فهرست وقایع ماه شعبان

اتفاقات تاریخ اسلام در ماه شعبان، هشتمین ماه سال قمری

1 شعبان

• ۶۹۳ ق. وفات "سید عبدالکریم بن احمد بن طاووس حلی"، فقیه و ادیب شیعه
• ۱۲۶۶ ق. وفات "شیخ محمدحسن نجفی" صاحب "جواهر الکلام"، فقیه اصولی و مرجع بزرگ شیعه (۲۲ خرداد ۱۲۲۹ ش)
• ۱۳۲۱ ق. درگذشت "سید اسماعیل نوری طبرسی" فقیه، متکلم، محدث و نویسنده كفاية الموحدين (۲۹ مهر ۱۲۸۲ ش)
• ۱۳۷۳ ق. درگذشت "محمدعلی مدرس تبریزی" از فقهای شیعه و نویسنده کتاب ریحانة الادب در شرح‌حال و آثار دانشمندان، ادیبان و شاعران اسلامی (۱۶ فروردین ۱۳۳۳ ش)
• ۱۳۸۵ ق. درگذشت "محمدهادی فرزانه" معروف به حکیم فرزانه، فیلسوف و استاد فلسفه و حکمت (۴ آذر ۱۳۴۴ ش)
• ۱۴۰۰ ق. درگذشت "غلامحسین تبریزی عبدخدایی" روحانی واعظ، نویسنده و از مخالفان سیاست‌های ضد دینی "رضاخان" (۲۵ خرداد ۱۳۵۹ ش)

2 شعبان

• ۲ ق. واجب شدن روزه در ماه مبارک رمضان
• ۵ ق. وقوع غزوه بنی المصطلق
• ۲۰۳ ق. قتل "فضل بن سهل" به دستور "مأمون عباسی" در حمام سرخس
• ۲۵۵ ق. درگذشت "معتز عباسی"
• ۳۹۶ ق. ولادت "خواجه عبدالله انصاری" مفسر، محدث و عارف ‏بزرگ مسلمان
• ۷۷۳ ق. آغاز اولین حمله‏ "تیمور گورکانی" به سرزمین خوارزم
• ۹۲۰ ق. تصرف شهر نخجوان در قفقاز توسط سپاهیان امپراتوری عثمانی
• ۱۳۲۵ ق. انتشار نخستین شماره از روزنامه ‏"نسیم شمال"
• ۱۴۰۶ ق. درگذشت "مجتبی حاتمی لنکرانی" فقیه، واعظ و از اساتید حوزه علمیه اصفهان (۲۴ فروردین ۱۳۶۵ ش)

3 شعبان

• ۴ ق. میلاد مسعود امام حسین علیه السلام
• ۶۰ ق. ورود امام حسین علیه السلام به مكه معظمه
• ۱۲۵۱ ق. ولادت عارف شهیر "میرزا محمدحسن اصفهانی" معروف به "صفی ‏علی‏شاه"
• ۱۳۱۹ ق. ولادت آیت‌‏اللَّه "سید حسین خادمی" فقیه مجاهد و رئیس حوزه‏ علمیه‏ اصفهان (۲۴ آبان ۱۲۸۰ ش)

4 شعبان

• ۲۶ ق. ولادت حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام
• ۴۴۰ ق. وفات "ابوسعید ابوالخیر" عارف، صوفی و شاعر معروف مسلمان
• ۶۸۳ ق. شهادت "شمس‌الدین محمد جوینی" وزیر شیعی "هلاکوخان"
• ۹۰۵ ق. قیام "اسماعیل میرزا صفوی" جهت ایجاد حکومت صفویه

5 شعبان

• ۳ ق. ولادت امام حسین علیه السلام سومین امام شیعیان به‌نقلی
• ۳۸ ق. میلاد فرخنده امام زین العابدین علیه‌السلام
• ۳۱۳ ق. درگذشت "محمد بن زکریای رازی" شیمیدان، حکیم و طبیب مسلمان
• ۱۲۴۳ ق. تصویب معاهده "ترکمانچای" بین ایران و روس (۱ اسفند ۱۲۰۶ ش)
• ۱۳۲۲ ق. ولادت "محمدرضا مظفر" عالم و نویسنده شیعه
• ۱۳۳۳ ق. درگذشت "میرزا ابوالقاسم مجتهد اردوبادی" فقیه اصولی و مرجع شیعه (۲۷ خرداد ۱۲۹۴ ش)
• ۱۳۵۲ ق. ولادت "علی شریعتی"، نویسنده و جامعه‌شناس شیعه (۲ آذر ۱۳۱۲ ش)
• ۱۳۶۳ ق. درگذشت "رضا شاه"، اولین شاه پهلوی ایران، در جزیره موریس (۴ مرداد،۱۳۲۳ ش)
• ۱۳۸۴ ق. درگذشت "سید حسین حسینی شاه‌عبدالعظیمی" عالم مجاهد و مفسر شیعه (۱۹ آذر ۱۳۴۳ ش)

6 شعبان

• ۱۳۲۵ ق. شهادت "میرزا ابراهیم دنبلی خویی" فقیه اصولی و محدث ادیب شیعه (۲۲ شهریور ۱۲۸۶ ش)
• ۱۳۵۰ ق. درگذشت "میرزا لطفعلی نصیری تبریزی" عالم، ادیب و شاعر مسلمان
• ۱۴۳۱ ق. درگذشت "سید عباس حسینی کاشانی" از فقهای شیعه و اساتید اخلاق و عرفان (۲۷ تیر ۱۳۸۹ ش)

7 شعبان

• ۱۲۴۷ ق. تولد "ابوالمعالی کلباسی"، فقیه و رجال‌شناس شیعه در قرن چهاردهم قمری (۲۱ دی ۱۲۱۰ ش)
• ۱۴۳۴ ق. وفات آیت‌الله "سید یوسف مدنی تبریزی" از اساتید دروس خارج حوزه علمیه قم (۲۶ خرداد ۱۳۹۲ ش)

8 شعبان

• ۵۶۱ ق. ولادت "احمد بن محمد اشبيلى" معروف به "ابن رومیه" محدث، داروشناس و گیاه‌شناس مسلمان
• ۱۰۳۹ ق. ولادت "سید عبدالحسین خاتون‌آبادی" محدّث و وقایع‌نگار نویسنده کتاب وقایع السنین و الاعوام
• ۱۲۲۳ ق. پیروزی سپاهیان ایران در جنگ با نیروهای روسیه در قلعه ایروان
• ۱۴۰۵ ق. درگذشت "اسد حیدر" پژوهشگر و نویسنده کتاب الامام الصادق و المذاهب الاربعة

9 شعبان

• ۳ ق. عقیقه برای "امام حسین علیه السلام" در هفتمین روز ولادت
• ۳۸ ق. ولادت "امام سجاد علیه السلام" چهارمین امام شیعیان (به قولی)
• ۴۸۱ ق. وفات "ابن برّاج طرابلسی‌"، فقیه‌ و قاضی‌ شیعی‌ از شاگردان "شیخ طوسی" و "سید مرتضی"
• ۵۷۷ ق. وفات "ابوالبركات‌ عبدالرحمن‌ بن‌ محمد انباری" فقیه، محدث، نحوی و لغوی مسلمان
• ۱۳۳۸ ق. تصرف باکو، پایتخت کشور آذربایجان توسط نیروهای بلشویک و بدستور "لنین"، رهبر وقت دولت کمونیستی روسیه (۸ اردیبهشت ۱۲۹۹ ش)
• ۱۳۷۲ ق. درگذشت "میرزا مهدی آشتیانی" فقیه، حکیم، فیلسوف و عارف شیعی
• ۱۴۴۳ ق. اعدام ۸۱ تن از جمله ۴۱ شیعه اهل قطیف، از سوی حکومت عربستان سعودی (۲۱ اسفند ۱۴۰۰ ش)

10 شعبان

• ۳۲۹ ق. صدور توقیع "امام زمان عجل الله تعالی فرجه" به "علی بن محمد سمری" آخرین فرد از نواب اربعه
• ۴۲۲ ق. درگذشت "ابوعبدالله عبدالباقی" محدث و شاعر مشهور مسلمان
• ۵۱۹ ق. ولادت "محمد عمادالدین کاتب اصفهانی" مورخ، ادیب و کاتب مسلمان
• ۷۵۴ ق. درگذشت "مجدالدین ابوالفوارس" فقیه، محدث و ادیب مسلمان

11 شعبان

• ۳۳ ق. ولادت "حضرت علی اكبر علیه السلام"
• ۵۴۵ ق. وفات "سنایی غزنوی" حکیم، عارف و شاعر بزرگ مسلمان
• ۱۰۷۰ ق. وفات "ملا محمدتقی مجلسی" محدث و فقیه گرانقدر شیعه و نویسنده کتاب روضة المتقین
• ۱۰۳۲ ق. تصرف شهر قندهار توسط سپاهيان "شاه عباس صفوی"
• ۱۱۷۳ ق. وفات "ملا اسماعیل خواجویی" حکیم، متکلم و فقیه بزرگ شیعه
• ۱۳۰۴ ق. وفات "شیخ موسی شراره" فقیه و اصولی نامدار لبنانی
• ۱۳۳۲ ق. وفات "محمدتقی نجفی اصفهانی" فقیه و عالم مجاهد در جنبش تنباکو و مشروطه (۱۴ تیر ۱۲۹۳ ش)

12 شعبان

• ۷۳۸ ق. آغاز قیام مردمی سربداران علیه نیروهای مغول در [[خراسان]
• ‍۱۳۱۶ ق. درگذشت "سید علی سیدالاطباء مرعشی" طبیب و فقیه شیعی، پدربزرگ "سید شهاب‌الدین مرعشی" (۵ دی ۱۲۷۷ ش)
• ۱۳۷۵ ق. درگذشت آیت‌الله "شیخ حسین حلی" فقیه و اصولی شیعه
• ۱۴۱۲ق. شهادت "سید عباس موسوی" عضو مؤسس و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان (۲۷ بهمن ۱۳۷۰ ش)
• ۱۴۳۵ ق. درگذشت "رحمت‌الله فشارکی" از فقها و اساتید حوزه علمیه قم و مؤسس حوزه علمیه سمیرم (۲۱ خرداد ۱۳۹۳ ش)
• ۱۴۴۳ ق. درگذشت "سید محمدعلی علوی گرگانی"، از مراجع تقلید شیعه (۲۴ اسفند ۱۴۰۰ ش)

13 شعبان

• ۱۳۰۹ ق. ولادت "سید عبدالله موسوی شیرازی" از مراجع تقلید شیعه و اساتید حوزه علمیه مشهد (۲۳ اسفند ۱۲۷۰ ش)
• ۱۳۷۹ ق. درگذشت "ابوالحسن فروغی" دانشمند ایرانی
• ۱۴۳۴ ق. شهادت "شیخ حسن شحاته" در مصر (۲ تیر ۱۳۹۲ ش)

14 شعبان

• ۶۳۹ ق. درگذشت "موسی بن یونس" معروف به "ابن منعه" فقیه، منجم و ریاضیدان مسلمان
• ۷۹۸ ق. تصرف "مسکو" پایتخت "روسیه" توسط قوای "امیر تیمور گورکانی"
• ۸۴۲ ق. درگذشت "محمد بن احمد" معروف به "ابن مرزوق حفید" فقیه، محدث و ادیب مسلمان
• ۱۳۰۱ ق. ولادت "میرزا مرتضی خان فرهنگ" شاعر، ادیب و روزنامه‌نگار ایرانی
• ۱۳۸۲ ق. درگذشت "میرزا آقا ترابی" از فقهای شیعه (۱۹ دی ۱۳۴۱ ش)
• ۱۴۱۷ ق. ثبت قبرستان ابن‌بابویه شهرری به عنوان یکی از آثار ملی ایران (۵ دی ۱۳۷۵ ش)
• ۱۴۳۵ ق. فتوای جهاد، "سید علی سیستانی" جهت مبارزه با داعش که منجر به شکل گیری حشدالشعبی و مشروعیت آن شد. (۲۳ خرداد ۱۳۹۳ ش)

15 شعبان

• ۲ ق. تغییر قبله از "مسجد الاقصی" به "مسجد الحرام" به روایتی
• ۲۳۷ ق. درگذشت "اسحاق بن راهویه" از محدثان اهل سنت و از راویان حدیث سلسلةالذهب از "امام رضا علیه السلام"
• ۲۵۵ ق. میلاد فرخنده امام مهدی علیه السلام در سامرا
• ۳۲۹ ق. درگذشت "علی بن محمد سمری" آخرین نائب "امام زمان علیه السلام" از نواب اربعه
• ۴۴۷ ق. انقراض سلسله‏ "آل ‏بویه" توسط "طغرل سلجوقی" مؤسس سلسله ‏سلجوقیان
• ۱۳۵۱ ق. وفات "شیخ عبدالله مامقانی" محدث رجالی و فقیه اصولی شیعه
• ۱۳۸۰ ق. درگذشت "علی‌اکبر الهیان"، از بنیانگذاران مکتب تفکیک (۱۳ بهمن ۱۳۳۹ ش)
• ۱۳۸۰ ق. درگذشت "فاضل تونی" استاد حکمت و عرفان "آیت‌الله جوادی آملی" و "آیت‌الله حسن‌زاده آملی" (۱۳ بهمن ۱۳۳۹ ش)
• ۱۳۹۸ ق. درگذشت "احمد کافی" خطیب، سخنران و مؤسس مهدیه تهران (۳۰ تیر ۱۳۵۷ ش)

16 شعبان

• ۶۱۲ ق. درگذشت "مبارک بن ابی‌طالب" مشهور به "ابن دَهّان" ادیب و شاعر مسلمان
• ۱۳۰۸ ق. تبعید "سید جمال‌‏الدین اسدآبادی" عالم مجاهد شیعه به دستور "ناصرالدین شاه قاجار"
• ۱۳۹۵ ق. وفات "سید محمود حسینی شاهرودی" از مراجع و فقهای مجاهد شیعه و از شاگردان "میرزای نائینی" و "آقاضیاء عراقی"
• ۱۳۹۸ ق. درگذشت "ملاعلی معصومی همدانی"، فقیه، فیلسوف و از شاگردان "عبدالکریم حائری یزدی" (۳۱ تیر ۱۳۵۷ ش)
• ۱۴۳۶ ق. درگذشت "محمدمهدی آصفی" فقیه، مفسر و از اعضای حزب الدعوة الاسلامیة (۱۴ خرداد ۱۳۹۴ ش).

17 شعبان

• ۸۰۷ ق. مرگ "تیمور گورکانی" سرسلسله‏‌ی تیموریان
• ۱۳۱۳ ق. درگذشت میرزا "جواد مجتهد تبریزی"، رهبر نهضت تنباکو در آذربایجان (۱۳ بهمن ۱۲۷۴ ش)
• ۱۳۴۹ ق. درگذشت "ملا فیض محمد"، تاریخ‌نگار شیعه در افغانستان بر اثر شکنجه توسط "حبیب‌الله کَلَکانی"، حاکم کابل (۱۶ دی ۱۳۰۹ ش)
• ۱۳۶۱ ق. درگذشت "شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی" عالم و عارف امامی (۸ مهر ۱۳۲۱ ش)
• ۱۳۹۸ ق. وفات "آخوند ملاعلی همدانی" از فقها و مراجع بزرگ شیعه

18 شعبان

• ۳۲۱ ق. وفات "محمد بن حسن اَزْدى" معروف به "ابن دُرید" ادیب و لغت‌شناس مسلمان
• ۳۲۶ ق. وفات "حسین بن روح نوبختی" سومین نایب خاص "امام زمان علیه‌السلام"
• ۱۲۰۹ ق. وفات "ملا محمدمهدی نراقی" فقیه، اصولی، حکیم، ریاضیدان و عالم اخلاقی شیعه و نویسنده کتاب جامع السعادات از کتب مشهور اخلاق
• ۱۳۲۴ ق. افتتاح اولین دوره‌‏ی مجلس شورای ملی ایران
• ۱۳۷۱ ق. وفات "سید علی‌اکبر خویی" فقیه اصولی و عالم مجاهد شیعه و پدر "سید ابوالقاسم خویی" (۲۳ اردیبهشت ۱۳۳۱ ش)
• ۱۴۰۱ ق. شهادت "مصطفی چمران" وزیر دفاع دولت موقت جمهوری اسلامی ایران و بنیانگذار ستاد جنگ‌های نامنظم در جنگ ایران و عراق (۳۱ خرداد ۱۳۶۰ ش)
• ۱۴۱۶ ق. درگذشت "حسن سعید تهرانی" فقیه، نویسنده و مؤسس کتابخانه و مدرسه علمیه چهل‌ستون و گنجینه قرآن (۲۰ دی ۱۳۷۴ ش)
• ۱۴۲۱ ق. درگذشت "محمدهادی امینی" تراجم‌نگار، پژوهشگر، نویسنده کتاب مُعجَم رجالِ الفِکر و الاَدَبِ فی النجف و فرزند "علامه امینی" (۲۵ آبان ۱۳۷۹ ش)
• ۱۴۳۲ ق. درگذشت "سید عباس صدر حسینی" فقیه، مفسر، استاد حوزه علمیه خراسان (۲۹ تیر ۱۳۹۰ ش)
• ۱۴۴۳ ق. درگذشت "محمد محمدی ری‌شهری"، نماینده مجلس خبرگان رهبری (۱ فروردین ۱۴۰۱ ش)

19 شعبان

• ۶ ق. وقوع "غزوه‏ بنی ‏مُصطَلَق" به فرماندهی "پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله"
• ۱۲۵۰ ق. ورود "محمد شاه قاجار" به تهران
• ۱۳۵۷ ق. درگذشت "عباسعلی کیوان قزوینی" مفسر، واعظ، صوفی سابق سلسلۀ گنابادیه و منتقد تصوف
• ۱۴۲۵ ق. درگذشت "حسنعلی مروارید" از فقها و اساتید حوزه علمیه مشهد و از شاگردان "میرزا مهدی اصفهانی" بنیانگذار مکتب تفکیک (۱۴ مهر ۱۳۸۳ ش)
• ۱۴۴۳ ق. درگذشت "سید مجتبی رودباری" مجتهد شیعه اهل گیلان (۲ فروردین ۱۴۰۱ ش)
• ۱۴۴۳ ق. درگذشت "سید محمد فقیه نیریزی" نماینده مجلس خبرگان و امام جمعه نیریز (۲ فروردین ۱۴۰۱ ش)

20 شعبان

• ۴۰ ق. ورود "عبدالرحمن بن ملجم مرادی" به كوفه
• ۳۸۵ ق. وفات "ابن ندیم بغدادی" مورخ، محقق و کتابشناس مسلمان
• ۴۷۹ ق. تصرف سرزمین "حلب" توسط قوای سلجوقی
• ۱۲۸۷ ق. ولادت "محمدرضا مسجدشاهی نجفی اصفهانی" از فقها و مجتهدین بزرگ شیعه
• ۱۳۳۳ ق. وفات "آخوند ملا محمد کاشی" حکیم، فقیه و عارف بزرگ شیعه (۱۱ تیر ۱۲۹۴ ش)
• ۱۳۹۱ ق. وفات "سید محمد سلطان‌الواعظین شیرازی" متکلم و واعظ نامدار شیعه و نویسنده کتاب شب‌های پیشاور (۱۸ مهر ۱۳۵۰ ش)
• ۱۴۲۲ ق. وفات "آیت‌اللَّه سید احمد روضاتی" از علما و فقهای شیعه (۱۵ آبان ۱۳۸۰ ش)
• ۱۴۲۲ ق. درگذشت "سید محمدعلی مدرس یزدی" از فقها و اساتید خارج فقه در نجف و حوزه علمیه قم (۱۵ آبان ۱۳۸۰ ش)

21 شعبان

• ۴۶۵ ق. آغاز سلطنت "جلال‏‌الدین ملکشاه سلجوقی" پس از قتل پدرش "آلپ ارسلان"
• ۵۰۶ ق. ولادت "تاج‌‌‌‌‌‌ الاسلام" محدث و مورخ معروف مسلمان
• ۷۶۸ ق. درگذشت "ابن بصیص زبیدی" نحوی و لغت‌‌‌‌‌‌‌شناس مشهور یمنی
• ۱۳۴۵ ق. درگذشت "شمس‌‌‌‌‌‌‌ العلماء" عالم، ادیب و شاعر مسلمان
• ۱۴۰۷ ق. درگذشت "محمدتقی شریعتی" مفسر و مصلح اجتماعی ایرانی
• ۱۴۱۴ ق. درگذشت "عبدالرسول قائمی" روحانی واعظ، استاد حوزه علمیه و نماینده تام‌الاختیار مراجع تقلید شیعه (۱۴ بهمن ۱۳۷۲ ش)
• ۱۴۳۶ ق. درگذشت "اشرف‌السادات فاضلیان" معلم قرآن، معارف اسلامی و استاد اخلاق در همدان (۱۹ خرداد ۱۳۹۴ ش)
• ۱۴۴۲ ق. درگذشت "محمد فولادگر" نویسنده و نهج‌ البلاغه شناس (۱۵ فروردین ۱۴۰۰ ش)

22 شعبان

• ۵۸۸ ق. وفات "ابن شهر آشوب مازندرانی" فقیه، مفسر، متکلم و محدث شیعه
• ۷۲۵ ق. وفات "شهاب‌الدین محمود دمشقی" شاعر و کاتب مسلمان
• ۷۷۳ ق. ولادت "ابن حجر عسقلانی" فقیه، مورخ، محدث و رجالی مسلمان
• ۷۸۶ ق. وفات "شاه شجاع"، فرمانروای فاضل "آل ‏مظفر"
• ۱۲۳۸ ق. ولادت "شیخ محمدحسن مامقانی" فقیه اصولی و از مراجع شیعه
• ۱۳۴۵ ق. تولد "ناصر مکارم شیرازی" از مراجع تقلید شیعه، استاد درس خارج حوزه علمیه قم و نویسنده تفسیر نمونه (۵ اسفند ۱۳۰۵ ش)
• ۱۳۵۲ ق. وفات "شیخ محمدجواد بلاغی" فقیه، اصولی، متکلم و مفسر شیعه و نویسنده آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن (۱۹ آذر ۱۳۱۲ ش)

23 شعبان

• ۳۰۴ ق. وفات "ناصر کبیر علوی" سومین حاکم دولت علویان طبرستان
• ۶۰۲ ق. تصرف کرمان توسط اتابکان فارس
• ۷۳۳ ق. وفات "حسين بن عبدالله طيّبی" ملقب به "شرف‌الدین"، محدث و ادیب مسلمان
• ۸۱۷ ق. ولادت "نورالدین عبدالرحمن جامی" ادیب، شاعر و عارف مسلمان
• ۱۱۳۷ ق. کودتای "اشرف افغان" علیه "محمود افغان" در اصفهان
• ۱۴۰۵ ق. وفات "سید علی‌نقی فیض‌الاسلام" مترجم و متکلم نامدار شیعه (۲۴ اردیبهشت ۱۳۶۴ ش)

۱۴۲۶ ق. درگذشت "سید محمدجواد موسوی غروی" نویسنده شیعه اهل اصفهان (۵ مهر ۱۳۸۴ ش)

24 شعبان

• ۱۰۱۹ ق. جنگ بین قزلباشان به فرماندهی "شاه عباس صفوی" و سپاه "مراد پاشا" حاکم عثمانی در کنار تلخه رود
• ۱۳۱۲ ق. وفات "میرزا محمدحسن شیرازی" فقیه و مرجع کل شیعه و صاحب فتوای "تحریم تنباکو" (۱ اسفند ۱۲۷۳ ش)
• ۱۴۰۱ ق. ترور آیت‌الله "سید علی خامنه‌ای" در مسجد ابوذر تهران (۶ تیر ۱۳۶۰ ش)
• ۱۴۲۰ ق. درگذشت "سید ابراهیم علم‌الهدی سبزواری" فقیه شیعه و شاگرد "آیت‌الله میلانی" (۱۲ آذر ۱۳۷۸ ش)