مخزن العرفان در تفسیر قرآن (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(منابع)
 
(۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
تفسیر مخزن العرفان از خانم نصرت امین (۱۳۶۲-۱۲۶۵ ش) بانوی مجتهده معروف اصفهانی که با گرایش عرفانی و اخلاقی به تفسیر آیات پرداخته است. این تفسیر، از جمله تفاسیر جامع [[قرآن]] است و در 15 مجلد به چاپ رسیده است.  
+
'''«مخزن العرفان در تفسیر قرآن»''' اثر خانم [[بانو مجتهده امين|نصرت امین]] (۱۳۶۲-۱۲۶۵ ش)، بانوی مجتهده معروف اصفهانی است، که با گرایش [[عرفان|عرفانی]] و [[اخلاق|اخلاقی]] به [[تفسیر قرآن|تفسیر]] آیات پرداخته است. این تفسیر، از جمله تفاسیر جامع [[قرآن]] به زبان فارسی است و در ۱۵ مجلد به چاپ رسیده است.  
 +
{{مشخصات کتاب
  
==مؤلف==
+
|عنوان=
 +
 
 +
|تصویر=[[پرونده:مخزن-العرفان-در-تفسیر-قرآن-دوره-15-جلدی.jpg|240px|وسط]]
 +
 
 +
|نویسنده=بانو مجتهده امين
 +
 
 +
|موضوع=تفسیر قرآن
 +
 
 +
|زبان=فارسی
 +
 
 +
|تعداد جلد=۱۵
  
بانو نصرت اصفهانى (م 1403 ق) از نوادر دانشمندان زن مسلمان در عصر حاضر است كه به درجه اجتهاد رسید. در رشته علوم معقول مرتبه بالایى را كسب نمود و در میان علما از منزلت خاصى برخوردار بود. وى در خانواده اى ثروتمند به دنیا آمد و از همان آغاز كودكى، راه تحصیل علم و كمال را در پیش گرفت و به [[علوم اسلامى]] روى آورد.
+
|عنوان افزوده1=
  
او افزون بر علوم رایج حوزه ها به علم هیئت، [[حكمت]] و [[فلسفه]] نیز مشغول گردید و در زمینه فلسفه به تألیفاتى نیز دست زد. از نامبرده آثار و تألیفاتى بر جاى مانده كه عموماً در زمینه مسائل اعتقادى، اخلاقى، حدیثى و تفسیرى است.
 
  
==مقدمه تفسیر ==
+
|افزوده1=
  
این تفسیر در آغاز، داراى مقدمه اى است كه در آن انگیزه تألیف، فضیلت قرآن، مسئله تفسیر به رأى، ذو مراتب بودن تفسیر و برخى دیگر از مباحث علوم قرآنى اشاره شده است.
+
|عنوان افزوده2=
  
==شیوه تفسیر==
+
|افزوده2=
شیوه بیان مسائل در این تفسیر چنین است كه مؤلف در آغاز، ترجمه دسته اى از آیات را آورده آنگاه وارد تفسیر آنها مى گردد و با بیان ساده و قابل فهم پیام [[قرآن]] را تشریح مى كند. نویسنده، گاه به كلمات [[ملاصدرا]] و برخى از فلاسفه و عرفا هم اشاره مى كند.
 
  
مؤلف چون با شبهات كلامى آشنا بوده، تفسیر وى جنبه استدلالى یافته است. بر این اساس، وى گاهى شبهه اى را مطرح مى كند و پاسخ آن را بازگو مى كند.
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/39317/ مخزن العرفان در تفسیر قرآن]
  
روح حاكم و جنبه قوى در تفسير مخزن العرفان بعد اخلاقى، درس سير و سلوك و تربيت نفوس است كه رنگ اخلاقى و تربيتى، اين تفسير را از ديگر زمينه‌هاى آن قوى‌تر ساخته است. اهتمام مفسّر در تربيت نفس انسانى و دور كردن آن از ظواهر فريبنده و ماديات و نزديك كردن به ذات حق تعالى است‌.
+
}}
 +
==مؤلف==
  
این تفسیر محصول تدریس ایشان در شهر اصفهان در جمع بانوان بسیاری بوده است.  
+
[[بانو مجتهده امين|بانو نصرت امین اصفهانى]] (م ۱۳۶۲ ش)، از نوادر دانشمندان زن مسلمان در عصر حاضر است که به درجه [[اجتهاد]] رسید. وى در رشته علوم معقول مرتبه بالایى را کسب نمود و در میان علما از منزلت خاصى برخوردار بود. بانو امین در شهر [[اصفهان]] در جمع بانوان بسیاری به تدریس [[علوم اسلامی]] پرداخت و شاگردانی پروراند که از جمله ایشان، [[عفت الزمان امین]]، [[بتول عسکری]] و [[ربابه الهى]] هستند.  
  
 +
بانو نصرت امین افزون بر علوم رایج حوزه ها، به [[علم هیئت]]، [[حکمت]] و [[فلسفه]] نیز مشغول گردید و در زمینه فلسفه به تألیفاتى نیز دست زد. از بانو امین آثار و تألیفاتى بر جاى مانده که عموماً در زمینه مسائل اعتقادى، اخلاقى، حدیثى و تفسیرى است، از جمله: اربعین الهاشمیه، جامع الشتات، معاد یا آخرین سیر بشر، النفحات الرحمانیه، مخزن العرفان، روش خوشبختی، مخزن اللئالی.
  
==بهره‌ گيرى از تفاسير==
+
==شیوه تفسیر==
 +
تفسیر «مخزن العرفان» در آغاز، داراى مقدمه اى است که در آن انگیزه تألیف، فضیلت [[قرآن]]، مسئله [[تفسیر به رأی|تفسیر به رأى]]، ذو مراتب بودن [[تفسیر]] و برخى دیگر از مباحث [[علوم قرآنى]] اشاره شده است.
  
مجتهده امين در تفسير خود از تفاسير شيعه و سنّى بهره برده و كلام آنها را ذكر كرده است از قبيل: تفسير قرآن حكيم( [[صدر المتألهين]])، [[مجمع البيان]]( [[طبرسى]])، [[تفسير على بن ابراهيم قمى]]، [[روض الجنان و روح الجنان]]( [[ابو الفتوح رازى]])، [[تفسير عياشى]]، [[كشف الاسرار]]( [[ميبدى]])، [[منهج الصادقين]]( [[مولا فتح اللّه كاشانى]])، [[الميزان]]( [[علامه طباطبايى]])، [[البرهان]]( [[بحرانى]])، [[تفسیر جواهر|جواهر]]( [[طنطاوى]])، [[روح البيان]]( [[آلوسى]])، [[انوار التنزيل و اسرار التأويل]]( [[بيضاوى]]) و [[در المنثور]]( [[سيوطى]]). در لابلاى گفتارش از مفسران صحابه و تابعين چون [[ابن عباس]]، [[ابن مسعود]] و [[عكرمه]] نيز بهره جسته است.
+
شیوه بیان مسائل در این تفسیر چنین است که مؤلف در آغاز، ترجمه دسته اى از آیات را آورده، آنگاه وارد تفسیر آنها مى گردد و با بیان ساده و قابل فهم پیام قرآن را تشریح مى کند. نویسنده، گاه به کلمات [[ملاصدرا]] و برخى از فلاسفه و عرفا هم اشاره مى کند.
  
در برخى موارد، مفسر بدون ذكر نام عالم يا مفسرى با گفتن« بعضى از علماى تفسير يا برخى از عرفا يا يكى از عرفا گفته ‌اند». مطلبى را بيان مى‌كند. بر ما معلوم نيست كه اين افراد چه كسانى هستند, و يا شايد از تراوشات عقلى و مغزى و روحى خود ايشان باشد، لكن اين بانوى بزرگ ترجيح داده كه مطلب را اين گونه ادا كند و نخواسته اسم خويش را در رديف نام مفسران و عرفاى بزرگ قرار دهد.
+
مؤلف چون با شبهات [[علم کلام|کلامى]] آشنا بوده، تفسیر وى جنبه استدلالى یافته است. بر این اساس، وى گاهى شبهه اى را مطرح مى کند و پاسخ آن را بازگو مى کند.
  
==بهره‌ گيرى از روايات‌==
+
روح حاکم و جنبه قوى در تفسیر مخزن العرفان، بُعد [[اخلاق|اخلاقى]]، درس [[سیر و سلوک]] و تربیت نفوس است و رنگ اخلاقى و تربیتى، این تفسیر را از دیگر زمینه‌هاى آن قوى‌تر ساخته است. اهتمام مفسّر در [[تهذیب نفس|تربیت نفس]] انسانى و دور کردن آن از ظواهر فریبنده و مادیات و نزدیک کردن به ذات حق تعالى است‌.
  
مفسر در بيان برخى مطالب از احاديث استفاده كرده و از راويان خاص و عام، حديث نقل كرده و بيشتر از كتب حديثى مانند: [[كافى]]، [[بحار الانوار]] و [[عيون اخبار الرضا]] روايت ذكر كرده است.
+
این تفسیر محصول تدریس ایشان در شهر [[اصفهان]] در جمع بانوان بسیاری بوده است.  
 +
==منابع تفسیر==
  
==وضعیت نشر==
+
بانو مجتهده امین در بیان برخى مطالب از [[احادیث]] استفاده کرده و از راویان خاص و عام، حدیث نقل کرده و بیشتر از کتب حدیثى مانند: [[الکافی (کتاب)|کافى]]، [[بحار الانوار]] و [[عیون اخبار الرضا]] روایت ذکر کرده است.
  
* در سال 1353 ش  به همت كتابفروشى ثقفى با قطع وزیرى چاپ شده است.
+
مفسر همچنین در تفسیر خود از تفاسیر [[شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت|سنّى]] بهره برده و کلام آنها را ذکر کرده است، از قبیل: تفسیر قرآن حکیم ([[صدر المتألهین]])، [[مجمع البیان]] ([[طبرسى]])، [[تفسیر على بن ابراهیم قمى]]، [[روض الجنان و روح الجنان]] ([[ابوالفتوح رازی|ابو الفتوح رازى]])، [[تفسیر عیاشى]]، [[کشف الاسرار و عدة الابرار (کتاب)|کشف الاسرار]] (رشیدالدین میبدی)، [[منهج الصادقين فى الزام المخالفين (کتاب)|منهج الصادقین]] ([[ملا فتح الله کاشانی|ملا فتح اللّه کاشانى]])، [[المیزان]] ([[علامه طباطبایى]])، [[البرهان]] ([[سید هاشم بحرانی|بحرانى]])، [[الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم (کتاب)|تفسیر الجواهر]] (طنطاوى)، [[روح البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|روح البیان]] (آلوسى)، [[انوار التنزیل و اسرار التأویل (کتاب)|انوار التنزیل و اسرار التأویل]] (بیضاوى) و [[الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور (کتاب)|الدر المنثور]] ([[سیوطى]]).  
  
* در سال 1361 ش‌ توسط "[[نهضت زنان مسلمان‌]]"
+
وی در لابلاى گفتارش از مفسران [[صحابی|صحابه]] و [[تابعین|تابعین]] چون [[ابن عباس]]، [[ابن مسعود]] و عکرمه نیز بهره جسته است.
  
* وپس از آن در چندین نوبت من جمله در سالهای  1375 ش و ۱۳۸۹.‬ توسط نشر گلبهار اصفهان به چاپ رسیده است .  
+
در برخى موارد، مفسر بدون ذکر نام عالم یا مفسرى با گفتن «بعضى از علماى تفسیر یا برخى از عرفا یا یکى از عرفا گفته ‌اند» مطلبى را بیان مى‌کند. بر ما معلوم نیست که این افراد چه کسانى هستند، و یا شاید از تراوشات عقلى و مغزى و روحى خود ایشان باشد، لکن این بانوى بزرگ ترجیح داده که مطلب را این گونه ادا کند و نخواسته اسم خویش را در ردیف نام مفسران و عرفاى بزرگ قرار دهد.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* محمدرضا ضمیری، کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی.
+
*[[نرم افزار جامع التفاسیر نور]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
* علی اسعدی، تفسیر مخزن العرفان، سروش وحی، شهریور 1383، شماره 13
+
*کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
* مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع التفاسیر، بخش کتابشناسی، معرفی تفسیر مخزن العرفان 
+
*"تفسیر مخزن العرفان"، علی اسعدی، سروش وحی، شهریور ۱۳۸۳، شماره ۱۳.
  
[[رده:تفاسیر]]
 
 
{{تفسیر قرآن}}
 
{{تفسیر قرآن}}
 +
[[رده:تفاسیر]][[رده:تفسیرهای شیعه]][[رده:تفاسیر عرفانی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۵۴

«مخزن العرفان در تفسیر قرآن» اثر خانم نصرت امین (۱۳۶۲-۱۲۶۵ ش)، بانوی مجتهده معروف اصفهانی است، که با گرایش عرفانی و اخلاقی به تفسیر آیات پرداخته است. این تفسیر، از جمله تفاسیر جامع قرآن به زبان فارسی است و در ۱۵ مجلد به چاپ رسیده است.

مخزن-العرفان-در-تفسیر-قرآن-دوره-15-جلدی.jpg
نویسنده بانو مجتهده امين
موضوع تفسیر قرآن
زبان فارسی
تعداد جلد ۱۵

مخزن العرفان در تفسیر قرآن

مؤلف

بانو نصرت امین اصفهانى (م ۱۳۶۲ ش)، از نوادر دانشمندان زن مسلمان در عصر حاضر است که به درجه اجتهاد رسید. وى در رشته علوم معقول مرتبه بالایى را کسب نمود و در میان علما از منزلت خاصى برخوردار بود. بانو امین در شهر اصفهان در جمع بانوان بسیاری به تدریس علوم اسلامی پرداخت و شاگردانی پروراند که از جمله ایشان، عفت الزمان امین، بتول عسکری و ربابه الهى هستند.

بانو نصرت امین افزون بر علوم رایج حوزه ها، به علم هیئت، حکمت و فلسفه نیز مشغول گردید و در زمینه فلسفه به تألیفاتى نیز دست زد. از بانو امین آثار و تألیفاتى بر جاى مانده که عموماً در زمینه مسائل اعتقادى، اخلاقى، حدیثى و تفسیرى است، از جمله: اربعین الهاشمیه، جامع الشتات، معاد یا آخرین سیر بشر، النفحات الرحمانیه، مخزن العرفان، روش خوشبختی، مخزن اللئالی.

شیوه تفسیر

تفسیر «مخزن العرفان» در آغاز، داراى مقدمه اى است که در آن انگیزه تألیف، فضیلت قرآن، مسئله تفسیر به رأى، ذو مراتب بودن تفسیر و برخى دیگر از مباحث علوم قرآنى اشاره شده است.

شیوه بیان مسائل در این تفسیر چنین است که مؤلف در آغاز، ترجمه دسته اى از آیات را آورده، آنگاه وارد تفسیر آنها مى گردد و با بیان ساده و قابل فهم پیام قرآن را تشریح مى کند. نویسنده، گاه به کلمات ملاصدرا و برخى از فلاسفه و عرفا هم اشاره مى کند.

مؤلف چون با شبهات کلامى آشنا بوده، تفسیر وى جنبه استدلالى یافته است. بر این اساس، وى گاهى شبهه اى را مطرح مى کند و پاسخ آن را بازگو مى کند.

روح حاکم و جنبه قوى در تفسیر مخزن العرفان، بُعد اخلاقى، درس سیر و سلوک و تربیت نفوس است و رنگ اخلاقى و تربیتى، این تفسیر را از دیگر زمینه‌هاى آن قوى‌تر ساخته است. اهتمام مفسّر در تربیت نفس انسانى و دور کردن آن از ظواهر فریبنده و مادیات و نزدیک کردن به ذات حق تعالى است‌.

این تفسیر محصول تدریس ایشان در شهر اصفهان در جمع بانوان بسیاری بوده است.

منابع تفسیر

بانو مجتهده امین در بیان برخى مطالب از احادیث استفاده کرده و از راویان خاص و عام، حدیث نقل کرده و بیشتر از کتب حدیثى مانند: کافى، بحار الانوار و عیون اخبار الرضا روایت ذکر کرده است.

مفسر همچنین در تفسیر خود از تفاسیر شیعه و سنّى بهره برده و کلام آنها را ذکر کرده است، از قبیل: تفسیر قرآن حکیم (صدر المتألهینمجمع البیان (طبرسىتفسیر على بن ابراهیم قمى، روض الجنان و روح الجنان (ابو الفتوح رازىتفسیر عیاشى، کشف الاسرار (رشیدالدین میبدی)، منهج الصادقین (ملا فتح اللّه کاشانىالمیزان (علامه طباطبایىالبرهان (بحرانىتفسیر الجواهر (طنطاوى)، روح البیان (آلوسى)، انوار التنزیل و اسرار التأویل (بیضاوى) و الدر المنثور (سیوطى).

وی در لابلاى گفتارش از مفسران صحابه و تابعین چون ابن عباس، ابن مسعود و عکرمه نیز بهره جسته است.

در برخى موارد، مفسر بدون ذکر نام عالم یا مفسرى با گفتن «بعضى از علماى تفسیر یا برخى از عرفا یا یکى از عرفا گفته ‌اند» مطلبى را بیان مى‌کند. بر ما معلوم نیست که این افراد چه کسانى هستند، و یا شاید از تراوشات عقلى و مغزى و روحى خود ایشان باشد، لکن این بانوى بزرگ ترجیح داده که مطلب را این گونه ادا کند و نخواسته اسم خویش را در ردیف نام مفسران و عرفاى بزرگ قرار دهد.

منابع

  • نرم افزار جامع التفاسیر نور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
  • "تفسیر مخزن العرفان"، علی اسعدی، سروش وحی، شهریور ۱۳۸۳، شماره ۱۳.
***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف:
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه