ولادت امام حسن علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{خوب}}{{تقویم|روز= | + | {{خوب}}{{تقویم|روز= 15 رمضان|سال= سال ۳ هجری قمری}} |
| − | + | [[امام حسن]] علیه‌السلام دومین امام [[شیعه|شیعیان]]، مطابق با قول مشهور، در پانزدهم ماه مبارک [[رمضان]] سال سوم هجری در [[مدینه]] منوره دیده به جهان گشود.<ref> الارشاد، شیخ مفید، ص ۳۴۶؛ رمضان در تاریخ، لطف الله صافی گلپایگانی، ص ۱۰۷؛ منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۱، ص ۲۱۹؛ کشف الغمه، علی بن عیسی اربلی، ج ۲، ص ۸۰؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۲۱۳.</ref> | |
==داستان ولادت و مراسم نامگذاری== | ==داستان ولادت و مراسم نامگذاری== | ||
| سطر ۶: | سطر ۶: | ||
داستان ولادت [[امام حسن]] علیه‌السلام به نحوی که در روایات [[شیخ صدوق]] در [[امالی]] و [[علل الشرائع|علل الشرایع]] و [[عیون اخبار الرضا]] علیه السلام و روایات دیگر محدثین شیعه و اهل سنت آمده و از [[امام سجاد]] علیه السلام روایت شده این گونه است که فرمود: چون [[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها فرزندش حسن را به دنیا آورد، به [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام عرض کرد: نامی برای او بگذار، علی علیه السلام فرمود: من چنان نیستم که در مورد نامگذاری او به [[رسول خدا]] پیشی گرفته و سبقت جویم. در این وقت رسول خدا صلی الله علیه و آله بیامد، و آن کودک را در پارچه ای پیچیده، به نزد آن حضرت بردند. حضرت رسول فرمود: آیا او را نامگذاری کرده ای؟ عرض کرد: من در نامگذاری وی به شما پیشی نگرفتم! رسول خدا فرمود: من هم در نامگذاری وی بر [[الله|خدا]] سبقت نمی جویم! | داستان ولادت [[امام حسن]] علیه‌السلام به نحوی که در روایات [[شیخ صدوق]] در [[امالی]] و [[علل الشرائع|علل الشرایع]] و [[عیون اخبار الرضا]] علیه السلام و روایات دیگر محدثین شیعه و اهل سنت آمده و از [[امام سجاد]] علیه السلام روایت شده این گونه است که فرمود: چون [[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها فرزندش حسن را به دنیا آورد، به [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام عرض کرد: نامی برای او بگذار، علی علیه السلام فرمود: من چنان نیستم که در مورد نامگذاری او به [[رسول خدا]] پیشی گرفته و سبقت جویم. در این وقت رسول خدا صلی الله علیه و آله بیامد، و آن کودک را در پارچه ای پیچیده، به نزد آن حضرت بردند. حضرت رسول فرمود: آیا او را نامگذاری کرده ای؟ عرض کرد: من در نامگذاری وی به شما پیشی نگرفتم! رسول خدا فرمود: من هم در نامگذاری وی بر [[الله|خدا]] سبقت نمی جویم! | ||
| − | در این وقت خدای تبارک و تعالی به [[جبرئیل]] [[وحی]] فرمود که برای [[پیامبر اسلام|محمد]] پسری متولد شده، به نزد وی برو و سلامش برسان و تبریک و تهنیت گوی و به وی بگو: براستی که علی نزد تو به منزله [[هارون]] است از [[حضرت موسی علیه السلام|موسی]]، پس او را به نام پسر هارون نام بنه! [[جبرئیل]] از آسمان فرود آمد و از سوی خدای تعالی به وی تهنیت گفت و سپس اظهار داشت: خدای تبارک و تعالی تو را مأمور کرده که او را به نام پسر هارون نام بگذاری. رسول خدا پرسید: نام پسر هارون چیست؟ عرض کرد: «شبر». فرمود: زبان من عربی است؟ عرض کرد: نامش را «حسن» بگذار، و رسول خدا او را حسن نامید.<ref> بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۸، و به همین مضمون روایات بسیاری در کتب اهل سنت نقل شده که بیشتر آن ها در ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۴۹۲ به بعد ذکر شده است.</ref> | + | در این وقت خدای تبارک و تعالی به [[جبرئیل]] [[وحی]] فرمود که برای [[پیامبر اسلام|محمد]] پسری متولد شده، به نزد وی برو و سلامش برسان و تبریک و تهنیت گوی و به وی بگو: براستی که علی نزد تو به منزله [[حضرت هارون علیه السلام|هارون]] است از [[حضرت موسی علیه السلام|موسی]]، پس او را به نام پسر هارون نام بنه! [[جبرئیل]] از آسمان فرود آمد و از سوی خدای تعالی به وی تهنیت گفت و سپس اظهار داشت: خدای تبارک و تعالی تو را مأمور کرده که او را به نام پسر هارون نام بگذاری. رسول خدا پرسید: نام پسر هارون چیست؟ عرض کرد: «شبر». فرمود: زبان من عربی است؟ عرض کرد: نامش را «حسن» بگذار، و رسول خدا او را حسن نامید.<ref> بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۸، و به همین مضمون روایات بسیاری در کتب اهل سنت نقل شده که بیشتر آن ها در ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۴۹۲ به بعد ذکر شده است.</ref> |
==انجام سنتهای مربوط به تولد نوزاد== | ==انجام سنتهای مربوط به تولد نوزاد== | ||
| − | پس از ولادت [[امام حسن علیه السلام|حضرت مجتبی]] علیه السلام، [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله در گوش راستش [[اذان]] و در گوش چپش [[اقامه]] خواند.<ref> | + | پس از ولادت [[امام حسن علیه السلام|حضرت مجتبی]] علیه السلام، [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله در گوش راستش [[اذان]] و در گوش چپش [[اقامه]] خواند.<ref> بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۴۳، ص ۲۳۸؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۸۲.</ref> و نیز برای نوزاد جدید [[عقیقه]] کرد (یعنی گوسفندی برای او قربانی کرد) و یک ران آن را به قابله داد، و در برخی از روایات است که این کار را در روز هفتم انجام داد.<ref> بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۹ ؛ حیاة الامام، ج ۱، ص ۶۴؛ ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۱۷-۵۱۱.</ref> |
| − | و در روایت [[کلینی]] در «[[الکافی|کافی]]» این گونه است که پس از عقیقه این [[دعا]] را خواند: «... بسم الله عقیقة عن الحسن»: (به نام خدا این عقیقه ای است از حسن...) و به دنبال آن نیز این دعا را خواند: | + | و در روایت [[کلینی]] در «[[الکافی|کافی]]» این گونه است که پس از عقیقه این [[دعا]] را خواند: «... بسم الله عقیقة عن الحسن»: (به نام خدا این عقیقه ای است از حسن...) و به دنبال آن نیز این دعا را خواند: «اللّهم عظمُها بعظمه، و دمُها بدمه، و شعرُها بشعره، اللّهم اجعله وقاء لمحمد و آله»<ref> بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۹؛ حیاة الامام، ج ۱، ص ۶۴؛ ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۱۷-۵۱۱.</ref>: (خدایا استخوان آن در برابر استخوان این نوزاد، و گوشتش در برابر گوشت وی، و خونش در برابر خون او، و مویش در برابر موی او، خدایا آن را وسیله حفاظتی برای محمد و خاندانش قرار ده.) |
| − | و همچنین [[رسول خدا]] دستور داد موی سر نوزاد را در روز هفتم بتراشند و هم وزن آن نقره [[صدقه]] دهند، و سپس بر سر نوزاد «خلوق» که نوعی عطر مخلوط بوده مالید، و به دنبال آن به عنوان مذمت از رسم و شیوه معمول آن زمان که خون بر سر نوزاد می مالیدند به [[اسماء دختر عمیس | + | و همچنین [[رسول خدا]] دستور داد موی سر نوزاد را در روز هفتم بتراشند و هم وزن آن نقره [[صدقه]] دهند، و سپس بر سر نوزاد «خلوق» که نوعی عطر مخلوط بوده مالید، و به دنبال آن به عنوان مذمت از رسم و شیوه معمول آن زمان که خون بر سر نوزاد می مالیدند به [[اسماء دختر عمیس]] که راوی حدیث است فرمود: «یا اسماء الدم فعل الجاهلیة»: (ای اسماء مالیدن خون بر سر نوزاد از کارهای زمان [[جاهلیت]] است!) |
و در پاره ای از روایات [[اهل سنت]] آمده که در روز هفتم مراسم [[ختنه]] نوزاد نیز انجام شد،<ref> نورالابصار، ص ۱۰۸، و ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۱۹ به نقل از مفتاح النجابدخشی.</ref> ولی ظاهر روایات [[شیعه]] آن است که از جمله مختصات [[ائمه اطهار|ائمه]] دین آن بوده که «مختون» (یعنی ختنه شده) به دنیا می آمدند، جز آن که به عنوان [[استحباب]] و [[سنت]]، صورتی<ref> و به تعبیر روایات «امرار موسی» می کرده اند.</ref> از این کار را انجام می دادند.<ref> سفینة البحار، ج ۱، ص ۳۷۹.</ref> | و در پاره ای از روایات [[اهل سنت]] آمده که در روز هفتم مراسم [[ختنه]] نوزاد نیز انجام شد،<ref> نورالابصار، ص ۱۰۸، و ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۱۹ به نقل از مفتاح النجابدخشی.</ref> ولی ظاهر روایات [[شیعه]] آن است که از جمله مختصات [[ائمه اطهار|ائمه]] دین آن بوده که «مختون» (یعنی ختنه شده) به دنیا می آمدند، جز آن که به عنوان [[استحباب]] و [[سنت]]، صورتی<ref> و به تعبیر روایات «امرار موسی» می کرده اند.</ref> از این کار را انجام می دادند.<ref> سفینة البحار، ج ۱، ص ۳۷۹.</ref> | ||
| − | و از جمله سنت های نوزاد در [[اسلام]]، [[تعویذ]] او به دعا است، یعنی برای سلامتی و حفظ او از چشم زخم و شیاطین جنی و انسی به وسیله خواندن یا نوشتن دعا او را در پناه خدا قرار داده و به خدا می سپارند. | + | و از جمله سنت های نوزاد در [[اسلام]]، [[تعویذ]] او به [[دعا]] است، یعنی برای سلامتی و حفظ او از [[چشم زخم]] و شیاطین جنی و انسی به وسیله خواندن یا نوشتن دعا او را در پناه خدا قرار داده و به خدا می سپارند. |
| − | و طبق روایات بسیاری که در کتاب های شیعه و اهل سنت آمده، رسول خدا دو فرزند خود [[امام حسن علیه السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|حسین]] را به این دعا تعویذ فرمود: «اعیذکما بکلمات الله التامة من کل شیطان وهامة و من کل عین | + | و طبق روایات بسیاری که در کتاب های شیعه و اهل سنت آمده، رسول خدا دو فرزند خود [[امام حسن علیه السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|حسین]] را به این دعا تعویذ فرمود: «اعیذکما بکلمات الله التامة من کل شیطان وهامة و من کل عین لامّة»<ref> سفینه، ج ۲، ص ۲۸۷ و ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، صص ۵۲۰ و ۵۲۴ و ۵۲۷.</ref>: (شما را پناه می دهم به کلمات تامه و کامله پروردگار از هر شیطان بدخواهی و از هر چشم زخمی.) |
| − | و در روایت دیگری است که این گونه می فرمود: «اعیذکما من عین العاین و نفس النافس»<ref> ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۲۷.</ref>: (شما را پناه می دهم از | + | و در روایت دیگری است که این گونه می فرمود: «اعیذکما من عین العاین و نفس النافس»<ref> ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۲۷.</ref>: (شما را پناه می دهم از چشمِ چشم زن، و نفسِ نفس زن.) |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام، سید هاشم رسولی محلاتی. |
| − | * | + | *نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام، مؤسسه تبیان. |
منابع برای مطالعه بیشتر: | منابع برای مطالعه بیشتر: | ||
| − | * [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=19 وقایع | + | * [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/&sa=false&#!page=19 وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ۱۵ رمضان]. |
{{شناختنامه امام حسن (ع) }} | {{شناختنامه امام حسن (ع) }} | ||
| سطر ۳۷: | سطر ۳۷: | ||
[[رده:وقایع ماه رمضان]] | [[رده:وقایع ماه رمضان]] | ||
[[رده:سال ۳ هجری قمری]] | [[رده:سال ۳ هجری قمری]] | ||
| − | [[Category:امام حسن علیه السلام]] | + | [[Category:امام حسن علیه السلام]][[رده:تاریخ تشیع]] |
نسخهٔ کنونی تا ۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۱
|
تقویم هجری قمری |
| روز واقعه:15 رمضان |
| سال ۳ هجری قمری |
امام حسن علیه‌السلام دومین امام شیعیان، مطابق با قول مشهور، در پانزدهم ماه مبارک رمضان سال سوم هجری در مدینه منوره دیده به جهان گشود.[۱]
داستان ولادت و مراسم نامگذاری
داستان ولادت امام حسن علیه‌السلام به نحوی که در روایات شیخ صدوق در امالی و علل الشرایع و عیون اخبار الرضا علیه السلام و روایات دیگر محدثین شیعه و اهل سنت آمده و از امام سجاد علیه السلام روایت شده این گونه است که فرمود: چون حضرت فاطمه سلام الله علیها فرزندش حسن را به دنیا آورد، به حضرت علی علیه السلام عرض کرد: نامی برای او بگذار، علی علیه السلام فرمود: من چنان نیستم که در مورد نامگذاری او به رسول خدا پیشی گرفته و سبقت جویم. در این وقت رسول خدا صلی الله علیه و آله بیامد، و آن کودک را در پارچه ای پیچیده، به نزد آن حضرت بردند. حضرت رسول فرمود: آیا او را نامگذاری کرده ای؟ عرض کرد: من در نامگذاری وی به شما پیشی نگرفتم! رسول خدا فرمود: من هم در نامگذاری وی بر خدا سبقت نمی جویم!
در این وقت خدای تبارک و تعالی به جبرئیل وحی فرمود که برای محمد پسری متولد شده، به نزد وی برو و سلامش برسان و تبریک و تهنیت گوی و به وی بگو: براستی که علی نزد تو به منزله هارون است از موسی، پس او را به نام پسر هارون نام بنه! جبرئیل از آسمان فرود آمد و از سوی خدای تعالی به وی تهنیت گفت و سپس اظهار داشت: خدای تبارک و تعالی تو را مأمور کرده که او را به نام پسر هارون نام بگذاری. رسول خدا پرسید: نام پسر هارون چیست؟ عرض کرد: «شبر». فرمود: زبان من عربی است؟ عرض کرد: نامش را «حسن» بگذار، و رسول خدا او را حسن نامید.[۲]
انجام سنتهای مربوط به تولد نوزاد
پس از ولادت حضرت مجتبی علیه السلام، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه خواند.[۳] و نیز برای نوزاد جدید عقیقه کرد (یعنی گوسفندی برای او قربانی کرد) و یک ران آن را به قابله داد، و در برخی از روایات است که این کار را در روز هفتم انجام داد.[۴]
و در روایت کلینی در «کافی» این گونه است که پس از عقیقه این دعا را خواند: «... بسم الله عقیقة عن الحسن»: (به نام خدا این عقیقه ای است از حسن...) و به دنبال آن نیز این دعا را خواند: «اللّهم عظمُها بعظمه، و دمُها بدمه، و شعرُها بشعره، اللّهم اجعله وقاء لمحمد و آله»[۵]: (خدایا استخوان آن در برابر استخوان این نوزاد، و گوشتش در برابر گوشت وی، و خونش در برابر خون او، و مویش در برابر موی او، خدایا آن را وسیله حفاظتی برای محمد و خاندانش قرار ده.)
و همچنین رسول خدا دستور داد موی سر نوزاد را در روز هفتم بتراشند و هم وزن آن نقره صدقه دهند، و سپس بر سر نوزاد «خلوق» که نوعی عطر مخلوط بوده مالید، و به دنبال آن به عنوان مذمت از رسم و شیوه معمول آن زمان که خون بر سر نوزاد می مالیدند به اسماء دختر عمیس که راوی حدیث است فرمود: «یا اسماء الدم فعل الجاهلیة»: (ای اسماء مالیدن خون بر سر نوزاد از کارهای زمان جاهلیت است!)
و در پاره ای از روایات اهل سنت آمده که در روز هفتم مراسم ختنه نوزاد نیز انجام شد،[۶] ولی ظاهر روایات شیعه آن است که از جمله مختصات ائمه دین آن بوده که «مختون» (یعنی ختنه شده) به دنیا می آمدند، جز آن که به عنوان استحباب و سنت، صورتی[۷] از این کار را انجام می دادند.[۸]
و از جمله سنت های نوزاد در اسلام، تعویذ او به دعا است، یعنی برای سلامتی و حفظ او از چشم زخم و شیاطین جنی و انسی به وسیله خواندن یا نوشتن دعا او را در پناه خدا قرار داده و به خدا می سپارند.
و طبق روایات بسیاری که در کتاب های شیعه و اهل سنت آمده، رسول خدا دو فرزند خود حسن و حسین را به این دعا تعویذ فرمود: «اعیذکما بکلمات الله التامة من کل شیطان وهامة و من کل عین لامّة»[۹]: (شما را پناه می دهم به کلمات تامه و کامله پروردگار از هر شیطان بدخواهی و از هر چشم زخمی.)
و در روایت دیگری است که این گونه می فرمود: «اعیذکما من عین العاین و نفس النافس»[۱۰]: (شما را پناه می دهم از چشمِ چشم زن، و نفسِ نفس زن.)
پانویس
- ↑ الارشاد، شیخ مفید، ص ۳۴۶؛ رمضان در تاریخ، لطف الله صافی گلپایگانی، ص ۱۰۷؛ منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۱، ص ۲۱۹؛ کشف الغمه، علی بن عیسی اربلی، ج ۲، ص ۸۰؛ تاریخ الطبری، ج ۲، ص ۲۱۳.
- ↑ بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۸، و به همین مضمون روایات بسیاری در کتب اهل سنت نقل شده که بیشتر آن ها در ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۴۹۲ به بعد ذکر شده است.
- ↑ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۴۳، ص ۲۳۸؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۸۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۹ ؛ حیاة الامام، ج ۱، ص ۶۴؛ ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۱۷-۵۱۱.
- ↑ بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۲۳۹؛ حیاة الامام، ج ۱، ص ۶۴؛ ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۱۷-۵۱۱.
- ↑ نورالابصار، ص ۱۰۸، و ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۱۹ به نقل از مفتاح النجابدخشی.
- ↑ و به تعبیر روایات «امرار موسی» می کرده اند.
- ↑ سفینة البحار، ج ۱، ص ۳۷۹.
- ↑ سفینه، ج ۲، ص ۲۸۷ و ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، صص ۵۲۰ و ۵۲۴ و ۵۲۷.
- ↑ ملحقات احقاق الحق، ج ۱۰، ص ۵۲۷.
منابع
- زندگانی امام حسن مجتبی علیه‌السلام، سید هاشم رسولی محلاتی.
- نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام، مؤسسه تبیان.
منابع برای مطالعه بیشتر:
