نهایة الافکار (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
سطر ۲۴: سطر ۲۴:
  
 
}}
 
}}
کتاب '''«نهایة الافکار»،''' تقریرات درس [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] (م، ۱۳۶۱ ق) است که شاگردش [[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقى بروجردى نجفى]] آن را تدوین کرده است.
+
کتاب '''«نهایة الأفکار»،''' تقریرات درس [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] (م، ۱۳۶۱ ق) در موضوع [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] است، که شاگردش [[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقى بروجردى نجفى]] آن را تدوین کرده است.
 +
==مؤلف==
  
==معرفى اجمالى کتاب==
+
[[آقا ضیاءالدین عراقی]] (م، ۱۳۶۱ ق) از فقها و مراجع بزرگ [[شیعه]] و از استادان مبرز حوزه [[نجف]] بود. وی از بهترین شاگردان [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]]، [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|علامه یزدى]] و [[شیخ الشریعه اصفهانی|آقا شریعت اصفهانى]] به شمار مى رفت و خود سال‌هاى متمادى در حوزه نجف از مدرسان بزرگ محسوب مى شد. برخى از شاگردان او عبارتند از: [[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقى بروجردى نجفى]]، [[سید محمدتقی خوانساری]]، [[میرزا هاشم آملی]]، [[شیخ محمدرضا مظفر]]، [[سید محسن حکیم]] و... .
 +
 
 +
صاحب [[ريحانة الادب (کتاب)|ریحانة الادب]] در مورد او مى نویسد: «آقاى آقا ضیاءالدین عراقى از مراجع طراز اول شیعه و از فحول علماى [[امامیه]] بود. حوزه درس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] او در [[نجف]] اشرف محل استفاده علما و آیات عرب و عجم گردید. در تقریر مسائل اصول فقهى و بیان [[احکام]]، حسن تحریر و تقریر به عصر خویش بى مانند بود.
 +
 
 +
برخی از تألیفات آقا ضیاءالدین عبارتند از: استصحاب عدم ازلى، حاشیه بر [[عروة الوثقى]]، حاشیه بر [[کفایة الاصول]]، حاشیه بر [[مکاسب]]، حجیت قطع، [[مقالات الاصول]]، قاعده لاضرر، قاعدة الحرج، نهایة الافکار.
 +
 
 +
آیت الله [[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقى بروجردى نجفى]] (۱۳۱۵-۱۳۹۱ ق) نیز، از فقها و علمای ربانی شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان آقا ضیاءالدین عراقی بود. کتاب «نهایة الافکار» به عنوان تقریر درس اصول استادش، و حاشیه بر «عروة الوثقی» که یک دوره فقه استدلالی است، از مهمترین آثار علمی او به شمار می‌‌روند.
 +
==معرفى کتاب==
  
 
[[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقی بروجردی]]، یک دوره کامل [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] در چهار جلد به نام «نهایة الافکار» تدوین نموده که در واقع، تقریر بحث اصول استادش [[آقا ضیاءالدین عراقی]] است.
 
[[محمدتقی بروجردی|شیخ محمدتقی بروجردی]]، یک دوره کامل [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] در چهار جلد به نام «نهایة الافکار» تدوین نموده که در واقع، تقریر بحث اصول استادش [[آقا ضیاءالدین عراقی]] است.
  
موضوعات مورد بحث در این کتاب  عبارت است از:  
+
موضوعات مورد بحث در این کتاب  عبارتند از:  
  
تعریف علم و موضوع آن، وضع، اطلاق لفظ و اراده شخص آن و یا نوع آن، هل الالفاظ موضوعة للمعانى المرادة، لاوضع آخر للمرکبات، لاوضع للمعانى المجازیة، حقیقت و مجاز، حقیقت شرعى، صحیح و اعم، امکان و وقوع اشتراک، استعمال لفظ در بیش از یک معنى، مشتقات، اوامر، مقدمات واجب، نواهى، مفاهیم، عموم و خصوص، مطلق و مقید، قطع، شکوک، استصحاب، تعادل و تراجیح.
+
تعریف علم و موضوع آن، وضع، اطلاق لفظ و اراده شخص آن و یا نوع آن، هل الالفاظ موضوعة للمعانى المرادة، لا وضع آخر للمرکبات، لا وضع للمعانى المجازیة، حقیقت و مجاز، حقیقت شرعى، صحیح و اعم، امکان و وقوع اشتراک، استعمال لفظ در بیش از یک معنى، مشتقات، اوامر، مقدمات واجب، نواهى، مفاهیم، [[عام و خاص|عموم و خصوص]]، [[مطلق و مقید]]، قطع، شکوک، [[استصحاب]]، [[تعادل و تراجیح]].
  
 
در تمامی تقريرات مقرّر، از جمله در مباحث اجتهاد و تقليد، دقت علمى و تأمل و كنكاش در ابعاد هر موضوع، در كنار توجه ويژه به ادله و مبانى [[قرآن|قرآنى]] و روايى هر مبحث، قرار گرفته است. ترتيب مباحث و بيان روشن و قلم روان، از ديگر خصوصيات این كتاب است.
 
در تمامی تقريرات مقرّر، از جمله در مباحث اجتهاد و تقليد، دقت علمى و تأمل و كنكاش در ابعاد هر موضوع، در كنار توجه ويژه به ادله و مبانى [[قرآن|قرآنى]] و روايى هر مبحث، قرار گرفته است. ترتيب مباحث و بيان روشن و قلم روان، از ديگر خصوصيات این كتاب است.
  
 
== منابع ==
 
== منابع ==
 +
*نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
 
* کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 
* کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
*ویکی نور
 
==متن کتاب==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38067/ '''نهاية الافكار''']
 
 
[[رده:منابع اصول فقه]]
 
[[رده:منابع اصول فقه]]
 
{{منابع اصول فقه}}
 
{{منابع اصول فقه}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۰۳

نهایة الافکار.jpg
نویسنده آقا ضیاءالدین عراقی
موضوع اصول فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۴
تحریر محمدتقی بروجردی

نهاية الافكار

کتاب «نهایة الأفکار»، تقریرات درس آقا ضیاءالدین عراقى (م، ۱۳۶۱ ق) در موضوع علم اصول است، که شاگردش شیخ محمدتقى بروجردى نجفى آن را تدوین کرده است.

مؤلف

آقا ضیاءالدین عراقی (م، ۱۳۶۱ ق) از فقها و مراجع بزرگ شیعه و از استادان مبرز حوزه نجف بود. وی از بهترین شاگردان آخوند خراسانى، علامه یزدى و آقا شریعت اصفهانى به شمار مى رفت و خود سال‌هاى متمادى در حوزه نجف از مدرسان بزرگ محسوب مى شد. برخى از شاگردان او عبارتند از: شیخ محمدتقى بروجردى نجفى، سید محمدتقی خوانساری، میرزا هاشم آملی، شیخ محمدرضا مظفر، سید محسن حکیم و... .

صاحب ریحانة الادب در مورد او مى نویسد: «آقاى آقا ضیاءالدین عراقى از مراجع طراز اول شیعه و از فحول علماى امامیه بود. حوزه درس فقه و اصول او در نجف اشرف محل استفاده علما و آیات عرب و عجم گردید. در تقریر مسائل اصول فقهى و بیان احکام، حسن تحریر و تقریر به عصر خویش بى مانند بود.

برخی از تألیفات آقا ضیاءالدین عبارتند از: استصحاب عدم ازلى، حاشیه بر عروة الوثقى، حاشیه بر کفایة الاصول، حاشیه بر مکاسب، حجیت قطع، مقالات الاصول، قاعده لاضرر، قاعدة الحرج، نهایة الافکار.

آیت الله شیخ محمدتقى بروجردى نجفى (۱۳۱۵-۱۳۹۱ ق) نیز، از فقها و علمای ربانی شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان آقا ضیاءالدین عراقی بود. کتاب «نهایة الافکار» به عنوان تقریر درس اصول استادش، و حاشیه بر «عروة الوثقی» که یک دوره فقه استدلالی است، از مهمترین آثار علمی او به شمار می‌‌روند.

معرفى کتاب

شیخ محمدتقی بروجردی، یک دوره کامل علم اصول در چهار جلد به نام «نهایة الافکار» تدوین نموده که در واقع، تقریر بحث اصول استادش آقا ضیاءالدین عراقی است.

موضوعات مورد بحث در این کتاب عبارتند از:

تعریف علم و موضوع آن، وضع، اطلاق لفظ و اراده شخص آن و یا نوع آن، هل الالفاظ موضوعة للمعانى المرادة، لا وضع آخر للمرکبات، لا وضع للمعانى المجازیة، حقیقت و مجاز، حقیقت شرعى، صحیح و اعم، امکان و وقوع اشتراک، استعمال لفظ در بیش از یک معنى، مشتقات، اوامر، مقدمات واجب، نواهى، مفاهیم، عموم و خصوص، مطلق و مقید، قطع، شکوک، استصحاب، تعادل و تراجیح.

در تمامی تقريرات مقرّر، از جمله در مباحث اجتهاد و تقليد، دقت علمى و تأمل و كنكاش در ابعاد هر موضوع، در كنار توجه ويژه به ادله و مبانى قرآنى و روايى هر مبحث، قرار گرفته است. ترتيب مباحث و بيان روشن و قلم روان، از ديگر خصوصيات این كتاب است.

منابع

  • نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
منابع اصول فقه
متون به ترتیب تاریخ وفات مولفین
التذکرة بأصول الفقه

شیخ مفید

(م413ق)

الذریعه

سید مرتضی

(436-335)

عدة الاصول

شیخ طوسی

(460-385)

غنیة النزوع

ابن زهره

(585-510)

تهذیب الوصول

علامه حلی

(726-648)

مبادی الوصول

علامه حلی

(726-648)

القواعد و الفوائد

شهید اول

(786-734)

تمهید القواعد

شهید ثانی

(965-911)

معالم الدین

صاحب معالم

(م1011)

زبدة الاصول

شیخ بهائی

(1030-953)

الوافیه فی الاصول

فاضل تونی

(م 1071)

الفوائد الحائریه

وحید بهبهانی

(م1206)

قوانین الاصول

میرزای قمی

(م1231)

فرائد الاصول

شیخ انصاری

(م1281)

کفایة الاصول

آخوند خراسانی

(م1329)

مفاتیح الاصول

سید محمد مجاهد

(م1342)

فوائد الاصول (نائینی)

میرزا محمدحسین نائینی

(1355-1276)

وقایة الأذهان

محمد رضا نجفی اصفهانی

(م 1362)

اصول الفقه

شيخ محمدرضا مظفر

(م 1383)

منتهی الاصول

سید محمد حسن بجنوردی

(1395-1316)

المعالم الجدیده

سید محمد باقر صدر

(1399-1355)

اصول الاستنباط

سید علی نقی حیدری

(1403-1325)

مناهج الوصول

امام خمینی

(1409-1320)

الاصول العامه

سید محمد تقی حکیم

(1346-)

شروح
شروح معالم الدین ← حاشیه معالم، سلطان العلماء (م 1064) - حاشیه معالم، ملا محمد صالح مازندرانی (م 1081) - هدایة المسترشدین، شیخ محمدتقی اصفهانی (م 1248)
شروح فرائد الاصول ← أوثق الوسائل، میرزا موسی بن جعفر بن احمد تبریزی - بحر الفوائد، میرزا محمد حسن آشتیانی - درر الفوائد فی الحاشیه علی الفرائد، آخوند خراسانی - فوائد الرضویه، آقا رضا همدانی
شروح کفایه ← انوار الهدایه، امام خمینی - حاشیة الکفایه، علامه طباطبائی - الحاشیة علی الکفایه، سید حسین بروجردی - حقائق الاصول، سید محسن حکیم - عنایة الاصول، سید مرتضی حسینی یزدی

منتهی الدرایه، سید محمد جعفر جزائری شوشتری - نهایة الدرایة، آیت الله کمپانی - نهایة النهایة، میرزا علی ایروانی