الأصفی فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ الأصفى فى تفسيرالقرآن (کتاب) را به الأصفی فی تفسیر القرآن (کتاب) منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
|تصویر=[[پرونده:الاصفی فی تفسیر القرآن.jpg|240px|وسط]] | |تصویر=[[پرونده:الاصفی فی تفسیر القرآن.jpg|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده= | + | |نویسنده= فیض کاشانی |
|موضوع=تفاسیر شیعه | |موضوع=تفاسیر شیعه | ||
| سطر ۱۱: | سطر ۱۱: | ||
|زبان=عربی | |زبان=عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد=۲ |
|عنوان افزوده1= | |عنوان افزوده1= | ||
| سطر ۲۱: | سطر ۲۱: | ||
|افزوده2= | |افزوده2= | ||
| − | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39136/ | + | |لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39136/ الاصفی فی تفسيرالقرآن] |
}} | }} | ||
| + | کتاب «الأصفی فی تفسیر القرآن» تألیف [[فیض کاشانی|ملامحسن فیض کاشانى]] (م، ۱۰۹۱ ق)، شامل [[تفسیر]] کل [[قرآن|قرآن کریم]] به زبان عربى مى‌باشد. «الأصفى» از [[تفسیر مأثور|تفاسیر روایى]] [[شیعه]] بوده و در واقع، گزیده و خلاصه‌اى از «[[تفسیر صافی (کتاب)|تفسیر صافى]]» مؤلف محسوب می‌شود. | ||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
| − | + | '''ملا محمدمحسن فیض کاشانی''' (۱۰۹۱-۱۰۰۷ ق)، [[فقیه]]، [[محدث]]، حکیم، عارف، شاعر و مفسر نامی [[شیعه]] در قرن یازدهم هجری است. | |
| − | + | فیض از محضر عالمان بزرگ عصر خویش نظیر [[ملاصدرا]]، [[میرفندرسکی]]، [[شیخ بهایی]]، [[محمدتقی مجلسی]] و [[میرداماد|میرداماد]] بهره‌مند بود و خود دانشمندان برجسته‌ای همچون [[علامه مجلسی]] و [[سید نعمت الله جزایری]] را پرورش داد. | |
| − | + | برخی دیگر از آثار ایشان عبارت است از: [[تفسیر صافی (کتاب)|تفسیر الصافی]]، [[الوافی]]، [[نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین (کتاب)|نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین]]، [[المحجة البیضاء]]، [[کلمات مکنونه (کتاب)|کلمات مکنونه]]، اصول المعارف، مفاتیح الشرایع. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ملامحسن فیض سرانجام در سن ۸۴ سالگى، در ۲۲ [[ماه ربیع الثانی|ربیع الثانى]] سال ۱۰۹۱ ق. در شهر کاشان از دنیا رفت و در قبرستانى که در زمان حیاتش زمین آن را خریدارى و وقف نموده بود، به خاک سپرده شد. | |
| − | + | ==معرفی کتاب== | |
| − | + | «الاصفى فى تفسیر القرآن» به زبان عربى و شامل [[تفسیر]] کل [[قرآن]] مى‌باشد. الاصفى در واقع گزیده‌اى از [[تفسیر صافی (کتاب)|تفسیر صافى]] مؤلف است. الاصفى در ۲۱ هزار سطر، حدود یک سوم صافى مى‌باشد که در دو مجلد ارائه شده است. تفسیر صافى در سال ۱۰۷۵ ق. پایان یافت و بعد از دو سال الاصفى به نهایت رسید. | |
| − | + | به قول [[آقا بزرگ تهرانی]]، فیض در الاصفى تنها به تفسیر [[اهل بیت]] علیهم السلام اکتفا کرده است، با این دید تفسیرى روایى است. و نیز مى‌توان آن را آمیخته‌اى از روایت و [[درایه الحدیث|درایت]] دانست. | |
| − | |||
| − | با | + | مؤلف در مقدمه مى‌گوید: «این تفسیر را از تفسیر دیگرم صافى برگزیدم و در نگارش آن گزیده‌گویى را پیشه ساختم و آن را از زواید پیراستم، در تفسیر آیات به بیان آیاتى که نیازمند توضیح بودند، با توجه به کلام [[معصوم|معصومین]]، همت گماشتم. هر گاه از [[تفسیر قمی (کتاب)|تفسیر قمى]] چیزى آوردم که منسوب به معصوم نیست، در آغازش واژه «قمى» را نهادم تا از روایات دیگر جدا شود و اگر چیزى از طریق [[عامه]] نقل کردم، آن را با کلمه «رُوِى» از روایات دیگر متمایز ساختم. آنجا که از [[ائمه]] به لفظ آنها نقل مى‌کنم به لفظ «قال»، «ورد» و «فى روایه» مشخص نمودم و اگر تلخیص شده یا نقل به مضمون کرده باشم با لفظ «کذا ورد» آن را بیان کرده‌ام. و آنجا که کلامى از معصوم (ع) نیافتم یا اینکه یافته ولى قابل اعتماد ندیدم، از سایر تفاسیر قویترین قول را انتخاب کرده و آن را نوشته‌ام. |
| − | + | مفسر در مقدمه می نویسد: کسی که در فهم معانى قرآن به اخبار مراجعه مى‌کند، اگر بخواهد به تناقض و تضاد نرسد، باید در معناى آیات و تفسیر آنها بر برخى [[خبر واحد|روایات آحاد]] و افراد تکیه نکند، بلکه به معناى عام و مفهومى که از مجموعه روایات فهمیده مى‌شود باید تکیه کند، بدین ترتیب تناقض در اخبار نیز مرتفع مى‌شود. مواردى از اخبار که بر تخصیص معنا دلالت دارد، براى اشاره به منزّل فیه، یا اشاره به یکى از بطون [[آیه]] است، و ممکن است معناى دیگرى را قصد کرده باشد، بستگى به فهم مخاطب و میزان انس او با روایات دارد، زیرا کلام معصومین (ع) به تناسب فهم مردم بیان شده است. اگر آن را بر معناى خاص حمل کنیم، قرآن را محدود به همان موارد کرده‌ایم، در نتیجه از فایده خواهد افتاد و حاشا که چنین قصدى از روایات در کار باشد. با این بیان معناى [[تأویل]] روشن مى‌شود و آن اراده بعض افراد معناى عام است، که از ذهن مخاطب پنهان شده، که در مقابل تنزیل مى‌باشد. | |
| − | + | == روش تفسیر == | |
| − | + | روش ورود و خروج این تفسیر در مباحث به این شکل است که ابتدا، اطلاعات کلى شامل، [[سوره های مکی و مدنی|مکى و مدنى]] بودن، نام [[سوره]] و تعداد [[آیه|آیات]] آن را بیان مى‌کند. پس از آن معناى آیات و کلمات را با روایات معصومین (ع) ذکر مى‌نماید، روایاتى که اسانید و نام معصوم از آن به دلیل اختصار حذف گردیده است. | |
| − | + | در مرحله بعد به معناى لغوى کلمات مى‌پردازد و سپس مطالب خود را که برگرفته از اجتهاد خود یا تفاسیر دیگران است، با عنوان «اقول» مطرح مى‌کند. در این عنوان بین روایات نقل شده جمع کرده و گاه در این جمع از آیات استفاده برده است، و در نهایت با تعبیر «و بالجمله»، تبیین و [[تفسیر]] کلى فراز و جمع‌بندى آن را بیان مى‌دارد. در آخر هر سوره نیز به فضل سوره و ارزش آن به نقل از کتاب «[[ثواب الاعمال و عقاب الاعمال (کتاب)|ثواب الاعمال]]» مى‌پردازد. | |
| − | + | با وجود همت مفسر بر اختصار، امّا از نقل [[شأن نزول]] از طریق روایت و غیر آن، غفلت نمى‌ورزد. همچنین گاهى به نقل اقوال دیگران مبادرت مى‌ورزد. | |
| − | + | ==منابع== | |
| − | + | * [[نرم افزار جامع تفاسیر نور|نرم افزار جامع التفاسیر]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | نرم افزار جامع التفاسیر ، | ||
| − | |||
| − | |||
{{تفسیر قرآن}} | {{تفسیر قرآن}} | ||
| − | [[رده: تفاسیر]] | + | [[رده: تفاسیر]][[رده:تفسیرهای شیعه]][[رده:تفاسیر روایی]] |
[[رده:آثار فیض کاشانی]] | [[رده:آثار فیض کاشانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۴۱
 | |
| نویسنده | فیض کاشانی |
| موضوع | تفاسیر شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۲ |
|
| |
کتاب «الأصفی فی تفسیر القرآن» تألیف ملامحسن فیض کاشانى (م، ۱۰۹۱ ق)، شامل تفسیر کل قرآن کریم به زبان عربى مى‌باشد. «الأصفى» از تفاسیر روایى شیعه بوده و در واقع، گزیده و خلاصه‌اى از «تفسیر صافى» مؤلف محسوب می‌شود.
محتویات
مؤلف
ملا محمدمحسن فیض کاشانی (۱۰۹۱-۱۰۰۷ ق)، فقیه، محدث، حکیم، عارف، شاعر و مفسر نامی شیعه در قرن یازدهم هجری است.
فیض از محضر عالمان بزرگ عصر خویش نظیر ملاصدرا، میرفندرسکی، شیخ بهایی، محمدتقی مجلسی و میرداماد بهره‌مند بود و خود دانشمندان برجسته‌ای همچون علامه مجلسی و سید نعمت الله جزایری را پرورش داد.
برخی دیگر از آثار ایشان عبارت است از: تفسیر الصافی، الوافی، نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین، المحجة البیضاء، کلمات مکنونه، اصول المعارف، مفاتیح الشرایع.
ملامحسن فیض سرانجام در سن ۸۴ سالگى، در ۲۲ ربیع الثانى سال ۱۰۹۱ ق. در شهر کاشان از دنیا رفت و در قبرستانى که در زمان حیاتش زمین آن را خریدارى و وقف نموده بود، به خاک سپرده شد.
معرفی کتاب
«الاصفى فى تفسیر القرآن» به زبان عربى و شامل تفسیر کل قرآن مى‌باشد. الاصفى در واقع گزیده‌اى از تفسیر صافى مؤلف است. الاصفى در ۲۱ هزار سطر، حدود یک سوم صافى مى‌باشد که در دو مجلد ارائه شده است. تفسیر صافى در سال ۱۰۷۵ ق. پایان یافت و بعد از دو سال الاصفى به نهایت رسید.
به قول آقا بزرگ تهرانی، فیض در الاصفى تنها به تفسیر اهل بیت علیهم السلام اکتفا کرده است، با این دید تفسیرى روایى است. و نیز مى‌توان آن را آمیخته‌اى از روایت و درایت دانست.
مؤلف در مقدمه مى‌گوید: «این تفسیر را از تفسیر دیگرم صافى برگزیدم و در نگارش آن گزیده‌گویى را پیشه ساختم و آن را از زواید پیراستم، در تفسیر آیات به بیان آیاتى که نیازمند توضیح بودند، با توجه به کلام معصومین، همت گماشتم. هر گاه از تفسیر قمى چیزى آوردم که منسوب به معصوم نیست، در آغازش واژه «قمى» را نهادم تا از روایات دیگر جدا شود و اگر چیزى از طریق عامه نقل کردم، آن را با کلمه «رُوِى» از روایات دیگر متمایز ساختم. آنجا که از ائمه به لفظ آنها نقل مى‌کنم به لفظ «قال»، «ورد» و «فى روایه» مشخص نمودم و اگر تلخیص شده یا نقل به مضمون کرده باشم با لفظ «کذا ورد» آن را بیان کرده‌ام. و آنجا که کلامى از معصوم (ع) نیافتم یا اینکه یافته ولى قابل اعتماد ندیدم، از سایر تفاسیر قویترین قول را انتخاب کرده و آن را نوشته‌ام.
مفسر در مقدمه می نویسد: کسی که در فهم معانى قرآن به اخبار مراجعه مى‌کند، اگر بخواهد به تناقض و تضاد نرسد، باید در معناى آیات و تفسیر آنها بر برخى روایات آحاد و افراد تکیه نکند، بلکه به معناى عام و مفهومى که از مجموعه روایات فهمیده مى‌شود باید تکیه کند، بدین ترتیب تناقض در اخبار نیز مرتفع مى‌شود. مواردى از اخبار که بر تخصیص معنا دلالت دارد، براى اشاره به منزّل فیه، یا اشاره به یکى از بطون آیه است، و ممکن است معناى دیگرى را قصد کرده باشد، بستگى به فهم مخاطب و میزان انس او با روایات دارد، زیرا کلام معصومین (ع) به تناسب فهم مردم بیان شده است. اگر آن را بر معناى خاص حمل کنیم، قرآن را محدود به همان موارد کرده‌ایم، در نتیجه از فایده خواهد افتاد و حاشا که چنین قصدى از روایات در کار باشد. با این بیان معناى تأویل روشن مى‌شود و آن اراده بعض افراد معناى عام است، که از ذهن مخاطب پنهان شده، که در مقابل تنزیل مى‌باشد.
روش تفسیر
روش ورود و خروج این تفسیر در مباحث به این شکل است که ابتدا، اطلاعات کلى شامل، مکى و مدنى بودن، نام سوره و تعداد آیات آن را بیان مى‌کند. پس از آن معناى آیات و کلمات را با روایات معصومین (ع) ذکر مى‌نماید، روایاتى که اسانید و نام معصوم از آن به دلیل اختصار حذف گردیده است.
در مرحله بعد به معناى لغوى کلمات مى‌پردازد و سپس مطالب خود را که برگرفته از اجتهاد خود یا تفاسیر دیگران است، با عنوان «اقول» مطرح مى‌کند. در این عنوان بین روایات نقل شده جمع کرده و گاه در این جمع از آیات استفاده برده است، و در نهایت با تعبیر «و بالجمله»، تبیین و تفسیر کلى فراز و جمع‌بندى آن را بیان مى‌دارد. در آخر هر سوره نیز به فضل سوره و ارزش آن به نقل از کتاب «ثواب الاعمال» مى‌پردازد.
با وجود همت مفسر بر اختصار، امّا از نقل شأن نزول از طریق روایت و غیر آن، غفلت نمى‌ورزد. همچنین گاهى به نقل اقوال دیگران مبادرت مى‌ورزد.
منابع
- نرم افزار جامع التفاسیر، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
| تفسیر قرآن | |
| درباره تفسیر قرآن: | تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن |
|---|---|
| اصطلاحات: | اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات |
| شاخه های تفسیر قرآن: |
تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی) |
| روشهای تفسیری قرآن: |
|
| تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: |
|
